تزلزل جایگاه دانشگاه فرهنگیان؛ ضعف مدیریتی یا بی‌توجهی به تربیت معلم؟!

به گزارش خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، ماجرا از یک نامه جنجالی شروع شد، نامه‌ای که منصور غلامی وزیر علوم به مقام معظم رهبری درباره تربیت معلم نوشته بود و در آن اشاره داشت که از ظرفیت ماده ٢٨ دانشگاه با توجه به ظرفیت‌های موجود در سایر دانشگاه‌های کشور بهره گرفته شود.

نامه‌ای که موجب جنجالی در میان برخی اهالی آموزش و پرورش شد و همان چالش همیشگی دوره چهار ساله یا یکساله برای ورود به حرفه معلمی شدت گرفت؛ موضوعی که هنوز هم کلافش سردرگم است و معلوم نیست این قیاس راه به جایی دارد یا خیر.

موضوع پر چالش تربیت معلم و نیروی انسانی در آموزش و پرورش قدمتی چندین ساله دارد و بر سر برخی مجاری ورودی به این دستگاه تعلیم و تربیت حرف و حدیث‌های بسیاری مطرح است که هنوز صواب یا ناصواب بودن آن معلوم نیست.

پس از انتشار این نامه، بیش از ۱۰۰ دفتر بسیج دانشجویی پردیس‌ها و مراکز دانشگاه فرهنگیان نامه سرگشاده‌ای به رهبر انقلاب نوشتند و در آن تأکید کردند که بحران نیروی انسانی آموزش و پرروش ناشی از کم‌توجهی وزارت علوم به این دانشگاه است.

بیشتر بخوانید

• تبعات کم توجهی وزارت علوم به دانشگاه فرهنگیان
  

برداشت اشتباه از یک نامه!

بعد از نامه وزیر علوم و جنجال‌هایی که مبنی بر تعطیلی دانشگاه فرهنگیان به دنبال داشت، آقای وزیر به تشریح این نامه پرداخت و در توضیحش گفت که منظور از این نامه تعطیلی دانشگاه فرهنگیان نبوده است و صراحتا اعلام کرد باور ما این است که دانشگاه فرهنگیان با هدف تربیت نیروی انسانی مبتنی بر آموزه‌های وحیانی و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، به منظور تامین نیروی مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش ایجاد شده است.

او تصریح کرد که موضوع اصلی پیشنهاد شده در نامه، تاکید بر استفاده از مفاد ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان برای فعال‌تر کردن ظرفیت‌های موجود در تامین نیروی انسانی متخصص و متعهد، روزآمد و شایسته برای وزارت آموزش و پرورش است که این مهم می‌تواند در کنار نیرو‌هایی که دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهیدرجایی برای این منظور تربیت می‌کنند، مورد توجه قرار گیرد.

در پی این موضوع محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش هم که هجمه‌هایی به او به دلیل سکوتش در برابر این موضوع وارد بود شب گذشته در توییتی اعلام کرد که «در گفتگو با وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری عرض کردم رسالت ⁧ #دانشگاه_فرهنگیان⁩ تربیت معلم به عنوان مهم‌ترین رکن تعلیم و تربیت و ضرورت راهبردی در تحقق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است و این رسالت با رسالت دانشگاه‌های دیگر که تربیت عالم است کاملا متفاوت است. ایشان کاملا به این رسالت و محوریت دانشگاه فرهنگیان در تربیت معلم باور دارند و اظهار داشتند که مقصودشان به دقت منتقل نشده و در اصلاحیه‌ای‌که‌منتشر کردند بر این نکته تصریح کرده‌اند. با جدیت از موجودیت و هویت ممتاز این دانشگاه صیانت می‌کنم.»

