باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امامجمعه - سواد، برای بسیاری تنها یک مهارت ساده نیست؛ پل ورود به دنیای آگاهی، استقلال و مشارکت اجتماعی است. ۷ دیماه، یادآور آغاز حرکتی ماندگار در مسیر تحقق این حق اجتماعی است؛ روزی که نهضت سوادآموزی با هدف رساندن فرصت خواندن و نوشتن به کسانی که از آموزش رسمی بازمانده بودند، به دستور بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) شکل گرفت و سالها است با همین نگاه، مسیر آگاهیبخشی را در جامعه دنبال میکند.
به مناسبت هفته سواد آموزی رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از تغییر رویکرد این نهاد خبر داد.
فعالیت بیش از ۶ هزار کلاس نهضت سواد آموزی در سراسر کشور
عبدالرضا فولادوند، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با اشاره به تغییر رویکردهای نهضت سوادآموزی گفت: در سالهای گذشته تمرکز فعالیتها بیشتر بر پایگاههای محلی بود، اما اکنون با بازگشت آموزش به مدرسه، رویکرد مدرسهمحوری در دستور کار قرار گرفته است.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی افزود: آموزش سوادآموزی با مدیریت مدیران مدارس ابتدایی و با بهرهگیری از معلمان شاغل، بازنشسته و آموزشدهندگان نهضت انجام میشود که نتیجه آن، فعالیت حدود ۲ هزار پایگاه آموزشی و شکلگیری بیش از ۶ هزار کلاس در سراسر کشور است.
فولادوند با بیان اینکه فعالیتها از عرضهمحور به تقاضامحور تغییر یافته است، ادامه داد: افراد بیسواد میتوانند با مراجعه به مدارس، طبق برنامه مشخص، در نوبت بعدازظهر تحت آموزش قرار گیرند.
رئیس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین از توسعه مأموریتهای نهضت سوادآموزی خبر داد و تصریح کرد: علاوه بر آموزش سواد پایه، آموزش مهارتهای فردی و اجتماعی بزرگسالان نیز در بستر مدرسه پیشبینی شده که در چارچوب مأموریت جدید آموزش بزرگسالان دنبال میشود.
رشد شاخصهای سواد کشور از ۱۵ درصد تا ۹۷ درصد
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، سطح سواد در کشور مناسب نبوده و بخش قابل توجهی از جمعیت از حداقل مهارتهای خواندن و نوشتن برخوردار نبودند. براساس گزارشها، در سال ۱۳۳۵ تنها ۱۵ درصد از جمعیت بالای شش سال دارای سواد بودند و این رقم تا سال ۱۳۵۵ به ۴۱.۷ درصد افزایش یافت. همچنین، شکاف آموزشی میان شهر و روستا و همچنین بین زنان و مردان به وضوح مشاهده میشد؛ بهطوریکه نرخ باسوادی مردان ۶۱.۸ درصد و زنان ۳۵.۵ درصد گزارش شده است.
با وجود اجرای برنامههایی مانند سپاه دانش، محدودیت منابع و کمبود زیرساختهای آموزشی مانع از تأثیرگذاری گسترده این طرحها شد. در چنین شرایطی، فرمان حضرت امام خمینی (ره) برای تأسیس نهضت سوادآموزی، نقطه عطفی در آموزش بزرگسالان کشور محسوب میشود. این فرمان آموزش را از انحصار مدارس خارج و تمامی اقشار جامعه را هدف قرار داد و فعالیتهای آموزشی را به مساجد، تکایا و منازل گسترش داد.
کاهش شکاف آموزشی میان شهر و روستا
براساس آمارهای اعلام شده، پس از آغاز فعالیت نهضت سوادآموزی، شاخصهای سواد کشور به تدریج روند صعودی پیدا کرد. نرخ باسوادی که در سال ۱۳۵۵ کمتر از ۵۰ درصد بود، تا سال ۱۳۹۵ به ۸۷.۶ درصد رسید. همچنین، سواد زنان به ۸۴.۲ درصد و مردان به ۹۱.۲ درصد افزایش یافت و نرخ سواد در مناطق روستایی به حدود ۸۰ درصد رسید که کاهش شکاف تاریخی میان شهر و روستا را نشان میدهد.
مسئولان سازمان نهضت سوادآموزی اعلام کردهاند که امروز نرخ باسوادی کشور به حدود ۹۷ درصد رسیده است. این موفقیت در حالی به دست آمده که جمعیت ایران از مرز ۸۵ میلیون نفر عبور کرده است.
نهضت سوادآموزی از ۷ دیماه ۱۳۵۸ تاکنون با ارتقای شاخصهای سواد و کاهش شکاف آموزشی، نشان داده است که سواد تنها مهارت نیست؛ بلکه ابزاری برای توسعه، مشارکت اجتماعی و توانمندسازی فردی است و ادامه این مسیر نوید جامعهای آگاهتر و توانمندتر را میدهد.