نگاهی به مناطق گردشگری خراسان رضوی در آستانه سال نو

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد خراسان رضوی در شمال شرقی ایران واقع شده که از شمال به کشور ترکمنستان، از شرق به افغانستان، از غرب و شمال غربی به استان های خراسان شمالی و سمنان و از جنوب و جنوب غربی به استان خراسان جنوبی و یزد متصل و با آنان همسایه است.‏

خراسان رضوی با مراکز جمعیتی کهنی همچون توس ،نیشابور و سبزوار از قدمت تاریخی بسیار برخوردار است به گونه ای که تا قبل از اسلام و در قرون اخیر این استان از مهمترین مراکز تاثیرگذار در تاریخ و فرهنگ ایران زمین بوده و همچنان این جایگاه مورد تحسین سایرین قرار گرفته است.

مردم این استان به زبان های فارسی، ترکی و کردی با لهجه های متفاوت سخن می گویند‏.‏

مردم استان خراسان رضوی اغلب شیعه هستند و در چند شهر مرزی چون تایباد، خواف، تربت جام و درگز شماری از هموطنان اهل سنت نیز زندگی می کنند‏.‏

خراسان رضوی دارای آثار تاریخی فراوان است و بر حسب اعلام سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بیش از 10 هزار اثر تاریخی و فرهنگی در این استان شناسایی شده که بیش از یک هزار و 400 ‏مورد از این آثار در فهرست آثار ملی در قالب میراث تاریخی، معنوی و هنری به ثبت رسیده است.‏

استان خراسان رضوی یکی از مهمترین قطب های گردشگری ایران است و از جاذبه های طبیعی و مکانهای دیدنی، مذهبی و تاریخی بسیار ارزشمندی برخودار است.‏

مهمترین اماکن دیدنی خراسان رضوی، حرم مطهرحضرت امام رضا (ع) و مجموعه آستان قدس رضوی، مسجدگوهرشاد، مدرسه پریزاد، مدرسه دودر، بقعه خواجه ربیع، بقعه گنبد سبز، آرامگاه نادرشاه افشار، مصلای مشهد، طرقبه، شاندیز و بوستان وکیل آباد‏ است.‏

همچنین مجموعه های کوه سنگی، بند گلستان، خواجه اباصلت، خواجه مراد و مقبره گوهرتاج در مشهد ،مسجد پامنار، آرامگاه ملاهادی سبزواری، مناره خسروگرد، رباط مهر، آرامگاه سیدحسن غزنوی و مسجدجامع در سبزوار، گنبد هارونیه و آرامگاه فردوسی در توس، کتیبه نادری و عمارت خورشید کلات نادری از جمله مکان های دیدنی استان است‏.‏

مسجد کبود گنبد در کلات نادری، شهر عتیق، تپه بام و مدرسه عرضیه در قوچان، آرامگاه شاه قاسم انوار و مقبره شیخ احمد جامی در تربت جام، برج کرات در تایباد، باغ گلشن در طبس، ارگ کلاه فرنگی، دریاچه گل بی بی و آرامگاه بابا لقمان در سرخس، قدمگاه رباط عباسی و آرامگاه عطار از دیگر آثار دیدنی و تاریخی این استان می باشند.

مقبره کمال الملک و خیام در نیشابور، برج علی آباد، مناره فیروز آباد ،باغ مزار و آرامگاه مدرس در کاشمر و مقبره شیخ حیدر و مسجد ملک در تربت حیدریه از دیگر امکان دیدنی تاریخی و تفریحی خراسان رضوی محسوب می شوند‏.‏

استان خراسان رضوی در پهنه وسیع خود با برخورداری از طبیعت بکر و دیدنی و با تنوع زیستی بسیار و حیات وحش دیدنی و منحصر به فرد، یکی از مقاصد مطلوب و همیشگی برای طبیعت گردان و گردشگران داخلی و خارجی است.

آبشار آب گرم، آبشار اخلمد، آبشار ارتکند و آبشار قره سو در کلات، آب گرم معدنی فردوس در شهرستان فردوس، دریاچه بزنگان در سرخس، رودخانه بابا رمضان در نزدیکی کوههای هزار مسجد در سرخس، رود معجن در شهرستان تربت حیدریه، غار مزدوران در حد فاصل شهرستان های سرخس و مشهد، غار مغان در روستای مغان و نزدیک مشهد، و کوه بینالود بعنوان مشهور ترین کوه این استان به بلندی سه هزار و 211 متر در شمال شهر نیشابور از مهمترین جاذبه های طبیعی این استان به شمار می روند.

خراسان رضوی بزرگترین قطب توریسم مذهبی کشور است که با توجه به قدمت تاریخی در حوزه تاریخ اسلام بناهای آرامگاهی بیشترین و مهمترین چشم انداز معماری این منطقه را به خود اختصاص داده است.

مجموعه های آرامگاهی، بناهایی هستند که طی سالیان طولانی بر روی مدفن و مزار شخصیت های مذهبی و محبوب شکل گرفته اند و معمولا شامل بنای حرم ، مساجد، مدارس ،کتابخانه ها، کاروانسراها، آب انبارها، خانقاه ها و فضاهایی از این قبیل می شوند‏.‏

برخی از مجموعه های آرامگاهی مانند آستان قدس رضوی درشکل گیری و پیدایش شهرها نقش اساسی و مهمی ایفا کرده و به مرکز فعالیت های مختلف مذهبی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تبدیل شده اند‏.‏

مجموعه آستان قدس رضوی یکی از باشکوهترین بناهای آرامگاهی سراسر جهان اسلام است که وجود مبارک حضرت امام رضا (ع) را در برگرفته و سبب شده خراسان رضوی به بزرگترین قطب توریسم مذهبی ایران تبدیل شود‏.‏

این مجموعه که خود به تنهایی جاذبه معماری کم نظیری به شمار می رود همراه با سایر بناها و آثار معماری این سرزمین سبب شده است استان خراسان رضوی علاوه برجاذبه های معنوی از نظر جاذبه های معماری و تاریخی نیز دارای اهمیت بسیار باشد‏.‏

مجموعه آستان قدس رضوی دارای پنج صحن اصلی به نامهای صحن عتیق (انقلاب)، صحن جدید (آزادی)، صحن امام خمینی (ره)، صحن جمهوری اسلامی و صحن قدس است که دو صحن اخیر نوساز هستند‏.‏

هر یک از صحن های مجموعه آستان قدس رضوی شاهکارهایی از معماران مختلف ایرانی را به نمایش می گذارند‏.‏

از جمله آثار ارزشمند داخل حرم رضوی سه محراب با شکوه مربوط به قرن های هفتم هجری است که بر روی دو محراب، کتیبه هایی به خط کوفی و بر روی محراب سوم کتیبه ای به خط کوفی و ثلث به رنگ لاجوردی بر زمینه سفید، مشتمل بر آیات و احادیث نوشته شده است‏.‏

درب های سه گانه حرم مطهر رضوی نیز از آثار با ارزش هنری به شمارمی روند که هنر به کار گرفته شده در آنها مورد تحسین هنرمندان مختلف است.

صحن های حرم مطهر رضوی هر یک در دوره ای تاریخی ساخته شده اند و معماری هر یک از صحن ها گویای روند معماری زمان خود و در حقیقت شناسنامه هنری و معماری آن دوره است‏.‏

مسجد زیبا، تاریخی و مشهور گوهرشاد در جنوب حرم مطهر رضوی قرار گرفته و به سبب دارا بودن انواع تزیینات چشمگیر و غنی، از دیدنی ترین مسجدهای منطقه محسوب می شود.

آرامگاه فردوسی شاعر بزرگ پارسی در سرزمین توس زیارتگاه مشتاقان ادبی است و شهر توس، شهرت و معروفیت خود را مدیون آثار و شخصیت شامخ این شاعر ارجمند است.‏

شهر توس که به نظرمی رسد در اواخر دوره ساسانیان ساخته شده و زندان و گنبد هارونیه را در برگرفته یکی دیگر از دیدنی ترین مناطق استان خراسان رضوی است.

بنای کاخ خورشید در وسط باغ بزرگی قرار گرفته که از آثار دوره نادرشاه افشار است و امروزه به مکانی برای بازدید همه مردم تبدیل شده است‏.‏

بناهای تاریخی و معماری متعدد در مناطق مختلف خراسان رضوی پراکنده شده اند، ولی مهمترین و بیشترین این بناها در شهرستان مشهد واقع هستند‏.‏

مجموعه کلات نادری مانند دره ای است که توسط دو رشته کوه مرتفع محاصره شده و آثار باستانی آن به دوره نادرشاه افشار تعلق دارند‏.‏

کتیبه نادری واقع در خارج از قلعه نادری (دربندنفتی) به زبان ترکی و به خط نستعلیق در بدنه کوه قرارگرفته، دروازه ورودی، دروازه دهچه، دروازه چوب بست، دروازه گشتانه، دروازه نفتی، دربند ارغون شاه، همراه با عمارت خورشید و تخت دختر، مجموعه بناهایی هستند که بر روی تپه ای به امر نادرشاه ساخته شده و اکنون آثار پراکنده ای از آنها به جای مانده که برای گردشگران جذاب ودیدنی هستند‏.‏

مسجد جامع رشتخوار، مسجد مولانا در تربت جام، مسجد جامع سنگان در خواف نیز از دیگر بناهای تاریخی و قدیمی استان خراسان رضوی محسوب می شوند.

مدرسه های بسیار نیز در کنار مسجدهای متعدد استان بنا شده اند که برخی از آنها از جمله مدرسه های دو مناره گلشن، میرزا جعفر و مدرسه نواب و مدرسه های سبزوار از ارزش خاص معماری و تاریخی برخوردار هستند‏.‏/س