کد خبر: ۴۴۷۲۷۴۳
تاریخ: ۲۹ تير ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۲
امروز در تاریخ؛
روز حاتمبخشی ناصرالدینشاه قاجار به روسها؛ از شیلات شمال تا امتیاز بانک استقراضی
واگذاري شيلات شمال ايران به سرمايه دار روسي، مرگ مخترع رادیو، تولد دیکتاتور فاشیست ایتالیا «موسولینی»، واگذاري امتياز تأسيس بانك استقراضي روس در ايران، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 29 تیر 1392 خورشیدی برابر با 11 رمضان 1434 هجری و 20 جولای 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
تصویب قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره لزوم پایان جنگ ایران و عراق (1366 ش)
قطعنامه 598 شامل 10 ماده بود که به اتفاق آرای 15 عضو شورای امنیت به تصویب رسید. این قطعنامه یکی از معدود موارد مورد اتفاق پنج عضو دایمی شورای امنیت در تاریخ چهل ساله سازمان ملل تا آن روز به شمار میرود. رژیم بعثی عراق بلافاصله موافقت بدون قید و شرط خود را با مفاد آن، مشروط به متابعت ایران از آن اعلام نمود. از آنجا که در قطعنامه 598، برخلاف قطعنامههای قبلی این سازمان تا حدودی نسبت به حقوق ملت ایران توجه شده و نکات مثبت در آن آمده بود، دولت ایران آن را رد نکرد و تنها شرط تحقق آن را تعیین متجاوز اعلام نمود.
پا فشاری ایران برای
شناسایی متجاوز، بار دیگر بر دشمنان ایران گران آمد و آنان را وارد میدان
کرد که در این میان آمریکا با حضور بیش از 43 رزمناو در خلیج فارس و دیگر
متحدان نیز با اهدای سلاحهای گوناگون، اوج اتحاد خود را با رژیم عراق به
نمایش گذاشتند. از آن پس دشمن بعثی با حمایت همه جانبه و به کارگیری گسترده
سلاحهای شیمیایی، غیرانسانیترین اعمال را در جنگ انجام داد و حتی از
کشتار مردم کشور خود نیز که به رزمندگان اسلام پناه داده بودند، ابا نکرد.
سرانجام با وقوع حوادث متعدد، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، با درک توطئه غرب و
نیز در نظر گرفتن منافع و مصالح نظام، قطعنامه 598 شورای امنیت را یک سال
بعد در 27 تیرماه 1367 پذیرفتند.
واگذاری شیلات شمال ایران به «استفان لیانازوف» سرمایهدار روسی (1272 ش)
پس از آنکه ناصرالدین شاه قاجار امتیاز رویتر مبنی بر تاسیس بانک شاهنشاهی و بهرهبرداری از بعضی معادن ایران را به انگلیسیها واگذار کرد، دولت روسیه نیز به همچشمی انگلستان در صدد اخذ امتیاز جدیدی بود. سرانجام دولت روس با تحت فشار قرار دادن شاه، امتیازات متعددی از جمله امتیاز شیلات شمال ایران و صید ماهی و نیز امتیاز تاسیس بانک استقراضی را به دست آورد. در این میان، استفان لیانازوف، از سرمایهداران روسی، امتیاز شیلات شمال ایران را به دست آورد. پس از مرگ لیانازوف، امتیاز شیلات شمال به ورثه او منتقل گردید. پایان آخرین دوره امتیاز لیانازوف، با انقلاب روسیه و از هم گسیختن امور ورثه مصادف شد. پس از آن از سال 1301 تا 1306 ش دولت شوروی با پرداخت مبلغی، از شیلات بهرهبرداری میکرد. این امتیاز بعدها به صورت مشارکت بین ایران و انگلستان ادامه یافت تا این که با ملی شدن شرکت شیلات ایران در سال 1331 ش، تمام امور مربوط به ماهیگیری، به دولت ایران محول گردید.
وفات «ابراهیم کَرَکی» مورخ و محدث مسلمان (853 ق)
ابراهیم کَرَکی، مورخ، ادیب و محدث مسلمان پس از آموختن قرآن و مقدمات علوم دینی، جهت تکمیل تحصیلات و کسب دانش بیشتر به مراکز مختلف علمی و دینی رفت تا این که در علومی چون فقه و ادبیات، مهارت کافی یافت و آثار متعددی را در این زمینهها پدید آورد. از میان آنها میتوان به کتاب «اعرابُ المُفَصَّل» در زمینهٔ علوم قرآنی اشاره کرد. ابراهیم کرکی، دانشمند مسلمان در قاهره، پایتخت مصر درگذشت.
ترور «ملک عبداللَّه» اولین پادشاه اردن هاشمی (1951 م)
ملک عبداللَّه اولین پادشاه کشور اردن هاشمی در 21 دسامبر سال 1882 م در شهر مکه متولد گردید. وی در سال 1916 م همراه پدرش در انقلاب عربی شرکت نمود و پادگان نظامی عثمانی در شهر طائف را به تصرف خویش درآورد. در ماه مارس 1921 دولت انگلستان، تصمیم به برپایی امیرنشین اردن به سرکردگی امیر عبداللَّه گرفت. براساس توافق و پیمان همکاری انگلیس و اردن در سال 1926 م نام این منطقه به مملکت اردنِ هاشمی تغییر یافت و امیر عبداللَّه با عنوان ملک عبداللَّه پادشاه اردن زمام امور را به دست گرفت و مدت 25 سال در این سمت باقی ماند. وی بعد از جنگ جهانی دوم و شکلگیری اسرائیل رهبری اعراب در جنگ با این رژیم را بر عهده گرفت که نتیجه آن شکست اعراب و تحکیم موجودیت رژیم غاصب اسرائیل بود.
در عرصه بینالمللی نیز پادشاه اردن به عنوان یک عامل دستنشانده عمل میکرد. وی برای برخورداری از کمکهای امریکا براساس بند چهار دکترین ترومن، با این کشور قراردادی امضا نمود و از عملکرد امریکا در جهان، حمایت مینمود. مجموعه مواضع داخلی و خارجی ملک عبداللَّه به مخالفتهای مردمی و فعالیت فلسطینیان علیه وی انجامید. وی سرانجام در 20 ژوئیه 1951 م در مسجدالاقصی توسط یک جوان فلسطینی که مخالف انضمام بیتالمقدس و بخش عربی فلسطین به اردن بود، هدف گلوله قرار گرفت و در 69 سالگی کشته شد. پس از وی، پسرش ملک حسین به پادشاهی اردن رسید.
تولد «بنیتو موسولینی» دیکتاتور فاشیست ایتالیا (1883 م)
بنیتو موسولینی دیکتاتور پیشین ایتالیا در 20 ژوئیه 1883 م در خانواده فقیری در شمال ایتالیا متولد شد. وی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، به روزنامهنگاری روی آورد. موسولینی در 23 مارس سال 1919 م با استفاده از شورشها و هرج و مرج موجود در ایتالیا، حزب فاشیست را به وجود آورد و رهبری آن را بر عهده گرفت. با پیروزی این حزب در انتخابات سال 1922 م، موسولینی با جلب رضایت پادشاه ایتالیا، به نخست وزیری رسید و با شدت عمل، کشور را از وجود مخالفان خود پاک نمود. با روی کار آمدن هیتلر در آلمان، موسولینی به او نزدیک شد به طوری که در طی سالهای 1936 تا 1939 م نیروها و تجهیزات ایتالیا همراه با نیروهای آلمان در جنگهای داخلی اسپانیا به نفع سلطنت طلبان فعالیت میکردند. با آغاز جنگ جهانی دوم در سال 1939 م موسولینی رسماً حمایت خود را از هیتلر اعلام کرد و سال بعد نیز آشکارا، ارتش ایتالیا را وارد صحنههای جنگ نمود.
وی پس از یک
رشته پیروزیها و شکستها و اشغال ایتالیا، در 25 ژوئیه 1943 م، از طرف
پادشاه، بر کنار شد و از آن پس سیاست ایتالیا، علیه آلمان ادامه یافت.
موسولینی پس از برکناری، در نقطهای در یکصد کیلومتری رم زندانی شده بود
اما با کمک خلبانان ورزیده آلمانی در 12 سپتامبر 1943 م آزاد شد. موسولینی
پس از آن به مونیخ انتقال یافت و پس از ملاقات با هیتلر، برای تشکیل یک
حکومت جمهوری طرفدار آلمان در شمال ایتالیا به میلان بازگشت. عمر حکومت
جمهوری موسولینی هم بیش از پانزده ماه به طول نینجامید و موسولینی به دنبال
پیشروی نیروهای متفقین به شمال ایتالیا، متواری شد. در نهایت، بنیتو
موسولینی در حین فرار همراه با معشوقه اش در لباس مبدل، در 28 آوریل 1945 م
توسط یک گروه از پارتیزانهای مخالف، شناسایی و دستگیر گردید و پس از یک
محاکمه کوتاه، در 62 سالگی اعدام شد.
رحلت فقیه فرزانه آیت اللَّه «شیخ محمد مهدی خالصی»(1343 ق)
آیت اللَّه محمدمهدی خالصی در سال 1276 ق در روستایی از توابع کاظمین به دنیا آمد. وی در نجف و کاظمین به تلمذ و فراگیری دروس حوزوی پرداخت و از عالمان بزرگ و فضلای سرآمد روزگار شد. از جمله مهمترین اساتید آیت اللَّه خالصی، حضرات آیات عظام: میرزا حبیب اللَّه رشتی، آخوند خراسانی و میرزای شیرازی میباشند. آیتاللَّه خالصی مرد میدان سیاست بود و مداخله در آن را جزیی از دین به حساب میآورد و از این رو سالهای زیادی را صرف مبارزه با استعمارگران، خصوصاً استعمار انگلستان سپری کرد. این عالم مبارز نقش مهمی در انقلاب سال 1920 م عراق در کنار آیتاللَّه شیرازی ایفا نمود و تلاش زیادی در راه استقلال این کشور از خود نشان داد. از آیت اللَّه خالصی کتاب هایی به جا ماندهاند از قبیل حاشیهٔ اَلفیّه، حاشیهٔ کفایةُ الاصول، القواعِدُ الفقهیه و... . سرانجام این عالم کمنظیر و مصلح بزرگ و مجاهد نستوه و خستگیناپذیر در شامگاه یازدهمین روز ماه مبارک رمضان 1343 ق بر اثر سکتهٔ قلبی، در 67 سالگی به لقای معبود رسید.
مرگ «امریکو وسْپوس» دریانورد ایتالیایی و یکی از کاشفان امریکا (1512 م)
امریکو وسپوس، دریانورد ایتالیایی در نهم مه 1451 م در شهر فلورانس در ایتالیا به دنیا آمد. وی در جوانی به نیروی دریایی پیوست و پس از چندی، در سفر دوم کریستف کلمب کاشف اولیه امریکا، به قاره جدید پای گذاشت. وسپوس پس از چندی در سال 1497 م به طور مستقل عازم سفرهای اکتشافی در امریکا گردید و پس از مدتی مصب و محل ریزش رودخانه عظیم آمازون در امریکای جنوبی به اقیانوس اطلس را کشف کرد. وی چهار بار به سرزمین ناشناختهای که تصور میشد به قسمت شرق آسیا متصل است سفر نمود و در نهایت به این کشف دست یافت که این قاره ارتباطی با آسیا ندارد. از این رو، عدهای او را کاشف واقعی امریکا میدانند. بعدها با الهام از نام امریکو این سرزمین را امریکا نامیدند. وسپوس در سفرهای آخر خود، نقشههایی از مناطقی که سفر کرده بود تهیه نمود و برای جهانیان به یادگار نهاد. امریکو وسپوس سرانجام در 20 ژوئیه 1512 م در 61 سالگی درگذشت.
روز ملی و استقلال «کلمبیا» در امریکای مرکزی (1810 م)
کشور جمهوری کلمبیا با 1/141/748 کیلومتر مربع وسعت، در امریکای مرکزی، در شرق اقیانوس آرام و در همسایگی ونزوئلا، برزیل، پرو، اکوادور و پاناما واقع شده است. جمعیت کلمبیا بیش از 42 میلیون نفر است که اکثراً دو رگه سرخ و سفید هستند و کاتولیک مذهبند. پایتخت کلمبیا شهر بوگوتا و واحد پولش، پزوی کلمبیا است. زبان رسمی مردم کلمبیا، اسپانیایی است هرچند زبانهای بومی نیز در میان مردم عمومیت دارد. پیشبینی شده است که جمعیت کلمبیا تا سال 2025 م نزدیک به 60 میلیون نفر خواهد بود.
انقلاب مردم کلمبیا برای به دست آوردن استقلال از سال 1781 م آغاز شد ولی به شدت سرکوب گشت. در آغاز قرن نوزدهم شورش در مستعمرات اسپانیا برای استقلالْ جانی دوباره گرفت و سرانجام در سال 1810 طی یک کودتای نظامی، حکومت استعماری اسپانیا برچیده شد و در 20 ژوئیه این سال، اعلامیه استقلال کلمبیا تهیه و منتشر گردید. هرچند این کودتا با شکست مواجه گشت ولی در سال 1819 انقلاب بزرگی به رهبری سیمون بولیوار مبارز آزادیخواه امریکای لاتین، نظام استعماری اسپانیا را برای همیشه در این منطقه خاتمه داد.
واگذاری امتیاز تأسیس بانک استقراضی روس در ایران توسط ناصرالدین شاه (1307 ق)
پس از آن که امتیاز تاسیس بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن ایران از طرف ناصرالدین شاه قاجار به رویتر انگلیسی واگذار شد، دولت روسیه نیز به همچشمی انگلیس در گرفتن امتیاز کوتاهی نکرد. از جملهٔ این امتیازها، شیلات و صید ماهی در شمال و نیز امتیاز تاسیس بانک استقراضی روس بود که توسط یولیاکوف روسی اخذ شد.
این امتیازها که به خاطر سفرهای پرهزینهٔ شاهان قاجار به فرنگ
به بیگانگان اعطا میشد، بار سنگینی بر دوش مردم محروم و ستمدیده بود. هر
کدام از این امتیازات گاه چنان وسیع و ناعادلانه بود که به قیمت تاراج
منابع و ثروتهای مملکت تمام میشد. همچنین برخی از این امتیازها با حضور
مردم در صحنه و رهبری روحانیت، همانند امتیاز انحصار تنباکو لغو گردید.
مرگ «برنارْدْ ریمان» ریاضیدان معروف آلمانی (1866 م)
برنارد ریمان، ریاضیدان آلمانی در 17 سپتامبر 1826 م در خانوادهای تنگدست در آلمان به دنیا آمد. وی از کودکی استعداد خوبی در ریاضیات داشت از اینرو رشته دانشگاهی خود را همین رشته قرار داد و در 25 سالگی از رساله دکترای خود دفاع نمود. ریمان در سالهای بعد به تحقیق و مطالعه در ریاضیات و هندسه پرداخت و نتایج تحقیقات خود را در سال 1864 م به اساتید دانشگاه ارائه داد. او در ریاضیاتْ، هندسهای را ایجاد کرد که به نام خودش شهرت یافت.
در هندسه ریمانی از سطحی کروی بحث میشود و احکام آن نیز مربوط به اشکالی است که بر آن سطحْ، تصور میگردد. در این هندسه، بین دو نقطه میتوان هر تعداد خط مستقیم که بخواهیم رسم کنیم و علاوه بر آن در هندسه ریمانی، مفهومی نظیر خط مستقیم و نامحدود وجود ندارد. نیم قرن بعد انیشتین توانست این نکته را ثابت کند که هندسه ریمانی، سیمای جهان را به صورتی واقعیتر از هندسه اُقلیدسی مجسّم میکند. برنارد ریمان عمری طولانی نیافت چرا که در 20 ژوئیه 1866 م در چهل سالگی بر اثر بیماری سل، در نهایت شهرت، درگذشت.
مرگ «گولیلمو مارکونی» دانشمند ایتالیایی و مخترع رادیو (1937 م)
گولیلمو مارکونی، در 25 آوریل 1875 م در شهر بولونیا ایتالیا به دنیا آمد. مارکونی 21 سال داشت که آزمایشهای خود را بر روی طرح رادیو متمرکز کرد. در راه تکمیل این طرح و آزمایشهای فراوان بر روی آن، مارکونی پی برد که میتواند به وسیله یک دستگاه بیسیم، اخبار را از فاصله نسبتاً دور مخابره کند و اگر اجزاء دستگاه را کامل کند، کاربردش موفقیت آمیزتر خواهد بود. پس از دو سال تلاش، موفق به اختراع فرستندهای شد که امواج بیسیم را تا چند صد متر منتشر میکرد. یک سال پس از ثبت اختراعش، وی به کشتیهای نیروی دریایی که در فاصله بیست کیلومتری ساحل قرار داشتند اخباری مخابره کرد.
آنچه که در ابتدا توسط مارکونی ساخته شد، به صورت تلگراف مورد استفاده قرار گرفت. سپس با کمک دیگر دانشمندان به تکمیل آن پرداخت. به این ترتیب که مدار تنظیم جهت دریافت علائم، انتخاب شد و لامپ انتقال صوت بر روی امواج، میکروفن و... به وجود آمد تا رادیویی که امروزه میشناسیم شکل گرفت. نهایتاً در سال 1919 م، پخش آزمایشی رادیو در انگلستان و سال بعد در امریکا آغاز شد. مارکونی پس از این اختراع از طرف دولتهای مختلف مورد تقدیر واقع شد و در شمار مخترعان بزرگ قرار گرفت. گولیلمو مارکونی سرانجام در 20 ژوئیه 1937 م در شصت و دو سالگی درگذشت.
اشغال بخش ترک نشین قبرس توسط نیروهای نظامی ترکیه (1974 م)
ترکها و یونانی نشینهای قبرسی از سالهای قبل در مورد سهم خود در حاکمیت این جزیره، اختلاف و درگیری داشتهاند. در این میان، ترکیه از ترکها و یونان از یونانیهای این جزیره حمایت میکردند. در همین گیر و دار، کودتای گارد ملی قبرس و برکناری رهبر یونانیهای این کشور از قدرت، باعث شد ارتش ترکیه به بهانه حمایت از ترکهای قبرس، در بیستم ژوئیه سال 1974 م شمالِ ترکنشینِ این جزیره را که 40 درصد از وسعتِ آن را تشکیل میدهد، اشغال کند. با این اقدامِ نظامی ترکیه، قبرس، عملاً به دو بخش ترکنشین و یونانینشین با دو دولت جداگانه تجزیه شد. بخش شمالی قبرس همچنان در اشغال ترکیه باقی مانده است و مذاکرات رهبران دو بخش شمالی و جنوبی قبرس برای وحدت کشور و ایجاد حکومت واحد، هنوز به نتیجه نرسیده است. همچنین علیرغم همهپرسی درباره اتحاد دو بخش در اوایل سال 2004 م، قبرس به راه حلی برای پایان دادن به اختلافات دست نیافته است.
آغاز عملیات والفجر 2(1362 ش)
عملیات والفجر ۲ در چنین روزی از سال ۱۳۶۲ هجری شمسی بهعنوان نخستین عملیات منظم در جبههٔ شمالی جنگ آغاز کرد. عملیات والفجر ۲ از سلسله عملیاتهای والفجر، در ۲۹ تیرماه ۱۳۶۲ش در منطقهٔ مرزی پیرانشهر و بلندیهای حاجعمران در شمال غربی ایران، توسط یگانهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران به اجرا درآمد. حمله در ساعت ۲۴ با رمز «یا الله یا الله یا الله» آغاز شد. هدف نیروهای خودی تجزیه و انهدام نیروی دشمن و فتح چندین ارتفاع مهم منطقه بهمنظور خارج ساختن شهرهای مرزی از آتش سنگین توپخانه و دید دشمن بود. به این ترتیب، پادگان حاجعمران آزاد و نیروهای ایرانی بر شهر «چومانمصطفی» عراق مسلط شدند.
طی این عملیات و در همان ساعات نخستین، ضمن آزادسازی چندین روستای منطقه، گمرک پیرانشهر به دست نیروهای ایرانی افتاد و تا پایان دو هفته نبرد و درگیری؛ چندین تنگهٔ مهم و ارتفاعات معروف منطقه و در مجموع ۲۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران و عراق آزاد شد. از جملهٔ اتفاقات مهم در این عملیات، شهادت محمد بروجردی قبل از عملیات، شهادت حجتالاسلام والمسلمین مصطفی ردانیپور فرماندهٔ لشکر ۱۴ امام حسین (ع) در حین عملیات و شهادت شهید ذبیحالله عاصیزاده فرماندهٔ تیپ ۱۸ الغدیر میباشد.
برخي ديگر از رخدادهاي امروز
1654: ميان پرتغال و انگلستان پيماني امضاء شد كه به موجب آن پرتغال برتري انگلستان را پذيرفت.
1810: سرزمين كلمبيا مستعمره اسپانيا اعلام استقلال كرد.
1923: "پانچو ويلا" انقلابي معروف مکزيک در 45 سالگي ترور شد.
1944: بيماري وبا در بمبئي هند 34 هزار تن را بي جان ساخت.
1980: شوراي امنيت تصويب كرد كه دولتهاي عضو نبايد بيت المقدس را به عنوان پايتخت اسرائيل برسميت بشناسند.
1987: شوراي امنيت سازمان ملل اکيدا خواستار برقراري آتش بس ميان ايران و عراق و قطع جنگ شد.
قطعنامه 598 شامل 10 ماده بود که به اتفاق آرای 15 عضو شورای امنیت به تصویب رسید. این قطعنامه یکی از معدود موارد مورد اتفاق پنج عضو دایمی شورای امنیت در تاریخ چهل ساله سازمان ملل تا آن روز به شمار میرود. رژیم بعثی عراق بلافاصله موافقت بدون قید و شرط خود را با مفاد آن، مشروط به متابعت ایران از آن اعلام نمود. از آنجا که در قطعنامه 598، برخلاف قطعنامههای قبلی این سازمان تا حدودی نسبت به حقوق ملت ایران توجه شده و نکات مثبت در آن آمده بود، دولت ایران آن را رد نکرد و تنها شرط تحقق آن را تعیین متجاوز اعلام نمود.
واگذاری شیلات شمال ایران به «استفان لیانازوف» سرمایهدار روسی (1272 ش)
پس از آنکه ناصرالدین شاه قاجار امتیاز رویتر مبنی بر تاسیس بانک شاهنشاهی و بهرهبرداری از بعضی معادن ایران را به انگلیسیها واگذار کرد، دولت روسیه نیز به همچشمی انگلستان در صدد اخذ امتیاز جدیدی بود. سرانجام دولت روس با تحت فشار قرار دادن شاه، امتیازات متعددی از جمله امتیاز شیلات شمال ایران و صید ماهی و نیز امتیاز تاسیس بانک استقراضی را به دست آورد. در این میان، استفان لیانازوف، از سرمایهداران روسی، امتیاز شیلات شمال ایران را به دست آورد. پس از مرگ لیانازوف، امتیاز شیلات شمال به ورثه او منتقل گردید. پایان آخرین دوره امتیاز لیانازوف، با انقلاب روسیه و از هم گسیختن امور ورثه مصادف شد. پس از آن از سال 1301 تا 1306 ش دولت شوروی با پرداخت مبلغی، از شیلات بهرهبرداری میکرد. این امتیاز بعدها به صورت مشارکت بین ایران و انگلستان ادامه یافت تا این که با ملی شدن شرکت شیلات ایران در سال 1331 ش، تمام امور مربوط به ماهیگیری، به دولت ایران محول گردید.
وفات «ابراهیم کَرَکی» مورخ و محدث مسلمان (853 ق)
ابراهیم کَرَکی، مورخ، ادیب و محدث مسلمان پس از آموختن قرآن و مقدمات علوم دینی، جهت تکمیل تحصیلات و کسب دانش بیشتر به مراکز مختلف علمی و دینی رفت تا این که در علومی چون فقه و ادبیات، مهارت کافی یافت و آثار متعددی را در این زمینهها پدید آورد. از میان آنها میتوان به کتاب «اعرابُ المُفَصَّل» در زمینهٔ علوم قرآنی اشاره کرد. ابراهیم کرکی، دانشمند مسلمان در قاهره، پایتخت مصر درگذشت.
ترور «ملک عبداللَّه» اولین پادشاه اردن هاشمی (1951 م)
ملک عبداللَّه اولین پادشاه کشور اردن هاشمی در 21 دسامبر سال 1882 م در شهر مکه متولد گردید. وی در سال 1916 م همراه پدرش در انقلاب عربی شرکت نمود و پادگان نظامی عثمانی در شهر طائف را به تصرف خویش درآورد. در ماه مارس 1921 دولت انگلستان، تصمیم به برپایی امیرنشین اردن به سرکردگی امیر عبداللَّه گرفت. براساس توافق و پیمان همکاری انگلیس و اردن در سال 1926 م نام این منطقه به مملکت اردنِ هاشمی تغییر یافت و امیر عبداللَّه با عنوان ملک عبداللَّه پادشاه اردن زمام امور را به دست گرفت و مدت 25 سال در این سمت باقی ماند. وی بعد از جنگ جهانی دوم و شکلگیری اسرائیل رهبری اعراب در جنگ با این رژیم را بر عهده گرفت که نتیجه آن شکست اعراب و تحکیم موجودیت رژیم غاصب اسرائیل بود.
در عرصه بینالمللی نیز پادشاه اردن به عنوان یک عامل دستنشانده عمل میکرد. وی برای برخورداری از کمکهای امریکا براساس بند چهار دکترین ترومن، با این کشور قراردادی امضا نمود و از عملکرد امریکا در جهان، حمایت مینمود. مجموعه مواضع داخلی و خارجی ملک عبداللَّه به مخالفتهای مردمی و فعالیت فلسطینیان علیه وی انجامید. وی سرانجام در 20 ژوئیه 1951 م در مسجدالاقصی توسط یک جوان فلسطینی که مخالف انضمام بیتالمقدس و بخش عربی فلسطین به اردن بود، هدف گلوله قرار گرفت و در 69 سالگی کشته شد. پس از وی، پسرش ملک حسین به پادشاهی اردن رسید.
تولد «بنیتو موسولینی» دیکتاتور فاشیست ایتالیا (1883 م)
بنیتو موسولینی دیکتاتور پیشین ایتالیا در 20 ژوئیه 1883 م در خانواده فقیری در شمال ایتالیا متولد شد. وی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، به روزنامهنگاری روی آورد. موسولینی در 23 مارس سال 1919 م با استفاده از شورشها و هرج و مرج موجود در ایتالیا، حزب فاشیست را به وجود آورد و رهبری آن را بر عهده گرفت. با پیروزی این حزب در انتخابات سال 1922 م، موسولینی با جلب رضایت پادشاه ایتالیا، به نخست وزیری رسید و با شدت عمل، کشور را از وجود مخالفان خود پاک نمود. با روی کار آمدن هیتلر در آلمان، موسولینی به او نزدیک شد به طوری که در طی سالهای 1936 تا 1939 م نیروها و تجهیزات ایتالیا همراه با نیروهای آلمان در جنگهای داخلی اسپانیا به نفع سلطنت طلبان فعالیت میکردند. با آغاز جنگ جهانی دوم در سال 1939 م موسولینی رسماً حمایت خود را از هیتلر اعلام کرد و سال بعد نیز آشکارا، ارتش ایتالیا را وارد صحنههای جنگ نمود.
رحلت فقیه فرزانه آیت اللَّه «شیخ محمد مهدی خالصی»(1343 ق)
آیت اللَّه محمدمهدی خالصی در سال 1276 ق در روستایی از توابع کاظمین به دنیا آمد. وی در نجف و کاظمین به تلمذ و فراگیری دروس حوزوی پرداخت و از عالمان بزرگ و فضلای سرآمد روزگار شد. از جمله مهمترین اساتید آیت اللَّه خالصی، حضرات آیات عظام: میرزا حبیب اللَّه رشتی، آخوند خراسانی و میرزای شیرازی میباشند. آیتاللَّه خالصی مرد میدان سیاست بود و مداخله در آن را جزیی از دین به حساب میآورد و از این رو سالهای زیادی را صرف مبارزه با استعمارگران، خصوصاً استعمار انگلستان سپری کرد. این عالم مبارز نقش مهمی در انقلاب سال 1920 م عراق در کنار آیتاللَّه شیرازی ایفا نمود و تلاش زیادی در راه استقلال این کشور از خود نشان داد. از آیت اللَّه خالصی کتاب هایی به جا ماندهاند از قبیل حاشیهٔ اَلفیّه، حاشیهٔ کفایةُ الاصول، القواعِدُ الفقهیه و... . سرانجام این عالم کمنظیر و مصلح بزرگ و مجاهد نستوه و خستگیناپذیر در شامگاه یازدهمین روز ماه مبارک رمضان 1343 ق بر اثر سکتهٔ قلبی، در 67 سالگی به لقای معبود رسید.
مرگ «امریکو وسْپوس» دریانورد ایتالیایی و یکی از کاشفان امریکا (1512 م)
امریکو وسپوس، دریانورد ایتالیایی در نهم مه 1451 م در شهر فلورانس در ایتالیا به دنیا آمد. وی در جوانی به نیروی دریایی پیوست و پس از چندی، در سفر دوم کریستف کلمب کاشف اولیه امریکا، به قاره جدید پای گذاشت. وسپوس پس از چندی در سال 1497 م به طور مستقل عازم سفرهای اکتشافی در امریکا گردید و پس از مدتی مصب و محل ریزش رودخانه عظیم آمازون در امریکای جنوبی به اقیانوس اطلس را کشف کرد. وی چهار بار به سرزمین ناشناختهای که تصور میشد به قسمت شرق آسیا متصل است سفر نمود و در نهایت به این کشف دست یافت که این قاره ارتباطی با آسیا ندارد. از این رو، عدهای او را کاشف واقعی امریکا میدانند. بعدها با الهام از نام امریکو این سرزمین را امریکا نامیدند. وسپوس در سفرهای آخر خود، نقشههایی از مناطقی که سفر کرده بود تهیه نمود و برای جهانیان به یادگار نهاد. امریکو وسپوس سرانجام در 20 ژوئیه 1512 م در 61 سالگی درگذشت.
روز ملی و استقلال «کلمبیا» در امریکای مرکزی (1810 م)
کشور جمهوری کلمبیا با 1/141/748 کیلومتر مربع وسعت، در امریکای مرکزی، در شرق اقیانوس آرام و در همسایگی ونزوئلا، برزیل، پرو، اکوادور و پاناما واقع شده است. جمعیت کلمبیا بیش از 42 میلیون نفر است که اکثراً دو رگه سرخ و سفید هستند و کاتولیک مذهبند. پایتخت کلمبیا شهر بوگوتا و واحد پولش، پزوی کلمبیا است. زبان رسمی مردم کلمبیا، اسپانیایی است هرچند زبانهای بومی نیز در میان مردم عمومیت دارد. پیشبینی شده است که جمعیت کلمبیا تا سال 2025 م نزدیک به 60 میلیون نفر خواهد بود.
انقلاب مردم کلمبیا برای به دست آوردن استقلال از سال 1781 م آغاز شد ولی به شدت سرکوب گشت. در آغاز قرن نوزدهم شورش در مستعمرات اسپانیا برای استقلالْ جانی دوباره گرفت و سرانجام در سال 1810 طی یک کودتای نظامی، حکومت استعماری اسپانیا برچیده شد و در 20 ژوئیه این سال، اعلامیه استقلال کلمبیا تهیه و منتشر گردید. هرچند این کودتا با شکست مواجه گشت ولی در سال 1819 انقلاب بزرگی به رهبری سیمون بولیوار مبارز آزادیخواه امریکای لاتین، نظام استعماری اسپانیا را برای همیشه در این منطقه خاتمه داد.
واگذاری امتیاز تأسیس بانک استقراضی روس در ایران توسط ناصرالدین شاه (1307 ق)
پس از آن که امتیاز تاسیس بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن ایران از طرف ناصرالدین شاه قاجار به رویتر انگلیسی واگذار شد، دولت روسیه نیز به همچشمی انگلیس در گرفتن امتیاز کوتاهی نکرد. از جملهٔ این امتیازها، شیلات و صید ماهی در شمال و نیز امتیاز تاسیس بانک استقراضی روس بود که توسط یولیاکوف روسی اخذ شد.
مرگ «برنارْدْ ریمان» ریاضیدان معروف آلمانی (1866 م)
برنارد ریمان، ریاضیدان آلمانی در 17 سپتامبر 1826 م در خانوادهای تنگدست در آلمان به دنیا آمد. وی از کودکی استعداد خوبی در ریاضیات داشت از اینرو رشته دانشگاهی خود را همین رشته قرار داد و در 25 سالگی از رساله دکترای خود دفاع نمود. ریمان در سالهای بعد به تحقیق و مطالعه در ریاضیات و هندسه پرداخت و نتایج تحقیقات خود را در سال 1864 م به اساتید دانشگاه ارائه داد. او در ریاضیاتْ، هندسهای را ایجاد کرد که به نام خودش شهرت یافت.
در هندسه ریمانی از سطحی کروی بحث میشود و احکام آن نیز مربوط به اشکالی است که بر آن سطحْ، تصور میگردد. در این هندسه، بین دو نقطه میتوان هر تعداد خط مستقیم که بخواهیم رسم کنیم و علاوه بر آن در هندسه ریمانی، مفهومی نظیر خط مستقیم و نامحدود وجود ندارد. نیم قرن بعد انیشتین توانست این نکته را ثابت کند که هندسه ریمانی، سیمای جهان را به صورتی واقعیتر از هندسه اُقلیدسی مجسّم میکند. برنارد ریمان عمری طولانی نیافت چرا که در 20 ژوئیه 1866 م در چهل سالگی بر اثر بیماری سل، در نهایت شهرت، درگذشت.
مرگ «گولیلمو مارکونی» دانشمند ایتالیایی و مخترع رادیو (1937 م)
گولیلمو مارکونی، در 25 آوریل 1875 م در شهر بولونیا ایتالیا به دنیا آمد. مارکونی 21 سال داشت که آزمایشهای خود را بر روی طرح رادیو متمرکز کرد. در راه تکمیل این طرح و آزمایشهای فراوان بر روی آن، مارکونی پی برد که میتواند به وسیله یک دستگاه بیسیم، اخبار را از فاصله نسبتاً دور مخابره کند و اگر اجزاء دستگاه را کامل کند، کاربردش موفقیت آمیزتر خواهد بود. پس از دو سال تلاش، موفق به اختراع فرستندهای شد که امواج بیسیم را تا چند صد متر منتشر میکرد. یک سال پس از ثبت اختراعش، وی به کشتیهای نیروی دریایی که در فاصله بیست کیلومتری ساحل قرار داشتند اخباری مخابره کرد.
آنچه که در ابتدا توسط مارکونی ساخته شد، به صورت تلگراف مورد استفاده قرار گرفت. سپس با کمک دیگر دانشمندان به تکمیل آن پرداخت. به این ترتیب که مدار تنظیم جهت دریافت علائم، انتخاب شد و لامپ انتقال صوت بر روی امواج، میکروفن و... به وجود آمد تا رادیویی که امروزه میشناسیم شکل گرفت. نهایتاً در سال 1919 م، پخش آزمایشی رادیو در انگلستان و سال بعد در امریکا آغاز شد. مارکونی پس از این اختراع از طرف دولتهای مختلف مورد تقدیر واقع شد و در شمار مخترعان بزرگ قرار گرفت. گولیلمو مارکونی سرانجام در 20 ژوئیه 1937 م در شصت و دو سالگی درگذشت.
اشغال بخش ترک نشین قبرس توسط نیروهای نظامی ترکیه (1974 م)
ترکها و یونانی نشینهای قبرسی از سالهای قبل در مورد سهم خود در حاکمیت این جزیره، اختلاف و درگیری داشتهاند. در این میان، ترکیه از ترکها و یونان از یونانیهای این جزیره حمایت میکردند. در همین گیر و دار، کودتای گارد ملی قبرس و برکناری رهبر یونانیهای این کشور از قدرت، باعث شد ارتش ترکیه به بهانه حمایت از ترکهای قبرس، در بیستم ژوئیه سال 1974 م شمالِ ترکنشینِ این جزیره را که 40 درصد از وسعتِ آن را تشکیل میدهد، اشغال کند. با این اقدامِ نظامی ترکیه، قبرس، عملاً به دو بخش ترکنشین و یونانینشین با دو دولت جداگانه تجزیه شد. بخش شمالی قبرس همچنان در اشغال ترکیه باقی مانده است و مذاکرات رهبران دو بخش شمالی و جنوبی قبرس برای وحدت کشور و ایجاد حکومت واحد، هنوز به نتیجه نرسیده است. همچنین علیرغم همهپرسی درباره اتحاد دو بخش در اوایل سال 2004 م، قبرس به راه حلی برای پایان دادن به اختلافات دست نیافته است.
آغاز عملیات والفجر 2(1362 ش)
عملیات والفجر ۲ در چنین روزی از سال ۱۳۶۲ هجری شمسی بهعنوان نخستین عملیات منظم در جبههٔ شمالی جنگ آغاز کرد. عملیات والفجر ۲ از سلسله عملیاتهای والفجر، در ۲۹ تیرماه ۱۳۶۲ش در منطقهٔ مرزی پیرانشهر و بلندیهای حاجعمران در شمال غربی ایران، توسط یگانهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران به اجرا درآمد. حمله در ساعت ۲۴ با رمز «یا الله یا الله یا الله» آغاز شد. هدف نیروهای خودی تجزیه و انهدام نیروی دشمن و فتح چندین ارتفاع مهم منطقه بهمنظور خارج ساختن شهرهای مرزی از آتش سنگین توپخانه و دید دشمن بود. به این ترتیب، پادگان حاجعمران آزاد و نیروهای ایرانی بر شهر «چومانمصطفی» عراق مسلط شدند.
برخي ديگر از رخدادهاي امروز
1654: ميان پرتغال و انگلستان پيماني امضاء شد كه به موجب آن پرتغال برتري انگلستان را پذيرفت.
1810: سرزمين كلمبيا مستعمره اسپانيا اعلام استقلال كرد.
1923: "پانچو ويلا" انقلابي معروف مکزيک در 45 سالگي ترور شد.
1944: بيماري وبا در بمبئي هند 34 هزار تن را بي جان ساخت.
1980: شوراي امنيت تصويب كرد كه دولتهاي عضو نبايد بيت المقدس را به عنوان پايتخت اسرائيل برسميت بشناسند.
1987: شوراي امنيت سازمان ملل اکيدا خواستار برقراري آتش بس ميان ايران و عراق و قطع جنگ شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید