کد خبر: ۴۶۳۶۱۷۷
تاریخ: ۲۹ آبان ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۵
امروز در تاریخ؛
از آغاز هفته بسیج تا تدوین تاریخ اسلامی
آغاز هفته بسیج، الحاق ایران به پیمان«سنتو»، گشایش سومین مجلس قانونگذاری در ایران، آغاز محاکمه رهبران جنایت‌کار جنگ جهانی دوم تدوین تاریخ اسلامی و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۲۹ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با ۱۶ محرم ۱۴۳۵ هجری و ۲۰ نوامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
آغاز هفته بسیج
نام بسیج یادآور خاطره عزیز‌ترین نهاد و بزرگ‌ترین مردان تاریخ ما است. نهادی که به تعبیر امام راحل تشکیل آن «یقینا از برکات و الطاف جلیه خداوند تعالی بود.» و «شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد.
بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان رشادت و شهادت سرداده‌اند. بسیج می‌قات پا برهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت یافتگان آن نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خدا است که دفتر تشکیل آن را همه مجاهدان، از اولین تا آخرین امضا نمودند.»
قتل واعظ شهیر «سیدجمال الدین واعظ اصفهانی» از رجال مشروطه (۱۲۸۷ ش)
سیدجمال الدین واعظ همدانی معروف به سیدجمال اصفهانی در حدود سال ۱۲۴۲ ش در همدان به دنیا آمد. در بیست سالگی برای تحصیل رهسپار اصفهان شد ولی پس از مدتی که در خود علاقه به منبر و وعظ یافت به این مسیر گام نهاد و به سرعت ترقی نمود. سید جمال سالیانی در اصفهان حضور داشت و سپس ساکن تهران گردید. وی پس از به توپ بستن مجلس قصد عزیمت به عتبات عالیات داشت که در راه شناسایی و دستگیر شد و پس از چند ماه زندان رفتن، در بیست و نهم آبان ۱۲۸۷ ش در ۴۵ سالگی در زندان بروجرد به قتل رسید. سید در فن خطابه بسیار توانا و حاذق بود به طوری که او را از نظر فصاحت و نفوذ کلام و قدرت بیان، یکی از بزرگ‌ترین خطبای مشروطه ایران دانسته‌اند. موعظه او، سیاسی و ساده و همه فهم بود و از بیان مطالب خود ابایی نداشت. مقبره وی در کنار شهر بروجرد واقع است و مردم به زیارت آن می‌روند. سیدمحمدعلی جمالزاده، نویسنده شهیر معاصر ایرانی مقیم اروپا، فرزند ارشد اوست.
تدوین تاریخ اسلامی در عهد خلیفهٔ دوّم (۱۶ ق)
در عصر خلیفهٔ دوم برخی از استانداران و برخی از دوراندیشان مدینه لزوم انتخاب تاریخی ویژه برای مسلمانان را به اطلاع خلیفه رسانیدند. عمر بن خطاب که دو سال و نیم از خلافت‌اش می‌گذشت، تصمیم گرفت برای مسلمانان تاریخ ویژه‌ای ترتیب دهد. به همین جهت تعدادی از صاحب‌نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان دربارهٔ تدوین تاریخ اسلامی مشورت و گفت‌وگو کرد. امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (ع) نیز که در آن جمع حضور داشت، پیشنهاد کرد: به خاطر اهمیت هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینهٔ منوّره، هجرت آن حضرت را مبدأ تاریخ قرار بدهند. غیر از آن حضرت، برخی از حاضران، تولد پیامبر (ص)، برخی سال بعثت آن حضرت و برخی سال رحلت آن حضرت را پیشنهاد کرده بودند. همچنین بعضی‌ها تاریخ رومی (میلادی) و عده‌ای هم تاریخ فارس (فرس قدیم) را پیشنهاد نمودند. ولی عمر بن خطاب پیشنهاد امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب (ع) را اصلح دانست و همان را تأیید کرد و بنا گذاشت که هجرت پیامبر (ص) مبدأ تاریخ اسلامی باشد.
