ساری/
مجموعه فرح آباد ساری را بهتر بشناسیم
مجموعه فرح آباد که شاه عباس بخشی‌هایی از دوران سلطنت خود را در آن گذرانده‌است شامل مسجد، پل و کاخ جهان‌نما می‌شده‌است که از ان میان تنها مسجد بدلیل موقعیت مردمی اش بجا مانده‌است.
به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ساری؛ در سفرنامهٔ مازندران و استراباد آمده‌است که مجموعه فرح‌آباد در سال ۱۰۲۰ق به فرمان شاه عباس ساخته شد اما در دوره‌های تاریخی بعد سرانجام شهر در حملهٔ قزاق‌ها در قرن هفدهم میلادی/ یازدهم قمری ویران و به آتش کشیده شد؛ لیکن باید بی‌توجهی پادشاه و بازگشت مردم به دیار خود را علل اصلی رونق نیافتن مجدد شهر دانست پس از آن رطوبت زیاد و باران‌های سیل‌آسا و رسوبات سیلابی و زلزله صدمات فراوانی به ابنیه وارد کرد.
در دورۀ زندیه به دستور کریم‌خان زند و به دست محمدخان سوادکوهی تجدید بنا شد . در سال ۱۳۵۳، بنای مسجد توسط ادارۀ حفاظت آثار باستانی تعمیر و مرمت شد. در این مرمت، رسوبات سیلابی از بنا پاک و سقف بعضی از قسمت‌ها شیب‌دار شد.
با آغاز مجدد تعمیرات در سال ۱۳۶۰، سقف قسمتِ شرقی شبستان مرمت و برای اکثر رواق‌ها سقف شیب‌دار ساخته شد. در سال ۱۳۸۲ نیز ایوان ورودی آن مرمت و کف سازی شبستان و گنبدخانه، دوخت و دوز دیوارها، مرمت کردن گنبد طاقها و احداث کانال ناکش و زه کش انجام شد و در آبان ۱۳۸۹ مرمت فضای داخلی شبستان و گنبدخانه، کف سازی حیاط، تأسیسات و مرمت دیوار محوطه مسجد و در بخش حجره‌ها مسجد، اقدامات مرمتی چون کف سازی، نورپردازی و ساخت در و پنجره آغاز شد و گردشگران از تسهیلات خوبی برای بازدید از این مسجد برخوردار اند.
در آثار جهانگردان به مجموعه فرح آباد و مسجد آن اشاره شده‌است.جیمز بیلی فریزر که در سال ۱۸۲۲میلادی/ ۱۳۰۰ هجری قمری از آن بازدید کرده‌است می‌نویسد:از فرح آباد که به امر شاه عباس و در اوج قدرت آن پادشاه پی افکنده شد، اینک ویرانه‌هایی به جای مانده‌است.
این ویرانه‌ها در دهانهٔ رود تجن که از ساری می‌گذرد، قرار گرفته‌است و از خود شهرساری هفده مایل فاصله دارد. در اینجا ویرانهٔ کاخ شاهی با حرم و اندرون بعلاوه بقایای مسجد زیبا و بازارها بر جای مانده‌است.
این
بنای ظریف که ۶۶ قدم طول و ۲۵ قدم عرض دارد از چهار ردیف طاقهای جناغی تشکیل شده
که بر روی ستونهای ساده بدون نقش زده شده‌اند.در مرکز بنا، گنبدی است که سقف آن را
بسیار خوب جمع کرده‌اند،
این گنبد مانند سایر قسمتهای بنا از آجر و ساروج ساخته شده‌است.بدنه‌های داخلی گنبد و دیوارها هیچگاه گچ کاری نداشته‌اند، آجرهایی که به دقت با آهک بندکشی کرده‌اند به همان شکلی که در اول بوده‌اند، تا امروز باقی است، اما هلال طاقها در چند نقطه فرو ریخته‌است و قسمتهای ریگر بنا بجز گنبد در حال خرابی است.
در مقابل مسجد حایلی است که رواقهای مسجد را از یک ردیف اطاق که محل امام و خدام است، جدا می‌کند.در هر طرف مسجد در آخرین نقطه شرقی و غربی، آثار بناهای محقرتری دیده می‌شود.
مجموعه این بناها مستطیل شکل اند و اطاقهایی داشته که سر بخاری، طاقچه، رف، صندوقخانه و پستو داشته وظاهراً محل اقامت طلاب بوده‌است./س
