رایج ترین عوامل پیری بافت ها کدامند؟

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران  اراک از طرف ديگر پيري در زيست‌شناسي و فيزيولوژي به معني كاهش روند تجزيه و تحليل اطلاعات در سلول و تغييرات تدريجي پاسخ‌هاي تطابقي هومئوستاتيك بدن است. پير شدن به علت يك تغيير ناگهاني در اعمال فيزيولوژيك بدن نيست بلكه نتيجه تغييرات تدريجي است كه طي سال‌هاي متمادي به وجود مي‌آيد.پيري در سلول‌هايي كه تكثير نمي‌شوند مانند سلول‌هاي عضلات و اعصاب بسيار بارزتر است، زيرا در بافتي كه سلول‌هايش قابل تكثيرند، سلول‌هاي جديد به طور دائم توليدشده و محل سلول‌هاي مرده را اشغال مي‌كنند.

سلول در جريان رشد و فعاليتش به طور مرتب اطلاعات ژنتيكي از درون خود براي سنتز مواد پروتئيني دريافت مي‌كند. هر عمل يا عاملي كه روند انتقال اين اطلاعات را مختل ‌كند، سبب بروز اختلال در اعمال سلول مي‌شود.

به گفته متخصصان اشتباهاتي در رسيدن اطلاعات ژنتيكي مي‌تواند از طرق تشعشع و جهش و غلط‌خواني رمزها و تشكيل پيوند‌هاي شيميايي نابجا و... صورت ‌گيردآثار پیری بر اعمال فیزیولوژیک بدن بافت ماهيچه‌اي: حدود 30 سالگي كوچك شدن تدريجي حجم عضلات اسكلتي و رفلكس‌هاي عضلات كاهش مي‌يابند. اثر پيري روي عضلات اسكلتي بهدو دليل است:

كاهش كلسيم استخوان: كاهش ميزان كلسيم در خانم‌ها از 30 سالگي شروع مي‌شود و با كاهش غلظت استروژن در سنين 45 ـ 40 سالگي شدت مي‌يابد و در آقايان فقدان كلسيم معمولا بعد از60 سالگي شروع مي‌شود/كاهش ميزان توليد پروتئين: كه در نهايت باعث عدم تعادل در تركيبات ماتريس استخوان مي‌شود. لذا در افراد پير استخوان‌ها تمايل بيشتري به شكستن دارند و نيز ديرتر جوش مي‌خورند/پوست: اگرچه پوست مدام پير مي‌شود، اما اثرات بارز آن تا وقتي كه سن به 40 برسد آشكار نيست. تغييرات به دست آمده در پوست عبارتند از: كاهش تعداد فيبرهاي كلاژن و فقدان الاستيسيته فيبرهاي الاستيك و تجمع آنها به صورت توده‌هاي حجيم كه باعث چروك پوست مي‌شود، كاهش تعداد فيبروبلاست‌ها و آتروفي غدد سباسه و افزايش نفوذپذيري و سفت و ضخيم شدن عروق خوني در درم و فقدان چربي زير پوست و كاهش تعداد ملانوسيت‌هاي فعال كه باعث موي خاكستري و پيگمانتاسيون غيرطبيعي پوست مي‌شود.

معمولا پوست پير نازك‌تر از پوست جوان است. پوست پير دير خوب مي‌شود و در برابر شرايط مرضي متعدد مانند سرطان پوست و خارش زونا و... حساس‌تر است. قرار گرفتن در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشيد به مدت طولاني روند پير شدن پوست را تسريع مي‌كند/دستگاه تنفس: با پيشرفت سن، راه‌هاي هوايي و بافت‌هاي مجاري هوايي خاصيت الاستيسيته خود را از دست داده و ضخيم مي‌شوند در نتيجه ظرفيت ريوي شش‌ها كاهش يافته و در 70 سالگي به 35 درصد نزول مي‌كند. تغييرات به دست آمده در دستگاه تنفس موجب كاهش اكسيژن خون و كاهش فعاليت ماكروفاژهاي كيسه‌هاي هوايي و تضعيف اثر مژه‌اي مجاري هوايي مي‌شود. بنابراين در سنين پيري افراد به ذات‌الريه، برونشيت، آمفيزم و اختلالات ديگر ريوي حساس‌ترند.

دستگاه گردش خون: فقدان قابليت كشش آئورت، كاهش اندازه تار ماهيچه قلب، فقدان تدريجي قدرت انقباض عضله قلب، كاهش برون‌ده خون توسط قلب، كاهش حداكثر ضربان قلب، افزايش پرفشاري خون، افزايش ميزان كلسترول خون با افزايش سن، كاهش ميزان HDL، افزايش شيوع بيماري شريان كرونري، سفت شدن شريان‌ها، تجمع كلسترول در شريان‌ها (بخصوص شريان‌هاي مغز) در 80 سالگي، كاهش 20 درصدي جريان خون مغزي و كاهش 50 درصدي جريان خون كليوي همان فرد نسبت به سن 30 سالگي ازجمله تغييرات در دستگاه مزبور است.

دستگاه گوارش: كاهش مكانيسم‌هاي ترشحي، حركات ماهيچه‌هاي دستگاه گوارش، فقدان قدرت بافت ماهيچه‌اي و ساختمان‌هاي كمكي آن، تغيير دررهايي هورمون‌ها، كاهش پاسخ به حس‌هاي داخلي و حس درد ازجمله تغييرات اين دستگاه است.

تغييرات خاصي مانند كاهش حساسيت به تحريكات دهاني، فقدان حس چشايي، فتق، سرطان مري، ورم معده، زخم معده و سرطان معده رخ مي‌دهد.

زخم‌هاي روده‌اي، آپانديسيت، سوءجذب و سوءهضم از تغييرات روده كوچك و يبوست، سرطان راست روده و هموروئيد نيز از تغييرات روده بزرگ هستند.

بروز مشكلات در عمل بلع با افزايش سن به عنوان يك مساله عمده در افراد مسن مطرح است. مطالعات راديولوژيكي در گروه 56 نفره از بيماران بدون علامت با ميانگين نسبي 83 سال نشان داد فقط 16 درصد افراد داراي الگوي طبيعي بلع بوده‌اند در 63 درصد موارد ناهنجاري‌هايي از قبيل اشكال در كنترل و تحويل توده بلعيده شده به دنبال عمل بلع مشاهده شده است./س