کد خبر: ۴۱۷۹۷۷۵
تاریخ: ۱۶ آذر ۱۳۹۱ - ۰۰:۰۴
تقویم روز؛
از روز دانشجو تا درگذشت منوچهر نوذری
کشتار دانشجویان معترض به حضور آمریکائیان در دانشگاه تهران، آغاز پخش آزمایشی شبکه جام جم، درگذشت منوچهر نوذری، بازیگر رادیو و تلویزیون، آغاز سلطنت ملکه «الیزابت» دختر پطر کبیر و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه
خبرنگاران، امروز پنجشنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۱ خورشیدی برابر با ۲۱ محرم ۱۴۳۴ هجری و ۶ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است :
کشتار دانشجویان معترض به حضور آمریکائیان در دانشگاه تهران (۱۳۳۲ ش)
بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، رژیم شاه که توانسته بود با کمک اربابان بر اریکه قدرت بازگردد، درصدد برآمد تا پایههای حکومت خود را تثبیت کند. سه ماه و نیم بعد، نیکسون، معاون رییس جمهور آمریکا، راهی ایران گردید تا نتیجه سرمایه گذاری ۲۱ میلیون دلاری سازمان جاسوسی سیا را که در راه کودتا و سرنگونی دولت مصدق هزینه کرده بود، از نزدیک مشاهده کند. در اعتراض به این سفر، دانشجویان دانشگاههای تهران، تظاهرات پرشوری علیه رژیمِ کودتا برپا کردند که این اعتراضات در روز پانزدهم آذر، به خارج از دانشگاه کشیده شد.
صبح روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، گارد شاهنشاهی برای اولین بار وارد صحن دانشگاه شد. به دنبال آن، تعدادی از مأموران نیروی ویژه گارد شاهنشاهی رژیم پهلوی، سه نفر از دانشجویان معترض به نامهای: مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی را به شهادت رساندند. رژیم، در روز بعد بدون توجه به این جنایت خود، دکترای افتخاری حقوق را در این دانشگاه به نیکسون اعطا کرد. از آن تاریخ، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این روز به عنوان روز دانشجو نام گرفته است.
درگذشت «جواد معروفی» آهنگ ساز (۱۳۷۲ ش)
استاد جواد معروفی، موسیقیدان معاصر در سال ۱۲۹۷ ش در تهران به دنیا آمد. وی یکی از معروفترین و بهترین شاگردان درویش خان و علینقی وزیری و از موسیقیدانان زمان، بود. جواد معروفی از ۱۴ سالگی به مدرسه موسیقی رفت و پس از فراگیری تار و ویولون به پیانو روی آورد و تحولی در شیوه نواختن پیانو در ایران به وجود آورد. او در نواختن پیانو، شیوهای ویژه و یکتا داشت که تکنیک، در آن آشکار بود. معروفی از سال ۱۳۱۹ ش، همزمان با گشایش رادیو به این مؤسسه پیوست و سالها تکنواز پیانو بود. جواد معروفی سالها عضو شورای عالی موسیقی رادیو بود و موفق به اخذ گواهینامه عالی از هنرستان عالی موسیقی شد. وی سرانجام در ۷۸ سالگی در تهران درگذشت.
روز دانشجو
از مهمترین حرکتهای سیاسی، اعتراض دانشجویان در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به ورود معاون رییس جمهور آمریکا بود و نقطه اوج آن را میتوان در اشغال لانه جاسوسی آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ مشاهده کرد. جنبش دانشجویی را میتوان در سه مرحله چنین تبیین کرد. در مرحله اول، جنبش دانشجویی با جریان روشنفکری پیوند خورده و از این منبع برخاسته و به آن وابسته است. هرچند، حرکت دانشجویی در عین حال، به دلیل اقتضائات جوانی، دارای روحی پاک و به دور از خدعهها و فریبهای سیاسیکاران بود.
در مرحله دوم و با اوجگیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۶ و ۵۷، جنبش روشنفکری و دانشجویی که خود را پیشتاز جنبش سیاسی میپنداشت، ناگهان خود را عقب مانده یافت. در مرحله سوم، اهمیت و حرمت حرکت سیاسی دانشجویی در آن بود که خود را از بند روشنفکری گسست و از همراهی با مردم، احساس شرم و آزرم نکرد و پابهپای مردم پیش آمد و برای خود افتخاری عظیم در تاریخ سیاسی ایران کسب کرد.
آغاز پخش آزمایشی شبکه جام جم (۱۳۷۶ ش)
۱۶ آذر ماه سال ۱۳۷۶ شبکه جهانی جام جم در حالی کار خود را به طور رسمی آغاز کرد. هدف از راه اندازی این شبکه نشان دادن میراث گرانبهای ایران، بیان توسعه اجتماعی کشوردر ابعاد گوناگون اطلاع رسانی، تبیین اندیشههای مختلف، به تصویر کشیدن حیات نوین و فعالیتهای اجتماعی بانوان و جوانان، تقویت هویت ملی باتوجه به میراث ادبی و اسلامی ایران و ایجاد پل فرهنگی با ایرانیان مقیم خارج از کشور است. این شبکه به تدریج با ایجاد کانلهای اروپا و آسیا همه مناطق فارسی زبان جهان را تحت پوشش خود قرارداده است.
درگذشت منوچهر نوذری، بازیگر رادیو و تلویزیون (۱۳۸۴ ش)
منوچهر نوذَری (۱۳۱۵ قزوین- ۱۶ آذر ۱۳۸۴ تهران) بازیگر تئاتر، سینما، رادیو و تلویزیون ایران و از پیشگامان هنر دوبله بود. وی بیش از نیمقرن در این حیطهها به فعالیت پرداخت. پدرش حسابدار و نقاش قالی و اهل کاشان بود. او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۲ آغاز کرد و از اولین گویندگان تاریخ دوبله در ایران بود. نوذری، روز چهارشنبه ۱۶ آذر ماه ۱۳۸۴ به علت بیماری ریوی و عفونت کلیوی در بیمارستان مدرس تهران درگذشت.
درگذشت «ابونعیم احمد بن عبداللَّه اصفهانی» محدث بزرگ مسلمان (۴۰۲ ق)
احمد بن عبداللَّه بن احمد بن اسحاق معروف به ابونعیم اصفهانی از محدثینی به شمار میآید که فقه و تصوف را با حدیث توأم ساخت. برخی او را اهل تسنن دانستهاند. اما به نظر شیخ بهایی و میرمحمدحسین خاتون آبادی، نه تنها او شیعی مذهب بلکه از خُلّصین شیعه بود و از شدت تقیه، تشیع خود را از مخالفین شیعه کتمان نموده است. شاهد این مطلب تألیفات او میباشد. «تاریخ اصفهان» و «دلائل النبوة» ازجمله آثار اوست.
رحلت عالم و فقیه بزرگ اسلام «حسنبن یوسف» معروف به «علامه حلی» (۷۲۶ ق)
حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی در ۲۹ رمضان ۶۴۸ ق در شهر حلّه در عراق به دنیا آمد. سالهای آغازین حیات وی مقارن با حملات وحشیانهٔ مغولان به سرزمینهای اسلامی بود که با تدبیر چند تن از علما از جمله پدرش، حله از طوفان حملات مغول در امان ماند. وی از محضر شیخ مفید، محقق حلی، خواجه نصیرالدین طوسی، سیدبن طاووس و اساتید بزرگ دیگر استفاده کرد و در علم به درخششی عظیم دست یافت و عنوان «آیت اللَّه» گرفت. علامه حلی با ارایهٔ تصویری صحیح از تشیع، اُلجایتو، حاکم مغولیِ ایران، معروف به سلطان محمد خدابنده را به این مذهب مجذوب کرد و باعث نشر مذهب اهل بیت (ع) در سراسر ایران گردید.
