در نوروز کجاي ايران را بگرديم ؟(8)

به گزارش گروه استان هاي باشگاه خبرنگاران ،شوراي سياستگذاري ثبت آثار تاريخي و مکان رخدادهاي انقلاب اسلامي  شش اثر تاريخي جديد را  به آثارثبتي سيستان و بلوچستان افزوده است .اين آثار عبارتند از: بيت رهبري ايرانشهر، تپه چاه­تقي 2 ، تپه چاه­تقي 3 ، تپه کلاتک باغباغون، تپه کشت و صنعت و تپه کلاتک کهوران­تلو

بنا بر اين گزارش :   «بيت رهبري ايرانشهر»، به لحاظ اينكه اين بنا يادبودي از دوران تبعيد مقام معظم رهبري دردوران رژيم ستم شاهي بوده، از سوي آقاي پرويز فاضلي در تاريخ 13/7/1370 به ميراث فرهنگي استان اهدا شد .

در اين گزارش آمده است : ويژگي عمده اين بنا براي ثبت به عنوان يك مكان وقوع رويداد انقلابي اين است كه نمادي از رنجها ، سختيها و خاطرات تلخ و شيرين مربوط به معظم له و محل رجوع علما و بزرگان منطقه با ايشان در آن دوران، همچنين مكاني براي ايجاد وحدت و همبستگي بين نيروهاي مبارز آن سامان و نيز وحدت بين برادران شيعه و سني در آن زمان مي باشد .ايشان با تماس مستقيم با مردم و تبليغ دين و تلاش براي برطرف ساختن مشكلات و محروميتهاي اين استان ستم زده نقش مهمي در توجه مردم به حضرت امام، روحانيت ،اسلام و انقلاب ايفا مي نمودند.

بر اساس اين گزارش : «تپه چاه تقي 2» واقع در جلگه چاه هاشم شهرستان دلگان كه به علت قرارگيري در شمال دشت روستاي چاه­تقي، به اين نام ثبت گرديده است ، يکي از تپه­هاي شاخص و برجستۀ دورۀ اسلامي مي­باشد.

ياد آور مي شود :  اين تپه داراي ارتفاع تقريبي 6 متر از سطح زمين­هاي اطراف است و شکلي تقريباً مدور و بيضي دارد. اطراف تپه خندق يا آبراهي به صورت مدور و به عرض 4 متر و عمق 1 تا 2 متر کنده شده است که از نکات جالب در مورد اين اثر مي­باشد.

بنا بر اين گزارش :  اين خندق به احتمال زياد دو کاربرد داشته است: نخست براي انتقال آب سيل­ها در دشت اطراف تپه به سمت شمال و ديگر نقش دفاعي آن. به نظر مي­رسد که کاربري دوم با توجه به وسعت و ارتفاع تپه، که منحصر به فرد است، بيشتر مورد توجه بوده است.

خاطر نشان مي شود : «تپه چاه تقي 3»، وسعت زياد به همراه وجود خندق يا آبراهي مدور به عرض 4 متر در اطراف تپه از ويژگي­هاي مهم آن مي­باشد که تاکنون چنين تپه­اي با اين مشخصات در اين منطقه شناسايي نشده است.

همچنين اين اثر شامل تپه­اي با بستر رسوبي بوده که در حدود 3 متر از سطح زمين­هاي اطراف ارتفاع دارد و روي آن را پوششي از ماسه بادي تيره­رنگ به همراه شن­ريزه پوشانده است. دشت اطراف کاملاً صاف و هموار بوده و سطح آن نيز همانند اين اثر، به وسيلۀ لايه­اي ماسه­بادي، اما سفيدرنگ، پوشيده شده است. همين اختلاف رنگ به همراه وجود مقاديري شن­ريزه بر سطح تپه، آن را از زمين­هاي اطراف متمايز مي­سازد. ابعاد اثر مذکور با احتساب پراکندگي داده­هاي فرهنگي در اطراف آن، در حدود 250 در 120 متر بوده که بطور کلي مساحتي بالغ بر 3 هکتار را شامل مي­شود. اين اثر شامل تپه­هايي مدور است که مرکز آن کم­ارتفاع­تر از نقاط ديگر مي­باشد.

سفال­هاي پراکنده بر روي تپه چاه تقي 3 در بخش­هاي مختلف و اطراف به چشم مي­خورد.

شايان ذکر است : ارتباط کارکردي اين تپه با تپه چاه­تقي2 با توجه به داده­ها و ساختارهاي مشابه، از ويژگي­هاي مهم آن مي­باشد.

 لازم به ذکر است : «تپه کلاتِک باغباغون»، اين اثر در ميان زميني هموار با بستر شن­ريزه و ماسه­اي ايجاد گرديده و اطراف آن را به طور کامل پوشش گياهي شامل درختان گز، کهور و بوته­هاي خودرو به همراه نخلستان­هاي روستا دربر گرفته است. از سمت شرق اين اثر بستر خشک رودخانه­اي فصلي مي­گذرد.

ياد آور مي شود : اين اثر شامل تپه­اي است که به فاصلۀ 700متري شمال روستاي باغباغون واقع گرديده است. مساحتي بالغ بر 8500 مترمربع را شامل مي­شود. اين تپه با ارتفاع حدود 5 متر از سطح زمين­هاي اطراف ايجاد شده و با جهت شرقي- غربي امتداد يافته است. از سمت شرق اين تپه بستري رودي مي­گذرد که به نظر مي­رسد منبع تغذيه و بهره­وري اين اثر در گذشته­هاي دور بوده است. علاوه بر سفال، آثار فراوان جوش کوره در سطح تپه مشاهده مي­شود.

در اين گزارش آمده است : قرارگيري تپه فوق در کنار رودخانه و نيز وجود سفال­هاي شاخص دوران تاريخي در سطح آن از ويژگي­هاي مهم اين تپه مي­باشد. تپه کلاتِک باغباغون به علت قرارگيري در شمال روستاي باغباغون، به اين نام ثبت گرديده است.

 اين گزارش مي افزايد : «تپه کلاتِک کهوران­تِلو» در فاصلۀ 12 کيلومتري شرق چگرد جلگه چاه هاشم رار گرفته واز نظر موقعيت جغرافيايي در منتهي­اليه شمالي زمين­هاي کشاورزي و باغات شمال­غرب روستاي دهنو واقع گرديده است

اين گزارش حاکي است :  پوشش گياهي اطراف اين تپه شامل درختان گز و کهور و بوته­هاي کوتاه است و البته در نقاطي نيز تپه­هاي ماسه بادي کوچکي که بر روي آنها بعضاً درختان گز روييده، ديده مي­شود. به فاصلۀ غرب اين تپه بستر يک رود فصلي کم­عمق و کم­عرض ديده مي­شود که در فصول پربارش سال، آب آن به سمت هامون جازموريان سرازير مي شود.

بر اساس اين گزارش : اين اثر شامل تپۀ نسبتاً بزرگ و برجسته­اي با ارتفاع تقريبي 4 متر از سطح زمين­هاي اطراف است که قطري بالغ بر 8 متر دارد. تپۀ مذکور با توجه پراکنش داده­هاي فرهنگي آن در اطراف، مساحتي در حدود9000 مترمربع را شامل مي­شود. بستر تپه همانند دشت اطراف رسوبي بوده و پراکنش اندک سفال به همراه ارتفاع بالاي آن نسبت به سطح دشت، عامل تمايز آن با دشت اطراف مي­باشد. در سمت شمال و به فاصلۀ 300 متري از تپه، يک قبرستان اسلامي قديمي که سطح قبور آن نيز با سنگ­هاي سفيد رنگ پوشيده شده، ديده مي­شود.

در اين گزارش آمده است : وجود سفال منقوش مربوط به هزارۀ چهارم ق.م. و نيز سفال­هاي مربوط به دورۀ اشکاني، از ويژگي­هاي مهم اين محوطه مي باشد

شايان ذکر است : «تپه کشت و صنعت» که به نام محل کشاورزي وسيع اين منطقه نام­گذاري شده است، تپۀ بزرگ و دايره مانندي است که پراکندگي سفال بر روي آن به ميزان فراوان مشاهده مي­گردد. ابعاد اين تپه270 متر در 220 متر بوده که مساحتي بالغ بر 61000 مترمربع را شامل مي­شود. بستر اين محوطه و زمين­هاي اطراف کاملاً به وسيلۀ ماسه بادي پوشيد شده و بوته­هاي خودرو منطقه موسوم به ترات نيز سطح آن را دربرگرفته­اند. رانش ماسه بادي باعث گرديده بخش­هاي زيادي از تپه در زير مدفون شود.

در پايان اين گزارش آمده است : وجود سفال­هايي مشابه دره کويته، چاه­حسيني و ابليس نشان­دهندۀ اهميت اين محوطه مي­باشد./ک