خاطرات تلخ و شیرین محیطبانان چهارمحال و بختیاری
محیطبانان به عنوان حافظان محیط‌زیست همواره در مسیر حفظ تنوع زیستی چهارمحال و بختیاری در تلاش هستند و تلخی و شیرینی زیادی را در این مسیر طی می‌کنند.
محیطبانان همواره در مسیر حفظ تنوع زیستی چهارمحال و بختیاری در تلاش هستند و تلخی و شیرینی زیادی را در این مسیر طی می‌کنند، اما به دلیل عشق و علاقه به کار خود، تلخی و شیرینی این کار را به جان خریده‌اند.
اواسط بهمن‌ماه پارسال دو نفر از محیطبانان چهارمحال و بختیاری در منطقه حفاظت شده قیصری در پی بارش برف شدید و قطع شدن راه ارتباطی و برق روستاهای منطقه بیرگان به مدت سه شبانه‌روز گرفتار شدند و دسترسی به این محیطبانان به دلیل خاموش شدن تلفن همراه و همچنین قطع شدن راه ارتباطی وجود نداشت.
این محیطبانان به سمت کارگاه سد کوهرنگ سه رفتند و امکان برقراری تماس با مسوولان اداره کل حفاظت محیط زیست را پیدا کردند، در زمینه وضعیت سلامت خود اطلاع‌رسانی کردند و پس از بازگشایی جاده محیطبانان در سلامت کامل به آغوش خانواده بازگشتند.
درگیری بین محیطبانان با قاچاقچیان چوب و زغال و شکارچیان غیرمجاز از مهمترین مخاطراتی است که آنان را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد این حافظان محیط‌زیست از جان خود که مهمترین سرمایه هر انسان است برای حفظ و حراست از محیط زیست می‌گذرند.
در چهارمحال و بختیاری هشت منطقه حفاظت شده شامل یک اثر طبیعی ملی، یک پارک ملی، یک پناهگاه حیات‌وحش و پنج منطقه حفاظت‌شده به مساحت ۱۵۵ هزار و ۸۴۴ هکتار و دو منطقه شکار ممنوع به مساحت ۵۱ هزار و ۷۲۴ هکتار برای زیستگاه حیات وحش وجود دارد که مامنی و منطقه بکری برای زندگی حیات وحش است و ۱۲۰ محیط‌بان برای حفظ و حراست از این عرصه‌ها تلاش دارند.
در چهارمحال و بختیاری منطقه حفاظت شده شیدا، هلن، قیصری، سبزکوه و پارک ملی و منطقه حفاظت شده تنگ صیاد، منطقه شکار ممنوع خداآفرین و اثر طبیعی ملی لاله واژگون با فعالیت این محیطبانان حفاظت و حراست می‌شود، درحالیکه که براساس استاندارد محیط‌زیست برای حفاظت از این عرصه‌ها به ۱۵۰ نفر نیرو محیط‌بان دیگر نیز نیاز است.
محیطبانان چهارمحال و بختیاری با وجود کمبود نیرو و امکانات مورد نیاز، گستردگی مناطق تحت مدیریت و همچنین دوری از خانواده و بالابودن تنش و تعارض بین قاچاقچیان تا پای جان برای حفاظت و حراست از مناطق حفاظت شده استان تلاش می‌کنند.
محیطبانان استان مانند سایر محیطبانان سراسر کشور در دوران کاری خود سخت و شیرین‌های زیادی را دیدند اما در مسیر حفظ تنوع‌زیستی استان ثابت قدم هستند.
این حافظان محیط‌زیست دوری از خانه و خانواده، سختی کار، شیفت‌های شبانه، درگیری بین قاچاقچیان و شکارچیان با محیطبانان، کمبود تجهیزات و امکانات را از مهمترین مشکلات محیطبانان عنوان می‌کنند و معتقدند که عشق و علاقه به محیط زیست و حیات وحش تنها عامل برای ادامه کار و فعالیت آنهاست.
عشق به حیات وحش و حراست از محیط زیست عامل فعالیت در حرفه محیط‌بانی است
حمزه فدایی یکی از ۱۲۰ محیط‌بان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه محیطبانان در طول دوران فعالیت خود با سختی و مشقت فراوان روبرو هستند، گفت: عشق به محیط‌زیست و حیات وحش و حراست از این موهبت‌های الهی ،تنها عامل و انگیزه فعالیت در حرفه محیط‌بانی است.
وی که ۱۳ سال است در حرفه محیط‌بانی مشغول فعالیت است، افزود: دوری از خانه، خانواده و فرزندان مهمترین مشکل و سختی کار برای محیطبانان است که باید سه شبانه روز شیفت باشند و در صورتی که حادثه و ماموریت پیش نیاید بعد از سه شبانه‌روز بر می‌گردند.
فدایی اظهار کرد: محیطبانان به دلیل سخت‌گذر بودن مناطق تحت حفاظت و در برخی مواقع آنتن ندادن تلفن همراه از خانواده بی‌اطلاع هستند و باعث می‌شود، دل‌نگران خانواده و فرزندان باشند که همه این سختی‌ها و مشکلات به دلیل علاقه آنها به حیات وحش و محیط‌زیست قابل تحمل است.
این محیط‌بان که هم‌اکنون مسئول منطقه حفاظت شده تَنگ‌صیاد است، با اشاره به اینکه مراسم ازدواج و روزهای اول زندگی مشترک از شیرین‌ترین و به یاد ماندنی‌ترین و بهترین روزهای زندگی هر فرد است، گفت: فردای روز عروسی برای انجام یک ماموریت به منطقه حفاظت شده اعزام شدم که تعهدکاری، عشق و علاقه به حیات وحش و محیط‌زیست مانع از حضورم در این ماموریت نشد.
وی افزود: در برخی مناطق باید بدن هیچ امکانات و سرپناه در منطقه بیتوته کنیم که شاید یک تا دو روز بدون امکانات و تجهیزات و یا حتی آنتن‌دهی تلفن همراه باشد، که ادامه دادن این راه بدون همراهی همسر، فرزندان وخانواده امکانپذیر نیست.
فدایی اضافه کرد: کار محیط‌بانی شب و روز نمی‌شناسد و باید در همه ساعات شبانه‌روز و سال آماده باش کامل باشیم تا در مواقع بروز حوادث در منطقه حاضر باشیم.
مسئول منطقه حفاظت شده تنگ صیاد به همراه بودن همسرش از همان روزهای اول زندگی با شغل محیط‌بانی اشاره کرد و ضمن تشکر و قدردانی از همراهی همسر و خانواده افزود: در نخستین سال تحویل زندگی مشترکمان که همسرم سفره هفت سین آماده کرد بود و مهیا برای حضورم در پای سفره هفت سین و آغاز سال جدید بودیم، از او خواستم تا برای ابراز همدلی و کمک کردن به خانواده همکارم به بیمارستان برویم.
وی گفت: در ساعات نزدیک به سال تحویل یکی از همکارانم در حین ماموریت در یک حادثه، حین رانندگی در منطقه دچار آسیب شد و در بیمارستان بستری شد و من و همسرم به بیمارستان رفتیم و اولین سال تحویل زندگیمان را در بیمارستان سپری کردیم.
فدایی با اشاره به ناچیز بودن حقوق و مزایای شغل محیط‌بانی، کمبود امکانات و تجهیزات و سخت‌گذر بودن مناطق به عنوان سختی کار محیط‌بانی افزود: در کار محیط‌بانی در صورتی که عشق و علاقه نباشد، تحمل کردن این سختی‌ها و مشکلات سخت است.
وی با تاکید بر اینکه بیشتر محیطبانان در حین ماموریت دچار مصدومیت و یا جراحت و درگیری شده‌اند، گفت: در یک ماموریت ساعت ۳۰ بامداد از ارتفاع ۲ متری به پایین پرتاپ شدم که کوله‌پشتی‌ام باعث شد که به سرم ضربه نخورد و تنها دستم شکست،که به دلیل اینکه در آن منطقه دسترسی به بیمارستان وجود نداشت بعد از سه ساعت پیاده‌روی از کوه پایین آمدیم و به شدت خستگی خوابمان رفت، اما بعد از یک استراحت کوچک به دلیل درد شدید از خواب بیدار شدم و بیمارستان مراجعه کردم.
آتش‌سوزی و فوت یکی از عشایر از تلخ ترین روزهای کاری و زندگی بود
یکی از محیطبانان منطقه حفاظت شده هلن چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به سختی کار محیطبانان گفت: بروز حوادث ناگوارار جمله آتش‌سوزی، سقوط از ارتفاع و یا درگیری که باعث فوت و یا زخمی شدن یکی از همکاران و یا سایر افراد شود، از تلخ‌ترین خاطرات برای هر فرد است.
نور علی شهبازی گندمکاری به عنوان محیط‌بان و سرپرست منطقه حفاظت شده هلن است، افزود: از سال ۱۳۸۸ به عنوان محیط‌بان استخدام سازمان حفاظت محیط‌زیست شدم و همه سختی‌ها و دوری از خانواده را به دلیل عشق به کار تحمل می‌کنیم.
وی با اشاره به اینکه یکی از حوادث تلخ و یا تلخ‌ترین حادثه در دوران فعالیت محیط‌بانی‌ام، سوختن یک نفر از عشایر در آتش‌سوزی در منطقه هلن در سال ۱۴۰۰ است، افزود: این حادثه در تاریخ ۲۱ تیرماه سال ۱۴۰۰ رخ داد، که به دلیل سرایت آتش به جنگل‌های منطقه این عشایر که در چادر خود در حال استراحت بودند طعمه حریق شدند و با گذشت ۲ سال این حادثه زمانی که در این منطقه حاضر می‌شویم آن حادثه تلخ برایمان تداعی می‌شود.
شهبازی اضافه کرد: سخت‌گذر بودن مناطق حفاظت شده که باعث می‌شود محیطبانان برای انجام پایش و گشت‌های مختلف در طول شبانه‌روز به صورت پیاده مسافت‌های سخت و دور در منطقه را بگذارند که تنها عشق و علاقه به شغل محیط‌بانی باعث شده که این سختی‌ها را تحمل کنیم.
وی ادامه داد: منطقه حفاظت شده هلن با ۴۰ هزار و ۲۳۱ هکتار وسعت پس از سبزکوه دومین منطقه حفاظت شده چهارمحال و بختیاری است، که در محدوده شهرستان‌های اردل، خانمیرزا و کیار با فاصله تقریبی ۱۱۰ کیلومتری از مرکز استان واقع شده که کمبود نیروی حفاظتی از مهمترین مشکلات این حوزه است و باعث شده فشار کار برای محیطبانان این منطقه و سایر مناطق بالا باشد.
این محیط‌بان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه بیشترین درگیری و یا تخلفات در این منطقه به دلیل قاچاق چوب و زغال و شکار کَبک است، گفت: دورهمی محیطبانان و همچنین حضور در طبیعت و همزیستی در طبیعت یکی از عوامل ایجادا نگیزه برای ادام دادن راه محیط‌بانی و حراست از محیط‌زیست و حیات وحش است.
شهبازی اظهار کرد: عشق به محیط زیست و محیط بانی ساعت نمی شناسد و در همه لحظات به فکر حفاظت از محیط زیست هستیم.
محاصره در برف در منطقه حفاظت شده قیصری
علی سیلمانی یکی از محیط‌بانی که سال گذشته در منطقه حفاظت شده قیصری به دلیل بارش برف سنگین در اواسط بهمن ماه در محاصره برف قرار گرفتند، گفت: در اواسط بهمن ماه سال گذشته به دلیل بارش برف سنگین و قطع شدن برق و نبود آنتن دهی تلفن همراه امکان برقراری تماس با سایر افراد و خانواده را نداشتیم و سه شبانه‌روز در پاسگاه محیط‌بانی محبوس بودیم.
وی افزود: در این مدت به دلیل طولانی شدن زمان شیفت مواد غذایی و آب موجو در پاسگاه نیز به اتمام رسیده بود که برای نجات جان ما مردم و مدیرکل حفاظت محیط زیست استان، رییس سازمان و مسوولان استانی و جوامع محلی تلاش کردند.
سیلمانی با اشاره به سفر فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست کشور به دستور رییس سازمان برای بررسی وضعیت خود و همکارش در این حادثه اضافه کرد: این حضور و تلاش مسئولان باعث دلگرمی محیطبانان و خانواده آنها شد.
وی ادامه داد: با هر سختی و تلاشی که بود برای نجات جان خودمان از پاسگاه خارج و به نزدیکترین محل موجود که کارگاه سد کوهرنگ سه بود، رساندیم و بعد از بازگشایی جاده دسترسی به خا نه بازگشتیم که این حادثه یکی از تلخ‌ترین و در عین حال شیرین‌ترین حوادث در طول خدمتم بود.
بیشتر بخوانید
سلیمانی با اشاره به اینکه هشت سال است در اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان به عنوان محیط‌بان فعالیت دارد، گفت: عشق و علاقه به حیات وحش باعث شده محیطبانان به سختی کار، کمبود نیرو و تجهیزات، سخت‌گذر بودن مناطق و پایین بودن مزایا توجه نداشته باشند.
وی اظهار کرد: چهارمحال و بختیاری یکی از مناطق کمتر برخوردار است و مناطق حفاظت شده و آزاد این استان سخت‌گذرند که حراست و حفاظت از این مناطق سختی‌ها و مشکلات فراوان دارد.
سلیمانی گفت: محیطبانان خاطرات تلخ وشیرین فراوان دارند و می‌توان گفت، هر ساعت از فعالیت و گشت و گذار محیطبانان یک خاطره است .
وی افزود: در یکی از ماموریت‌های تعقیب و گریز متخلفان که ساعت سه بامداد بود، سه نفر از متخلفان را دستگیر کردیم در حالی که متخلفان اسلحه داشتند و من و همکاران بدون توجه به اینکه این متخلفان اسلحه دارند، اقدام به دستگیری آنها کردیم.
هوای حیات وحش را داریم
بختیار طاهری یکی دیگر از محیطبانان چهارمحال و بختیاری که ۱۳ سال کار محیط‌بانی را انجام داده است و هم‌اکنون به‌عنوان فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان فعالیت دارد و خودش را هنوز هم یک محیط‌بان می‌داند، گفت: در ساعات‌های اولیه صبح روز ۱۷ خردادماه سال ۹۵ در منطقه حفاظت شده تنگ صیاد صدای شلیک گلوله به گوشمان رسید و به سمت محل صدا به حرکت کردیم که در حین اعزام با دوربین‌های دستی که منطقه را رصد می‌کردیم، متوجه فرار یک گله بز و میش شدیم.
وی افزود: در حین اعزام به محل تیراندازی مشاهده کردیم گه یک بز روی زمین افتاده و دو بزغاله‌اش در حال شیر خوردن از بز مجروح بودن که این از تلخ‌ترین حوادث دوران خدمتم بود.
طاهری با اشاره به مرگ بز زخمی گفت: با مرگ مادر وضعیت بزغاله در منطقه مشخص خواهد شد.
وی افزود: سخت‌گذربودن مناطق حفاظت شده که محیطبانان باید ساعت‌ها و یا چندین روز برای حراست از این مناطق پای پیاده در منطقه گشت و پایش داشته باشند و راه ارتباطی آنها با بیرون از منطقه نزدیک به صفر می‌رسد، به عنوان سختی کار محیط‌بانی است.
فعالیت ۱۲۰ محیط‌بان در مناطق حفاظت شده چهارمحال و بختیاری
سعید یوسف‌پور مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه هم‌اکنون ۱۲۰ محیط‌بان در مناطق حفاظت شده استان فعالیت دارند، گفت: محیطبانان علاوه بر گشت و کنترل و پیشگیری از تخلف شکار و صید غیر مجاز در حوزه پایش آلودگی از جمله آلودگی صنایع، کشاورزی و تخریب و تصرف اراضی ملی، قطع درختان جنگلی در محدوده مناطق حفاظت شده فعالیت دارند.
وی افزود: محیط‌بانی شغل پر خطر است و در سطح یگان حفاطت، محیط‌زیست کشور بیشترین تعداد شهید را با ۱۵۰ شهید تقدیم حفاظت از آب و خاک کرده است.
یوسف‌پور با اشاره به اینکه در ماموریت‌ها در مناطق تحت مدیریت طرف مقابل محیطبانان، افراد مسلح غیرمجاز هستند و در هر ماموریت امکان درگیری مسلحانه وجود دارد، گفت: تاکنون جانبازی ۱۲ نفر از محیطبانان استان که بر ا ثر شلیک مستقیم زخمی شدند، احراز شده و جانبازی تعدادی از محیطبانان هنوز احراز نشده است.
وی ادامه داد: شرایط سخت آب و هوای در استان در فصل سرما، سخت‌گذر بودن مسیر که بیشتر در فصل سرما باعث می‌شود تردد با وسایل نقلیه امکانپذیر نباشد و محیطبانان تا چند کیلومتر پیاده‌روی داشته باشند، دوری از خانواده به دلیل شیفت سه شبانه‌روزی، تنش و فشار ناشی از تعقیب و گریز شکارچیان و متخلفان و مواجه با حیات وحش از جمله خرس، گرگ و مار گزیدگی و سقوط از ارتفاعات و سرما و گرما زدگی از دیگر مشکلات محیطبانان است.
یوسف‌پور افزود: تاکنون جانبازی شش محیط‌بان در استان که در درگیری با متخلفان با سلاح گرم زخمی شده‌اند، تایید شده و پرونده جانبازی ۶ نفر دیگر در دست پیگیری است.
وی گفت: ۲۵ محیط‌بان دیگر نیز در درگیری با متخلفان با سلاح سرد زخمی شدند، که به دلیل اینکه با سلاح سرد بوده مورد تایید بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار ندارد.
منبع : ایرنا
