باشگاه خبرنگاران جوان- وزارت دفاع بریتانیا پس از پخش مستندی که از کشته شدن دستکم ۵۴ نفر در عملیاتهای مشکوک نیروهای ویژه خبر داد، دستور آغاز یک تحقیق عمومی را صادر کرد. این تحقیق، عملیات نیروهای ویژه بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ را بررسی میکند؛ دورانی که بریتانیا بخشی از ائتلاف تحت رهبری آمریکا در افغانستان بود.
شهادت تکاندهنده یک فرمانده ارشد
افسر سابق با نام رمز «N1466» که در سال ۲۰۱۱ معاون عملیات نیروهای ویژه بود، در شهادت خود گفت: «ما داریم درباره جنایات جنگی صحبت میکنیم... بازداشتشدگان را به محل عملیات میبردند و با بهانههای ساختگی اعدام میکردند.»
او افزود آمار «دشمنان کشتهشده» با تعداد سلاحهای کشفشده همخوانی نداشته و گزارشها درباره مقاومت بازداشتشدگان غالباً ساختگی به نظر میرسیده است.
نگرانی از کشتار غیرنظامیان و کودکان
این افسر با ابراز تأسف از گزارش ندادن موضوع به پلیس نظامی در آن زمان، گفت: «عمیقاً نگران بودم که آنچه رخ میدهد، کشتار غیرقانونی افراد بیگناه و حتی کودکان باشد.» وی هشدار داد که این رفتارها محدود به افراد معدود نبوده و احتمالاً فراگیر بوده است.
فضای رقابت و فرهنگ معافیت
در جریان تحقیق آشکار شد که رقابت شدید بین دو واحد نیروهای ویژه بریتانیا و ناامیدی از آزادی سریع بازداشتشدگان در افغانستان، ممکن است به خشونتهای اضافی دامن زده باشد. همچنین، پیش از این نیز اتهامات مشابه بررسی شده اما هیچکدام به پیگرد قضایی منجر نشدهاند.
هدف تحقیق: شفافیت یا پنهانکاری؟
قاضی مسئول تحقیق تأکید کرده که هدف، معرفی متخلفان به مراجع قانونی و روشن شدن حقیقت است. با این حال، نگرانی از پنهانکاری سیستماتیک در پروندههای قبلی همچنان وجود دارد.
سابقه اتهامات جنایات جنگی علیه نیروهای بریتانیا
در طول دو دهه حضور بریتانیا در افغانستان، نیروهای ویژه این کشور بارها به جنایات جنگی متهم شدهاند. از جمله موارد مطرح:
· قتلهای شبانه غیرنظامیان و کودکان
· صحنهسازی برای توجیه کشتارها با قرار دادن سلاح روی اجساد
· فرهنگ معافیت به دلیل نبود پیگرد قضایی جدی
· گستردگی سیستماتیک تخلفات در واحدهای مختلف
روند تحقیق همچنان ادامه دارد و انتظار میرود جزئیات بیشتری از عملکرد نیروهای ویژه بریتانیا در افغانستان افشا شود.