بیشتر بخوانید

• پاسخ وزیر علوم به انتقادات درباره نامه «انحلال دانشگاه فرهنگیان»
• بهره‌مندی از دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان برای تقویت کادر آموزشی مدارس

اما آنچه حتی بعد از این توضیح همچنان طرفداران دانشگاه فرهنگیان را در موضع اعتراض و گلایه‌مندی نگه داشته، تعریف نادرست از اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و ماده ٢٨ آن است؛ موضوعی که گویا بسیاری از اختلاف نظر‌ها در تامین نیروی انسانی هم از نشأت می‌گیرد چراکه در این ماده قانونی آمده است پذیرش در رشته‌هایی که امکان توسعه آن از طریق «دانشگاه» وجود ندارد، مطابق ضوابط و مقررات وزارت آموزش و پرورش از میان دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزه‌های علمیه، مشروط به گذراندن دوره یکساله مهارت‌آموزی در «دانشگاه» بلامانع است و این شرایط در پذیرش‌های فعلی دانشگاه فرهنگیان رعایت نمی‌شود.

البته که برخی مسئولان استفاده ورای این قانون از ماده ٢٨ را اضطرار می‌دانند و چاره‌ای جز این را برای تامین نیروی انسانی در نظر ندارند.

معایب و مزایای دوره یکساله برای معلم شدن

اضطرار و کمبود معلم در سال‌های اخیر دوره یکساله دانشگاه فرهنگیان را توسعه داد تا جبرانی بر خلاء کمبود معلم آموزش و پرورش باشد، اما این موضوع گویی نه تنها درمان و حتی مسکن بلکه خود دردی شده است که راه درمانش معلوم نیست.

حجت اله بنیادی، پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت چندی پیش در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تاثیر این دوره بر روند تربیت معلم گفته بود که دوره یکساله و چهارساله با همدیگر تفاوت‌های بسیار از نوع آموزش گرفته تا سن ورود به این دوره‌ها دارند و در پژوهش‌های دانشگاه فرهنگیان هم این موضوع مورد ارزیابی بوده است، اما موضوع اصلی این است که قیاس میان این دو دوره درست نیست.

او بیان کرد: آنچه در دانشگاه فرهنگیان اتفاق می‌افتد به دلایل متعددی با آنچه در سند تحول و مبانی نظری مطرح می‌شود تفاوت چشمگیری دارد، همچنین در خصوص شاخص کیفی این دانشگاه هم نسبت هیئت علمی، فضای آموزشی و سرانه ریالی و بسیاری از مولفه‌های دیگر به شکل معناداری از میانگین دانشگاه‌های دیگر پایین‌تر است.

جایگاه دانشگاه فرهنگیان در جامعه دانشگاهی

در میانه این شائبه‌ها و اظهار نظر‌ها آنچه نگران کننده به نظر می‌رسد جایگاه متزلزل دانشگاه فرهنگیان در میان جامعه دانشگاهی است، موضوعی که هر از گاهی با انتقال این دانشگاه به دانشگاه پیام نور، گاه با توسعه اساسنامه ماده ٢٨ و شاید با روش‌های دیگر در آینده تضعیف شود.

آنطور که در سند تحول بنیادین اشاره شده است مجرا و مسیر اصلی ورود به آموزش و پرورش دو دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و فرهنگیان است، اما در عمل به نظر می‌رسد که این موضوع جایگاه چندان مستحکمی برای این دانشگاه‌ها به ویژه دانشگاه فرهنگیان قائل نشده است که هر از گاهی از تضعیف آن صحبت می‌شود.

دانشگاهی ماموریت گرا و استراتژیک که ماموریت خطیر تربیت معلم را بر عهده دارد هنوز آنطور که باید و شاید پتانسیلی برای اهداف در نظر گرفته اش ندارد، موضوع کیفیت و کمیت استادان هیئت علمی، برنامه درسی و محتوای آموزشی و چگونگی عملکرد بخش‌های این دانشگاه هم مغفول مانده است و پیشبرد برنامه‌های آن صرفا در حد چند گزارش کلیشه‌ای مطرح می‌شود و داعیه دغدغه‌مندی در این مجموعه آموزش عالی راه به جایی نبرده است.

انتهای پیام/