آیین اختتامیه نخستین اجلاس بین المللی استانداران استان‌های ساحلی ایران و ۵ کشور حاشیه دریای خزر با شعار «خزر پل دوستی و توسعه منطقه‌ای» امروز در تالار مرکزی رشت برگزار شد. در این اجلاس ۲ روزه نمایندگان و مقامات کشور‌های روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان و همچنین استانداران استان‌های ساحلی کشور از جمله گلستان، مازندران، هرمزگان، خوزستان، سیستان و بلوچستان و بوشهر در گیلان حضور داشتند.
این اجلاس با هدف تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، افزایش تعاملات اقتصادی و هماهنگی در زمینه توسعه پایدار و حفاظت محیط زیست در بزرگترین پهنه آبی بسته جهان، روز‌های سه شنبه و چهارشنبه ۲۷ و ۲۸ آبان ماه میزبان هیئت‌هایی از ۹ منطقه خارجی و ۵ استان کشور بوده است.
ضرورت تهیه سند و تأیید کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر
احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست امروز در این اجلاس با اشاره به مشکلات و کاهش سطح آب دریای خزر و موضوعاتی که دیروز در میزگرد تخصصی «محیط زیست، شیلات و احیای زیست بوم دریای خزر» مطرح شد، گفت: همه ۵ کشور ساحلی حاشیه خزر برای نجات بزرگترین دریاچه دنیا باید سندی تهیه کرده و به تأیید کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر برسانند.
او با بیان اینکه تبعات کاهش تراز آب دریای خزر سبب خشک شدن تالاب‌ها، نابودی زیستگاه‌های آبی، کاهش ذخایر آبزیان، ایجاد گرد و غبار ساحلی، محدود شدن فعالیت بنادر و آسیب به گردشگری می‌شود، افزود: برای رفع این مشکلات همه ۵ کشور مسئولند و باید با ایجاد کارگروه‌های مشترک و اجرای فوری راه حل‌های پیشنهادی جلوی همه این مشکلات گرفته شود.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست همچنین به کاهش ذخایر ماهیان خاویاری، صید بی‌رویه و تخریب زیستگاه‌های رودخانه‌ای اشاره و تصریح کرد: کارگروه علمی مشترک برای پایش سطح آب تا ایجاد صندوق مشترک کشور‌های خزر برای تأمین مالی پروژه‌های زیست‌محیطی می‌تواند برای رفع این مشکلات چاره ساز باشد.
لاهیجان‌زاده این اجلاس را «آغاز فصل جدیدی از همکاری سازنده میان کشور‌های ساحلی خزر» برای حفظ منابع طبیعی و زیست‌بوم منطقه‌ای دانست.
تکمیل راه آهن رشت – آستارا تا ۳ سال آینده
هادی حق شناس، استاندار گیلان نیز در مراسم اختتامیه نخستین اجلاس استانداران کشور‌های ساحلی دریای خزر به اهمیت توسعه زیرساخت‌ها در حوزه حمل‌ونقل، بندری، فرودگاهی و جاده‌ای، از جمله تکمیل راه آهن رشت – آستارا به عنوان دروازه اصلی کریدور شمال به جنوب گفت: این خط آهن تکمیل‌کننده مسیر ریلی آستارا - بندرعباس خواهد بود.
او با بیان اینکه تلاش می‌کنیم برای اتصال کریدور شمال – جنوب، راه آهن رشت – آستارا را تا ۳ سال آینده تکمیل کنیم. افزود: این پروژه می‌تواند آغازگر همکاری‌های گسترده‌تر، تعاملات مؤثرتر و همدلی پایاتر میان استان‌های کشور‌های حاشیه دریای خزر باشد.
تأکید بر توسعه کریدور شمال - جنوب
میزگرد تخصصی «ترانزیت و توسعه کریدور شمال - جنوب» امروز در آیین اختتامیه اجلاس استانداران خزر با حضور نمایندگان ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان برگزار شد و شرکت‌کنندگان بر توسعه کریدور شمال - جنوب و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های ترانزیتی و بندری تأکید کردند.
شرکت‌کنندگان همچنین در این نشست، کریدور شمال - جنوب را به عنوان مسیر ترانزیتی کلیدی مورد بررسی قرار دادند و بر نقش این مسیر در تسهیل تجارت و حمل و نقل کالا‌ها از بنادر شمالی ایران به بازار‌های جنوبی تأکید کردند.
بیشتر بخوانید:
عزم کشور‌های حوزه خزر برای ساختن آینده‌ای روشن‌تر
ایران، آماده بهره‌برداری از ظرفیت‌های محلی و محیط زیستی در خزر
دریای خزر، مسیر جدید رفاه ملت‌های منطقه
کارشناسان حاضر اعلام کردند که استفاده کامل از ظرفیت‌های این کریدور می‌تواند زمان حمل کالا‌ها را تا ۳۰ درصد کاهش دهد و هزینه‌ها را به شکل قابل توجهی پایین آورد.
با توجه به ظرفیت اسمی ۱۶۰ تا ۱۸۰ میلیون تنی بنادر حاشیه دریای خزر و عملکرد حدود ۴۲ میلیون تنی در سال ۲۰۲۴، اعضای این میزگرد نگرانی خود را از استفاده محدود از ظرفیت‌ها مطرح کردند و بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های بندری و هماهنگی برای بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌ها تأکید کردند.
همچنین شرکت‌کنندگان توافق کردند که توسعه همکاری‌های لجستیکی و ارتقا ظرفیت عملیاتی بنادر، همراه با رعایت استاندارد‌ها و کاهش تراز آب دریای خزر، به عنوان اولویت‌های اصلی اجلاس پیگیری شود.
آبایی، مسئول این میزگرد نیز در سخنرانی خود بر اهمیت هماهنگی میان استانداران، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و تسهیل فرآیند‌های الکترونیکی مبادلات اسناد و اطلاعات تأکید کرد و از ایجاد کمیته‌های تخصصی برای پیگیری توسعه ترانزیت و سرمایه‌گذاری مشترک خبر داد.
بیانیه استانداران و روسای استان‌های مناطق ساحلی دریای خزر
شرکت کنندگان در آیین اختتامیه نخستین اجلاس استانداران استان‌ها و کشور‌های حاشیه دریای خزر با شعار «خزر، پل دوستی و توسعه منطقه‌ای» با انتشار بیانیه‌ای بر توسعه همکاری‌های اقتصادی، حضور در رویداد‌های مشترک، حمایت از گردشگری پایدار، تقویت همکاری‌های علمی، نقش کلیدی حمل‌ونقل، استقبال از توسعه زیرساخت‌ها، حفاظت از منابع زیستی، مبارزه با آلودگی و حفظ تنوع زیستی و بررسی علل کاهش سطح آب تأکید کردند.
شرکت‌کنندگان پس از بررسی موضوعات مطرح‌شده در میزگرد‌های تخصصی بر این موارد تأکید کردند:
۱. اهمیت گسترش تعاملات اقتصادی میان استان‌های/ مناطق ساحلی دریای خزر در زمینه‌های تجارت، کشاورزی، صنایع تبدیلی، سرمایه‌گذاری‌های متقابلا سودمند مشترک و گردشگری دریایی مورد تاکید قرار گرفت.
۲. اهمیت مشارکت در نمایشگاه‌ها و رویداد‌های اقتصادی و زیست محیطی که در استان‌ها/ مناطق ساحلی دریای خزر برگزار می‌شود و به موضوع خزر اختصاص دارند، خاطرنشان شد.
۳. حمایت خود را از توسعه گردشگری پایدار اعلام کردند.
۴. از گسترش همکاری‌های علمی تحقیقاتی میان دانشگاه‌ها و مراکز علمی استان‌های/ مناطق ساحلی خزر استقبال شد.
۵. دریای خزر به عنوان عامل کلیدی در توسعه ظرفیت‌های حمل و نقلی و لجستیکی در منطقه خزر مورد تأکید قرار گرفت.
۶. از تلاش‌های کشور‌های ساحلی دریای خزر جهت ساخت و نوسازی زیرساخت‌های حمل و نقل استقبال کردند.
۷. بر ضرورت حفظ و استفاده صحیح از منابع زیستی دریایی و جلوگیری از صید غیرمجاز تأکید کردند.
۸. اهمیت مبارزه با آلودگی دریایی، انجام پایش زیست محیطی و حفظ تنوع زیستی مورد تأکید قرار گرفت.
۹. بر اهمیت مطالعه علل کاهش سطح آب دریای خزر تأکید شد.
۱۰. از مقامات استان گیلان به خاطر برگزاری موفقیت‌آمیز این اجلاس تقدیر شد.
امروز همچنین نمایشگاه بین المللی تجارت با کشور‌های حاشیه دریای کاسپین با عنوان «کاسپین اکسپو ۲۰۲۵» در منطقه آزاد انزلی برگزار می‌شود.
منبع: صداوسیما