کد خبر: ۴۴۵۹۸۸۹
تاریخ: ۲۱ تير ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۳
امروز در تاریخ؛
از قیام مسجد گوهرشاد تا آغاز بنای مسجد اعظم قم
قیام خونین مسجد گوهرشاد مشهد، آغاز بنای مسجد اعظم قم، مرگ بانی سلسلهٔ مروانی بنیامیه، تولد یکی از مخترعان هواپیمای موتوردار و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 21 تیر 1392 خورشیدی برابر با 3 رمضان 1434 هجری و 12 جولای 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
قیام خونین مسجد گوهرشاد مشهد علیه کشف حجاب (1314 ش)
پس از آن که زمزمه شوم نقشه ننگین رضاخانی جهت به تاراج دادن ارزشهای دینی در قالب کشف حجاب به مردم رسید اعتراضات سراسری، کشور را فرا گرفت. در این میان یکی از علمای مشهد در شورای مجتهدان شهر، به عنوان نماینده معرفی شد تا با رضاخان مذاکره کند ولی به محض رسیدن به تهران، به دستور رضاخان بازداشت و در ری ممنوعالملاقات گردید. مردم که در مسجد گوهرشاد مشهد به این امر اعتراض داشتند، با سخنرانی وعاظ، شوری چند برابر یافته و خواهان مراجعت آن عالم شدند. در ادامه اعتراضات، در روز شنبه 21 تیرماه 1314، در مسجد گوهرشاد، شعارهای ضد سلطنت و ضد حجاب زدایی داده شد و مسجد، یکپارچه سرود مقاومت سر میداد.
آغاز بنای مسجد اعظم قم به امر آیت اللَّه «بروجردی» (1333 ش)
کار ساخت مسجد اعظم قم، در روز یازدهم ذیقعده سال 1374 ق مطابق با 21 تیرماه سال 1333 ش همزمان با سالروز ولادت حضرت امام رضا (ع) طی مراسم با شکوهی با حضور آیت اللَّه بروجردی آغاز شد. این مسجد که در حدود یازده هزار متر مربع مساحت دارد، به سبک معماری اسلامی - ایرانی، دارای دو شبستان بزرگ، گنبد عظیم، فضای زیرگنبد و دو گلدسته بسیار مرتفع میباشد.
گنبدها، محرابها و ایوانهای مسجد با کاشیهای بسیار ظریف و کتیبههای زیبایی تزیین شده و شکوه خاصی به آنها بخشیده است. این مکان، در جریان انقلاب بارها محفل مردم و روحانیت انقلابی بود و حضرت امام خمینی در این مسجد چندین سخنرانی مهم و افشاگرانه علیه رژیم پهلوی ایراد کرده بودند. در حال حاضر از این مسجد علاوه بر اقامه نماز جماعت و برگزاری مراسم دعا و اعتکاف و دروس مراجع بزرگوار حوزه علمیه قم، در برپایی تجمعات مذهبی و انقلابی استفاده میشود.
مرگ «مروان بن حکم» بانی سلسلهٔ مروانی بنیامیه و دشمن سرسخت اهل بیت (65 ق)
مروان بن حکم بن ابی العاص، در سال دوم هجری متولد شد. پدرش لعن شدهٔ پیامبر اسلام بود که او را از مدینه اخراج کرد. در زمان عثمان به دربار راه یافت و به خلیفه بسیار نزدیک گردید. او پس از مرگ معاویهٔ دوم به خلافت رسید و دولت اموی در خاندان آل مروان جریان یافت. مروان، آدمی منافق، مزوَّر، مکار و خبیث بود. مدت خلافت وی در حدود 10 ماه به طول انجامید. مروان همسر یزید را به زنی گرفت و به دست او هم کشته شد، زیرا به یزید توهین کرده بود. مروان یکی از دشمنان سرسخت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به شمار میرود که ظلم فراوانی به این خاندان روا داشت.
رحلت عالم کبیر «شیخ مفید» فقیه نامی و متکلم شهیر مسلمان (413 ق)
ابوعبداللَّه، محمد بن محمد بن نُعمان معروف به شیخ مفید در بغداد، در یازده ذیقعدهٔ سال 336 ق در روستایی در ده فرسنگی شمالِ بغداد به دنیا آمد. وی در آن جا رشد و نمو کرد و تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود فرا گرفت؛ سپس برای تکمیل معلومات خود به بغداد رفت. شیخ مفید در مکتب ابن قولِوِیه و شیخ صدوق و ابوغالب رازی و ابن جنید کسب علم نمود و به درجهٔ اجتهاد رسید. از جمله شاگردان وی، سیدرضی و سیدمرتضی، شیخ طوسی، ابوالفتح کَراجَکی و نجاشی بودهاند. او از پایه گذاران علم کلام و اصول فقه استدلالی و منطقی به شمار میرود.
تلاش علمی این عالم ربانی تا آن اندازه وسیع و گسترده بود که دانشمندان اهلتسنن به او لقب مفید دادند. آثار وی عبارتند از: الارشاد، الاختِصاص، امامَت امیرالمؤمنین و کشفُ السَّرائر و کتب دیگر. در احوال او نوشتهاند که شبها مختصر میخوابید، باقی را به نماز یا مطالعه یا تدریس و یا تلاوت قرآن مجید میگذراند. شیخ مفید از جمله کسانی است که توقیعات و نامههای مختلفی از ناحیهٔ مقدسهٔ صاحب الامر (ع) با عباراتی چون: السلام علیک ایها الوَلیُّ المَولی المخلصُ فی الدین، المخلص فینا... به او ارسال میشد. او را در پایین پای امام هفتم (ع) درکنار استادش ابن قولِوِیه به خاک سپردند.
درگذشت «ابن خَشّاب» محقق و نویسندهٔ مسلمان (567 ق)
ابومحمد عبداللَّه بن احمد معروف به ابن خَشّاب در سال 492 ق در عراق به دنیا آمد واز کودکی به فراگیری علوم رایج زمان خود پرداخت. ابن خَشّاب به تدریج در رشتههای منطق، حدیث، ادب، نحو و لغت مهارت یافت و به تالیف کتب متعدد همت گماشت. شخصیت علمی ابن خشاب از اعتباری کم نظیر برخوردار است و به این سبب او را علامه، حُجَّتِ عَرَب و حجتُ الاسلام خواندهاند. ابنخشاب در قرائت قرآن و فهمیدن قرآن مجید، سرآمد قاریان عصر خود محسوب میشد و قرآن را با قرائتهای گوناگون از حفظ داشت. ابن خشاب با مردم فرو دست بسیار فروتنانه رفتار میکرد اما در برابر فرمانروایان و اشراف، تکبُّر نشان میداد.
افزون بر استادی در زبان عرب، نحو، لغت، تفسیر، حدیث، نسبشناسی و... در ادب، شعر، منطق، حساب، هندسه و... نیز مهارت داشت. از او تالیفات ارزشمندی بر جای مانده است که تواریخ میلادُ الائِمة و وَفَیاتِهِم، مسائلٌ فی النَّحو و القصیدَةُ البدیعیّة و... از آن جملهاند. ابن خشاب ثروت خود را که مجموعهای از کتب نفیس بوده، وقف طالبان علم کرد اما اکثر آنها به تاراج رفت.
تولد «ویلْبِر رایْتْ» یکی از مخترعان هواپیمای موتوردار (1868 م)
ویلبر رایت یکی از مخترعان هواپیمای موتوردار در چنین روزی از سال ۱۸۶۸ میلادی زاده شد. ویلبر رایت مبتکر امریکایی در ۱۲ ژوئیهٔ ۱۸۶۸م در ایالت اوهایو در امریکا بهدنیا آمد. ویلبر که چهار سال از برادرش ارویل بزرگتر بود، فرزندان کشیش تهیدستی بودند که نمیتوانست وسیلهٔ تحصیل آنان را فراهم سازد. از اینرو، این دو برادر که به کارهای فنی و ساختمان موتورها علاقه داشتند به ساخت ماشینآلات گوناگون مشغول شدند و یک کارگاه دوچرخهسازی تأسیس کردند. هنگامی که ویلبر یازده ساله بود به تقاضای برادرش ارویل، درصدد برآمد تا بادبادکهای جعبهای را که میتوانست پرواز کند، بسازد.
وفات علامه محمدحسین نجفی روحانی معاصر (1409 ق)
آیتالله نجفی عاملی مدت بیست سال از محضر آیات عظام آقا سیدابوالحسن اصفهانی و آقا میرزاحسین نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی و آقا شیخ محمدحسین غروی استفاده برده است و به درجه اجتهاد مفتخر گردید. وی در معقول از محضر آقا شیخمرتضی طالقانی و آقا حسین بادکوبهای و در علم رجال و حدیث از محضر آقا شیخعلی زاهد قمی بهره برد. سایر علوم دین و سطوح عالیه را از محضر اساتیدی چون آیات آقا شیخعبدالحسین رشتی، آقا میرزاعلی ایروانی صاحب حاشیه، آقا میرزاابوالحسن مشکینی، آقا شیخ محمدحسین تهرانی، آقا شیخشعبان رشتی و سایر آیات نجف اشرف استفاده نمود.
پیش از تشرف به نجف، مقداری از سطوح عالیه را از محضر پدر خود و نیز آیتالله سیدحسن مدرس در تهران بهرهمند شد. آیتالله نجفی عاملی در طول اقامت خود در نجف به تدریس و تربیت طلاب علوم دینی مشغول بود. بعد از گذشت دو سال از رحلت استاد خود یعنی آیتالله العظمی اصفهانی به ایران عزیمت نمود و در تهران اقامت گزید. از وی تألیفاتی در موضوعات مختلف بهصورت مخطوط باقی مانده است. این عالم بزرگوار در عصر روز سوم ماه رمضان سال ۱۴۰۹ق با داشتن عمری قریب به نود سال دار فانی را وداع گفت. طبق وصیت علامه، پیکر وی به مشهد منتقل شد و در جوار حضرت امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
تولد «پول فور» شاعر و نویسنده برجسته فرانسوی (1872 م)
«پل فور» شاعر بزرگ و ملکالشعرای فرانسه در خانوادهای ادب دوست در شهر پاریس قدم به عرصه وجود گذاشت. پل فور ادیبی پر کار بود و در طول حیات ادبی خود بیش از 40 مجموعه شعر سرود که بعضی از آنها جوایز مهمی چون جایزه ادبیات شهر پاریس را ربودند پل فور روز 22 آوریل سال 1960 میلادی در 88 سالگی بدورد حیات گفت.
مرگ خانم «مارگارت گِرْتْرود بل» ادیب و مستشرق انگلیسی (1926 م)
خانم مارگارت لوئیان گِرْتْرود بل، بانوی شرقشناس و شاعره تاریخدان انگلیسی در 14 ژوئیه 1868 م در نواحی شمالی انگلستان به دنیا آمد. گرترود بل به سیر و سیاحت نیز علاقهمند بود، از این رو به همراه یکی از بستگان خود که وزیر مختار انگلیس در ایران بود به تهران آمد و در طول اقامت پنج ساله خود، زبان فارسی را به خوبی یاد گرفت. او همچنین به زبانهای عربی، فرانسه و آلمانی نیز تسلط یافت و با انجام سفرهایی به کشورهای عربی، هند، برمه، چین، ژاپن و امریکا، با آداب و رسوم و مذاهب آنها آشنا شد. آشنایی خانم گرترود بل با فرهنگ و ادبیات ایرانی باعث شد تا وی به ترجمه منظوم اشعار حافظ بپردازد که از دید برخی کارشناسان شرق شناس، وی روح و جوهر اشعار حافظ را در ترجمهها رعایت کرده است.
گرترود بل همچنین در سفرنامه خود، ضمن توصیف شهرهای ایران که در میان بیابانها و کوههای پوشیده از برف قرار دارد، از مهماننوازی و خوش برخوردی ایرانیان تعریف میکند. عمده آثار گرترود بل مجموعه نامههای ادبی اوست که برخی، آن را در شمار شاهکارهای ادبی انگلستان میدانند. ترجمه منظوم اشعار حافظ و سفرنامه ایران و سوریه نیز از دیگر آثار اوست. خانم مارگارت لوئیان گرترود بل پس از آن که موزهای را در بغداد تأسیس کرد و مدیر آثار باستانی عراق گردید، سرانجام در 12 ژوئیه 1926 م در 58 سالگی درگذشت و در بغداد به خاک سپرده شد.
روز ملی و استقلال «کریباتی» از استعمار انگلستان (1979 م)
جزایر کریباتی، کریباس یا گیلبرت در قرون گذشته توسط کاشفان اروپایی کشف شدند و استعمار انگلستان به تدریج بر این جزایر مسلط گردید و سرانجام در سال 1915 آن را تبدیل به مستعمره رسمی خود کرد. حکومت بریتانیا بر گیلبِرْتْ تا 1979 ادامه یافت و در نهایت در دوازدهم ژوئیه آن سال، این مستعمره به نام کریباتی یاکریباس استقلال یافت. این جزایر با 811 کیلومتر مربع وسعت در مرکز قاره اقیانوسیه در اقیانوس آرام، در شرق جزایر سلیمان و نائورو واقع شدهاند.
از جمعیت 85/500 نفری کریباتی بیش از 90% مردم پیرو آیین مسیحیت و عمدتاً کاتولیکاند. پایتخت کریباتی، بایریکی نام دارد و واحد پول آن دلار استرالیاست. سکنه این کشور به دو زبان رسمی انگلیسی و گیلبِرْتی کریباتیایی صحبت کرده و بیش از 97% آنها ملیت کریباتی دارند. پیشبینی میشود که جمعیت کریباتی تا سال 2020 م در حدود 142 هزار نفر خواهد بود. نظام سیاسی حاکم بر این کشور جمهوری با یک مجلس قانونگذاری است.
انفجار هتل «ملک داود» در بیتالمقدس توسط صهیونیست ها (1946 م)
نزدیک به دو سال پیش از اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی، در 12 ژوئیه 1946 م هتل ملک داود در بیت المقدس توسط گروه تروریستی صهیونیستی ایرگون، منفجر شد. این هتل محل رفت و آمد فراوان شهروندان فلسطینی و اقامت مسافران بود و در اثر انفجارِ بمبهایی که در زیرزمین هتل کار گذاشته شده بود، بیش از دویست تن کشته شدند.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
• 1799: تاسیس انجمن های سیاسی در انگلستان ممنوع شد.
• 1806: ناپلئون بناپارت کنفدراسیونی از 12 امیرنشین آلمانی منطقه «راین» از جمله باواریا، ماینز و بادن به وجود آورد و آن را تحت حمایت دولت فرانسه قرارداد.
• 1960: دولت فرانسه پذیرفت که به مستعمرات آفریقایی خود نیژر، چاد، ساحل عاج، ولتای علیا، کنگو (برازاویل)، افریقای مرکزی و داهومی استقلال دهد.
• 1993: یک زمین لرزه شدید صدها تن را در شمال ژاپن کشت. امواج دریا ناشی از این زلزله (سونامی) به شهرهای ساحلی منطقه آسیب فراوان رساند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید