باشگاه خبرنگاران جوان؛ سمانه هرمزی - ابراهیمی مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان جنوبی با حضور در برنامه پرسمان صدا و سیمای استان گفت: از ابتدای آذر، مقرر شده است که سامانه ثبت اسناد غیررسمی در سراسر کشور رونمایی شود. این طرح شامل کلیه املاکی است که اشخاص تاکنون برای آنها سند مالکیت نگرفته‌اند، یا املاکی که دارای سند مالکیت هستند، اما مالکیت رسماً به نام خریدار (متصرف فعلی) منتقل نشده است. این افراد موظف به ثبت ملک خود در این سامانه هستند.
او افزود: برای شروع فرایند ثبت در سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی، تهیه نقشه ملک ضروری است. سازمان ثبت، این امکان را در اپلیکیشن کاتب و بخش قانون الزام فراهم کرده است. اگر نقشه ملک از پیش تهیه نشده باشد، شخص ابتدا باید از طریق همین سامانه درخواست تهیه نقشه استاندارد را به برون سپاران مورد تأیید اداره ثبت ارسال کند.
ابراهیمی بیان کرد: پس از تهیه نقشه استاندارد، متقاضیان باید کلیه مدارک دال بر مالکیت خود را در سامانه بارگذاری کنند. این مدارک می‌تواند شامل استشهادیه، تقسیم نامه‌های املاک، مبایعه نامه‌ها یا هر نوع سند عادی دیگری باشد؛ حتی اگر ملک به‌عنوان مهریه به تصرف درآمده باشد. این تصاویر باید به همراه نقشه ملک، در سامانه ثبت و درخواست نهایی شود.
مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان جنوبی ادامه داد: سامانه از ابتدای آذرماه به صورت آزمایشی فعال است و این وضعیت حداقل تا پایان سال ادامه خواهد داشت. ظرفیت‌ها و الزامات قانونی پیش‌بینی‌شده تنها زمانی اعمال می‌شوند که سامانه به طور رسمی توسط ریاست محترم قوه قضاییه رونمایی شود. پس از اجرای رسمی قانون، متقاضی موظف است ظرف دوسال از تاریخ ثبت درخواست، برای صدور سند مالکیت به ادارات ثبت مراجعه کند.
او عنوان کرد: در مهلت دوساله، اگر ملک دارای سند مالکیت است، اما به نام خریدار منتقل نشده، باید برای انتقال اقدام شود. در صورت دسترسی به فروشنده، انتقال از طریق دفاتر اسناد رسمی انجام می‌گیرد. در غیر این صورت، در صورت عدم همکاری یا عدم دسترسی به فروشنده، متقاضی باید از طریق مراجع قضایی، حکم لازم را اخذ و نسبت به انتقال رسمی سند به نام خود اقدام کند.
ابراهیمی تصریح کرد: ضمانت اجرایی قانون برای افرادی که نسبت به ثبت ملک خود اقدام نکنند، این است که معاملات انجام‌شده بر روی این املاک، دیگر در مراجع قضایی، شبه قضایی، داوری و اداری قابل پذیرش و استناد نخواهد بود. به این معنا که پس از الزام به اخذ سند، مراجع رسمی، اسناد عادی را فاقد اعتبار خواهند دانست.
بیشتر بخوانید
مدیر کل ثبت اسناد و املاک خراسان جنوبی اظهار کرد: هر شخصی که ادعای واهی و غیر حقی را در این سامانه ثبت کند و این موضوع اثبات شود، علاوه بر مجازات‌های قانونی مربوط به جرم (در صورت وقوع جعل سند)، باید معادل ۲۰ درصد قیمت روز ملک را به‌عنوان جریمه به صندوق دولت پرداخت نماید.
او گفت: نقشه‌هایی که در سامانه بارگذاری می‌شوند، الزاما باید دارای کد رهگیری باشند. امکان بارگذاری مدارک و ثبت درخواست بدون این کد رهگیری وجود نخواهد داشت. متقاضیان باید درخواست تهیه نقشه را از طریق همین سامانه به نقشه‌برداران برون سپار مورد تأیید ارسال کنند. در آینده، کارشناسان رسمی دادگستری و سازمان نظام مهندسی نیز به فهرست تأییدکنندگان نقشه‌ها اضافه خواهند شد.
ابراهیمی افزود: اجرای این قانون با چالش‌هایی روبروست. از یک سو، مقاومت‌هایی از سوی شهروندان به دلیل نگرانی‌هایی مانند مالیات یا قطع احتمالی یارانه‌ها وجود دارد. از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از مشاورین املاک به دلیل عدم اشراف کامل به سامانه‌های نرم‌افزاری، در ثبت معاملات با مشکل مواجه هستند. با وجود این، زیرساخت‌ها در حال بهبود‌اند تا استقبال مورد انتظار از طرح محقق شود.
مدیرکل ثبت اسناد و املاک خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر، عمده اجرای قانون ثبت رسمی معاملات از طریق سامانه کاتب انجام می‌شود که دسترسی به آن صرفاً برای مشاورین املاک مجاز است. در پایان، از همه شهروندان محترم درخواست می‌شود که برای تبدیل اسناد عادی و اخذ سند مالکیت رسمی، از ظرفیت‌های موجود از جمله بنیاد مسکن در روستا‌ها و امور اراضی برای زمین‌های کشاورزی استفاده کنند. ادارات ثبت نیز با تمام توان آماده خدمت‌رسانی و اجرای کامل قانون هستند.