شکست «امیر عبدالقادر الجزایری» در برابر استعمارگران فرانسوی (۱۲۶۰ ق)
امیرعبدالقادر الجزایری پس از ۱۵ سال مبارزهٔ پی‌گیر علیه استعمارگران فرانسوی، سرانجام دستگیر شد. از جمله عوامل شکست امیر عبدالقادر، این بود که در داخل الجزایر پایگاهی برای استقرار و مبارزه نداشت، زیرا سراسر کشور تحت اشغال فرانسویان بود در نتیجه عبدالقادر ناچار گردید، درمناطق مرزی الجزایر و مراکش با فرانسویان مبارزه کند. ولی حاکم مراکش نیز که تحت سلطهٔ فرانسویان بود، پس از چندی به امیر عبدالقادر، اجازهٔ استفاده از مناطق مرزی مراکش را نداد و او را از خاک این کشور بیرون راند. این موضوع باعث شد که فرانسویان بتوانند امیر عبدالقادر را که در اندیشهٔ ایجاد حکومتی یکپارچه و مستقل در سراسر شمال آفریقا و بیرون راندن استعمارگران از الجزایر بود شکست دهند. عبدالقادر ۹ سال در زندان فرانسه بود و سپس وی را به شرط آنکه به کشورش باز نگردد، آزاد کردند.
مرگ «حسن پیرنیا» معروف به «مشیرالدوله» نخست وزیر قاجار و سیاستمدار (۱۳۱۴ ش)
حسن پیرنیا در سال ۱۲۵۱ ش در تهران به دنیا آمد. وی در سال ۱۲۸۱ ش به سمت وزیر مختار ایران در روسیه منصوب شد و در هنگام مشروطیت، مامور تدوین نظامنامه مجلس گردید. پیرنیا در ۱۲۹۳ به نخست‌وزیری رسید و اتفاقاتی نظیر قیام شیخ محمد خیابانی و غائله آذربایجان، آغاز نهضت جنگل و آغاز گردنکشی‌های رضاخان پهلوی برای به دست‌گیری قدرت، از جمله رویدادهای نوبت‌های دیگر نخست‌وزیری اوست. حسن پیرنیا علاوه بر اینکه در ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم وششم نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی بود، همچنین چهار مرتبه نخست وزیر و بیست و چهار بار وزیر بوده است. وی در ده سال آخر عمر خود، غالباً به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثاری همچون ایران باستان، نگاشت. همچنین وی سازمان دادگستری را پی‌ریزی کرد و علاوه بر تشکیل دیوان کشور و دادسرا‌ها، قانون محاکمات حقوقی و جزایی را به تصویب رساند. مشیرالدوله سرانجام در ۲۹ آبان ۱۳۱۴ در ۶۳ سالگی درگذشت.
الحاق ایران به پیمان استعماری بغداد موسوم به «سنتو» (۱۳۳۴ ش)
کنفرانس کشورهای عضو پیمان بغداد با شرکت نخست‌وزیران ایران، ترکیه، عراق، پاکستان و انگلستان و با حضور وزیر امورخارجه آمریکا در بغداد به ریاست نوری سعید، نخست‌وزیر عراق برگزار شد. در این کنفرانس، پیمان سنتو منعقد شد که این پیمان در اصل به منظور جلوگیری از نشر کمونیسم به کشورهای مجاور شوروی بود.
چند روز قبل از اینکه حسین علاء نخست وزیر ایران برای شرکت در نخستین اجلاس پیمان بغداد عازم عراق شود، مورد سوء قصد یکی از اعضای سازمان فدائیان اسلام با نام مظفر ذوالقدر قرار گرفته و از ناحیه سر مجروح شده بود. اما به رغم این سوء قصد، علاء مسافرت خود را انجام داد و در کنفرانس بغداد شرکت نمود. این سوء قصد، نارضایتی افکار عمومی ایران را از شرکت در این دسته بندی نظامی به نفع غرب، نشان می‌داد. سرانجام پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران از عضویت این پیمان استعماری خارج شد و سنتو عملاً منحل گردید.
درگذشت حاج «سید مهدی خوانساری» عالم مسلمان (۱۳۹۱ ق)
گشایش سومین مجلس قانونگذاری در ایران (۱۳۳۳ ق)
در آذرماه ۱۲۹۳ (۱۶ محرم ۱۳۳۳) دورهٔ سوم قانونگذاری با نطق سلطان احمدشاه قاجار گشایش یافت و مؤتمن‌الملک (میرزا حسین‌خان پیرنیا) به‌ریاست مجلس برگزیده شد. در این زمان، ایران عرصهٔ رقابت شدید دولت‌های خارجی بود. طرفین جنگ ـ متحدین و متفقین ـ با تمام قوا می‌کوشیدند توازن قوا را در ایران به‌نفع خود تغییر دهند.
آغاز سلطنت «اردوان پنجم»، آخرین پادشاه سلسله اشکانیان (۲۱۶ م)
پس از مرگ بلاش چهارم معروف به اشک بیست و هفتم، دو پسر او به نام‌های بلاش پنجم و اردوان پنجم مدعی سلطنت شدند. این دو برادر مدت‌ها با یک‌دیگر در جنگ و ستیز بودند تا اینکه اردوان پنجم در ۲۰ نوامبر ۲۱۶ م با عنوان اشک بیست و نهم بر تخت سلطنت تکیه زد. در این سال‌ها، علی رغم تلاش فراوان اردوان برای نجات سلسله اشکانی، بر اثر مشکلات عدیده‌ای که بر کشور حاکم بود، روزنه امیدی برای بقای امپراتوری اشکانیان نماند. همچنین بر اثر انحطاط و ضعفی که در دولت مرکزی اشکانی پدید آمده بود، اردشیر بابکان، یکی از امیران دست نشانده پارس که قدرتی به هم رسانیده بود، بر اردوان شورید و حکومت ۴۷۶ ساله اشکانیان را در سال ۲۲۴ م سرنگون کرد.
آغاز محاکمه رهبران جنایت‌کار جنگ جهانی دوم در دادگاه «نورنبرگ» (۱۹۴۵ م)
با فروکش کردن آتش جنگ جهانی دوم در دنیا، بزرگ‌ترین دادرسی مربوط به جنایت‌کاران جنگی از روز بیستم نوامبر سال ۱۹۴۵ م در شهر نورِنْبِرْگْ آلمان آغاز به کار کرد. رسیدگی به جرایم ۲۲ نفر از رهبران آلمان هیتلری که بیشتر آن‌ها به جنایت علیه بشریت و مشارکت در توطئه بر ضد صلح و جنایات جنگی متهم شده بودند، بیش از ده ماه به طول انجامید. دادگاه سرانجام در روز اول اکتبر سال ۱۹۴۶ م، دوازده تن از آنان را به اعدام و هفت نفر دیگر را به حبس ابد محکوم کرد. سه نفر باقیمانده را که در اواخر حکومت هیتلر، مصدر کاری نبودند تبرئه نمود. البته در این دادگاه، علاوه بر جنایت‌کاران نازی، متهمانی از دیگر کشور‌ها نیز محکوم شدند. تقاضای تخفیف مجازات محکومیت از طرف شورای عالی متفقین برای نظارت بر امور آلمان رد شد و احکام صادر و در نهایت، در روز ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ م به اجرا درآمد.
ورود نیروهای چینی به شبه جزیره کره در جریان جنگ دو کره (۱۹۵۰ م)
با فروزان شدن آتش جنگ دو کره در ۲۵ ژوئن ۱۹۵۰ م، نیروهای سازمان ملل متحد که اکثر آنان را امریکاییان تشکیل می‌دادند در کره جنوبی مستقر شدند. در بیستم نوامبر ۱۹۵۰ م، نیروهای چین کمونیست به عنوان نیروهای داوطلب وارد میدان شدند. با ورود قریب به دویست هزار سرباز چینی به میدان جنگ، نیروهای امریکا و متحدین آن‌ها ناچار به عقب‌نشینی گردیدند. نیروهای چینی و کره شمالی تا اواخر ماه دسامبر سال ۱۹۵۰ م، تقریباً تمام قسمت شمالی کره را به تصرف خود درآوردند و در ۲۸ دسامبر از مرز بین دو کره گذشتند. در ژانویه سال ۱۹۵۱ م، سئول پایتخت کره جنوبی به تصرف نیروهای کمونیست درآمد ولی پیشرفت نیروهای کمونیست در یک‌صد کیلومتری مرز دو کره متوقف شد. در این زمان، علی‌رغم تصرف مجدد سئول توسط نیروهای ملل متحد، حضور نیروهای چین و کره در این منطقه و نیز تندروی فرماندهان نظامی امریکا، باعث بروز درگیری‌هایی گردید که در برخی مواقع از نبردهای جنگ جهانی دوم نیز وحشتناک‌تر بودند. این جنگ در نهایت در بیست و هفتم ژوئیه ۱۹۵۳ م پایان یافت.
مرگ «فرانچسکو فرانکو» دیکتاتور پیشین اسپانیا (۱۹۷۵ م)
ژنرال فرانچسکو فرانْکو، دیکتاتور پیشین اسپانیا در چهارم دسامبر ۱۸۹۲ م در اسپانیا به دنیا آمد. او عناوین رئیس مملکت، نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح را برخود نهاد و اعلام نمود که فقط در مقابل خدا و تاریخ مسئول است. فرانکو با وجود اینکه حکومت خود را مدیون هیتلر و موسولینی بود، اما حاضر نشد تا در جنگ جهانی دوم شرکت کند. وی با اینکه سیاست بی‌طرفی در پیش گرفت با این حال در تبلیغات و موضع‌گیری‌های سیاسی از هیتلر دفاع می‌کرد. هنگامی که در سال ۱۹۴۱ م هیتلر به شوروی سابق حمله برد، فرانکو نیروی دریایی اسپانیا را در اختیار آلمان قرار داد تا از آن علیه شوروی استفاده شود. به همین دلیل پس از پایان جنگ جهانی، اسپانیا مورد محاصره اقتصادی متفقین قرار گرفت و از عضویت در سازمان ملل و ناتو محروم گردید. وی قانون جانشینی و موروثی حکومتی اسپانیا را بر اساس رژیم سلطنتی مقرر کرد و پس از یک همه پرسی در سال ۱۹۴۷ م، قدرت بلامنازع اسپانیا شد. سیاست فرانکو در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم همواره بر پایه نزدیکی به غرب و به ویژه امریکا از جهات سیاسی و اقتصادی بوده است. در‌‌نهایت در بیستم نوامبر ۱۹۷۵ م پس از نزدیک به سی و هفت سال حکومت بر اسپانیا، در ۸۳ سالگی درگذشت.
ساخت اولین هواپیما با نیروی محرکه خورشیدی (۱۹۸۰ م)
اولین هواپیما که نیروی محرکه آن نیروی خورشیدی بود سولار چلنجر (solar challenger) نام دارد که توسط یک گروه علمی زیر نظر دکتر (پال مک گریدی) طراحی و ساخته شد و اولین پرواز ازمایشی خود را در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۰ انجام داد. در ۷ ژانویه ۱۹۸۱ در پروازی بر فراز دریای مانش (بین فرانسه و انگلیس) مسافت ۲۹۰ کیلومتری را در ۵ ساعت و ۲۳ دقیقه و حداکثر ارتفاع ۱۱ هزار فوت طی کرد.
شهادت «عِزّالدّین قَسّام» روحانی مجاهد و مبارز ضد صهیونیستی (۱۹۳۵ م)
شیخ عزالدین قسام یکی از رهبران برجسته نهضت اسلامی فلسطین در نیمه اول قرن بیستم به شمار می‌رود. قسّام که از روحانیان فاضل و از دانشمندان فلسطین محسوب می‌شد، در بحبوبه انتقال سیل‌آسای یهودیان اروپا به فلسطین اشغالی در دهه ۱۹۳۰ م که توسط گروه‌های تروریستی یهودی و با همکاری موثر نیروهای استعمارگر بریتانیا صورت می‌گرفت، قیام اسلامی و مسلحانه خود را علیه صهیونیست‌ها و انگلیسی‌ها آغاز کرد. هم‌زمان با این مهاجرت‌ها که ظاهراً بر اثر سیاست‌های ضدیهودی نازی‌ها در اروپا و در واقع برای تشکیل رژیم صهیونیستی در فلسطین روی می‌داد، گروه‌های تروریستی یهود با انجام اعمال تروریستی علیه سکنه مسلمان و عرب فلسطین، به دنبال فراری دادن اعراب فلسطینی و جای‌گزین کردن یهودیان تازه وارد بودند. در نهایت، صهیونیست‌ها با همکاری استعمارگارن انگلیسی در توطئه‌ای مشترک، در صدد قتل عزّالدین قسّام برآمدند. سرانجام شیخ عزالدین قسام که در این سال‌ها بزرگ‌ترین قیام اسلامی ملت فلسطین را رهبری می‌کرد در ۲۰ دسامبر ۱۹۳۵ م در نبردی نابرابر به شهادت رسید.
آغاز عملیات عملیات نصر ۸ (۱۳۶۶ ش)
شرح عملیات نیرو‌ها با حرکت از محورهای مختلف پس از ۵ الی ۸ ساعت راهپیمایی، در نزدیکی مواضع دشمن استقرار یافته و به انتظار فرمان آغاز عملیات نشستند. سرانجام عملیات در ساعت ۰۱: ۱۶ بامداد ۲۹/۸/۱۳۶۶ با رمز مبارک یا محمد بن عبدالله، ادرکنی آغاز شد و یگان‌های عملیاتی به طور هماهنگ و هم زمان به مواضع دشمن یورش بردند و پس از یک ساعت موفق شدند قلل ۱۴۲۴، ۱۴۲۶ (قله اول)، ۱۴۱۸ (قله دوم) و ۱۳۹۱ (قله سوم) و قرارگاه تاکتیکی تیپ ۳۹ را تصرف کنند. از ساعت ۵ صبح، دشمن با بکارگیری عناصر باقیمانده از تیپ ۳۹ پاتک کرده و توانست یکی از یگان‌های خودی را حدود ۳۰۰ متر عقب براند. با روشن شدن آسمان، پاتک دوم عراق نیز شروع شد که با مقاومت قوای خودی سرکوب گردید.
در این عملیات دو روزه علاوه برگرفتن جای پا و سرپل در آنسوی رودخانه قلعه چولان و آزادسازی شهرماووت، ۴ روستا نیز آزاد و چندین دستگاه تانک و نفربر زرهی، ده هادستگاه خودروی نظامی، انواع ماشین‌های مهندسی و راه‌سازی، چندین قبضه آتشبار توپخانه و شماری انبار مهمات منهدم و ۴ تیپ پیاده، ۳ گردان توپخانه، ۲ گردان کماندویی و ۱ گروهان تانک ارتش عراق نیز متلاشی شد. و بیش از ۲۲۰۰ تن از نیروهای دشمن کشته و زخمی شدند و یا به اسارت درآمدند. همچنین چند دستگاه تانک، یک دستگاه رادار «رازیت» و مقداری سلاح و مهمات به غنیمت رزمندگان اسلام در آمد.
نام بسیج یادآور خاطره عزیز‌ترین نهاد و بزرگ‌ترین مردان تاریخ ما است. نهادی که به تعبیر امام راحل تشکیل آن «یقینا از برکات و الطاف جلیه خداوند تعالی بود.» و «شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد.
قتل واعظ شهیر «سیدجمال الدین واعظ اصفهانی» از رجال مشروطه (۱۲۸۷ ش)
سیدجمال الدین واعظ همدانی معروف به سیدجمال اصفهانی در حدود سال ۱۲۴۲ ش در همدان به دنیا آمد. در بیست سالگی برای تحصیل رهسپار اصفهان شد ولی پس از مدتی که در خود علاقه به منبر و وعظ یافت به این مسیر گام نهاد و به سرعت ترقی نمود. سید جمال سالیانی در اصفهان حضور داشت و سپس ساکن تهران گردید. وی پس از به توپ بستن مجلس قصد عزیمت به عتبات عالیات داشت که در راه شناسایی و دستگیر شد و پس از چند ماه زندان رفتن، در بیست و نهم آبان ۱۲۸۷ ش در ۴۵ سالگی در زندان بروجرد به قتل رسید. سید در فن خطابه بسیار توانا و حاذق بود به طوری که او را از نظر فصاحت و نفوذ کلام و قدرت بیان، یکی از بزرگ‌ترین خطبای مشروطه ایران دانسته‌اند. موعظه او، سیاسی و ساده و همه فهم بود و از بیان مطالب خود ابایی نداشت. مقبره وی در کنار شهر بروجرد واقع است و مردم به زیارت آن می‌روند. سیدمحمدعلی جمالزاده، نویسنده شهیر معاصر ایرانی مقیم اروپا، فرزند ارشد اوست.
تدوین تاریخ اسلامی در عهد خلیفهٔ دوّم (۱۶ ق)
در عصر خلیفهٔ دوم برخی از استانداران و برخی از دوراندیشان مدینه لزوم انتخاب تاریخی ویژه برای مسلمانان را به اطلاع خلیفه رسانیدند. عمر بن خطاب که دو سال و نیم از خلافت‌اش می‌گذشت، تصمیم گرفت برای مسلمانان تاریخ ویژه‌ای ترتیب دهد. به همین جهت تعدادی از صاحب‌نظران مهاجر و انصار را گردآورد و با آنان دربارهٔ تدوین تاریخ اسلامی مشورت و گفت‌وگو کرد. امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (ع) نیز که در آن جمع حضور داشت، پیشنهاد کرد: به خاطر اهمیت هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینهٔ منوّره، هجرت آن حضرت را مبدأ تاریخ قرار بدهند. غیر از آن حضرت، برخی از حاضران، تولد پیامبر (ص)، برخی سال بعثت آن حضرت و برخی سال رحلت آن حضرت را پیشنهاد کرده بودند. همچنین بعضی‌ها تاریخ رومی (میلادی) و عده‌ای هم تاریخ فارس (فرس قدیم) را پیشنهاد نمودند. ولی عمر بن خطاب پیشنهاد امیر مؤمنان علی بن ابی‌طالب (ع) را اصلح دانست و همان را تأیید کرد و بنا گذاشت که هجرت پیامبر (ص) مبدأ تاریخ اسلامی باشد.
شکست «امیر عبدالقادر الجزایری» در برابر استعمارگران فرانسوی (۱۲۶۰ ق)
امیرعبدالقادر الجزایری پس از ۱۵ سال مبارزهٔ پی‌گیر علیه استعمارگران فرانسوی، سرانجام دستگیر شد. از جمله عوامل شکست امیر عبدالقادر، این بود که در داخل الجزایر پایگاهی برای استقرار و مبارزه نداشت، زیرا سراسر کشور تحت اشغال فرانسویان بود در نتیجه عبدالقادر ناچار گردید، درمناطق مرزی الجزایر و مراکش با فرانسویان مبارزه کند. ولی حاکم مراکش نیز که تحت سلطهٔ فرانسویان بود، پس از چندی به امیر عبدالقادر، اجازهٔ استفاده از مناطق مرزی مراکش را نداد و او را از خاک این کشور بیرون راند. این موضوع باعث شد که فرانسویان بتوانند امیر عبدالقادر را که در اندیشهٔ ایجاد حکومتی یکپارچه و مستقل در سراسر شمال آفریقا و بیرون راندن استعمارگران از الجزایر بود شکست دهند. عبدالقادر ۹ سال در زندان فرانسه بود و سپس وی را به شرط آنکه به کشورش باز نگردد، آزاد کردند.
مرگ «حسن پیرنیا» معروف به «مشیرالدوله» نخست وزیر قاجار و سیاستمدار (۱۳۱۴ ش)
حسن پیرنیا در سال ۱۲۵۱ ش در تهران به دنیا آمد. وی در سال ۱۲۸۱ ش به سمت وزیر مختار ایران در روسیه منصوب شد و در هنگام مشروطیت، مامور تدوین نظامنامه مجلس گردید. پیرنیا در ۱۲۹۳ به نخست‌وزیری رسید و اتفاقاتی نظیر قیام شیخ محمد خیابانی و غائله آذربایجان، آغاز نهضت جنگل و آغاز گردنکشی‌های رضاخان پهلوی برای به دست‌گیری قدرت، از جمله رویدادهای نوبت‌های دیگر نخست‌وزیری اوست. حسن پیرنیا علاوه بر اینکه در ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم وششم نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی بود، همچنین چهار مرتبه نخست وزیر و بیست و چهار بار وزیر بوده است. وی در ده سال آخر عمر خود، غالباً به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثاری همچون ایران باستان، نگاشت. همچنین وی سازمان دادگستری را پی‌ریزی کرد و علاوه بر تشکیل دیوان کشور و دادسرا‌ها، قانون محاکمات حقوقی و جزایی را به تصویب رساند. مشیرالدوله سرانجام در ۲۹ آبان ۱۳۱۴ در ۶۳ سالگی درگذشت.
الحاق ایران به پیمان استعماری بغداد موسوم به «سنتو» (۱۳۳۴ ش)
کنفرانس کشورهای عضو پیمان بغداد با شرکت نخست‌وزیران ایران، ترکیه، عراق، پاکستان و انگلستان و با حضور وزیر امورخارجه آمریکا در بغداد به ریاست نوری سعید، نخست‌وزیر عراق برگزار شد. در این کنفرانس، پیمان سنتو منعقد شد که این پیمان در اصل به منظور جلوگیری از نشر کمونیسم به کشورهای مجاور شوروی بود.
درگذشت حاج «سید مهدی خوانساری» عالم مسلمان (۱۳۹۱ ق)
گشایش سومین مجلس قانونگذاری در ایران (۱۳۳۳ ق)
در آذرماه ۱۲۹۳ (۱۶ محرم ۱۳۳۳) دورهٔ سوم قانونگذاری با نطق سلطان احمدشاه قاجار گشایش یافت و مؤتمن‌الملک (میرزا حسین‌خان پیرنیا) به‌ریاست مجلس برگزیده شد. در این زمان، ایران عرصهٔ رقابت شدید دولت‌های خارجی بود. طرفین جنگ ـ متحدین و متفقین ـ با تمام قوا می‌کوشیدند توازن قوا را در ایران به‌نفع خود تغییر دهند.
آغاز سلطنت «اردوان پنجم»، آخرین پادشاه سلسله اشکانیان (۲۱۶ م)
پس از مرگ بلاش چهارم معروف به اشک بیست و هفتم، دو پسر او به نام‌های بلاش پنجم و اردوان پنجم مدعی سلطنت شدند. این دو برادر مدت‌ها با یک‌دیگر در جنگ و ستیز بودند تا اینکه اردوان پنجم در ۲۰ نوامبر ۲۱۶ م با عنوان اشک بیست و نهم بر تخت سلطنت تکیه زد. در این سال‌ها، علی رغم تلاش فراوان اردوان برای نجات سلسله اشکانی، بر اثر مشکلات عدیده‌ای که بر کشور حاکم بود، روزنه امیدی برای بقای امپراتوری اشکانیان نماند. همچنین بر اثر انحطاط و ضعفی که در دولت مرکزی اشکانی پدید آمده بود، اردشیر بابکان، یکی از امیران دست نشانده پارس که قدرتی به هم رسانیده بود، بر اردوان شورید و حکومت ۴۷۶ ساله اشکانیان را در سال ۲۲۴ م سرنگون کرد.
آغاز محاکمه رهبران جنایت‌کار جنگ جهانی دوم در دادگاه «نورنبرگ» (۱۹۴۵ م)
با فروکش کردن آتش جنگ جهانی دوم در دنیا، بزرگ‌ترین دادرسی مربوط به جنایت‌کاران جنگی از روز بیستم نوامبر سال ۱۹۴۵ م در شهر نورِنْبِرْگْ آلمان آغاز به کار کرد. رسیدگی به جرایم ۲۲ نفر از رهبران آلمان هیتلری که بیشتر آن‌ها به جنایت علیه بشریت و مشارکت در توطئه بر ضد صلح و جنایات جنگی متهم شده بودند، بیش از ده ماه به طول انجامید. دادگاه سرانجام در روز اول اکتبر سال ۱۹۴۶ م، دوازده تن از آنان را به اعدام و هفت نفر دیگر را به حبس ابد محکوم کرد. سه نفر باقیمانده را که در اواخر حکومت هیتلر، مصدر کاری نبودند تبرئه نمود. البته در این دادگاه، علاوه بر جنایت‌کاران نازی، متهمانی از دیگر کشور‌ها نیز محکوم شدند. تقاضای تخفیف مجازات محکومیت از طرف شورای عالی متفقین برای نظارت بر امور آلمان رد شد و احکام صادر و در نهایت، در روز ۱۶ اکتبر ۱۹۴۶ م به اجرا درآمد.
ورود نیروهای چینی به شبه جزیره کره در جریان جنگ دو کره (۱۹۵۰ م)
با فروزان شدن آتش جنگ دو کره در ۲۵ ژوئن ۱۹۵۰ م، نیروهای سازمان ملل متحد که اکثر آنان را امریکاییان تشکیل می‌دادند در کره جنوبی مستقر شدند. در بیستم نوامبر ۱۹۵۰ م، نیروهای چین کمونیست به عنوان نیروهای داوطلب وارد میدان شدند. با ورود قریب به دویست هزار سرباز چینی به میدان جنگ، نیروهای امریکا و متحدین آن‌ها ناچار به عقب‌نشینی گردیدند. نیروهای چینی و کره شمالی تا اواخر ماه دسامبر سال ۱۹۵۰ م، تقریباً تمام قسمت شمالی کره را به تصرف خود درآوردند و در ۲۸ دسامبر از مرز بین دو کره گذشتند. در ژانویه سال ۱۹۵۱ م، سئول پایتخت کره جنوبی به تصرف نیروهای کمونیست درآمد ولی پیشرفت نیروهای کمونیست در یک‌صد کیلومتری مرز دو کره متوقف شد. در این زمان، علی‌رغم تصرف مجدد سئول توسط نیروهای ملل متحد، حضور نیروهای چین و کره در این منطقه و نیز تندروی فرماندهان نظامی امریکا، باعث بروز درگیری‌هایی گردید که در برخی مواقع از نبردهای جنگ جهانی دوم نیز وحشتناک‌تر بودند. این جنگ در نهایت در بیست و هفتم ژوئیه ۱۹۵۳ م پایان یافت.
مرگ «فرانچسکو فرانکو» دیکتاتور پیشین اسپانیا (۱۹۷۵ م)
ژنرال فرانچسکو فرانْکو، دیکتاتور پیشین اسپانیا در چهارم دسامبر ۱۸۹۲ م در اسپانیا به دنیا آمد. او عناوین رئیس مملکت، نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح را برخود نهاد و اعلام نمود که فقط در مقابل خدا و تاریخ مسئول است. فرانکو با وجود اینکه حکومت خود را مدیون هیتلر و موسولینی بود، اما حاضر نشد تا در جنگ جهانی دوم شرکت کند. وی با اینکه سیاست بی‌طرفی در پیش گرفت با این حال در تبلیغات و موضع‌گیری‌های سیاسی از هیتلر دفاع می‌کرد. هنگامی که در سال ۱۹۴۱ م هیتلر به شوروی سابق حمله برد، فرانکو نیروی دریایی اسپانیا را در اختیار آلمان قرار داد تا از آن علیه شوروی استفاده شود. به همین دلیل پس از پایان جنگ جهانی، اسپانیا مورد محاصره اقتصادی متفقین قرار گرفت و از عضویت در سازمان ملل و ناتو محروم گردید. وی قانون جانشینی و موروثی حکومتی اسپانیا را بر اساس رژیم سلطنتی مقرر کرد و پس از یک همه پرسی در سال ۱۹۴۷ م، قدرت بلامنازع اسپانیا شد. سیاست فرانکو در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم همواره بر پایه نزدیکی به غرب و به ویژه امریکا از جهات سیاسی و اقتصادی بوده است. در‌‌نهایت در بیستم نوامبر ۱۹۷۵ م پس از نزدیک به سی و هفت سال حکومت بر اسپانیا، در ۸۳ سالگی درگذشت.
ساخت اولین هواپیما با نیروی محرکه خورشیدی (۱۹۸۰ م)
اولین هواپیما که نیروی محرکه آن نیروی خورشیدی بود سولار چلنجر (solar challenger) نام دارد که توسط یک گروه علمی زیر نظر دکتر (پال مک گریدی) طراحی و ساخته شد و اولین پرواز ازمایشی خود را در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۰ انجام داد. در ۷ ژانویه ۱۹۸۱ در پروازی بر فراز دریای مانش (بین فرانسه و انگلیس) مسافت ۲۹۰ کیلومتری را در ۵ ساعت و ۲۳ دقیقه و حداکثر ارتفاع ۱۱ هزار فوت طی کرد.
شهادت «عِزّالدّین قَسّام» روحانی مجاهد و مبارز ضد صهیونیستی (۱۹۳۵ م)
شیخ عزالدین قسام یکی از رهبران برجسته نهضت اسلامی فلسطین در نیمه اول قرن بیستم به شمار می‌رود. قسّام که از روحانیان فاضل و از دانشمندان فلسطین محسوب می‌شد، در بحبوبه انتقال سیل‌آسای یهودیان اروپا به فلسطین اشغالی در دهه ۱۹۳۰ م که توسط گروه‌های تروریستی یهودی و با همکاری موثر نیروهای استعمارگر بریتانیا صورت می‌گرفت، قیام اسلامی و مسلحانه خود را علیه صهیونیست‌ها و انگلیسی‌ها آغاز کرد. هم‌زمان با این مهاجرت‌ها که ظاهراً بر اثر سیاست‌های ضدیهودی نازی‌ها در اروپا و در واقع برای تشکیل رژیم صهیونیستی در فلسطین روی می‌داد، گروه‌های تروریستی یهود با انجام اعمال تروریستی علیه سکنه مسلمان و عرب فلسطین، به دنبال فراری دادن اعراب فلسطینی و جای‌گزین کردن یهودیان تازه وارد بودند. در نهایت، صهیونیست‌ها با همکاری استعمارگارن انگلیسی در توطئه‌ای مشترک، در صدد قتل عزّالدین قسّام برآمدند. سرانجام شیخ عزالدین قسام که در این سال‌ها بزرگ‌ترین قیام اسلامی ملت فلسطین را رهبری می‌کرد در ۲۰ دسامبر ۱۹۳۵ م در نبردی نابرابر به شهادت رسید.
آغاز عملیات عملیات نصر ۸ (۱۳۶۶ ش)
شرح عملیات نیرو‌ها با حرکت از محورهای مختلف پس از ۵ الی ۸ ساعت راهپیمایی، در نزدیکی مواضع دشمن استقرار یافته و به انتظار فرمان آغاز عملیات نشستند. سرانجام عملیات در ساعت ۰۱: ۱۶ بامداد ۲۹/۸/۱۳۶۶ با رمز مبارک یا محمد بن عبدالله، ادرکنی آغاز شد و یگان‌های عملیاتی به طور هماهنگ و هم زمان به مواضع دشمن یورش بردند و پس از یک ساعت موفق شدند قلل ۱۴۲۴، ۱۴۲۶ (قله اول)، ۱۴۱۸ (قله دوم) و ۱۳۹۱ (قله سوم) و قرارگاه تاکتیکی تیپ ۳۹ را تصرف کنند. از ساعت ۵ صبح، دشمن با بکارگیری عناصر باقیمانده از تیپ ۳۹ پاتک کرده و توانست یکی از یگان‌های خودی را حدود ۳۰۰ متر عقب براند. با روشن شدن آسمان، پاتک دوم عراق نیز شروع شد که با مقاومت قوای خودی سرکوب گردید.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید