کد خبر: ۴۴۴۶۴۳۹
تاریخ: ۱۸ تير ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۲
امروز در تاریخ؛
از درگذشت ابوعلی سینا تا نزول کتاب مقدس صحف بر حضرت ابراهیم (ع)
خروج میرزا کوچک خان جنگلی از رشت، درگذشت مهدی آذر یزدی نویسنده داستانهای کودک و نوجوان، ثبت مسجد وکیل شیرازدر فهرست آثار ملی ایران، نزول کتاب مقدس صحف بر حضرت ابراهیم (ع)، درگذشترهبر کره شمالی و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
خروج میرزا کوچک خان جنگلی از رشت در پی فعالیت های کمونیستی در این شهر (1299 ش)
یک ماه پس از اعلام حکومت جمهوری در گیلان توسط انقلابیون جنگلی، قزاقان حمله کننده به گیلان با آتش توپ‌های کشتی‌های جنگی ارتش سرخ روسیه متلاشی شدند؛ اما مدتی بعد، اعضای حزب عدالت وابسته به روسیه، برخلاف توافق قبلی مبنی بر خودداری از تبلیغات کمونیستی، به ترویج مرام کمونیسم در شهر رشت پرداختند.
این موضوع، میرزا کوچک خان راچنان ناراحت ساخت که در هجدهم تیرماه 1299 ش، به فومن رفت. پس از خروج اعتراض‌آمیز میرزا از رشت، در این شهر کودتای سرخ صورت گرفت و بلشویک‌ها اداره امور را به دست گرفته، جنایات بسیاری انجام دادند.
رحلت آیت اللَّه «سیدکاظم اخوان مرعشی» مدرس برجسته حوزه علمیه مشهد (1381 ش)
آیت اللَّه سیدکاظم اخوان مرعشی در سال 1298 ش (1327 ق)، توأم با برادرش آیت اللَّه سیدمهدی، در نجف اشرف و در بیت علم و تقوا زاده شد. وی در پنج سالگی پدر عالم خود را از دست داد. در سیزده سالگی راهی حوزه علمیه قم شد و به تحصیل خود ادامه داد. ایشان در 32 سالگی و پس از اقامت هفده ساله در قم، به نجف رفت و علاوه بر تحصیل در محضر آیت اللَّه سید عبدالهادی شیرازی، به تدریس سطوح عالی حوزه پرداخت.
آیت اللَّه اخوان مرعشی، پس از بیست و دو سال اقامت در نجف، در سال 1350 ش به ایران بازگشت و پس از اقامتی دو ساله در قم، به عزم مجاورت امام رضا (ع) در مشهد مقدس به تالیف، تدریس و افتا و اقامه جماعت مشغول شد. برخی از آثار آیت اللَّه اخوان مرعشی عبارتند از: مناسک حج، حاشیه بر عروة الوثقی، شرح عروة الوثقی و تقریرات درس فقه آیت اللَّه بروجردی. آن فقیه بزرگوار سرانجام در هجدهم تیرماه 1381 ش برابر با 27 ربیع الثانی 1423 ق در 83 سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در رواق دارالزّهد حرم مطهر امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
درگذشت عالم پارسا آیت الله حاج شیخ علی پناه اشتهاردی (1387 ش)
شیخ علی پناه اصلانی اشتهاردی سال 1296 در بخش اشتهارد کرج دیده به جهان گشود و از 12 سالگی به فراگیری علوم اسلامی در زادگاه خویش پرداخت و پس از طی مراحل مقدماتی، سال 1320 به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد. درس اخلاق آیت الله اشتهاردی در مدرسه فیضیه بین فضلا و طلاب زبانزد بود و آن عالم ربانی هر شب نماز مغرب و عشا را در مدرسه فیضیه اقامه می‌کرد.
درگذشت کریم امامی (1384 ش)
مترجم، ویراستار، نویسنده، روزنامه‌نگار و کارشناس کتاب و نشر ایرانی بود. وی از انگلیسی‌دانان و مترجمین برجسته کشور به شمار می‌رفت. ترجمه «گتسبی بزرگ»، اثر اف. اسکات فیتزجرالد همواره نام کریم امامی را با ترجمه مشهور او به خاطر می‌آورد. همچنین دوستداران شرلوک هولمز در ایران او را به عنوان مترجم سنتی ماجراهای این کاراگاه مشهور در ایران می‌دانند، وی ۲۴ داستان از ماجراهای شرلوک هولمز (که خود او شخصاً نیز بدان علاقه داشت) را ترجمه کرد که از سوی انتشارات طرح نو در چهار مجلد به چاپ رسید.
تولد احمد پژمان موسیقی دان (1314 ش)
در دوران دبیرستان به فراگیری ویولن نزد حشمت سنجری پرداخت و تئوری موسیقی را نزد حسین ناصحی فراگرفت. پس از چندی به عنوان نوارندهٔ ویولن به ارکستر سمفونیک تهران راه یافت و در دورهٔ رهبری سنجری و هایمو تویبر در ارکستر حضور داشت. در سال ۴۳ بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشسرای عالی، با اخذ بورسیه راهی اتریش شد و در آکادمی موسیقی وین نزد اساتیدی چون: توماس کریستین داوید، آلفرد اوهل، هانس یلینک به تحصیل آهنگسازی پرداخت. بعد از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و به عنوان آهنگساز تالار رودکی و استاد موسیقی دانشگاه تهران به کار مشغول شد.
از آثار او در این دوره میتوان به: «اپرای جشن دهقان»، «اپرای دلاور سهند» و «اپرای سمندر» اشاره کرد که قبل از انقلاب در تالار وحدت اجرا شدند. در سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیلات در مقطع دکترای آهنگسازی راهی دانشگاه کلمبیا (نیویورک) شد. از استادان او در این دوره میتوان به ولادیمیر اوساچوسکی، جک بیزن، بولانت آرل اشاره کرد. پژمان از سال ۱۳۷۰ تا کنون به طور پراکنده به تدریس هارمونی، کنترپوآن و آهنگسازی در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر سرگرم است.
درگذشت مهدی آذر یزدی نویسنده داستانهای کودک و نوجوان (1388 ش)
مهدی آذر یزدی نویسنده معروف داستانهای کودکان بسال ۱۳۰۱ در خرمشاه حومه یزد متولد شد. در ۱۳۲۲ به تهران آمد و مقیم تهران گردید. تحصیلات او بیشتر در حوزه های علمی و دینی قدیم انجام شده است. قبل از آنکه به کار نگارش داستانهای کودکان به پردازد، به مشاغل گوناگون و از جمله عکاسی و کتابفروشی اشتغال داشته است. وی از سال ۱۳۳۶ با توجه به زمینه و مطالعات وسیع قبلی اش شروع به نوشتن داستانهای گوناگون برای کودکان نمود.
وی با انتخاب سبک بخصوصی در تهیه و نگارش داستانهایش بصورت یکی از نویسندگان ورزیده و مطلع داستانهای کودکان در ادبیات معاصر ایران در آمده است. پنج کتاب در مجموعهٔ «قصه های خوب برای بچه های خوب» و پنج کتاب کوچکتر در مجموعهٔ «قصه های تازه از کتابهای کهن» انتشار داد. آذر یزدی ترجمه ای بنام «گربه ناقلا» و حکایت منظومی بنام «شعر قند و عسل» و همچنین دو کتاب آموزشی بنام «خود آموز عکاسی و خود آموز شطرنج» دارد.
ثبت مسجد وکیل شیراز (فارس) در فهرست آثار ملی ایران (1311 ش)
مسجد وکیل شیراز در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز این شهر قرار دارد. این بنا یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه می‌باشد که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمیت زیادی است، این مسجد بدستور کریم خان زند ساخته شده‌است. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است. شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر چهارده پله‌ای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبائیهای قسمت شبستان می‌باشد. اکنون در کاخی لاجوردین و فیروزه فام هستیم. این بنا به شماره 182 در فهرست آثار ملی ایران یه ثبت رسید.
نزول کتاب مقدس صحف بر حضرت ابراهیم (ع)
نام ابراهیم 69 بار در قرآن به احترام و بزرگی یاد شده و در اثنای آنها فراز های مختلفی از زندگی او برای عبرت مومنین بیان شده است. خداوند او را فردی یکتا پرست و دین او را حنیف خوانده است (آل عمران، 67) و امر می فرماید که دین ابراهیم را پیروی کن (نساء، 125). او پیامبر ی راستین و فردی صدیق بود (مریم، 41) و خداوند به او و خاندانش نعمت حکمت و سروری اعطا نمود (نساء، 54). در تعالیم اسلامی ابراهیم از پیامبران اولی العزم و دارای شریعت می باشد و قرآن در چند مورد اشاره دارد که ابراهیم علیه السلام دارای کتاب آسمانی به نام «صحف» بوده است.
سرای آخرت بسی بهتر و پاینده است، همانا این حقیقت در صحف (رسولان) پیشین (یعنی) صحف ابراهیم علیه السلام و موسی علیه السلام ذکر شده است. (اعلی 19 تا 17) (از) آیه فوق استفاده می شود که کتاب ابراهیم مجموعه ای از دستنوشته ها و کتابچه ها بوده است؛ زیرا اگر در آیه، لفظ «صحیفه» به صیغه جمع یعنی «صحف» بیان شده است، جهت اشاره ای به دو کتاب ابراهیم و موسی نیست، بلکه این کلمه نام خاص برای نامه ها یا نوشته های دینی مربوط به ابراهیم می باشد.
درگذشت «شیخ الرئیس ابوعلی سینا» فیلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان (428 ق)
حسین ابن عبداللَّه بن سینا ملقب به شَرفُ المُلک و معروف به شیخ الرئیس، ابن سینا و حَجَّةُالحَق، از بزرگ‌ترین اطبای نامی و اعاظم فلاسفه و حکمای اسلامیِ اوایل قرن پنجم هجری است. وی در سوم صفر سال 370 ق در بلخ به دنیا آمد. قبل از ده سالگی قرآن را حفظ کرد و در اندک زمانی، ادبیات، علوم دینی، حساب، هندسه، منطق، جبر، هیئت و علوم عقلی و نقلی را فرا گرفت و قبل از 20 سالگی بر تمام معلّمین و اساتید خود برتری یافت. مهارت فوق العادهٔ ابن سینا در طب و معالجات شگفت‌آوری که از وی ذکر شده، بسیار تعجب برانگیز است.
از ابن‌سینا بیش از یکصد و سی اثر علمی در موضوعات مختلف از قبیل فلسفه، عرفان، الهیات، منطق، طب، ادبیات و... بر جای مانده است که اشارات، قانون، الحاصِلُ و المَحصول، شِفا، عُیونُ الحِکمه و ده‌ها کتاب دیگر از آن جمله است. ابن سینا در اواخر عمر به سبب اختلافی که با سلطان وقت پیدا کرد، مدتی فراری بود، هرچند قبل از آن روزگاری به وزارت نیز رسیده بود. وفات وی در سال 428 قمری به بیماری قولنج که خود در معالجهٔ آن مهارت فراوان داشته، در 58 سالگی، روی داد. مقبرهٔ ابن سینا در همدان در میدانی به همین نام واقع است.
تولد «ابن خلدون» مورّخ مشهور مسلمان در تونس (732 ق)
ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن خَلدون از اندیشمندان بلند پایهٔ دنیای اسلام است که به دلیل نگارش کتاب معروف «مقدمه» به عنوان بنیانگذار جامعه‌شناسی علمی شناخته شده است. وی در 16 سالگی به سبب پایگاه اجتماعی خانواده‌اش و آمادگی علمی خود، توانست از دانشمندان برجستهٔ دربار سلطانِ مغرب بهره گیرد. ابن خلدون در 21 سالگی به خدمت دولت درآمد و به کارهای سیاسی پرداخت، اما در سال 765 به کلی از سیاست و امور حکومتی روی گردان شد و پس از آن به کارهای علمی روی آورد. به طور کلی زندگی ابن خلدون را میتوان به سه بخش تقسیم کرد که بخش اول آن صرف آموختن علوم مختلف شد.
در دومین بخش، بیشتر به فعالیت‌های سیاسی پرداخت و مسؤولیت‌های متعددی رابه عهده گرفت، اما با سعایت و بدگویی دیگران به زندان افتاد و پس از رهایی، گوشه‌گیری اختیار کرد. از این زمان بود که دورهٔ سوم زندگانی ابن‌خلدون آغاز شد که دورهٔ روی آوردن به فعالیت‌های تحقیقی و تالیفی است. در این دوره بود که اندیشهٔ نگارش تاریخ در ابن‌خلدون ایجاد شد. کتاب «العِبَر و دیوان المُبتَدا و الخَبَر فی تاریخِ العَرَبِ وَ العَجَم و البَربَر» اثر ابن‌خلدون است که بخش اول این کتاب «مقدمه» نام دارد که به نام مقدمهٔ ابن‌خلدون معروف شده است. این مورخ مشهور مسلمان در سال 808 ق در 76 سالگی درگذشت.
آغاز دوباره جنگ میان اعراب و اسرائیل پس از تشکیل رژیم صهیونیستی (1948 م)
در 9 ژوئیه 1948 م، پس از یک ماه آتش‌بس، بار دیگر جنگ میان اعراب و رژیم صهیونیستی آغاز شد. این جنگ در پی تأسیس رژیم صهیونیستی در چهاردهم ماه مه 1948 م آغاز شد و به درخواست شورای امنیت سازمان ملل، در ماه ژوئن آتش بس برقرار گردید. صهیونیست‌ها در مدت نزدیک به یک ماه آتش بس، سلاح‌های فراوانی از حامیان غربی خود به ویژه امریکا دریافت کردند و با آغاز مجدد جنگ در این روز، میزان موفقیت خود را افزایش دادند.
گروه‌های مسلح صهیونیستی، درخواست آتش بس مجدد شورای امنیت را نیز هنگامی پذیرفتند که به اهداف خود رسیده بودند. در نهایت، قرارداد متارکه جنگ در ژانویه سال 1949 م در حالی امضاء شد که در این زمان، 78 درصد از خاک فلسطین به اشغال صهیونیست‌ها درآمده و 750 هزار فلسطینی آواره شده بودند.
استقلال کامل آرژانتین از استعمار اسپانیا (1816 م)
کشور جمهوری آرژانتین با 2/780/092 کیلومتر مربع مساحت در جنوبی‌ترین قسمت قاره امریکای جنوبی و در غرب اقیانوس اطلس و در همسایگی شیلی، بولیوی، پاراگوئه، برزیل و اروگوئه واقع شده است. جمعیت این کشور در حدود 37 میلیون نفر بوده که از نژاد اروپایی و کاتولیک مذهب می‌باشند. پایتخت این کشور شهر بوینس‌آیْرِس بوده و دارای واحد پول پزو می‌باشد. زبان رسمی سکنه آرژانتینْ اسپانیایی و خط رایج در آنجا لاتین است؛ اما مردم آرژانتین با مقاومتی سرسختانه، ارتش استعمارگر انگلستان را از کشور خود بیرون راندند.
حمله فرانسه به اسپانیا در سال 1808 م به آتش اشتیاق مردم برای استقلال دامن زد و آنان شورایی را برای ریاست بر کشور از سوی خود برگزیدند و فرمان‌روای اسپانیایی را مجبور به خروج از آرژانتین کردند. در نتیجه، شورای ملی در 25 ماه مه 1810 م رسماً قدرت را در دست گرفت و آن روز را به عنوان روز ملی اعلام کرد. بالاخره پس از وقوع رویدادهای متعدد، استقلال رسمی آرژانتین در نهم ژوئیه 1816 اعلام شد. نظام سیاسی حاکم بر این کشور جمهوری فدرال با دو مجلس قانون‌گزاری است.
تولد «نیکولاس تِسلا» فیزیک‌دان معروف اهل یوگسلاوی (1856 م)
نیکولاس تِسلا فیزیک‌دان یوگسلاوی در 9 ژوئیه سال 1856 م در یوگسلاوی متولد شد. وی در دوران تحصیل به فیزیک علاقه بسیاری داشت و به سبب هوش بالا، به او لقب نابغه داده بودند. تِسلا پس از پایان تحصیلات در رشته برق و الکترونیک، به تحقیق در این زمینه پرداخت. از این رو، تحقیقات و اختراعات تِسلا عمدتاً درباره جریان الکتریسیته بود و او در این رشته، دست‌آوردهای زیادی داشت. وی با اختراع وسیله تبدیل برق دوفاز و سه فاز و کشف برق آلترناتیو یا جریان متناوب الکتریسیته، پایه‌گذار صنایع و علوم بسیاری شد که با الکترونیک سر و کار داشتند.
وی در سال 1884 م به امریکا رفت و مدتی با ادیسون همکاری نمود. تِسلا پس از چندی با ادیسون اختلاف نظر پیدا کرد و این اختلاف تا آنجا ادامه یافت که از گرفتن جایزه نوبل که به او و ادیسون به طور مشترک در سال 1912 م تعلق گرفته بود، خودداری نمود. با این حال، به دلیل اکتشافات گسترده او در الکترونیک و از واحدهای اندازه‌گیری مغناطیسی به نام او «تِسلا» نام‌گذاری شده است. نیکولاس تِسلا سرانجام در 10 مه 1943 م در 87 سالگی درگذشت.
تولد «جِیمز تِفْتس» جامعه‌شناس و فیلسوف امریکایی (1862 م)
جِیمز هایدِنْ تِفتْس، جامعه‌شناس امریکایی در 9 ژوئیه 1862 م در ایالت ماساچوست امریکا به دنیا آمد. کار در این کمیته به وی این بینش را داد که وظیفه و عمل علم‌الاجتماع یا جامعه‌شناسی را به صورت فلسفه عملی بنگرد و به این مسئله علاقه‌مند شود. از این‌رو، تفتْس در کتاب اخلاق خود که به اتفاق یکی از همکاران خود به رشته تحریر درآورد، این اندیشه را مطرح کرد که مفاهیم اخلاقی ما تحت تاثیر علایق و معتقدات دینی به وجود آمده است و این مفاهیم به نوبه خود در راه‌حل‌های سیاسی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی ما اثر گذاشته است.
تفتْس اعلام داشت که بهترین نظام اخلاقی، تنها تحت یک حکومت دموکراسی می‌تواند به وجود آید. او در کتاب دیگرش به نام اخلاق اجتماعی امریکا، خاطر نشان ساخت که حکومت دموکراسی نباید ایستا و ساکن باشد بلکه باید متحرک و پویا به مسیر خود ادامه دهد. او بر این عقیده بود که ما باید در یک اجتماع آزاد از روی خطاها و هدف‌هایمان، هر روز به سوی مقصد بهتری پیش رویم. جِیمز هایدن تفتْس سرانجام در ششم اوت 1942 م در هشتاد سالگی درگذشت.
درگذشت «کیم ایل سونگ» سیاست‌مدار برجسته کره‌ای و رهبر کره شمالی (1994 م)
کیم ایل سونگ رهبر کره شمالی در 15 آوریل 1912 به دنیا آمد. کیم ایل سونگ برای اولین بار زمانی شهرت یافت که در سال 1936 م به فرماندهی یک گروه چریکی، به ژاپنی‌ها حمله کرد و دویست تن از آنان را کشت و شهری را برای چند ساعت به تصرف خود درآورد. او که در دهه 1930 چندین بار به مسکو رفته و تعلیمات نظامی و سیاسی دیده بود، هم‌زمان با پایان جنگ جهانی دوم و با حمایت مسکو در اوت 1945 به سرزمین خود بازگشت. او سپس با چریک‌های کمونیست محلی تماس گرفت و در جریان کنگره‌ای در سال 1948 م به ریاست نخستین دولت حکومت خلق کره انتخاب شد. کیم ایل سونگ همواره به وحدت دو کره معتقد بود و خروج نیروهای امریکا از منطقه را دنبال می‌کرد.
مشکل بزرگ کیم ایل سونگ در طول حکومت وی این بود که همواره مجبور بود با دو کشور غول کمونیستی چین و شوروی که اختلافات سیاسی و ایدئولوژیکی با یک‌دیگر دارند و هر دو هم‌مرز کره هستند، هم‌زیستی مسالمت‌آمیز داشته باشد؛ به گونه‌ای که بتواند از کمک‌های بی‌کران هر دو قطب برخوردار شود. وی همچنین در جریان تجاوز رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران، این تجاوز را محکوم کرد و با دعوت از سران جمهوری اسلامی ایران، حمایت خود را از ایران اسلامی اعلام نمود. کیم ایل سونگ سرانجام پس از 46 سال حکومت، در نهم ژوئیه 1994 م در 82 سالگی درگذشت و فرزندش کیم جونگ ایل به عنوان رهبر کره شمالی برگزیده شد.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
• 1746: ناوگان فرانسه هم برای گرفتن سهمی از هند وارد «پندیچری Pondicherry» این این سرزمین شد. بعدا میان فرانسه و انگلستان بر سر استعمار هند زد و خورد شد و فرانسویان میدان رقابت را ترک کردند.
• 1887: تاریخدان «سامیوئل الیوت موریسون» به دنیا آمد.
• 1951: شش سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، تازه در این روز ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا از کنگره این کشور خواست که به حالت جنگ با آلمان پایان دهد!
یک ماه پس از اعلام حکومت جمهوری در گیلان توسط انقلابیون جنگلی، قزاقان حمله کننده به گیلان با آتش توپ‌های کشتی‌های جنگی ارتش سرخ روسیه متلاشی شدند؛ اما مدتی بعد، اعضای حزب عدالت وابسته به روسیه، برخلاف توافق قبلی مبنی بر خودداری از تبلیغات کمونیستی، به ترویج مرام کمونیسم در شهر رشت پرداختند.
رحلت آیت اللَّه «سیدکاظم اخوان مرعشی» مدرس برجسته حوزه علمیه مشهد (1381 ش)
آیت اللَّه سیدکاظم اخوان مرعشی در سال 1298 ش (1327 ق)، توأم با برادرش آیت اللَّه سیدمهدی، در نجف اشرف و در بیت علم و تقوا زاده شد. وی در پنج سالگی پدر عالم خود را از دست داد. در سیزده سالگی راهی حوزه علمیه قم شد و به تحصیل خود ادامه داد. ایشان در 32 سالگی و پس از اقامت هفده ساله در قم، به نجف رفت و علاوه بر تحصیل در محضر آیت اللَّه سید عبدالهادی شیرازی، به تدریس سطوح عالی حوزه پرداخت.
آیت اللَّه اخوان مرعشی، پس از بیست و دو سال اقامت در نجف، در سال 1350 ش به ایران بازگشت و پس از اقامتی دو ساله در قم، به عزم مجاورت امام رضا (ع) در مشهد مقدس به تالیف، تدریس و افتا و اقامه جماعت مشغول شد. برخی از آثار آیت اللَّه اخوان مرعشی عبارتند از: مناسک حج، حاشیه بر عروة الوثقی، شرح عروة الوثقی و تقریرات درس فقه آیت اللَّه بروجردی. آن فقیه بزرگوار سرانجام در هجدهم تیرماه 1381 ش برابر با 27 ربیع الثانی 1423 ق در 83 سالگی دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی با شکوه، در رواق دارالزّهد حرم مطهر امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
درگذشت عالم پارسا آیت الله حاج شیخ علی پناه اشتهاردی (1387 ش)
شیخ علی پناه اصلانی اشتهاردی سال 1296 در بخش اشتهارد کرج دیده به جهان گشود و از 12 سالگی به فراگیری علوم اسلامی در زادگاه خویش پرداخت و پس از طی مراحل مقدماتی، سال 1320 به حوزه علمیه قم مهاجرت کرد. درس اخلاق آیت الله اشتهاردی در مدرسه فیضیه بین فضلا و طلاب زبانزد بود و آن عالم ربانی هر شب نماز مغرب و عشا را در مدرسه فیضیه اقامه می‌کرد.
درگذشت کریم امامی (1384 ش)
مترجم، ویراستار، نویسنده، روزنامه‌نگار و کارشناس کتاب و نشر ایرانی بود. وی از انگلیسی‌دانان و مترجمین برجسته کشور به شمار می‌رفت. ترجمه «گتسبی بزرگ»، اثر اف. اسکات فیتزجرالد همواره نام کریم امامی را با ترجمه مشهور او به خاطر می‌آورد. همچنین دوستداران شرلوک هولمز در ایران او را به عنوان مترجم سنتی ماجراهای این کاراگاه مشهور در ایران می‌دانند، وی ۲۴ داستان از ماجراهای شرلوک هولمز (که خود او شخصاً نیز بدان علاقه داشت) را ترجمه کرد که از سوی انتشارات طرح نو در چهار مجلد به چاپ رسید.
تولد احمد پژمان موسیقی دان (1314 ش)
در دوران دبیرستان به فراگیری ویولن نزد حشمت سنجری پرداخت و تئوری موسیقی را نزد حسین ناصحی فراگرفت. پس از چندی به عنوان نوارندهٔ ویولن به ارکستر سمفونیک تهران راه یافت و در دورهٔ رهبری سنجری و هایمو تویبر در ارکستر حضور داشت. در سال ۴۳ بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشسرای عالی، با اخذ بورسیه راهی اتریش شد و در آکادمی موسیقی وین نزد اساتیدی چون: توماس کریستین داوید، آلفرد اوهل، هانس یلینک به تحصیل آهنگسازی پرداخت. بعد از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و به عنوان آهنگساز تالار رودکی و استاد موسیقی دانشگاه تهران به کار مشغول شد.
از آثار او در این دوره میتوان به: «اپرای جشن دهقان»، «اپرای دلاور سهند» و «اپرای سمندر» اشاره کرد که قبل از انقلاب در تالار وحدت اجرا شدند. در سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیلات در مقطع دکترای آهنگسازی راهی دانشگاه کلمبیا (نیویورک) شد. از استادان او در این دوره میتوان به ولادیمیر اوساچوسکی، جک بیزن، بولانت آرل اشاره کرد. پژمان از سال ۱۳۷۰ تا کنون به طور پراکنده به تدریس هارمونی، کنترپوآن و آهنگسازی در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر سرگرم است.
درگذشت مهدی آذر یزدی نویسنده داستانهای کودک و نوجوان (1388 ش)
مهدی آذر یزدی نویسنده معروف داستانهای کودکان بسال ۱۳۰۱ در خرمشاه حومه یزد متولد شد. در ۱۳۲۲ به تهران آمد و مقیم تهران گردید. تحصیلات او بیشتر در حوزه های علمی و دینی قدیم انجام شده است. قبل از آنکه به کار نگارش داستانهای کودکان به پردازد، به مشاغل گوناگون و از جمله عکاسی و کتابفروشی اشتغال داشته است. وی از سال ۱۳۳۶ با توجه به زمینه و مطالعات وسیع قبلی اش شروع به نوشتن داستانهای گوناگون برای کودکان نمود.
ثبت مسجد وکیل شیراز (فارس) در فهرست آثار ملی ایران (1311 ش)
مسجد وکیل شیراز در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز این شهر قرار دارد. این بنا یکی از بناهای زیبا و بسیار مستحکم دوره زندیه می‌باشد که از لحاظ هنری و معماری دارای اهمیت زیادی است، این مسجد بدستور کریم خان زند ساخته شده‌است. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است. شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی واز مناطق دیدنی این مسجداست که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. مساحت این شبستان در حدود ۵ هزار متر مربع است و منبر چهارده پله‌ای یکپارچه از سنگ مرمر از زیبائیهای قسمت شبستان می‌باشد. اکنون در کاخی لاجوردین و فیروزه فام هستیم. این بنا به شماره 182 در فهرست آثار ملی ایران یه ثبت رسید.
نزول کتاب مقدس صحف بر حضرت ابراهیم (ع)
نام ابراهیم 69 بار در قرآن به احترام و بزرگی یاد شده و در اثنای آنها فراز های مختلفی از زندگی او برای عبرت مومنین بیان شده است. خداوند او را فردی یکتا پرست و دین او را حنیف خوانده است (آل عمران، 67) و امر می فرماید که دین ابراهیم را پیروی کن (نساء، 125). او پیامبر ی راستین و فردی صدیق بود (مریم، 41) و خداوند به او و خاندانش نعمت حکمت و سروری اعطا نمود (نساء، 54). در تعالیم اسلامی ابراهیم از پیامبران اولی العزم و دارای شریعت می باشد و قرآن در چند مورد اشاره دارد که ابراهیم علیه السلام دارای کتاب آسمانی به نام «صحف» بوده است.
سرای آخرت بسی بهتر و پاینده است، همانا این حقیقت در صحف (رسولان) پیشین (یعنی) صحف ابراهیم علیه السلام و موسی علیه السلام ذکر شده است. (اعلی 19 تا 17) (از) آیه فوق استفاده می شود که کتاب ابراهیم مجموعه ای از دستنوشته ها و کتابچه ها بوده است؛ زیرا اگر در آیه، لفظ «صحیفه» به صیغه جمع یعنی «صحف» بیان شده است، جهت اشاره ای به دو کتاب ابراهیم و موسی نیست، بلکه این کلمه نام خاص برای نامه ها یا نوشته های دینی مربوط به ابراهیم می باشد.
درگذشت «شیخ الرئیس ابوعلی سینا» فیلسوف و دانشمند بزرگ مسلمان (428 ق)
حسین ابن عبداللَّه بن سینا ملقب به شَرفُ المُلک و معروف به شیخ الرئیس، ابن سینا و حَجَّةُالحَق، از بزرگ‌ترین اطبای نامی و اعاظم فلاسفه و حکمای اسلامیِ اوایل قرن پنجم هجری است. وی در سوم صفر سال 370 ق در بلخ به دنیا آمد. قبل از ده سالگی قرآن را حفظ کرد و در اندک زمانی، ادبیات، علوم دینی، حساب، هندسه، منطق، جبر، هیئت و علوم عقلی و نقلی را فرا گرفت و قبل از 20 سالگی بر تمام معلّمین و اساتید خود برتری یافت. مهارت فوق العادهٔ ابن سینا در طب و معالجات شگفت‌آوری که از وی ذکر شده، بسیار تعجب برانگیز است.
از ابن‌سینا بیش از یکصد و سی اثر علمی در موضوعات مختلف از قبیل فلسفه، عرفان، الهیات، منطق، طب، ادبیات و... بر جای مانده است که اشارات، قانون، الحاصِلُ و المَحصول، شِفا، عُیونُ الحِکمه و ده‌ها کتاب دیگر از آن جمله است. ابن سینا در اواخر عمر به سبب اختلافی که با سلطان وقت پیدا کرد، مدتی فراری بود، هرچند قبل از آن روزگاری به وزارت نیز رسیده بود. وفات وی در سال 428 قمری به بیماری قولنج که خود در معالجهٔ آن مهارت فراوان داشته، در 58 سالگی، روی داد. مقبرهٔ ابن سینا در همدان در میدانی به همین نام واقع است.
تولد «ابن خلدون» مورّخ مشهور مسلمان در تونس (732 ق)
ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن خَلدون از اندیشمندان بلند پایهٔ دنیای اسلام است که به دلیل نگارش کتاب معروف «مقدمه» به عنوان بنیانگذار جامعه‌شناسی علمی شناخته شده است. وی در 16 سالگی به سبب پایگاه اجتماعی خانواده‌اش و آمادگی علمی خود، توانست از دانشمندان برجستهٔ دربار سلطانِ مغرب بهره گیرد. ابن خلدون در 21 سالگی به خدمت دولت درآمد و به کارهای سیاسی پرداخت، اما در سال 765 به کلی از سیاست و امور حکومتی روی گردان شد و پس از آن به کارهای علمی روی آورد. به طور کلی زندگی ابن خلدون را میتوان به سه بخش تقسیم کرد که بخش اول آن صرف آموختن علوم مختلف شد.
در دومین بخش، بیشتر به فعالیت‌های سیاسی پرداخت و مسؤولیت‌های متعددی رابه عهده گرفت، اما با سعایت و بدگویی دیگران به زندان افتاد و پس از رهایی، گوشه‌گیری اختیار کرد. از این زمان بود که دورهٔ سوم زندگانی ابن‌خلدون آغاز شد که دورهٔ روی آوردن به فعالیت‌های تحقیقی و تالیفی است. در این دوره بود که اندیشهٔ نگارش تاریخ در ابن‌خلدون ایجاد شد. کتاب «العِبَر و دیوان المُبتَدا و الخَبَر فی تاریخِ العَرَبِ وَ العَجَم و البَربَر» اثر ابن‌خلدون است که بخش اول این کتاب «مقدمه» نام دارد که به نام مقدمهٔ ابن‌خلدون معروف شده است. این مورخ مشهور مسلمان در سال 808 ق در 76 سالگی درگذشت.
آغاز دوباره جنگ میان اعراب و اسرائیل پس از تشکیل رژیم صهیونیستی (1948 م)
در 9 ژوئیه 1948 م، پس از یک ماه آتش‌بس، بار دیگر جنگ میان اعراب و رژیم صهیونیستی آغاز شد. این جنگ در پی تأسیس رژیم صهیونیستی در چهاردهم ماه مه 1948 م آغاز شد و به درخواست شورای امنیت سازمان ملل، در ماه ژوئن آتش بس برقرار گردید. صهیونیست‌ها در مدت نزدیک به یک ماه آتش بس، سلاح‌های فراوانی از حامیان غربی خود به ویژه امریکا دریافت کردند و با آغاز مجدد جنگ در این روز، میزان موفقیت خود را افزایش دادند.
استقلال کامل آرژانتین از استعمار اسپانیا (1816 م)
کشور جمهوری آرژانتین با 2/780/092 کیلومتر مربع مساحت در جنوبی‌ترین قسمت قاره امریکای جنوبی و در غرب اقیانوس اطلس و در همسایگی شیلی، بولیوی، پاراگوئه، برزیل و اروگوئه واقع شده است. جمعیت این کشور در حدود 37 میلیون نفر بوده که از نژاد اروپایی و کاتولیک مذهب می‌باشند. پایتخت این کشور شهر بوینس‌آیْرِس بوده و دارای واحد پول پزو می‌باشد. زبان رسمی سکنه آرژانتینْ اسپانیایی و خط رایج در آنجا لاتین است؛ اما مردم آرژانتین با مقاومتی سرسختانه، ارتش استعمارگر انگلستان را از کشور خود بیرون راندند.
حمله فرانسه به اسپانیا در سال 1808 م به آتش اشتیاق مردم برای استقلال دامن زد و آنان شورایی را برای ریاست بر کشور از سوی خود برگزیدند و فرمان‌روای اسپانیایی را مجبور به خروج از آرژانتین کردند. در نتیجه، شورای ملی در 25 ماه مه 1810 م رسماً قدرت را در دست گرفت و آن روز را به عنوان روز ملی اعلام کرد. بالاخره پس از وقوع رویدادهای متعدد، استقلال رسمی آرژانتین در نهم ژوئیه 1816 اعلام شد. نظام سیاسی حاکم بر این کشور جمهوری فدرال با دو مجلس قانون‌گزاری است.
تولد «نیکولاس تِسلا» فیزیک‌دان معروف اهل یوگسلاوی (1856 م)
نیکولاس تِسلا فیزیک‌دان یوگسلاوی در 9 ژوئیه سال 1856 م در یوگسلاوی متولد شد. وی در دوران تحصیل به فیزیک علاقه بسیاری داشت و به سبب هوش بالا، به او لقب نابغه داده بودند. تِسلا پس از پایان تحصیلات در رشته برق و الکترونیک، به تحقیق در این زمینه پرداخت. از این رو، تحقیقات و اختراعات تِسلا عمدتاً درباره جریان الکتریسیته بود و او در این رشته، دست‌آوردهای زیادی داشت. وی با اختراع وسیله تبدیل برق دوفاز و سه فاز و کشف برق آلترناتیو یا جریان متناوب الکتریسیته، پایه‌گذار صنایع و علوم بسیاری شد که با الکترونیک سر و کار داشتند.
وی در سال 1884 م به امریکا رفت و مدتی با ادیسون همکاری نمود. تِسلا پس از چندی با ادیسون اختلاف نظر پیدا کرد و این اختلاف تا آنجا ادامه یافت که از گرفتن جایزه نوبل که به او و ادیسون به طور مشترک در سال 1912 م تعلق گرفته بود، خودداری نمود. با این حال، به دلیل اکتشافات گسترده او در الکترونیک و از واحدهای اندازه‌گیری مغناطیسی به نام او «تِسلا» نام‌گذاری شده است. نیکولاس تِسلا سرانجام در 10 مه 1943 م در 87 سالگی درگذشت.
تولد «جِیمز تِفْتس» جامعه‌شناس و فیلسوف امریکایی (1862 م)
جِیمز هایدِنْ تِفتْس، جامعه‌شناس امریکایی در 9 ژوئیه 1862 م در ایالت ماساچوست امریکا به دنیا آمد. کار در این کمیته به وی این بینش را داد که وظیفه و عمل علم‌الاجتماع یا جامعه‌شناسی را به صورت فلسفه عملی بنگرد و به این مسئله علاقه‌مند شود. از این‌رو، تفتْس در کتاب اخلاق خود که به اتفاق یکی از همکاران خود به رشته تحریر درآورد، این اندیشه را مطرح کرد که مفاهیم اخلاقی ما تحت تاثیر علایق و معتقدات دینی به وجود آمده است و این مفاهیم به نوبه خود در راه‌حل‌های سیاسی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی ما اثر گذاشته است.
تفتْس اعلام داشت که بهترین نظام اخلاقی، تنها تحت یک حکومت دموکراسی می‌تواند به وجود آید. او در کتاب دیگرش به نام اخلاق اجتماعی امریکا، خاطر نشان ساخت که حکومت دموکراسی نباید ایستا و ساکن باشد بلکه باید متحرک و پویا به مسیر خود ادامه دهد. او بر این عقیده بود که ما باید در یک اجتماع آزاد از روی خطاها و هدف‌هایمان، هر روز به سوی مقصد بهتری پیش رویم. جِیمز هایدن تفتْس سرانجام در ششم اوت 1942 م در هشتاد سالگی درگذشت.
درگذشت «کیم ایل سونگ» سیاست‌مدار برجسته کره‌ای و رهبر کره شمالی (1994 م)
کیم ایل سونگ رهبر کره شمالی در 15 آوریل 1912 به دنیا آمد. کیم ایل سونگ برای اولین بار زمانی شهرت یافت که در سال 1936 م به فرماندهی یک گروه چریکی، به ژاپنی‌ها حمله کرد و دویست تن از آنان را کشت و شهری را برای چند ساعت به تصرف خود درآورد. او که در دهه 1930 چندین بار به مسکو رفته و تعلیمات نظامی و سیاسی دیده بود، هم‌زمان با پایان جنگ جهانی دوم و با حمایت مسکو در اوت 1945 به سرزمین خود بازگشت. او سپس با چریک‌های کمونیست محلی تماس گرفت و در جریان کنگره‌ای در سال 1948 م به ریاست نخستین دولت حکومت خلق کره انتخاب شد. کیم ایل سونگ همواره به وحدت دو کره معتقد بود و خروج نیروهای امریکا از منطقه را دنبال می‌کرد.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
• 1746: ناوگان فرانسه هم برای گرفتن سهمی از هند وارد «پندیچری Pondicherry» این این سرزمین شد. بعدا میان فرانسه و انگلستان بر سر استعمار هند زد و خورد شد و فرانسویان میدان رقابت را ترک کردند.
• 1887: تاریخدان «سامیوئل الیوت موریسون» به دنیا آمد.
• 1951: شش سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، تازه در این روز ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا از کنگره این کشور خواست که به حالت جنگ با آلمان پایان دهد!
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید