شهر زیر زمینی سامن کجاست؟

 به گزارش باشگاه خبرنگاران همدان  ؛ مجموعه در بستری از سنگ گرانیت بصورت دستکند ایجاد شده و در زیر معابر – منازل و ساختمانهای اداری واقع است و حدود 5 هکتار وسعت دارد.
این مجموعه شامل بیش از50 فضای کوچک و بزرگ است که با راهروهای متعددی به هم  ارتباط دارند و در عمقهای متغیر بین 3 تا 6 متری از سطح زمین قرار دارند . اتاقها و فضاهای مجموعه در هر کارگاه با هم مرتبط بوده و از یک راه پله تراشیده شده از سنگ بستر به بیرون راه دارند .  یکی از ویژگیهای این مجموعه وجود تدفینها و بقایای انسانی متعدد موجود در  کف فضاها است . در کاوشهای فصل دوم بیش از یکصد اسکلت و بقایای شناسایی شد که مطالعات انسان شناسی مورد نیاز بر روی بقایا درهمان سال انجام گرفت و ویژگیهای جنسیتی ، سنین مرگ و تا حدودی مشخصه های نژادی و علل مرگ شناسایی گردید .
با توجه به بررسی ها و مطالعات باستان شناسی صورت گرفته میتوان و استفاده را در مجموعه عنوان نمود . اولین مرحله که  به فلسفه ایجاد مجموعه برمیگردد بنا به شواهد موجود به نوعی کاربری اعتقادی برمیگردد .  در مرحله دوم که احتمالا مربوط به دوره اشکانی است از مجموعه بعنوان گوردخمه استفاده شده است . در مراحل بعد از مجموعه بعنوان پناهگاه برای مواقع اضطرار استفاده شده و این کاربری در تمام دوره های اسلامی از اوایل اسلام تا دوره قاجار بطور متناوب تداوم داشته است .
آنچه در مورد مجموعه سامن بسیار حائز اهمیت است ومی توان به آن نگاه ویژه ای نمود وجود تدفینها و بقایای استخوانهای انسانی و بستر سنگی مجموعه که نوع گرانیت بوده و ایجاد مجموعه ای به این گستردگی در دوره های تاریخی نیازمند تکنولوژی و ابزارهای بسیار پیشرفته ای خواهد بود . لذا بدلیل مهیا بودن بخش زیادی از مجموعه بمنظور ایجاد سایت موزه  تصمیم اداره کل انجام اقدامات اولیه از جمله مرمت و حفاظت بدنه های سنگی مجموعه – مرمت و تثبیت اسکلتهای انسانی موجود – نور پردازی  - ساخت ویترین مناسب و ایجاد ورودیهای مناسب برای مجموعه است .
مهمترین قسمت برنامه فصل چهارم انجام کاوش و مرمت واستحکام بخشی یکی از توده های استخوانی در کارگاه یک بود. کاوش با مستندسازی بصورت مرحله به مرحله انجام شد و سفالها و مواد فرهنگی موجود از لابه لای استخوانهای این توده بمنظور تکمیل مطالعات جمع آوری گردید . در نهایت تمامی استخوانهای بدست آمده جهت پاکسازی – وصالی – مرمت و تثبیت به پایگاه منتقل گردیدند . این بخش بعنوان پایه اقدامات آتی بر روی بقایای تدفین و توده های استخوانی انجام شده و در آینده ضمن انتقال مجدد به فضاهای اصلی بمنظور ایجاد سایت موزه به همان ترتیب و توالی اصلی چیدمان خواهد شد ./ع