کد خبر: ۴۲۸۱۶۶۱
تاریخ: ۰۷ اسفند ۱۳۹۱ - ۰۰:۰۶
امروز در تاریخ؛
از درگذشت علامه «دهخدا» تا آلمانی شدن «هیتلر»
درگذشت علامه «علی اکبر دهخدا»، برگزاری اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، انحلال پیمان ورشو و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 7 اسفند 1391 خورشیدی برابر با 14 ربیع الثانی 1434 هجری و 25 فوریه 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
درگذشت علامه «علی اکبر دهخدا» نویسنده لغتنامه بزرگ دهخدا (۱۳۳۴ش)
علی اکبر دهخدا در ۵ اسفند ۱۲۵۸ش در تهران دیده به جهان گشود. وی علوم ابتدایی و سطوح عالی را در ایران سپری کرد. سپس برای تکمیل علوم جدید به اروپا سفر نمود و مدت پنج سال به تحقیق و تفحّص پرداخت. بازگشت دهخدا به ایران مصادف با نخستین طلیعه افکار آزادیخواهانه و شروع مبارزات جنبش مشروطیت در ایران بود. دهخدا که با استبداد و مظالم آن زمان شدیداً مخالف بود، به صف مبارزان پیوست و به نگارش مقالات تند و طنزآمیز پرداخت. او که از همکاران روزنامه صوراسرافیل بود، پس از توقیف و تعطیلی روزنامه به اروپا تبعید شد. لغتنامه بزرگ علمی و ادبی دهخدا، آنچنان گسترده، دقیق و غنی است که میتوان آن را یکی از شاهکارهای بزرگ زبان فارسی در قرن اخیر دانست.
کارهای ادبی و انتقادی دهخدا از نظر سبک و سلیقه کمنظیر است و نوآوری او در طنزنویسی، مکتبی نوین در زبان و ادبیات فارسی به وجود آورد. در زمینه شعر نیز، دهخدا آثاری برجسته دارد که با بیانی ساده و دلنشین سروده شده است. دهخدا همچنین با گردآوری کتاب امثال و حکم که مجموعه ای از بیست و چهار هزار ضرب المثل فارسی است، نخستین فرهنگ نامه عرفی و عامیانه را در زبان فارسی تدوین کرد. وی سرانجام در هفتم اسفند ۱۳۳۴ش در ۷۶ سالگی در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابویه در ری مدفون شد.
برگزاری اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (۱۳۷۷ش)
در هفتم اسفند ۱۳۷۷، یکی از بزرگترین آرمانهای دیرین ملت مسلمان ایران تحقق یافت و با برگزاری انتخاباتی پرشور، نهاد و پایگاه مردمی شوراهای اسلامی شهر و روستا، در عرصه حکومتی، جلوه عملی پیدا کرد. تشکیل بیش از ۳۳ هزار شورای شهری و روستایی در سراسر ایران اسلامی، گامی در جهت ورود و همکاری علنی تمام مردم در عرصه تصمیمگیریهای کشوری بود که به لحاظ کثرت جمعیت منتخبان انتخاباتی و نیز خاستگاه اجتماعی و فرهنگی شورا‌ها، این عرصه را از دیگر عرصهها متمایز و برجسته ساخته است. تمرکززدایی، منطقه گرایی، توزیع قدرت، کاهش تصدی دولت در امور مملکتی، نهادینه کردن مشارکت مردم در عرصه تصمیمگیریها، تقویت نهادهای مدنی، استفاده هرچه بیشتر از استعداد‌ها و قابلیتهای توده مردم و بالاخره اجرای کامل اصل هفتم قانون اساسی، مبنی بر تشکیل شوراهای شهر و روستا و... برای تصمیمگیری در امور کشور، از جمله اهداف و مطالبات مردمی بود که با تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا، بنیانی محکم یافت.
نتایج مذاکرات سری اقتصادی بین ایران و شوروی اعلام شد (۱۳۵۳ش)
به دنبال مذاکرات سری اقتصادی بین ایران و شوروی اعلام شد: توافق‌های مهمی بین دو کشور روی داده است و به موجب آن ظرفیت نهائی ذوب آهن ایران به هشت میلیون تن افزایش خواهد یافت همچنین ایران برای تشکیل یک مجتمع بزرگ کاغذ به دولت شوروی اعتبار داد.
قیام «مختار ثقفی» به خونخواهی امام حسین (ع) (۶۶ق)
پس از شهادت امام حسین (ع) و قیام توابین، نفرتی عمیق از بنیامیه در میان مسلمین ایجاد شد. با شکست قیام توابین، باقی مانده آنها به گرد مختار بن ابوعبیده ثقفی جمع شدند. مختار به داعیه خون خواهی امام حسین و دعوت به محمد حنفیه برادر آن حضرت، در کوفه قیام کرد و آن شهر را تصرف نمود.
مختار قاتلان و کسانی را که در شهادت امام حسین (ع) نقش داشتند به قتل رساند و انتقام اهل بیت را از اشقیای زمان گرفت. مختار ثقفی حدود یک سال بر کوفه حکومت کرد امّا از سپاهیان مصعب بن زبیر شکست خورد و کشته شد.
درگذشت «اللَّه وردیخان» از سرداران شاه عباس (۱۰۲۳ ق)
اللَّه وردیخان از سرداران دوره صفویه، از اهالی گرجستان بود. در جوانی به غلامی فروخته شد و سرانجام به خدمت شاه طهماسب صفوی درآمد. اللَّه وردیخان در سال ۱۰۰۴ ق به سبب لیاقت و کفایتی که از خود در دربار صفوی نشان داد، به فرمان شاه عباس به امیر الامرایى حکومت فارس برگزیده شد. او در مدت زمان کوتاهی به سرداری سپاه قزلباش منصوب شد و خدمات زیادی به دولت صفویه کرد. او که فرماندهی کل سپاه ایران در زمان شاه عباس را بر عهده داشت در جنگهای متعددی از قبیل لار، بحرین، بغداد و غرب ایران، رشادتهای فراوانی از خود نشان داد. اللَّه وردیخان اقدامات اجتماعی و رفاهی ارزنده ای انجام داده است که از آن میان میتوان به بنای پُل اللَّه وردیخان یا سی و سه پُل بر روی رودخانه زاینده رود در اصفهان اشاره کرد که هنوز پس از گذشت قرنها، یکی از زیبا‌ترین و مستحکمترین آثار باستانی جهان است.
تولد «محمدعلی شاه قاجار» در تبریز (۱۲۸۹ ق)
محمدعلی میرزا درتبریز به دنیا آمد. پدرش مظفرالدین شاه و مادرش‌ام الخاقان دختر میرزا تقی خان امیرکبیر بود. وی از سال ۱۳۱۳ ق ولیعهد ایران و فرمانروایی کل آذربایجان را بر عهده داشت.
کودتا در سوریه و سقوط شیشکلی حاکم این کشور (۱۹۵۴م)
بر اثر استبداد و خودکامگی ادیب شیشکلی، رئیس جمهور وقت سوریه، جنگ مسلحانه آزادی خواهان این کشور در کوهستانهای سوریه علیه دولت شیشکلی آغاز شد. این پیکار با قیامهای گذشته مردم سوریه، تفاوتهای ریشه ای و عمیق داشت. زیرا در این نبرد، گروههای میهن پرست اعم از کارگر، کشاورز، دانشجو و حتی دانش آموزان نیز همکاری و حضوری فعال داشتند. قیام سال ۱۹۵۴ مردم سوریه، سرانجام با وحدت مردم و ارتش در ۲۵ فوریه همین سال به پیروزی رسید و در پی آن، هاشم اتاسی رهبر حزب خلق سوریه به ریاست جمهوری این کشور برگزیده شد و دولت شیشکلی، سقوط کرد.