فرزند نابغهاش معروف به فخرُالمُحققین، قطب الدین رازی، علی بن احمد حلی و ابن مُعَیَّه از جمله شاگردان و مُنتهی المطلب فی تحقیقِ المَذهب و تَبصِرَةُ المُتعلّمین در فقه، نهایة الوصول الی عِلم الاصول در اصول، نهایَةُ المَرام در کلام، جامِعُ الاخبار در حدیث، کَشفُ المَقال فی مَعرفةِ الرِّجال در رجال، القول الوَجیز فی تفسیر الکتابِ العزیز در تفسیر و شرح حکمة الاشراق در فلسفه و عرفان و دهها اثر دیگر از زمرهٔ آثار این عالم خستگیناپذیر میباشند. سرانجام علامه حلی در ۷۸ سالگی وفات یافت و در حرم مطهر امام علی (ع) مدفون گشت.
آغاز حمله بزرگ ارتش شوروی برای نجات مسکو از محاصره قوای آلمان (۱۹۴۱ م)
با یورش سهمگین ارتش آلمان نازی به شوروی در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ م، نیروهای آلمان تا نزدیک مسکو پایتخت شوروی به پیش رفتند، اما با فرا رسیدن زمستان سخت شوروی، عملیات تهاجمی نیروهای آلمان نیز متوقف شد. در دسامبر همان سال حملات متقابل ارتش سرخ شوروی در جبهه جنوب آغاز شد که در نتیجه آن برخی از نیروهای آلمان عقبنشینی کردند. در همین زمان بود که امریکا با ارسال تجهیزات نظامی به شوروی، کمک فراوانی به سربازان روس در مقابله با آلمان نمود و پیروزیهای شوروی را سرعت بخشید. عقبنشینی آلمان از شوروی، نخستین شکست آلمان در جنگ جهانی دوم بود که راه را برای شکستهای بعدی نیز هموار ساخت.
آغاز سلطنت ملکه «الیزابت» دختر پطر کبیر، امپراتور روسیه (۱۷۴۱ م)
الیزابت پترونا دختر پطر کبیر امپراتور روسیه در ۱۷ نوامبر سال ۱۷۰۹ م متولد گردید و در ۶ دسامبر ۱۷۴۱ م در ۳۲ سالگی به تخت سلطنت نشست. اولین اقدام وی تبعید مدعیان سلطنت بود. وی شخصیتی دوگانه داشت، از یک طرف فردی اهل مطالعه و مشوق علم و دانش و هنر بود و بر همین اساس دانشگاه مسکو و فرهنگستان هنرهای زیبای سنپِتِرْزْبورْگْ را بنا نهاد و از سوی دیگر حاکمی ظالم و مستبد به شمار میرفت و در عین حالْ خود و درباریانش غرق در فساد بودند.
دورانِ حکومت الیزابت بیش از ۲۰ سال به طول انجامید و در این مدت اوضاع روسیه نسبت به گذشته، بهبود یافت. ارتش و نیروهای نظامی تقویت شدند و روابط روسیه با دیگر کشورها گسترش یافت. وی در اداره امور حکومتی، علاوه بر بهرهگیری از استعداد و تواناییِ خود، از مشورت چند تن از دولتمردان نیز استفاده مینمود. الیزابت پطرونا سرانجام در ۵ ژانویه ۱۷۶۲ م در ۵۳ سالگی درگذشت.
برخی از رویدادهای ۶ دسامبر
۱۷۶۸: «دائرة المعارف بریتانیا = بریتانیکا» برای نخستین بار در اسکاتلند چاپ شد که تکامل و چاپ آن از آن پس ادامه یافته است. این، نخستین دائرة المعارف به زبان انگلیسی است.
۱۸۶۵: اصلاحیه سیزدهم قانون اساسی آمریکا بردگی را در این کشور ممنوع و غیر قانونی کرد. این اصلاحیه پس از پایان جنگ داخلی آمریکا تنظیم و تصویب شد.
۱۸۷۷: «واشنگتن پست» نخستین شماره خودرا منتشر کرد. این روزنامه پایتخت ایالات متحده توسط Stilson Hutchison تاسیس شده بود که بعدا فروخته شد و در سال ۱۹۳۳ Eugene Meyer از یهودیان آمریکایی آن را خرید که مالکیت آن از آن زمان در خانواده او باقی مانده است.
