باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - اسناد برنامه‌ریزی نظامی آمریکا که توسط روزنامه گاردین فاش شده، نشان می‌دهد که ایالات متحده در حال برنامه‌ریزی برای تقسیم بنیادین و احتمالاً طولانی‌مدت نوار غزه است. بر اساس این اسناد و منابع مطلع، غزه به دو بخش کاملاً مجزا سبز و قرمز تقسیم خواهد شد: یک «منطقه سبز» (Green Zone) در شرق این سرزمین که تحت کنترل امنیتی مشترک اشغالگران اسرائیلی و یک نیروی بین‌المللی تثبیت ثبات (ISF) قرار خواهد گرفت. بازسازی غزه، که پس از دو سال جنگ ویرانگر به طور فوری به آن نیاز است، منحصراً در این منطقه آغاز خواهد شد. و یک «منطقه قرمز» (Red Zone) در غرب که شامل نواحی ساحلی میشود و تقریباً تمامی جمعیت بیش از دو میلیونی فلسطینی که اکنون آواره شده‌اند، در آن فشرده شده‌اند. بر اساس این طرح، این منطقه عمدتاً به حال خود رها شده و هیچ برنامه مشخصی برای بازسازی آن در کار نیست.
خط تقسیم‌کننده این دو منطقه، «خط زرد» (Yellow Line) فعلی است که نظامیان اسرائیل در چارچوب توافق آتش‌بس اخیر به آن عقب‌نشینی کرده‌اند و در حال حاضر کنترل آن را در دست دارند.
جزئیات طرح منطقه‌بندی شده
بر اساس اسناد و اظهارات یک مقام آمریکایی که خواست ناشناس بماند، مأموریت نیروی بین‌المللی تثبیت ثبات (ISF) به طور دقیق به «منطقه سبز» محدود خواهد شد. این نیرو مجاز به عمل در مناطق غربی خط زرد، جایی که گروه حماس در حال بازپس‌گیری کنترل است، نخواهد بود. این مقام آمریکایی به صراحت اظهار داشت: «شما از [منطقه سبز]خارج نخواهید شد.»
طرح استقرار این نیرو به گونه‌ای است که «به تدریج و کوچک آغاز شده» و با چند صد سرباز در یک منطقه محدود شروع میشود و سپس به آرامی تا رسیدن به قدرت کامل ۲۰،۰۰۰ نفر در سراسر منطقه سبز گسترش می‌یابد.
یکی از نقشه‌های اولیه آمریکا که در اسناد دیده شده، پیش‌بینی می‌کرد که هسته اصلی این نیرو را سربازان اروپایی از جمله تا ۱،۵۰۰ نیروی پیاده‌نظام از انگلیس و ۱،۰۰۰ نیرو از فرانسه تشکیل دهند. با این حال، این مقام آمریکایی این ارقام را حاوی «عدم دقت بسیار» خواند و اذعان کرد که واشنگتن انتظار ندارد نیرو‌های اروپایی هسته اصلی ISF را تشکیل دهند. این تغییر موضع، ماهیت بسیار سیال و پویای برنامه‌ریزی‌های آمریکا برای غزه را نشان می‌دهد.
تأیید ضمنی اشغال و چشم‌انداز مبهم وحدت
این طرح‌ریزی، پرسش‌های جدی در مورد تعهد واقعی واشنگتن به بازگشت حاکمیت فلسطینی به سراسر غزه، همان‌گونه که توسط دونالد ترامپ وعده داده شده بود، ایجاد می‌کند. اسناد به وضوح نشان می‌دهند که نیرو‌های خارجی در ابتدا «در کنار» سربازان اسرائیلی مستقر شده و در امتداد خط کنترل «ادغام» خواهند شد. این سناریو، ترس نیرو‌های بالقوه شرکت‌کننده را برمی‌انگیزد که مبادا مأموریت آنان به عنوان حامی اشغال جاری اسرائیل در غزه تفسیر شود.
برنامه آمریکا برای وحدت مجدد غزه نیز بسیار مبهم و مشروط است. مقام آمریکایی اعتراف کرد که نمی‌توان زمانی برای این روند تعیین کرد. منطق واشنگتن برای وحدت، بر «فریب» غیرنظامیان فلسطینی از طریق بازسازی در منطقه سبز استوار است. این مقام گفت: «همان‌طور که پیشرفت می‌کنید و شرایط برای پیشرفت قابل توجه در بازسازی فراهم می‌کنید، [شاهد]حرکت غیرنظامیان غزه به آنجا و شروع رونق گرفتن آنان خواهید بود. مردم خواهند گفت "هی، ما این را می‌خواهیم"، و بنابراین مسیر به آن سمت تکامل می‌یابد.»
این رویکرد، انعکاسی از سیاست‌های شکست‌خورده آمریکا در عراق و افغانستان است، جایی که عبارت «منطقه سبز» به نماد عقب‌نشینی نیرو‌های غربی به پناهگاه‌های حفاظت‌شده در برابر خشونت‌هایی تبدیل شد که خود در جامعه اطراف به راه انداخته بودند.
واکنش‌ها و چالش‌های پیش‌رو
این طرح با چالش‌های عظیمی رو‌به‌رو است. میانجی‌ها هشدار داده‌اند که نتیجه چنین سناریویی وضعیتی خواهد بود که «نه جنگ است و نه صلح»، با حملات مکرر اسرائیل، یک اشغال نظامی نهادینه شده، عدم حاکمیت خودگردان فلسطینی و بازسازی بسیار محدود.
علاوه بر این، یافتن کشور‌های داوطلب برای اعزام نیرو به یک مأموریت بالقوه مرگبار در غزه که شامل همکاری نزدیک با ارتش اسرائیل میشود، بسیار دشوار است. به عنوان مثال، پادشاه اردن به صراحت هرگونه اعزام نیرو را به دلیل نزدیکی سیاسی کشورش به فلسطین رد کرده است.
آینده‌ای نامعلوم در میان ویرانه‌ها
طرح فاش شده آمریکا، تصویری از یک غزه عمیقاً تقسیم‌شده را ترسیم می‌کند که در آن بازسازی و ثبات تنها به بخش منتخبی (منطقه سبز) اختصاص می‌یابد، در حالی که اکثریت قریب به اتفاق جمعیت فلسطینی در منطقه‌ای قرمز، در میان ویرانه‌ها و بدون چشم‌انداز روشنی برای بازسازی یا خودمختاری، به زندگی سخت خود ادامه می‌دهند. این برنامه نه تنها وعده یک راه حل سیاسی پایدار را زیر سؤال می‌برد، بلکه خطر تداوم یک بحران انسانی عمیق و ایجاد بستری برای درگیری‌های آینده را در خود دارد. بدون یک برنامه عملی برای خروج نیرو‌های اسرائیلی، ایجاد یک نیروی حافظ صلح بین‌المللی کارآمد و بازسازی در مقیاس بزرگ، غزه پس از دو سال جنگ ویرانگر، در وضعیت بلاتکلیفی خطرناکی باقی خواهد ماند.
منبع: گاردین