زادروز «رادار»
رابرت الکساندر واتسون ــ وات Watson - Watt فیزیکدان اسکاتلندی بیست و پنجم فوریه ۱۹۳۵ دستگاه تعیین محل پرواز هواپیما در آسمان و فاصله آن تا این دستگاه را که ساخته بود به معرض نمایش گذارد که اختصارا «رادار» نام گرفت. در دوران جنگ جهانی دوم از این دستگاه برای آگاه شدن از حملات هوایی آلمان به خاک انگلستان استفاده شد و اینک وسیعا مورد استفاده است. دولت انگلستان در ۱۹۴۲ به سازنده رادار لقب «سر» داد.. واتسون ــ وات که در ۱۸۹۲ به دنیا آمده بود در ۱۹۷۳ درگذشت.
انحلال پیمان ورشو توسط کشورهای عضو (۱۹۹۱م)
پیمان ورشو که نام اصلی آن، پیمان کمک متقابل کشورهای اروپای شرقی است، در چهاردهم ماه مه ۱۹۵۵م توسط کشورهای بلوک شرق و با اقتباس از پیمان دفاعی ناتو در اروپای غربی و امریکا، در شهر ورشو پایتخت لهستان تأسیس شد. پیمان ورشو، سازمان نظامی واحدی برای این کشور‌ها بود که از مسکو هدایت میشد و کشورهای عضو، متعهد بودند، در صورتی که یکی از اعضای پیمان در اروپا مورد تجاوز و حمله نظامی قرار گیرد، به دفاع از آن کشور اقدام کنند. پیمان ورشو که به مدت ۲۰ سال منعقد شده بود ظاهراً برای دفاع از کشورهای سوسیالیست اروپای شرقی در برابر تهاجم احتمالی از غرب به وجود آمد، لیکن نیروهای این پیمان در نخستین دوره حیات آن، دوبار برای سرکوبی نهضتهای استقلال طلبانه در دو کشور عضو شامل مجارستان و چکسلواکی وارد عمل شدند.
پیمان ورشو
در سال ۱۹۷۵م برای مدت ۲۰ سال دیگر تمدید گردید. اما در آستانه فروپاشی
شوروی در سال ۱۹۹۱م وزرای امور خارجه و دفاع کشورهای لهستان، مجارستان،
رومانی، بلغارستان، چکسلواکی و شوروی، معاهده ای امضا کردند که بر اساس
آن، تعهدات این کشور‌ها در پیمان ورشو پس از فعالیت ۳۶ ساله این پیمان، لغو
شد. همچنین فرماندهی عالی متحد، ستاد مشترک و کلیه سازمانهای وابسته به
این پیمان، منحل اعلام گردیدند.
۷ اسفند در هشت سال دفاع مقدس
عملیات والفجر ۹
فاش شدن خبر برکناری خلیل الدوری از فرماندهی سپاه سوم عراق و ناپدید شدن وی.
درخواست ریگان برای پایان جنگ طی یک بیانیه.
برخی از رخدادهای امروز
۱۵۷۰: پاپ ـ پیوس پنجم ـ الیزابت یکم پادشاه انگلستان را تکفیر و خارج از دین اعلام کرد. پاپ قبلا چنین اعلامیه‌ای را در مورد هنری هشتم پدر الیزابت یکم صادر کرده بود زیرا که مرتکب طلاق و ازدواج مجدد شده بود.
۱۸۳۶: سمیوئل کلت اختراع خود تپانچه (ششلول ـ رولور) کلت Colt را به ثبت داد.
۱۹۲۳: درخواست آدولف هیتلر برای تابعیت آلمان که چندی پیش تسلیم شده بود پذیرفته شد. وی متولد اتریش بود، ولی معتقد بود که آلمانی نژاد‌ها یک ملت هستند و مرز‌ها، قراردادی و مصنوعی و ساخت سیاست‌ها هستند. هیتلر پس از دریافت تابعیت آلمان توانست برای نمایندگی پارلمان نامزد شود و سپس گام به سوی رهبری این کشور بردارد.
۱۹۲۵: مدرّس نماینده مجلس در جلسه چهارم اسفند مجلس شورای ملی با لایحه دولت برای قانونی شدن نظام وظیفه اجباری مخالفت کرد. در آن زمان بسیاری از روحانیون وقت با این لایحه که به تصویب رسید و به اجرا در آمده است موافقت نداشتند.
۱۹۳۳: نخستین ناو هواپیمابر کامل (فرودگاه روی آب) وارد کار در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا شد. این ناو «رنجر» نام داشت.
۱۹۴۸: در چک اسلواکی، حزب کمونیست قدرت را به دست گرفت. چک اسلواکی که به دست ارتش سرخ از تصرف آلمان آزادشده بود در حوزه نفوذ شوروی قرارداشت.
۱۹۷۵: الیجاه محمد از رهبران مسلمانان آمریکا در ۷۸ سالگی درگذشت.
۱۹۸۶: نیروهای نظامی ایران شبه جزیره فاو در عراق را تصرف کردند.
۱۹۹۴: یک پزشک اسرائیلی در یک مسجد در شهر الخلیل (هبرون) به سوی فلسطینی‌ها تیراندازی کرد که ۳۰ تن کشته شدند.
۱۹۹۱: در جریان جنگ آمریکا با عراق بر سر کویت، عراقی‌ها یک سربازخانه آمریکاییان در ظهران کشور سعودی را هدف موشک اسکود (ساخت روسیه) قراردادند که براثر اصابت موشک به ساختمان خوابگاه نظامیان، ۲۸ آمریکایی کشته شدند.
علی اکبر دهخدا در ۵ اسفند ۱۲۵۸ش در تهران دیده به جهان گشود. وی علوم ابتدایی و سطوح عالی را در ایران سپری کرد. سپس برای تکمیل علوم جدید به اروپا سفر نمود و مدت پنج سال به تحقیق و تفحّص پرداخت. بازگشت دهخدا به ایران مصادف با نخستین طلیعه افکار آزادیخواهانه و شروع مبارزات جنبش مشروطیت در ایران بود. دهخدا که با استبداد و مظالم آن زمان شدیداً مخالف بود، به صف مبارزان پیوست و به نگارش مقالات تند و طنزآمیز پرداخت. او که از همکاران روزنامه صوراسرافیل بود، پس از توقیف و تعطیلی روزنامه به اروپا تبعید شد. لغتنامه بزرگ علمی و ادبی دهخدا، آنچنان گسترده، دقیق و غنی است که میتوان آن را یکی از شاهکارهای بزرگ زبان فارسی در قرن اخیر دانست.
برگزاری اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (۱۳۷۷ش)
در هفتم اسفند ۱۳۷۷، یکی از بزرگترین آرمانهای دیرین ملت مسلمان ایران تحقق یافت و با برگزاری انتخاباتی پرشور، نهاد و پایگاه مردمی شوراهای اسلامی شهر و روستا، در عرصه حکومتی، جلوه عملی پیدا کرد. تشکیل بیش از ۳۳ هزار شورای شهری و روستایی در سراسر ایران اسلامی، گامی در جهت ورود و همکاری علنی تمام مردم در عرصه تصمیمگیریهای کشوری بود که به لحاظ کثرت جمعیت منتخبان انتخاباتی و نیز خاستگاه اجتماعی و فرهنگی شورا‌ها، این عرصه را از دیگر عرصهها متمایز و برجسته ساخته است. تمرکززدایی، منطقه گرایی، توزیع قدرت، کاهش تصدی دولت در امور مملکتی، نهادینه کردن مشارکت مردم در عرصه تصمیمگیریها، تقویت نهادهای مدنی، استفاده هرچه بیشتر از استعداد‌ها و قابلیتهای توده مردم و بالاخره اجرای کامل اصل هفتم قانون اساسی، مبنی بر تشکیل شوراهای شهر و روستا و... برای تصمیمگیری در امور کشور، از جمله اهداف و مطالبات مردمی بود که با تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا، بنیانی محکم یافت.
نتایج مذاکرات سری اقتصادی بین ایران و شوروی اعلام شد (۱۳۵۳ش)
به دنبال مذاکرات سری اقتصادی بین ایران و شوروی اعلام شد: توافق‌های مهمی بین دو کشور روی داده است و به موجب آن ظرفیت نهائی ذوب آهن ایران به هشت میلیون تن افزایش خواهد یافت همچنین ایران برای تشکیل یک مجتمع بزرگ کاغذ به دولت شوروی اعتبار داد.
قیام «مختار ثقفی» به خونخواهی امام حسین (ع) (۶۶ق)
پس از شهادت امام حسین (ع) و قیام توابین، نفرتی عمیق از بنیامیه در میان مسلمین ایجاد شد. با شکست قیام توابین، باقی مانده آنها به گرد مختار بن ابوعبیده ثقفی جمع شدند. مختار به داعیه خون خواهی امام حسین و دعوت به محمد حنفیه برادر آن حضرت، در کوفه قیام کرد و آن شهر را تصرف نمود.
درگذشت «اللَّه وردیخان» از سرداران شاه عباس (۱۰۲۳ ق)
اللَّه وردیخان از سرداران دوره صفویه، از اهالی گرجستان بود. در جوانی به غلامی فروخته شد و سرانجام به خدمت شاه طهماسب صفوی درآمد. اللَّه وردیخان در سال ۱۰۰۴ ق به سبب لیاقت و کفایتی که از خود در دربار صفوی نشان داد، به فرمان شاه عباس به امیر الامرایى حکومت فارس برگزیده شد. او در مدت زمان کوتاهی به سرداری سپاه قزلباش منصوب شد و خدمات زیادی به دولت صفویه کرد. او که فرماندهی کل سپاه ایران در زمان شاه عباس را بر عهده داشت در جنگهای متعددی از قبیل لار، بحرین، بغداد و غرب ایران، رشادتهای فراوانی از خود نشان داد. اللَّه وردیخان اقدامات اجتماعی و رفاهی ارزنده ای انجام داده است که از آن میان میتوان به بنای پُل اللَّه وردیخان یا سی و سه پُل بر روی رودخانه زاینده رود در اصفهان اشاره کرد که هنوز پس از گذشت قرنها، یکی از زیبا‌ترین و مستحکمترین آثار باستانی جهان است.
تولد «محمدعلی شاه قاجار» در تبریز (۱۲۸۹ ق)
محمدعلی میرزا درتبریز به دنیا آمد. پدرش مظفرالدین شاه و مادرش‌ام الخاقان دختر میرزا تقی خان امیرکبیر بود. وی از سال ۱۳۱۳ ق ولیعهد ایران و فرمانروایی کل آذربایجان را بر عهده داشت.
کودتا در سوریه و سقوط شیشکلی حاکم این کشور (۱۹۵۴م)
بر اثر استبداد و خودکامگی ادیب شیشکلی، رئیس جمهور وقت سوریه، جنگ مسلحانه آزادی خواهان این کشور در کوهستانهای سوریه علیه دولت شیشکلی آغاز شد. این پیکار با قیامهای گذشته مردم سوریه، تفاوتهای ریشه ای و عمیق داشت. زیرا در این نبرد، گروههای میهن پرست اعم از کارگر، کشاورز، دانشجو و حتی دانش آموزان نیز همکاری و حضوری فعال داشتند. قیام سال ۱۹۵۴ مردم سوریه، سرانجام با وحدت مردم و ارتش در ۲۵ فوریه همین سال به پیروزی رسید و در پی آن، هاشم اتاسی رهبر حزب خلق سوریه به ریاست جمهوری این کشور برگزیده شد و دولت شیشکلی، سقوط کرد.
زادروز «رادار»
رابرت الکساندر واتسون ــ وات Watson - Watt فیزیکدان اسکاتلندی بیست و پنجم فوریه ۱۹۳۵ دستگاه تعیین محل پرواز هواپیما در آسمان و فاصله آن تا این دستگاه را که ساخته بود به معرض نمایش گذارد که اختصارا «رادار» نام گرفت. در دوران جنگ جهانی دوم از این دستگاه برای آگاه شدن از حملات هوایی آلمان به خاک انگلستان استفاده شد و اینک وسیعا مورد استفاده است. دولت انگلستان در ۱۹۴۲ به سازنده رادار لقب «سر» داد.. واتسون ــ وات که در ۱۸۹۲ به دنیا آمده بود در ۱۹۷۳ درگذشت.
انحلال پیمان ورشو توسط کشورهای عضو (۱۹۹۱م)
پیمان ورشو که نام اصلی آن، پیمان کمک متقابل کشورهای اروپای شرقی است، در چهاردهم ماه مه ۱۹۵۵م توسط کشورهای بلوک شرق و با اقتباس از پیمان دفاعی ناتو در اروپای غربی و امریکا، در شهر ورشو پایتخت لهستان تأسیس شد. پیمان ورشو، سازمان نظامی واحدی برای این کشور‌ها بود که از مسکو هدایت میشد و کشورهای عضو، متعهد بودند، در صورتی که یکی از اعضای پیمان در اروپا مورد تجاوز و حمله نظامی قرار گیرد، به دفاع از آن کشور اقدام کنند. پیمان ورشو که به مدت ۲۰ سال منعقد شده بود ظاهراً برای دفاع از کشورهای سوسیالیست اروپای شرقی در برابر تهاجم احتمالی از غرب به وجود آمد، لیکن نیروهای این پیمان در نخستین دوره حیات آن، دوبار برای سرکوبی نهضتهای استقلال طلبانه در دو کشور عضو شامل مجارستان و چکسلواکی وارد عمل شدند.
۷ اسفند در هشت سال دفاع مقدس
عملیات والفجر ۹
فاش شدن خبر برکناری خلیل الدوری از فرماندهی سپاه سوم عراق و ناپدید شدن وی.
درخواست ریگان برای پایان جنگ طی یک بیانیه.
برخی از رخدادهای امروز
۱۵۷۰: پاپ ـ پیوس پنجم ـ الیزابت یکم پادشاه انگلستان را تکفیر و خارج از دین اعلام کرد. پاپ قبلا چنین اعلامیه‌ای را در مورد هنری هشتم پدر الیزابت یکم صادر کرده بود زیرا که مرتکب طلاق و ازدواج مجدد شده بود.
۱۸۳۶: سمیوئل کلت اختراع خود تپانچه (ششلول ـ رولور) کلت Colt را به ثبت داد.
۱۹۲۳: درخواست آدولف هیتلر برای تابعیت آلمان که چندی پیش تسلیم شده بود پذیرفته شد. وی متولد اتریش بود، ولی معتقد بود که آلمانی نژاد‌ها یک ملت هستند و مرز‌ها، قراردادی و مصنوعی و ساخت سیاست‌ها هستند. هیتلر پس از دریافت تابعیت آلمان توانست برای نمایندگی پارلمان نامزد شود و سپس گام به سوی رهبری این کشور بردارد.
۱۹۲۵: مدرّس نماینده مجلس در جلسه چهارم اسفند مجلس شورای ملی با لایحه دولت برای قانونی شدن نظام وظیفه اجباری مخالفت کرد. در آن زمان بسیاری از روحانیون وقت با این لایحه که به تصویب رسید و به اجرا در آمده است موافقت نداشتند.
۱۹۳۳: نخستین ناو هواپیمابر کامل (فرودگاه روی آب) وارد کار در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا شد. این ناو «رنجر» نام داشت.
۱۹۴۸: در چک اسلواکی، حزب کمونیست قدرت را به دست گرفت. چک اسلواکی که به دست ارتش سرخ از تصرف آلمان آزادشده بود در حوزه نفوذ شوروی قرارداشت.
۱۹۷۵: الیجاه محمد از رهبران مسلمانان آمریکا در ۷۸ سالگی درگذشت.
۱۹۸۶: نیروهای نظامی ایران شبه جزیره فاو در عراق را تصرف کردند.
۱۹۹۴: یک پزشک اسرائیلی در یک مسجد در شهر الخلیل (هبرون) به سوی فلسطینی‌ها تیراندازی کرد که ۳۰ تن کشته شدند.
۱۹۹۱: در جریان جنگ آمریکا با عراق بر سر کویت، عراقی‌ها یک سربازخانه آمریکاییان در ظهران کشور سعودی را هدف موشک اسکود (ساخت روسیه) قراردادند که براثر اصابت موشک به ساختمان خوابگاه نظامیان، ۲۸ آمریکایی کشته شدند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید