با اين مديريت آب باید منتظر بلاهای بزرگتری باشیم

  به گزارش خبرنگار اجتماعي باشگاه خبرنگاران ؛ اصولا در محیط زیست خبرهای خوب نمی رسد؛ ناسا اعلام کرده دوران خشکسالی ۳۰ ساله ایران شروع شده است. این خبر برای محیط زیست و کشاورزی ایران رسما مصداق این مثل قدیمی عامی است: "عروس ما خیلی خوشگل بود، آبله مرغان هم گرفت!" و ادیبانه‌ترش: "گل بود، به سبزه نیز آراسته شد"
مدافعان محیط زیست حق دارند اگر دو دستی برسرشن بزنند و بگویند: خیلی در این سالها ایران توانسته بود مدیریت درستی بر منابع آبی اش داشته باشد و خیلی درست از ذخایر آبی زیر زمینی اش استفاده کرده بود که این وعده خشکسالی بلند مدت هم رسید.
اما حالا که این خبر رسیده است چه باید بکنیم؟ برای پاسخ به این سوال، سراغ معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست رفتیم؛ احندعلی کیخا. هرچند دوسه ماهی است به این سمت منصوب شده اما کارشناس مدیریت و اقتصاد آب است؛ تخصص‌اش در اقتصاد آب است. کیخا دکترای اقتصاد آب از دانشگاه نیوانگلند استرالیا دارد. در مجلس هشتم نماینده مردم زابل بود و نایب رییس کمیسیون آب، کشاورزی و منابع طبیعی این مجلس. عضویت در شورای عالی آب هم در سابقه دارد.
او گفت که اگر اوضاع مدیریت منایع آب و محیط زیست به همین شرایط بماند، باید منتظر بلاهای بزرگتری باشیم.
هفته گذشته ناسا اعلام کرد دوره ۳۰ساله خشکسالی ایران شروع شده است. ما می توانستیم از قبل تر پیشگیری کنیم؛ اما متاسفانه دریاچه ها و تالاب ها یکی یکی خشک می شوند. ارومیه آخرینشان بود و زاینده رود هم همینطور . گویا از چند روز پیش هم طوفان های نمکی دریاچه ارومیه شروع شده است. واقعا دوره ۳۰ ساله خشکسالی ایران شروع شده است و هیچ کار دیگری نمی توان کرد؟ و اگر این واقعیت دارد، به سمت چه فاجعه ای می رویم؟
 
باید اول جدا از بحث خشکسالی ایران به سئوال دیگری پاسخ دهیم؛ آیا روندی که در طول سال های گذشته داشته ایم و هر سال بدتر از پارسال شده است، دسترسی ما به آب کمتر شده و هوا هم گرمتر شده، ادامه پیدا می کند؟ به نظر من بله. شما وقتی از اقلیم صحبت می کنید، از دو مشخصه ای حرف می زنید که حسش می کنیم؛ یک درجه حرارت است که می بینیم بیشتر می شود. دومی میزان آب در دسترس ماست که اگر کم شود می گوییم خشکسالی شده است. مشخصه ای که ما با آن خشکسالی را درک می کنیم باران کمتر است. حالا سئوال این است که آیا این روند ممکن است برعکس شود. یعنی هوای ما از سال آینده و سال های بعد خنک تر شود و به آب بیشتری برسیم؟ به نظر من نه. آنچه تجربه گذشته نشان داده است و ما پذیرفته ایم این است که آب و هوا تغییر کرده.
 
دلیلش چیست؟ به خاطر توسعه است؟  
سال 2003 نشست جهانی آب در ترکیه بود، یک پیام داشت. قبل از این نشست رویکردها بر این بود که کره زمین دارد گرم می شود و آب و هوا تغییر می کند؛ بیاییم و تخفیفش بدهیم. اما پیام نهایی این نشست آن بود که بپذیریم آب و هوا تغییر کرده است و دیگر ما نمی توانیم کاری بکنیم. باید خودمان را با شرایط جدید تطبیق بدهیم.
 
آب و هوا که خودش تغییر نمی کند. بشر بلایی سرش آورده است

حالا این که چه عللی داشته است؛ بدون شک علت اصلی اش همین گازهای گلخانه ای است که در نتیجه توسعه صنعتی در کشورها بدون در نظر گرفتن مسائل محیط زیست اتفاق افتاده است. زندگی توسعه یافته است و روز به روز تقاضاها بیشتر شده است. زندگی صنعتی تر شده است و مصرف بالا رفته است. نتیجه این مصرف تولید بیشتر انرژی، تولید گازهای گلخانه ای و بالا رفتن درجه حرارت کره زمین، سوراخ شدن لایه ازن و تغییرات آب و هواست که نتیجه اش را ما با کم شدن بارندگی ها و گرم شدن زمین به عنوان بشر حس کرده ایم. برای این که این شرایط را تغییر بدهیم و سرعت این تغییرات را تخفیف دهیم باید رفتار خودمان را تغییر دهیم. دولتها باید به طور کلی رفتار خودشان را در توسعه اصلاح کنند. اما این که با این شرایط جدید پیش آمده باید چه کاری کنیم؛ پیام همان نشست است. باید فعالیتهای خودمان را تطبیق بدهیم با این شرایط. ما دیگر آب و هوای گذشته مان را نخواهیم داشت. مثلا این که در حوزه سیستان و بلوچستان در عمر خودم به یاد دارم که تالاب هامون می آمد و آبگیری می شد و ما روزگار خوبی داشتیم و یا مثلا رودخانه خشک در شیراز که در آذر 65 که ما در شیراز دانشجو بودیم جاری شد و بعد از آن اتفاق خیلی کم افتاد. /