به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران ارومیه، گنجينه اروميه در سال 1346 در خيابان دانشکده تاسيس شد . وسعت کل عرصه آن سه هزار متر مربع که در آغاز حدود 750 متر مربع براي نمايش اشيا» و ساختمان اداري در آن احداث شده بود و در حال حاضر زيربناي آن حدود يکهزار و 850 متر مربع است .

اين موزه مشتمل بر يک سالن بزرگ مخصوص نمايش اشيا» باستاني و تاريخي ، دو سالن براي موزه مردم شناسي و يک سالن به عنوان کتابخانه موزه ، آزمايشگاه حفاظت و مرمت اموال فرهنگي ، کلاس هاي آموزشي هنرهاي سنتي و مخزن نگهداري اموال فرهنگي و تاريخي است.

اين گنجينه در حال حاضر يکي از بزرگ ترين گنجينه هاي کشور محسوب مي شود و اشيا» آن از پنج هزار سال قبل از ميلاد شروع و به دوره قاجاريه ختم مي شود و شامل بخش هاي پيش از تاريخ دوره اسلامي، سکه ها ، هنر هاي تزئيني و ملي و مردم شناسي ، نمونه توليدات کلاس هاي آموزشي، هنرهاي سنتي ميراث فرهنگي است .

در بخش ماقبل تاريخ موزه ، مکشوفات حفاري هاي تپه موشلان اسماعيل آباد ، املش گيلان ، حسن لو ، سيلک کاشان و تپه هاي دينخواه و عمارلو که مشتمل بر 125 قلم شي سفالي خام و پخته و مفرغي مي باشد که به نمايش گذاشته شده و در بخش تاريخي ، اشيايي که مربوط به دوره تاريخي لرستان و آثاري از مفرغ و برنز ، وسايل جنگي و اشيا» سفالي آن دوره به نمايش گذاشته شده که تعداد اين اشيا»53 قلم است . در بخش تاريخي که عموما به قبل از اسلام مربوط مي شود ، 50 قلم قطعات سفالين و فلزي از نواحي شوش ، ديلمان ، خوروين ، نوروز محله ، ري ، رودبار ، گرمي ،رحمت آباد ، سياهکل ، عمارلو و نهاوند گردآوري شده است .

همچنين در بخش اسلامي موزه 600 قلم ظروف و اشيا» سفالين فلزي وجود دارد که بي نهايت جالب و ديدني هستند . اين اشيا» متعلق به رفسنجان ، ري ، گرگان ، قوچان ، سبزه وار ، نيشابور ، اراک ، کاشان ، ساوه ، جيرفت ، شوش ، گنبد کاووس ، بيرجند ، دماوند ، اصفهان و بجنورد مي باشد .

در بخش مردم شناسي موزه ، لباس ها و وسايل مربوط به قرن 13 و 14 هجري و اشيا» مسي و برنجي ، شيشه اي ، پارچه اي ، و سفالين ، چوبي و نيز مجسمه هايي از اقوام و طوايف مختلف کشور با لباس هاي محلي به نمايش در آمده است .

در بخش هنر هاي تزئيني نيز تابلو ها ، مينياتور ها ، قلمدان هاي متعلق به قرون 13 و 14 هجري و اشيايي که بر روي آنها به خط زيبا و متنوع نوشته ها و آياتي از قرآن مجيد قرار دارد به نمايش گذاشته شده است .

موزه اروميه به لحاظ غناي اشياي تاريخي يکي از موزه هاي ارزشمند کشور به شمار مي رود که نزديک به 11 هزار نوع اشياي تاريخي در آن نگهداري مي شود و آثار تاريخي مربوط به هزاره هفتم قبل از ميلاد تا دوره قاجاريه را در خود جاي داده و در حال حاضر 800 قلم اشيا» باستاني در آن به نمايش گذاشته شده است .

ابزارآلات شيشه اي و سنگي کشف شده در مناطق اهرنجان سلماس و اروميه از جمله قديمي ترين آثار به نمايش گذاشته شده در موزه اروميه مي باشند که قدمت برخي از آنها به هشت هزار سال پيش مي رسد . ظروف سفالي مربوط به هزاره هاي اول و پنجم قبل از ميلاد ، ظروف اشياي فلزي و سکه هاي به جا مانده از هخامنشيان ، اشکانيان ، ساسانيان و دوره اسلامي از ديگر آثار تاريخي موجود در اين موزه مي باشند.

يکي از ويژگي هاي موزه اروميه کتيبه هاي باستاني و تاريخي موجود در آن است . وجود سه کتيبه کلاشين ، موانا و محمود آباد که نزديک به سه هزار سال پيش با خطوط برجسته اورارتويي و آشوري نوشته شده از ديگر آثاري است که ارزش موزه اروميه را دو چندان مي کند .

اين سنگ کتيبه ها که در گذشته در معابر نصب شده بودند ، به دستور يکي از پادشاهان اورارتويي به مطالب مذهبي مزين شده است .

کتيبه سنگي کلاشين با سه هزار سال قدمت از جمله با ارزش ترين کتيبه هاي سنگي موزه تاريخي اروميه است .

اين سنگ يادبود ، به امر ايشپويني که در سال هاي 824 تا 816 قبل از ميلاد مسيح بر سرزمين اورارتويي حکومت مي کرد ، در يک نقطه از ارتفاعات اشنويه به يادگار نهاده شد و براي جلوگيري از صدمات بيشتر در سال 1364 به موزه اروميه منتقل شد .

يک سمت اين کتيبه به خط آشوري و سمت ديگر آن به خط اورارتويي نوشته شده است .

کتيبه هاي ماوانا واقع در 40 کيلومتري شمال غرب اروميه در آبان ماه سال 74 به دست آمده است .

اين سنگ نوشته داراي 2/75 سانتيمتر عرض و 26 تا 35 سانتيمتر ضخامت و وزن آن حدود 2 تن تخمين زده مي شود . به طور کلي اين سنگ نوشته از نظر فرم و نوع خط مشابه استل کلاشين است . اما سنگ نوشته موانا از چهار طرف نوشته دارد که اين خود نيز پديده اي بي نظير در اين زمينه است .

از مجموع 9 کتيبه به دست آمده از آذربايجان غربي سه کتيبه در موزه تاريخ اروميه 2 کتيبه در موزه انگليس و 4 کتيبه در موزه ملي ايران نگهداري مي شود . حدود 50 جلد قرآن خطي ، انواع سکه هاي نقره اي و طلاي رايج در اوايل اسلام تا دوره زنديه ، انواع ظروف سفالي تزئين شده به خطوط کوفي ، نسخ و نستعليق با مضامين آيات قرآني ، احاديث و نصايح بزرگان جلوه ويژه اي به بخش دوران اسلامي اين موزه داده است.

قديمي ترين کتب قرآني موزه مربوط به چهارصد سال پيش مي باشد که در قطع معمولي و با جلد مقوايي در 504 صفحه تنظيم و نگاشته شده و صفحات اول و دوم آن تذهيب شده اند و خطاط اين قرآن ناشناخته است .

کتب قرآني به نمايش گذاشته شده در بخش دوران اسلامي موزه اروميه متعلق به دوره صفويه ، زنديه ، افشاريه و قاجاريه مي باشد که در اندازه هاي معمولي ، وزيري و جيبي تهيه شده است . جلد بيشتر اين کتب قرآني از نوع چرم ، مقوا و کاغذ مومي و صفحه هاي اول و دوم بيشتر آنها به طرز هنرمندانه اي به روش اسليمي يا گل بوته و طلا کاري شده آراسته شده است .

در حال حاضر در موزه اروميه 11 هزار قلم اشياي تاريخي نگهداري مي شود که قديمي ترين آنها به پنج هزار سال قبل از ميلاد مي رسد./س