باشگاه خبرنگاران جوان - اهمیت فیلم کوتاه در چیست که طیف قابل‌توجهی از عشاق فیلم‌سازی را برای ایفای نقش در این عرصه فراخوانده است؟ قول مشهوری در این‌باره وجود دارد که ایران بهشت فیلم‌های کوتاه در جهان است و انجمن سینمای جوان به‌تنهایی شرایط برای تولید انواع‌واقسام فیلم کوتاه از حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای گرفته تا تعلیمی و کلاسی را با تولیدی بالغ بر ۷۰۰ اثر در سال فراهم می‌کند. این میزان از شور و اشتیاق سینماگران عموماً جوان در مواجهه با تولید فیلم کوتاه را نمی‌توان صرفاً نشئت‌گرفته از تمنای آن‌ها برای ورود به وادی فیلم‌سازی تلقی کرد، بلکه باید این مهم را معلول یک علت‌العلل بزرگ‌تر در نظر گرفت تا دلیل توفیق سینمای کوتاه در قیاس با جریان‌های اصلی این صنعت - هنر مشخص شود.
آدرس غلط فیلم کوتاه؛ تمرینی برای اجرا
بسیاری این‌طور جاانداخته‌اند که افراد برای ورود به دنیای فیلم‌های بلند داستانی باید از زمین‌های خاکی شروع کنند و بیش از هر اقدامی فیلم کوتاه، مستند کوتاه و حتی بلند بسازند. این نگاه البته غلط نیست، ولی تمام آن چیزی که را پشت تولید آثار کوتاه وجود دارد، به‌روشنی بیان نمی‌کند و جایگاه این مدیوم را به چیزی شبیه مشق شب یا مسابقات غیررسمی تدارکاتی فوتبال در قالب آغاز پیش‌فصل یک لیگ و یا تورنمنت مهم تقلیل می‌دهد. از طرفی کارگردانان شاخصی نیز در سینمای دنیا وجود داشته و دارند که از مسیر فیلم کوتاه تبدیل به هنرمندانی سرشناس، تکنسین‌هایی قابل و سلبریتی‌هایی حراف شده و می‌شوند، اما زور سینمای بلند داستانی با همه تمامیت‌خواهی‌اش به طیف بیشتری از صاحبان مصمم آثار کوتاه نمی‌رسد، زیرا آن‌ها با پیداکردن مسیر خود، علاقه‌ای به حضور در وادی فیلم‌های بلند ندارند و آزادی اندیشه و عمل را در قالبی که به‌ظاهر از محدودیت بیشتری برخوردار است، تمرین می‌کنند. پس تعریف فیلم کوتاه در قامت تمرینی برای اجرا‌های بزرگ‌تر چیزی جز آدرس غلط دادن نیست، چون تنها یکی از کارکرد‌های حاشیه‌ای و دم‌دستی این ساختار را برای مخاطبان و علاقه‌مندان سینما بیان می‌کند.
جریان فیلم کوتاه بیش و پیش از هر چیز باید از شرّ این تعریف‌های سنتی خلاص شود تا به‌عنوان یک امکان جدید بتواند از حجم ترافیک متقاضیان ورود به فضای مین‌استریم فیلم‌سازی در ایران کم کند و با اثبات خویش در مقام بافتاری مستقل و قائم به ذات، سینمای کشور را از شرّ ایده‌های به بن‌بست رسیده نجات دهد. در چنین شرایطی است که فیلم‌سازان این عرصه، عاقبت بدون هیچ پیش‌شرطی می‌توانند به اقتصاد سیاسی سینمای کوتاه سروسامان دهند و ایران را نه از جنبه‌های نمادین آن، بلکه به‌طور واقعی به بهشت فیلم‌سازان کوتاه در جهان تبدیل کنند.
جشنواره فیلم کوتاه حتی مهم‌تر از فجر
فیلم‌سازان سینمای کوتاه برخلاف محدودیت‌های زمانی که ظاهر به سامان رسیدن کار آن‌ها را سخت‌تر جلوه می‌دهد، افرادی خلاق‌تر در طراحی ایده و ایجاد موقعیت‌های نمایشی‌اند. پس باتوجه‌به پیش‌شرط‌های موجود اگر تماشای فیلم کوتاه در بستر‌های آنلاین و حتی اکران در قالب طرح‌هایی نظیر «هنر و تجربه» تبدیل به مطالبه‌ای برای تماشاگران سینما شود و این مهم را رفته‌رفته به یک سنت بدل سازند، آن‌وقت نه‌تنها با اتکا بر خلاقیت سازندگان خود، در فقدان اکران فیلم‌های خارجی می‌توانند رقیبی برای سینمای داستانی در نظر گرفته شوند، بلکه بازار خوب و مناسبی را هم به دست آورند. در چنین شرایطی است که انگاره سنتی موجود در مورد فیلم کوتاه کم‌کم از ذهن سینماگران و همچنین مردم محو می‌شود و این مدیوم اصالتش را در بستری صنعتی پیدا می‌کند. باری، جشنواره فیلم کوتاه تهران را حتی در نبود چنین سازوکاری باید مهم‌ترین جشنواره سینمایی در درون مرز‌های جغرافیای فرهنگی ایران - حتی با وجود جشنواره فیلم فجر - قلمداد کرد، زیرا در بُعد شکلی و ماهوی از یک هویت‌مندی تاریخی بی‌نظیر سود می‌برد که فجر و امثالهم از آن بی‌بهره‌اند!
در مهم بودن این رویداد همین بس که آکادمی علوم و هنرهای سینمایی (اُسکار) فیلم برگزیده جشنواره فیلم کوتاه تهران را به رسمیت می‌شناسد و زمینه را برای حضور در میان مدعیان شاخه بهترین اثر کوتاه مهم‌ترین مراسم سینمایی سال فراهم می‌کند. این رشته از اسکار سوای مباحث مطرح شده درخصوص شرطی‌کردن فیلم‌ساز و کشور متبوعش در بُعد روایت‌پردازی توسط اعضای آکادمی آثار مثبتی نیز در پی دارد که می‌تواند اهمیت سینمای کوتاه را برای مخاطبان سینما شناسایی کند و ایجاد بازاری محلی، اما پرسود را به دنبال داشته باشد. در زمانه‌ای که از اهمیت باثبات‌ترین اتفاق فرهنگی سال، یعنی برگزاری جشنواره فیلم فجر به دلیل تقلیل جایگاه آن به یک دورهمی کاسته شده، فستیوال فیلم کوتاه تهران به‌عنوان یک اتفاق مهم بین‌المللی می‌تواند نظر فیلم‌سازان فیلم کوتاه از سراسر جهان را به خود معطوف کند.
منبع: فرهیختگان