باشگاه خبرنگاران جوان؛ مریم رضایی - سید ستار هاشمی در نشست شورای برنامه ریزی و توسعه استان فارس با بیان اینکه فارس مهد تمدن ایران است، اظهار کرد: مقام معظم رهبری شهر شیراز و دانشگاه شیراز را به عنوان دارالعلم دانستند که این مسئولیت ما را در قبال این استان و شهر شیراز مضاعف خواهد کرد.
او با اشاره به سخنان استاندار و نمایندگان مجلس شورای اسلامی گفت: نکاتی که نمایندگان محترم مجلس و استاندار پرتوان و پرتلاش و فرهیخته و نام‌آشنای استان گفتند، فرصت بسیار مغتنمی برای همه ما است که بتوانیم فارس را در حوزه‌های مختلف و به ویژه در حوزه‌های مرتبط با ارتباطات و فناوری اطلاعات، در جایگاهی قرار دهیم که شایسته استان و مردم عزیز استان است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به ظرفیت‌های استان فارس در حوزه هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: موضوع زیرساخت‌های هوش مصنوعی، ظرفیت ویژه‌ای در فارس وجود دارد؛ بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند برای خودشان تاریخ ایجاد کنند و ما فارس را به عنوان مهد تمدن می‌شناسیم؛ ارتباط این موضوع با هوش مصنوعی و استفاده از این ظرفیت فناوری نوین که نقطه عطفی در زندگی انسان‌ها است، یک ارتباطات منطقی و معنایی در این بحث وجود دارد و آن تولید محتوا است.
هاشمی با بیان اینکه چقدر ظرفیت‌های تمدنی و تاریخی استان فارس را به کشور و دنیا معرفی کرده‌ایم، افزود: هوش مصنوعی نقطه‌ای می‌ایستد که می‌تواند برای تولید محتوایی که شاید در سال‌های گذشته به سادگی امروز نبود، راهگشا باشد؛ امروز تولید محتوا از روایت‌ها به لطف فناوری تسهیل شده است و از تولید محتوا در دولت و در وزارت ارتباطات حمایت ویژه می‌کنیم و امیدوارم نهضت تولید محتوا در کشور اتفاق بیفتد و اتفاقات خاص و ویژه را شاهد باشیم.
او ادامه داد: حضور تمامی مدیران وزارت ارتباطات در استان فارس به این معنی است که همکاران ما به ظرفیت‌های فارس باور دارند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: در دولت چهاردهم به دنبال اجرای کامل فیبرنوری هستیم که با هم‌افزایی این موضوع محقق پیدا خواهد کرد؛ این مهم بدون همراهی و کمک مدیران استانی به نتیجه نمی‌رسد؛ این همراهی مهم است چرا که با محدودیت منابع مواجه هستیم؛ البته در بحث محدودیت منابع، ما استان فارس را مشمول این محدودیت نمی‌دانیم اما لازمه آن این است بتوانیم منابع را در فارس جذب کنیم.
هاشمی افزود: اگر زیرساخت برپا کردن ۲۰۰ سایت را در فارس داریم، باید بلافاصله بتوانیم این سایت‌ها روشن کنیم؛ هم در سایت‌های مربوط به تلفن همراه و همچنین ۵G که در دستور کار ویژه ماست و فرکانس ۵G در دولت چهاردهم در اختیار اپراتورها قرار گرفت، همراهی‌های مرتبط مهم است.
او با تاکید بر نقش فناوری در توسعه اقتصادی گفت: اگر صحبت از توسعه اقتصادی و رشد اقتصادی می‌کنیم، بدون استفاده از ظرفیت فناوری امکان‌پذیر نیست؛ قانون‌گذار ۳۵ درصد مرتبط با رشد تکلیفی را متوجه بهره‌وری می‌داند و این ۳۵ درصد بدون شک بدون حضور فناوری ممکن نیست.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: ظرفیت‌های دیگری هم در این خصوص وجود دارد و بحث استفاده از ظرفیت آی‌سی‌تی از زیرساخت تا اقدامات هوشمندسازی اجتناب ناپذیر است؛ در اقتصادهای پیشرو، سهم اقتصاد دیجیتال افزون بر ۴۰ درصد کل GDP است و اتفاقی ویژه است؛ شرکت‌های برتر دنیا، شرکت‌هایی هستند که روزانه با آنها کار می‌کنیم؛ هرچه در بحث‌های مرتبط با اقتصاد دیجیتال و انرژی سرمایه‌گذاری کنیم، ظرفیتی خواهد بود که برای استان و کشور باقی می‌ماند.
هاشمی به نقش نیروی انسانی متخصص اشاره کرد و گفت: بدون داشتن نیروی انسانی متخصص و متبحر، توسعه و پیشرفت امکان پذیر نیست؛ استان فارس سرشار از نیروهای متخصص و نام‌آشنایی است که افتخارآفرینی کرده‌اند؛ دانشگاه‌های شاخصی در فارس هستند که شهرت بین‌المللی دارند و در بعضی از شاخه‌ها رتبه‌هایی دارند که در بسیاری از کشورها نداریم.
او ادامه داد: در تعاملات بین‌المللی با نگاه زیرساختی، شیراز ما به عنوان یکی از هاب‌های تبادل داده در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی است و همکاران ما تلاش کرده‌اند که این کار توسعه دهند و بخشی به همراهی و تعامل درون استانی برمی‌گردد؛ آماده هستیم که با مشارکت بخش خصوصی، قطب داده شیراز را توسعه دهیم و به ادله مختلف، جایش در فارس و شیراز است.
وزیر ارتباطات در ادامه، با اشاره به ضرورت تقویت زیرساخت‌های داده‌ای و پایگاه‌های اطلاعات مکانی (GNAF)، خاطرنشان کرد: برای حکمرانی هوشمند، تنها داشتن کد ملی کافی نیست؛ کد پستی و مکان نیز باید به‌صورت دقیق در همه خدمات لحاظ شود. همان‌طور که بدون داده مکانی، نمی‌توان آمایش سرزمینی یا مدیریت مصرف منابع مانند آب و انرژی را به‌درستی انجام داد.
او افزود: پایگاه اطلاعات مکانی و طرح‌های مرتبط با کاداستر از محورهای اصلی تاکید رئیس‌جمهور در دولت چهاردهم است و باید با هدف شفاف‌سازی، تسهیل امور مردم و ارتقای بهره‌وری اجرایی شود.
هاشمی در ادامه با تبریک روز حافظ و قدردانی از همکاری مجموعه مدیریت استان، اظهارکرد: وزارت ارتباطات آمادگی دارد تا ظرفیت‌های بالقوه استان فارس را در حوزه ارتباطات، فناوری اطلاعات و هوشمندسازی به مرحله بالفعل برساند؛ با هم‌افزایی میان دولت، مجلس و بخش خصوصی می‌توان گام‌های بلندی برای توسعه پایدار و هوشمند فارس برداشت.
سید ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مراسم از جمعی از دانش‌آموزان برتر طرح «ایران دیجیتال» در استان فارس تقدیر کرد. این طرح با هدف پرورش مهارت‌های دیجیتال، تقویت سواد فناوری و شناسایی استعدادهای برتر در میان نوجوانان اجرا می‌شود و وزارت ارتباطات در چارچوب آن حمایت از نسل آینده متخصصان حوزه فناوری را در دستور کار دارد.
شیراز قطب الکترونیک است/فارس را پایلوت حکمرانی IT/ICT قرار دهید
حسینعلی امیری استاندار فارس نیز افزود: فارس و شیراز از قدیم قطب الکترونیک کشور بوده است، یک زمانی در این حوزه در اوج بود و فراز و فرودهایی داشته است؛ امروز که سند آمایش را تدوین کرده‌ایم، یکی از پایه‌ها بر همین اساس است.
رئیس شورای برنامه ریزی و توسعه استان فارس گفت: پایه و اساس صنایع الکترونیک در استان فارس وجود دارد و سند آمایش استان بر این اساس است.
امیری با اشاره به ظرفیت‌های استان، نیروی انسانی تحصیلکرده و خدمات فنی و مهندسی که در استان وجود دارد، خطاب به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: با توجه به این ظرفیت‌ها، فارس را برای تحقق برنامه‌هایی که دارید و برای ایجاد و تاسیس حکمرانی آی‌تی و آی‌سی‌تی و فناوری‌های نوین در همه حوزه‌ها، به عنوان استان پایلوت انتخاب کنید.
او در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: در دنیای امروز با شتاب تحولات فراوانی مواجهیم؛ زندگی ماشینی، اقتضائات و الزاماتی را بر جامعه بشری تحمیل می‌کند و پایه و اساس این تحولات، فناوری و مظاهر جدید تکنولوژی، آی‌تی و آی‌سی‌تی و هوش مصنوعی است.
نماینده عالی دولت در فارس بیان کرد: این یک واقعیت است که دست برتر با کسی است که از مظاهر تکنولوژی و فناوری‌های نوین برخوردار باشد؛ در حوزه حکمرانی هم، حکمرانی دیجیتال و آی‌تی و آی‌سی‌تی امروز یک انتخاب نیست، یک ضرورت و یک اجبار است.
امیری افزود: ما نمی‌توانیم مانند سابق بخشی از نظام اداری خود را به بایگانی‌های کاغذی اختصاص دهیم و انتظار داشته باشیم مردم برای پرداخت قبض در صف بایستند یا برای انجام امور، مسافرت‌های شهری داشته باشند؛ مردم به همان مقداری که ما آی‌تی و آی‌سی‌تی را وارد زندگی‌شان کرده‌ایم، خو کرده‌اند و بدون این مظاهر، زندگی‌شان نمی‌چرخد.
او با بیان اینکه تحولات در دنیا زیاد است، گفت: آی‌تی و آی‌سی‌تی بر تمام شئون بشر سایه انداخته است؛ صنعت، معدن، کشاورزی، مدیریت سیاسی و حکمرانی متاثر از فناوری‌های نوین است.
استاندار فارس در ادامه با تاکید بر اهمیت ماموریت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، بیان کرد: این وزارتخانه یک وزارتخانه زیرساختی است و اهمیت دارد؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر تمام شئونات زندگی سایه انداخته است؛ امروز توسعه بدون توجه به این زیرساخت‌های ارتباطی که مهمترینش مخابرات و فناوری‌های ارتباطی است، امکان‌پذیر نیست.
امیری با بیان اینکه کار ماندگار، کار کارشناسی است، اظهارکرد: کار ماندگار کاری است که در بستر زمان شکل بگیرد؛ به موضوعات زودبازده اعتقادی ندارم؛ کار ترتیب دارد و باید کارشناسی شود و باید با برنامه باشد و در مسیر درست خود قرار بگیرد؛ در دوره من جواب ندهد، ولی در مسیر درست قرار بگیرد و در زمان آینده جواب دهد.
او ادامه داد: تمدن‌هایی که در تاریخ ماندگار شده‌اند، در بستر زمان شکل گرفته‌اند و عمدتا تمدن‌های ماندگار مثل مصر، روم، ایران، چین و بین‌النهرین، پایه و اساس علمی داشته‌اند؛ درست است که علم متفاوت شده باشد، اما پایه و اساس علمی بوده است و کار باید در بستر کارشناسی پیش رود.
امیری با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی بدون شاخص امکان‌پذیر نیست، افزود: بر اساس شاخص‌ها و اصول علمی باید فعالیت کنیم؛ رویکرد غیرعلمی، منابع کشور را به هدر می‌دهد.
فارس جایگاه هفتم تکنولوژی در کشور
حمید سلیمان پور مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس هم اظهار کرد: استان فارس ۳۷ شهرستان دارد که طبق آخرین سرشماری ۲هزار و ۳۳۸روستای بالای ۲۰ خانوار این استان به عنوان تکلیف دولت در طرح خدمات‌رسانی اجباری عمومی روستایی قرار دارند.
او ادامه داد: جمعیت استان فارس افزون بر پنج میلیارد نفر است و می‌توان گفت این استان از ۶ درصد جمعیت کشور بهره می‌برد.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس اضافه کرد: استان فارس طبق آخرین آمار در حوزه دسترسی به زیرساخت‌های کشور رتبه یازدهم را در اختیار دارد؛ این استان در استفاده از تکنولوژی، رتبه هفتم و در مهارت، رتبه هشتم را به خود اختصاص داده است.
سلیمان پور یادآور شد:۹۶ درصد از روستاهای بالای ۲۰ خانوار فارس دارای حداقل یک سرویس دیتا دارند که به شبکه ملی اطلاعات متصل شده است.
او به بیان عملکرد دولت در حوزه روستایی پرداخت و گفت: از ابتدای دولت چهاردهم تاکنون ۱۰۷ روستای بالای ۲۰ خانوار به شبکه ملی اطلاعات متصل شده که هزینه این اقدام با سرمایه‌گذاری چهار هزار و ۶۸۰ میلیارد ریال در قالب ۶۸ سایت جدید و ۱۷ سایت ارتقا یافته از محل اعتبارات طرح خدمات عمومی اجباری روستایی وزارت ارتباطات تأمین شده است.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس با بیان اینکه برای اتصال روستاهای به شبکه ملی اطلاعات ۱۹۰ روستای بالای ۲۰ خانوار باقی مانده که این روستاها با برنامه‌ریزی که انجام شده در اولویت این خدمات قرار دارند، افزود: در کنار این ۱۹۰ روستا تعداد ۲۵۰روستا نیز از نظر کیفیت مشکل دارند که با هماهنگی‌های صورت گرفته در حال حل این مشکل هستیم.
سلیمان پور یادآور شد: برای اجرای پروژه اتصال منازل و کسب و کارها به شبکه ملی اطلاعات که در سطح ملی کلید خورده نیز در استان فارس با همکاری شهرداری شهرستان های مختلف در تمام شهرها مجوز حفاری صادر و استارت بیش از ۲۰ شهر زده شده است.
او ادامه داد: اجرای این پروژه در ۱۰ شهر از جمله کازرون، اقلید، آباده، جهرم و صدرا به مرحله نهایی رسیده است؛ در شهر شیراز هم در حال اجرای پروژه هستیم اما نیاز به حمایت داریم.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس گفت: استان فارس از ۱۴شرکت دانش‌بنیان در سطح ملی بهره می‌برد که در حوزه‌های مختلف از گردشگری و سلامت گرفته تا آموزش و نرم‌افزار فعال هستند در این دسته‌بندی شرکت‌های نوپای ما ۸۰ درصد این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند.
سلیمان پور با بیان اینکه ۳۸ گواهینامه افتا برای مجوز امنیتی و اجرای پروژه‌ها صادر شده گفت: حوزه‌های پست و پست بانک هم در شرح وظایف این اداره‌کل قرار دارد و استان فارس از نظر تعداد مرسولات صادره از استان آمار قابل توجهی را به خود اختصاص داده؛ در واقع استان فارس از نظر تعداد مرسولات ورودی و خروجی رقم قابل توجهی را در اختیار دارد.
او عنوان کرد: تعداد مرسولات صادره از استان در یک سال گذشته حدود ۹ میلیون و تعداد مرسولات وارده حدود هشت میلیون بوده است.
به گفته سلیمان پور، در حوزه پست بانک هم اتفاقات خوبی رقم خورده و با توجه به درخواست‌های نمایندگان و فرمانداران شعب و مراکز بانکی حتی در دوردست‌ترین مناطق استان راه‌اندازی شده است.
مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس با اشاره به اینکه استان فارس در حوزه شهری از ۲۱ شعبه و در حوزه روستایی از ۳۰۴ باجه و شعبه بهره می‌برد، گفت: ۱۱۷ خودپرداز در استان فارس وجود دارد که هزینه آنها از سمت طرح خدمات اجباری عمومی وزارت ارتباطات تأمین شده؛ تعداد این خودپردازها در حال افزایش است.
آن طور که سلیمان پور می‌گوید میزان تسهیلات پرداخت شده در دولت چهاردهم باعث ایجاد ۱۰۲ نفر اشتغال شده و در واقع ۲۹ هزار و ۹۰ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است.
او به پیشرفت پروژه جی‌نف در استان فارس اشاره کرد و افزود: پروژه جی نف پروژه‌ای است که از طریق آن امکان تعیین موقعیت دقیق آدرس‌ها و نشانه‌های فیزیکی را برای کاربران فراهم شده که در این پروژه در استان فارس در حوزه شهری ۸۵ درصد پیشرفت داشتیم و در حوزه روستایی ۱۰ درصد پیشرفت حاصل شده و درصدد هستیم که با همکاری فرمانداران، بخشداران و دهیاران به درصد بالاتری از پیشرفت این پروژه برسیم.
سلیمان پور با بیان اینکه استان فارس در اجرای پروژه جی‌نف در کشور از جایگاه دوازدهم برخوردار است، اعلام کرد: استان فارس می‌تواند به عنوان یکی از مهمترین قطب‌های مرکز داده باشد؛ البته اقداماتی برای تحقق این مهم انجام شده و نیاز به حمایت بیشتر برای به سرانجام رساندن این امر داریم.
او درخواست کرد: در بحث اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار به شبکه ملی می‌طلبد تسهیلات ویژه برای روستاهای باقی مانده تأمین شود؛ در حوزه فیبر نوری هم مشکلی در انتقال داده و پهنای باند از شمال به جنوب استان وجود دارد که نیاز است این مشکل برطرف شود.
به گفته مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس در برنامه قرار دادن پوشش ارتباطی مناطق عشایری و تعیین تکلیف پوشش ارتباطاتی در مناطق گردشگری از مطالبات استان است که نیاز است دستور ویژه برای آن صادر شود.
توسعه پایدار فارس با سند ۳۷ شهرستانی؛ تمرکز بر آب، درمان، گردشگری و رفع نابرابری ورزشی
محسن پاپری زارعی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی فارس هم از تدوین سند توسعه ۳۷ شهرستان استان خبر داد. وی تأکید کرد که این سند، نقشه راه توسعه پایدار فارس را ترسیم می‌کند و شامل اقدامات لازم برای بهبود زیرساخت‌های حیاتی مانند آب، درمان و راه، همراه با توسعه گردشگری و اشتغال روستایی است.
پاپری زارعی با اشاره به فرسودگی زیرساخت‌های مذکور، برنامه‌ریزی‌های دقیقی را برای ارتقای این بخش‌ها اعلام نمود. در حوزه درمان، بیمارستان اعصاب و روان شیراز به بهره‌برداری رسیده و بیمارستان‌های مرودشت و داراب نیز در دست اجرا هستند.
او گفت: در حوزه حمل و نقل، مصوبه توسعه ترمینال پرواز‌های خارجی استان با اعتبار ۲.۴ همت اخذ شده و همچنین قطعه هفتم آزادراه شیراز-اصفهان افتتاح شده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی فارس با تأکید بر اهمیت توسعه گردشگری بر اساس منویات مقام معظم رهبری، اظهار داشت که تلاش بر تحول چشمگیر این حوزه در استان معطوف است. علاوه بر این، سند اشتغال روستاهای استان نیز تهیه شده تا مسیر توسعه پایدار و ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق روستایی شفاف و عملیاتی گردد.
پاپری زارعی در خصوص وضعیت سرانه ورزشی استان، به نابرابری شدید اشاره کرد و گفت که این سرانه در مناطق مختلف استان متغیر بوده و از صفر تا ۲.۵ درصد گزارش شده است.
او درباره بحران آب توضیح داد که مشکل اصلی استان، کمبود منابع نیست، بلکه مدیریت ناکارآمد در مصرف و توزیع است، به‌ویژه با توجه به وجود حدود ۷۰ درصد پرت آب در برخی شهرستان‌ها.
ضرورت رفع نقاط کور ارتباطی در فارس
غلامرضا توکل رئیس مجمع نمایندگان استان فارس هم بر ضرورت رفع نقاط کور ارتباطی، تقویت پوشش تلفن همراه و گسترش شبکه فیبر نوری در سراسر استان تاکید کرد.
او افزود: در مسیر‌های بین‌استانی و مناطق روستایی فارس هنوز نقاط کوری وجود دارد که باید هرچه سریع‌تر برطرف شود؛ دکل‌های ارتباطی در برخی مناطق ضعیف عمل می‌کنند و لازم است شرکت‌های ایرانسل و همراه اول با همپوشانی مناسب، خدمات پایدارتری به مردم ارائه دهند.
توکل با بیان اینکه اینترنت پرسرعت بدون توسعه فیبرنوری محقق نمی‌شود، بیان کرد: فیبر نوری باید به‌عنوان بستر اصلی ارتباطات در سراسر استان فارس گسترش یابد؛ این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز تحولات بزرگ در حوزه خدمات دیجیتال و فناوری اطلاعات شود و فرصت ارزشمندی برای رشد اقتصادی و اجتماعی استان فراهم کند.
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست گفت: پوشش ارتباطی در جاده استان به ویژه در آزادراه مناسب نیست و باید تدابیر لازم برای حل این مشکل اتخاذ شود.
جعفر قادری اظهار کرد: می‌طلبد با توجه به ظرفیت‌های بی‌بدیل استان فارس، این استان پهناور بیش از پیش مورد توجه ویژه قرار گیرد.
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی افزود: پوشش فیبر نوری باید افزون بر مناطق مختلف استان در حریم شهر شیراز هم مورد توجه قرار گیرد.
او ادامه داد: شاخص‌های پست در استان فارس مناسب نیست و نیاز است مورد توجه قرار گیرد و انتظار داریم شعبه‌ای از پارک علم و فناوری در استان ایحاد شود.
این نماینده مجلس عنوان کرد: توسعه فیبر نوری تنها توسط یک اپراتور در فارس انجام می‌شود که امید است این پروژه در استان فارس به صورت گسترده‌تری دنبال شود تا عقب افتادگی‌ها در فارس جبران شود.
نماینده مردم آباده، بوانات، خرمبید و سرچهان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست عنوان کرد: شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی مکلف به اجرای پروژه فیبر نوری شدند و اخیرا هم نشستی در استانداری برای تحقق این مهم برگزار و تصمیمات خوبی نیز اتخاذ شد؛ استان فارس جزو استان‌هایی است که اگر در طرح آمایش مورد بررسی قرار بگیرد با توجه به زیرساخت‌هایی که دارد می‌تواند در اقتصاد دیجیتال که در برنامه هفتم توسعه به آن تاکید شده و یا در بحث اجرای خدمات دولت هوشمند و زیست بوم می‌تواند بیس و محور کار را بگذارد؛ در این زمینه می‌توان از ظرفیت برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت استفاده کرد.
رحیم زارع اضافه کرد: آزادراه شیراز اصفهان که در حال تکمیل و رسیدن به بهره‌برداری است نقاط کوری دارد که این نقاط نیازمند پوشش اینترنتی و ارتباطی و دسترسی به شبکه ملی اطلاعات است.
این نماینده مجلس افزود: فیبر نوری در آباده و خرمبید به خوبی اجرا شده و در حال حاضر بوانات در اولویت قرار دارد؛ در واقع بوانات شهرستانی با ظرفیت گردشگری است که نیاز است محرومیت آن در بحث ارتباطات و اینترنت به حداقل برسد.
او بر ضرورت توسعه اینترنت در روستاها تاکید کرد و گفت: چند شهرستان در استان فارس وجود دارد که از نقاط محروم با ضریب بیش از حد بهره می‌برد؛ این مناطق در طرح آمایش هستند و نیاز به حمایت دارند.