۱۹۰۷: در انفجار یک معدن زغال سنگ در ایالت کوهستانی ویرجینیای غربی آمریکا ۳۶۲ تن کشته شدند.
۱۹۱۷: فنلاند از روسیه جدا و اعلام استقلال کرد که این روز درعین حال روزملی فنلاندییها است.
۱۹۲۱: قرارداد دولت لندن با ایرلندیهای استقلال طلب امضا شد و ایرلند آزاد تاسیس شد و ایرلند آزاد سال بعد در همین روز با تصویب قانون اساسی تازه یک جمهوری و کاملا از انگلستان جدا شد.
۱۹۲۳: «کلوین کولیج» رئیس جمهوری وقت آمریکا نخستین رئیس یک کشور بود که ار رادیو نطق کرد.
۱۹۳۷: بر اثر انفجار مهمات در شهر هالیفاکس ایالت نوا سکوشی کانادا یکهزار و نهصد تن کشته شدند.
۲۰۰۴: ولادیمیر پوتین رئیس جمهور وقت روسیه در ادامه یک رشته فعالیت دیپلماتیک ۵ دسامبر این سال وارد ترکیه شد تا بکوشد میان دو دولت دوستی و حسن تفاهم برقرار شود. وی نخستین رهبر مسکو بود که از ترکیه دیدن کرد.
بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، رژیم شاه که توانسته بود با کمک اربابان بر اریکه قدرت بازگردد، درصدد برآمد تا پایههای حکومت خود را تثبیت کند. سه ماه و نیم بعد، نیکسون، معاون رییس جمهور آمریکا، راهی ایران گردید تا نتیجه سرمایه گذاری ۲۱ میلیون دلاری سازمان جاسوسی سیا را که در راه کودتا و سرنگونی دولت مصدق هزینه کرده بود، از نزدیک مشاهده کند. در اعتراض به این سفر، دانشجویان دانشگاههای تهران، تظاهرات پرشوری علیه رژیمِ کودتا برپا کردند که این اعتراضات در روز پانزدهم آذر، به خارج از دانشگاه کشیده شد.
درگذشت «جواد معروفی» آهنگ ساز (۱۳۷۲ ش)
استاد جواد معروفی، موسیقیدان معاصر در سال ۱۲۹۷ ش در تهران به دنیا آمد. وی یکی از معروفترین و بهترین شاگردان درویش خان و علینقی وزیری و از موسیقیدانان زمان، بود. جواد معروفی از ۱۴ سالگی به مدرسه موسیقی رفت و پس از فراگیری تار و ویولون به پیانو روی آورد و تحولی در شیوه نواختن پیانو در ایران به وجود آورد. او در نواختن پیانو، شیوهای ویژه و یکتا داشت که تکنیک، در آن آشکار بود. معروفی از سال ۱۳۱۹ ش، همزمان با گشایش رادیو به این مؤسسه پیوست و سالها تکنواز پیانو بود. جواد معروفی سالها عضو شورای عالی موسیقی رادیو بود و موفق به اخذ گواهینامه عالی از هنرستان عالی موسیقی شد. وی سرانجام در ۷۸ سالگی در تهران درگذشت.
روز دانشجو
از مهمترین حرکتهای سیاسی، اعتراض دانشجویان در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ به ورود معاون رییس جمهور آمریکا بود و نقطه اوج آن را میتوان در اشغال لانه جاسوسی آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ مشاهده کرد. جنبش دانشجویی را میتوان در سه مرحله چنین تبیین کرد. در مرحله اول، جنبش دانشجویی با جریان روشنفکری پیوند خورده و از این منبع برخاسته و به آن وابسته است. هرچند، حرکت دانشجویی در عین حال، به دلیل اقتضائات جوانی، دارای روحی پاک و به دور از خدعهها و فریبهای سیاسیکاران بود.
در مرحله دوم و با اوجگیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۶ و ۵۷، جنبش روشنفکری و دانشجویی که خود را پیشتاز جنبش سیاسی میپنداشت، ناگهان خود را عقب مانده یافت. در مرحله سوم، اهمیت و حرمت حرکت سیاسی دانشجویی در آن بود که خود را از بند روشنفکری گسست و از همراهی با مردم، احساس شرم و آزرم نکرد و پابهپای مردم پیش آمد و برای خود افتخاری عظیم در تاریخ سیاسی ایران کسب کرد.
آغاز پخش آزمایشی شبکه جام جم (۱۳۷۶ ش)
۱۶ آذر ماه سال ۱۳۷۶ شبکه جهانی جام جم در حالی کار خود را به طور رسمی آغاز کرد. هدف از راه اندازی این شبکه نشان دادن میراث گرانبهای ایران، بیان توسعه اجتماعی کشوردر ابعاد گوناگون اطلاع رسانی، تبیین اندیشههای مختلف، به تصویر کشیدن حیات نوین و فعالیتهای اجتماعی بانوان و جوانان، تقویت هویت ملی باتوجه به میراث ادبی و اسلامی ایران و ایجاد پل فرهنگی با ایرانیان مقیم خارج از کشور است. این شبکه به تدریج با ایجاد کانلهای اروپا و آسیا همه مناطق فارسی زبان جهان را تحت پوشش خود قرارداده است.
درگذشت منوچهر نوذری، بازیگر رادیو و تلویزیون (۱۳۸۴ ش)
درگذشت «ابونعیم احمد بن عبداللَّه اصفهانی» محدث بزرگ مسلمان (۴۰۲ ق)
احمد بن عبداللَّه بن احمد بن اسحاق معروف به ابونعیم اصفهانی از محدثینی به شمار میآید که فقه و تصوف را با حدیث توأم ساخت. برخی او را اهل تسنن دانستهاند. اما به نظر شیخ بهایی و میرمحمدحسین خاتون آبادی، نه تنها او شیعی مذهب بلکه از خُلّصین شیعه بود و از شدت تقیه، تشیع خود را از مخالفین شیعه کتمان نموده است. شاهد این مطلب تألیفات او میباشد. «تاریخ اصفهان» و «دلائل النبوة» ازجمله آثار اوست.
رحلت عالم و فقیه بزرگ اسلام «حسنبن یوسف» معروف به «علامه حلی» (۷۲۶ ق)
حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی در ۲۹ رمضان ۶۴۸ ق در شهر حلّه در عراق به دنیا آمد. سالهای آغازین حیات وی مقارن با حملات وحشیانهٔ مغولان به سرزمینهای اسلامی بود که با تدبیر چند تن از علما از جمله پدرش، حله از طوفان حملات مغول در امان ماند. وی از محضر شیخ مفید، محقق حلی، خواجه نصیرالدین طوسی، سیدبن طاووس و اساتید بزرگ دیگر استفاده کرد و در علم به درخششی عظیم دست یافت و عنوان «آیت اللَّه» گرفت. علامه حلی با ارایهٔ تصویری صحیح از تشیع، اُلجایتو، حاکم مغولیِ ایران، معروف به سلطان محمد خدابنده را به این مذهب مجذوب کرد و باعث نشر مذهب اهل بیت (ع) در سراسر ایران گردید.
فرزند نابغهاش معروف به فخرُالمُحققین، قطب الدین رازی، علی بن احمد حلی و ابن مُعَیَّه از جمله شاگردان و مُنتهی المطلب فی تحقیقِ المَذهب و تَبصِرَةُ المُتعلّمین در فقه، نهایة الوصول الی عِلم الاصول در اصول، نهایَةُ المَرام در کلام، جامِعُ الاخبار در حدیث، کَشفُ المَقال فی مَعرفةِ الرِّجال در رجال، القول الوَجیز فی تفسیر الکتابِ العزیز در تفسیر و شرح حکمة الاشراق در فلسفه و عرفان و دهها اثر دیگر از زمرهٔ آثار این عالم خستگیناپذیر میباشند. سرانجام علامه حلی در ۷۸ سالگی وفات یافت و در حرم مطهر امام علی (ع) مدفون گشت.
آغاز حمله بزرگ ارتش شوروی برای نجات مسکو از محاصره قوای آلمان (۱۹۴۱ م)
با یورش سهمگین ارتش آلمان نازی به شوروی در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ م، نیروهای آلمان تا نزدیک مسکو پایتخت شوروی به پیش رفتند، اما با فرا رسیدن زمستان سخت شوروی، عملیات تهاجمی نیروهای آلمان نیز متوقف شد. در دسامبر همان سال حملات متقابل ارتش سرخ شوروی در جبهه جنوب آغاز شد که در نتیجه آن برخی از نیروهای آلمان عقبنشینی کردند. در همین زمان بود که امریکا با ارسال تجهیزات نظامی به شوروی، کمک فراوانی به سربازان روس در مقابله با آلمان نمود و پیروزیهای شوروی را سرعت بخشید. عقبنشینی آلمان از شوروی، نخستین شکست آلمان در جنگ جهانی دوم بود که راه را برای شکستهای بعدی نیز هموار ساخت.
آغاز سلطنت ملکه «الیزابت» دختر پطر کبیر، امپراتور روسیه (۱۷۴۱ م)
الیزابت پترونا دختر پطر کبیر امپراتور روسیه در ۱۷ نوامبر سال ۱۷۰۹ م متولد گردید و در ۶ دسامبر ۱۷۴۱ م در ۳۲ سالگی به تخت سلطنت نشست. اولین اقدام وی تبعید مدعیان سلطنت بود. وی شخصیتی دوگانه داشت، از یک طرف فردی اهل مطالعه و مشوق علم و دانش و هنر بود و بر همین اساس دانشگاه مسکو و فرهنگستان هنرهای زیبای سنپِتِرْزْبورْگْ را بنا نهاد و از سوی دیگر حاکمی ظالم و مستبد به شمار میرفت و در عین حالْ خود و درباریانش غرق در فساد بودند.
برخی از رویدادهای ۶ دسامبر
۱۷۶۸: «دائرة المعارف بریتانیا = بریتانیکا» برای نخستین بار در اسکاتلند چاپ شد که تکامل و چاپ آن از آن پس ادامه یافته است. این، نخستین دائرة المعارف به زبان انگلیسی است.
۱۸۶۵: اصلاحیه سیزدهم قانون اساسی آمریکا بردگی را در این کشور ممنوع و غیر قانونی کرد. این اصلاحیه پس از پایان جنگ داخلی آمریکا تنظیم و تصویب شد.
۱۸۷۷: «واشنگتن پست» نخستین شماره خودرا منتشر کرد. این روزنامه پایتخت ایالات متحده توسط Stilson Hutchison تاسیس شده بود که بعدا فروخته شد و در سال ۱۹۳۳ Eugene Meyer از یهودیان آمریکایی آن را خرید که مالکیت آن از آن زمان در خانواده او باقی مانده است.
۱۹۰۷: در انفجار یک معدن زغال سنگ در ایالت کوهستانی ویرجینیای غربی آمریکا ۳۶۲ تن کشته شدند.
۱۹۱۷: فنلاند از روسیه جدا و اعلام استقلال کرد که این روز درعین حال روزملی فنلاندییها است.
۱۹۲۱: قرارداد دولت لندن با ایرلندیهای استقلال طلب امضا شد و ایرلند آزاد تاسیس شد و ایرلند آزاد سال بعد در همین روز با تصویب قانون اساسی تازه یک جمهوری و کاملا از انگلستان جدا شد.
۱۹۲۳: «کلوین کولیج» رئیس جمهوری وقت آمریکا نخستین رئیس یک کشور بود که ار رادیو نطق کرد.
۱۹۳۷: بر اثر انفجار مهمات در شهر هالیفاکس ایالت نوا سکوشی کانادا یکهزار و نهصد تن کشته شدند.
۲۰۰۴: ولادیمیر پوتین رئیس جمهور وقت روسیه در ادامه یک رشته فعالیت دیپلماتیک ۵ دسامبر این سال وارد ترکیه شد تا بکوشد میان دو دولت دوستی و حسن تفاهم برقرار شود. وی نخستین رهبر مسکو بود که از ترکیه دیدن کرد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید