همه آنچه که در انتخاب یک وکیل باید بدانیم

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،در دنياي پيچيده‌اي كه ما در آن زندگي می‌کنیم، شايد براي كمتر كسي اتفاق افتاده باشد كه در مواجهه با مسائل و مشكلات حتي ساده روزمره مجبور نشده باشد، به افراد متخصص و خبره در آن زمينه مراجعه کند.

براي هر يك از ما كاملاً روشن است كه اگر از يك حوزه تخصصي سررشته نداريم، گريزي نيست جز توسل به افراد كاردان. براي مثال،‌ اگر اتومبيل يا وسايل منزل شما نياز به تعمير داشته باشد، به دلیل پيچيدگي طراحي آنها، در بیشتر موارد نمي‌توانيد شخصاً اقدام به تعمير يا راه‌اندازي مجدد آن كنيد و مجبور هستيد كه به شخصي كه از نظر فني و تخصص مهارت دارد، كمك بگيريد.

نمونه‌هايي از اين دست که بیانگر نياز ما در امور مختلف به افراد متخصص است، فراوان است و در این میان، مراجعه به وکیل نیز چنین مبنایی دارد. اما سوال این است که در مراجعه به وکیل باید چه نکاتی را مورد توجه قرار دهیم؟ در گفت‌وگو با کارشناسان به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

نکات کلیدی

این روزها که تعداد وکلای دادگستری افزایش یافته است، سوالی که پیش می‌آید این است که در انتخاب وکیل چه معیارهایی را رعایت کنیم؟ یک کارشناس حقوقی به این پرسش چنین پاسخ می‌دهد: در انتخاب يك وكيل احساس مسئوليت فرد امري اساسي خواهد بود ؛زيرا رابطه وكيل و موكل مبتني بر اعتماد طرفين است.

مسعود محمدي ادامه می‌دهد: وكيل از راه‌هاي قانوني و پيچ‌وخم‌هايي‌ كه در قوانين مي‌شناسد، مي‌تواند موكل را فريب دهد يا كار او را به تعويق بيندازد؛ بنابراين بايد وكيلي را انتخاب كرد كه اخلاق‌مدار باشد.

این وکیل دادگستری توصیه می‌کند: برای شناخت بهتر از وکیل مناسب مي‌توان از مشورت يا مشاوره با چند وكيل و مقايسه راهنمایی‌های آنان استفاده کرد؛ در این صورت می‌توانیم وكيلي را كه آگاهي بيشتر و تجربه بيشتري در پرونده‌هاي درست و موفق داشته را انتخاب كنيم.

اما اين نكته را نيز بايد در نظر داشت كه تجربه و آگاهي در امر وكالت به هيچ عنوان به سن و سال بر نمي‌گردد؛ چه بسا ممكن است وكلاي جوانی در این حرفه فعالیت کنند كه آگاهي آنها از برخی وکلای باسابقه بسيار بيشتر باشد. همچنين دستمزد نيز مي‌تواند معيار ديگري براي انتخاب باشد؛ زيرا برخی از وكلا در حال حاضر از تعرفه‌اي كه براي آنها مشخص شده تبعيت نمي‌كنند؛ بنابراین منصف بودن وكيل نيز مي‌تواند يكي ديگر از معيار هاي انتخاب درست باشد.

عباس احدزاده، وکیل دادگستری نیز در خصوص معیارهای انتخاب وکیل می‌گوید: معمولاً‌ در انتخاب وكيل،‌ كساني كه خود اطلاعاتي از ویژگی‌های مثبت وكيلی خاص دارند يا به دلیل تجربه موفق شخصي دیگر وكيلی را می‌شناسند، بهتر است به همان فرد ‌مراجعه کنند.

در مجموع، مهم‌ترین عامل در انتخاب يك وكيل، فارغ از مسائل فني و حقوقي، خصوصيات اخلاقي و حسن شهرت و اعتمادي است كه اشخاص مختلف به وكيل دارند و به اين عامل مهم همواره بايد توجه داشت.

از سوي ديگر، لازم است وكيل در حوزه مرتبط با دعوايي كه در دادگاه داريد،‌ مهارت كافي هم داشته باشد. مثلاً اگر دعوي شما كيفري است از دوستان و آشنايان خود بخواهيد كه يك وكيل که بیشتر پرونده‌های كيفري را بر عهده می‌گیرد، به شما معرفي كنند.

این کارشناس حقوقی تذکر می‌دهد: نكته قابل توجه اين است كه مراقب باشيد فريب افراد سودجو را نخوريد. متاسفانه مانند هر حرفه‌ ديگري حتي در لباس وكالت كساني پيدا می‌شوند براي به‌دست آوردن پرونده وعده‌هاي دروغين مي‌دهند يا خود را منتسب به فلان شخص و يا فلان ارگان و نهاد معرفی می‌کنند تا رضايت و اعتماد شما را جلب کنند.

 لازم است بدانيد چنين افرادي فقط به دنبال منافع شخصي خود هستند و نمی‌توانند وعده‌هاي دروغي را كه به شما داده‌اند، عملي كنند. احدزاده تاکید می‌کند: گاه چنين افرادي از تشكيلات سازمان‌يافته هم بهره‌مند هستند و ظاهر غلط‌اندازي دارند كه شما را در موقعيت خاص فريب مي‌دهند.

 پس بهتر است تنها به وكلايي اعتماد كنيد كه در كنار دانش حقوقي كافي، تجربه لازم داشته باشند. همين دو ابزار براي وكيل موفق كافي است تا در پرونده‌ شما نتيجه بگيرد و اگر ديديد وكيلي با اين دو امتياز نتوانسته نتيجه مطلوب بگيرد، اين ناكامي را به پاي عوامل ديگر مانند دلائل و مدارك پرونده و قوت و ضعف ادله خود بگذاريد، نه وكيل!.

اعتماد نکردن به تبلیغات

مسعود محمدی در پاسخ به این سوال که آیا تبلیغات راه مناسبی برای انتخاب وکیل است یا خیر؟ توضیح می‌دهد: در خصوص کسانی که از راه تبلیغات وکیل خود را انتخاب می‌کند دو نکته قابل توجه است: اولا وکلا از تبلیغ منع شده‌اند؛ بنابراین وکیلی که اقدام به ارسال پیامک می‌کند یا راه‌های دیگر را برای تبلیغ انتخاب می‌کند تخلف از قوانین کرده است و کسی که بنای کار خود را بر قانون‌شکنی گذاشته است مدافع خوبی برای حق و قانون نخواهد بود.

 این کارشناس حقوقی اضافه می‌کند: ثانیا وکالت بر مبنای اعتماد است و وکیل امین موکل محسوب می‌شود؛ بنابراین وکیلی که بدون هیچ شناختی از سلامت حرفه‌ای و اخلاقی انتخاب می‌شود ممکن است امین خوبی برای دعوای شما نباشد.

چه اختیاراتی به وکیل بدهیم؟

وکالتنامه‌ای که بین وکیل و موکل تنظیم می‌شود و به امضا می‌رسد شامل اطلاعاتی از جمله حدود اختیارات وکیل است؟ در این بخش باید چه موضوعاتی درج شود؟ یک وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال توضیح می‌دهد: همان طوری كه در مواد 35 و 36 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب (در امور مدني) به خوبي به آن اشاره شده است، وكيل در دادگاه‌ها تمام اختيارات راجع به دادرسي را داراست مگر مواردي كه موكل آنها را از وي سلب كرده باشد.

عباس احدزاده ادامه می‌دهد: اصولاً‌ وكيل در وكالتنامه تكليف به تصريح و ذكر اختيارات مندرج در مواد 35 و 36 قانون ياد شده را دارد كه بر حسب موقعيت و وضعيت دادرسي تشخيص می‌دهد كه چه مواردي را از موكل كسب اختيار كند.

ممكن است در يك دادرسي وكيلي نيازي نداشته باشد عين 14 مورد از اختيارات را داشته باشد و ممكن است در مواردي هم همه‌ آنها را نياز داشته باشد. براي مثال، در مواردي كه شما به وكيل اجازه مي‌دهيد كه فقط پرونده را مطالعه کند، لازم نيست كه همه موارد را جزو اختيارات وکیل در وكالتنامه تصريح كنید.

 بلکه از وي بخواهيد كه اين وكالتنامه فقط براي مطالعه تنظيم شود چراكه ممكن است شما بخواهيد پس از كسب اطلاع از محتويات پرونده، وكالت آن را به وكيل ديگري بدهيد يا برعكس اگر شما وكالت در دادرسي را به وكيل داديد، بهتر است انتخاب اختيارات را به انتخاب وكيل بسپاريد چون وي بهتر از شما و هر كس ديگري می‌داند، كداميك مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

بنابراين، شايسته است در چنين مواردی به وكيل خود اعتماد داشته باشيد. هرچه وكيل در دادرسي از اختيارات بيشتري برخوردار باشد،‌ قدرت مانور و تصميم‌گيري وكيل نيز در دادرسي در موقعیت‌های حساس بيشتر و بهتر می‌شود.

پیگیری تخلفات وکیل

در صورتی که نسبت به خدمات وکیل اعتراض داشته باشیم باید برای پیگیری آن به کجا مراجعه کنیم؟ احدزاده در پاسخ به این سوال می‌گوید: اصولا هر صنفي و تشكيلاتي داراي نظامنامه‌اي است كه اعضاي آن مطابق قوانين و مقررات در حوزه حرفه‌اي خود فعاليت مي‌كنند؛ حرفه وكالت نيز مانند طبابت و ساير حرف از اين امر مستثني نيست.

این وکیل دادگستری ادامه می‌دهد: از نظر حرفه‌اي اگر وكيلي در چارچوب رفتار و عملكرد سازماني خود، مرتكب تخلفي شود، مرجع رسيدگي به اين شكايات و اعتراضات، دادسراي كانون وكلاي دادگستري مستقر در كانون وكلاست و اشخاص مي‌توانند با مراجعه به اين دادسرا شكايت خود را پيگيري کنند.

به اقتضاي صنعتي شدن جوامع، روابط اجتماعي نيز با پيچيدگي‌هایی روبه‌رو می‌شود؛ به عبارت دیگر به همان ميزاني كه جوامع از پيشرفت، توسعه برخوردار می‌شوند، روابط حقوقي و اجتماعي افراد در جامعه نيز، از لحاظ حقوقي دشوار و پيچيده‌تر می‌شود، به گونه‌اي كه نه تنها ديگر حل مسائل و مشكلات حقوقي از عهده افراد عادي خارج مي‌شود، بلكه حتي در برخي دعاوي و پرونده‌ها ديده مي‌شود كه تيم‌هاي حقوقي مجرب متشكل از حقوقدانان و وكلاي باسابقه برای حل مساله‌ای ساعت‌ها با یکدیگر همكاری مي‌كنند.

بر همین اساس، ن در ايالات متحده آمريكا و برخی كشورهاي توسعه‌یافته، روز به روز بر اهميت توسعه موسسات حقوقي و در اختيار داشتن وكلا و يا مشاوران حقوقي مجرب به صورت تيمي افزوده مي‌شود./حمایت