گزارش ویژه؛

"از وین تا وین"/ از خوش‌بینی‌ها در مورد توافق جامع هسته‌ای تا بهانه‌گيرى‌ها و فشارهاى تبليغاتى غرب

هنوز چیزی از لفاظی‌های غرب علیه مذاکره کنندگان ایرانی و سیاست های ایران که با اتهاماتی مبنی بر تلاش برای ادامه روند مذاکره برای مذاکره همراه بود، نمی گذرد. اما ایران با نهایی کردن طرح اقدام مشترک، حسن نیت خود را به جامعه جهانی نشان داد.

از چند روز مانده تا برگزاری دور تازه مذاکرات ایران و گروه ١+٥ جهت تدوین پیش نویس توافق جامع، رسانه‌ها و کارشناسان غربی و به خصوص آمریکایی فضاسازی جدیدی علیه ایران و سیاست اوباما در این زمینه آغاز كرده بودند. در این گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران، به برخی از خوش‌بینی‌ها و فضاسازی ها در آستانه نشست وین می‌پردازیم:

هنوز  یک سال هم از لفاظی های غرب علیه مذاکره کنندگان ایرانی و سیاست های ایران که با اتهاماتی مبنی بر تلاش برای ادامه روند مذاکره برای مذاکره همراه بود، نمی گذرد.  اما ایران در ژنو با نهایی کردن برنامه اقدام مشترک، حسن نیت خود برای پایان دادن به مناقشه هسته ای را به جامعه جهانی نشان داد.
 
وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، آمریکا، انگلستان، روسیه، فرانسه، چین و آلمان به همراه کاترین اشتون در روز سوم آذر ماه ١٣٩٢ درباره برنامه هسته‌ای ایران به توافقی اولیه تحت عنوان برنامه اقدام مشترک دست یافتند که این توافقنامه به "توافقنامه ژنو" معروف است.
 
 


در مقدمه این  طرح مشترک آمده است: هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هسته‌ ای ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند. ایران اعلام می‌ نماید تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هسته‌ ای نیست. راه حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانی‌ها می‌انجامد.
 
این راه حل جامع، ایران را قادر می‌ سازد تا به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هسته‌ ای برای اهداف صلح آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح‌ های هسته‌ای و با رعایت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود. این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت‌ های عملی و اقدامات شفاف به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ ای می‌باشد. این راه‌ حل جامع به مثابه یک مجموعه منسجم خواهد بود که هیچ بخشی از آن مورد توافق قرار نمی‌ گیرد مگر آنکه در مورد تمامی بخش‌ های آن توافق حاصل شود. این راه حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم می‌ باشد و به رفع همه جانبه تمامی تحریم‌ های شورای امنیت، تحریم‌ های چند جانبه و تحریم‌های ملی مربوط به برنامه هسته‌ ای ایران می‌ انجامد.
 
برنامه اقدام مشترک در تاریخ ٣٠ دی ماه ١٣٩٢ (٢٠ ژانویه) وارد مرحله اجرا شد و توافق شد که مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع از سر گرفته شود که اولین دور این مذاکرات ٢٩ بهمن ماه سال گذشته (١٨ فوریه) به مدت سه روز در شهر وین برگزار و اعلام شد که تا پایان زمان گام اول توافق ژنو  (٢٩ تیر ماه ١٣٩٣)، ایران و ١+٥، پنج یا شش دور مذاکره درباره راه‌ حل جامع برگزار کنند.
 
  

دومین دور این مذاکرات روزهای ٢٧ و ٢٨ اسفند ماه ١٣٩٢ برای بار دوم در شهر وین برگزار و در طی آن به مواردی چون تحریم‌ ها، رآکتور آب سنگین اراک، همکاری‌ های بین‌ المللی در زمینه فناوری صلح‌ آمیز هسته‌ ای و غنی‌ سازی پرداخته شد.
 
در سومین دور این مذاکرات که طى روزهای ١٩ و ٢٠ فروردین ماه ١٣٩٢ باز هم در پایتخت اتریش برگزار شد، همه موضوعات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران مرور شد و قرار شد در دور چهارم کار نگارش پیش نویس متن توافقنامه جامع هسته‌ ای آغاز شود.
 

 امضای توافق جامع که گفته می شود به صورت تدریجی به مدت ٢٠ سال اجرایی خواهد شد، لغو تمام تحریم های هسته ای که تا به امروز علیه ایران تصویب شده را به دنبال خواهد داشت.
 

**** غرب در ازای لغو تحریم از ایران چه مطالباتی دارد؟ 
آمریکا تا پیش از این ادعای ساخت بمب هسته ای توسط ایران را داشت و تحریم ها را با همین بهانه به طور یک جانبه تشدید کرد. اما برنامه وزرات دفاع آمریکا در سال ٢٠١١ از همان آغاز فلج کردن اقتصاد ایران و به انزوا کشاندن تهران بود. آمریکا پس از یک دهه جنگ در خاورمیانه، شاهد کاهش قدرت منطقه ای خود بوده و همواره بیم تبدیل شدن ایران به تنها بازیگر اصلی منطقه در اهداف دراز مدتش مشهود بوده است.
 
دو طرف در برنامه اقدام مشترک توافق کردند که ایران طی شش ماه آتی به درخواست های غرب در مورد غنی‌سازی پاسخ دهد، ضمن اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی نظارت بیشتری بر فعالیت های هسته ای ایران خواهد داشت. آنچه مورد توافق قرار گرفت در راستای از بین بردن نگرانی‌های ادعایی در مورد برنامه هسته ای ایران بود. ایران باید به جامعه جهان نشان می داد برنامه هسته ای خود را با اهداف صلح آمیز پیگیری می کند و برنامه اقدام مشترک نیز با همین هدف تنظیم و نهایی شد.
 

****  فضا سازی رسانه های غربی در آستانه مذاکرات وین 
امروز ایران و گروه ١+٥ بار دیگر در وین گردهم می آیند تا پیش نویس توافق جامع تدوین شود اما زمزمه‎هایی که به تازگی در رسانه های غربی جان گرفته نشان می دهد، سنگ اندازی ها در این مسیر همچنان ادامه خواهد داشت.
 
روزنامه واشنگتن تایمز با بی اثر خواندن برنامه باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا برای ایران، جمهوری اسلامی را حامی تروریسم خوانده و با اشاره به اینکه ایران هنوز هم به طور علنی شعار مرگ بر آمریکا سر می دهد تاکید می کند که آنها هنوز هم مصمم به کسب توانایی تولید تسلیحات هسته ای و ارسال آن به نقاط مختلف جهان هستند.



سوالی که این روزنامه مطرح می کند این است که آیا اوباما برنامه ای برای متوقف کردن ایران دارد و استدلال می کند که حتی زیرک ترین ناظران نیز مسئله شان این نیست. سوالاتی که آنها مطرح می کنند این است که آیا اوباما در مورد ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جدی است یا خیر؟
 
این روزنامه به نقل از یکی از مقامات ارشد سابق اطلاعات آمریکا می نویسد: ترس موجود این است که ایران وانمود کند برنامه تسلیحات هسته ای خود را تسلیم کرده و ما وانمود کنیم که حرف آنها را باور کرده ایم.
 
از سوی دیگر نشریه فارن پالسی نیز در گزارشی با عنوان نقص استراتژیک تیم اوباما در قبال ایران به انتقاد از سیاست های اوباما پرداخته و می نویسد: میان روایت مثبتی که باراک اوباما از مذاکرات هسته ای با ایران بیان می کند و تعریف وزارت خارجه از نقش منفی تهران به عنوان حامی تروریسم تفاوت وجود دارد.
 
این نشریه در ادامه با طرح این ادعا که ایران ابعاد برنامه هسته ای خود را پنهان کرده و پیگیری بمب را کتمان می کند، به نقص دیدگاه استراتژیک دولت اوباما اشاره کرده و می نویسد این توافق ایران را از دستیابی به اهداف خود بازنخواهد داشت.
 
این در حالی است که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران چندی پیش در مصاحبه با نشریه اتریشی استاندارد در پاسخ به این سوال که چه چیزی وی را به حصول توافق هسته ای مطمئن می کند، گفته بود: ما تسلیحات هسته ای نداریم و به دنبال آن هم نیستیم؛ بنابراین فکر نمی کنم که دستیابی به توافق هسته ای کار دشواری باشد.
 
وی در نشست مطبوعاتی مشترک خود با وزیر خارجه اتریش تاکید کرد که ایران هیچگاه به دنبال سلاح هسته ای نبوده و چنین برنامه ای را در دستور کار خود ندارد.
 
با این حال جوسازی رسانه های غربی برای افزودن موضوعات دیگر به دستورکار مذاکرات هسته ای آغاز شده که به بهانه حمایت ایران از گروه های تروریستی، به دنبال محدود کردن فعالیت های منطقه ای ایران هستند.
 
به ادعا آنها، غرب با اعمال فشار بر ایران توانسته این کشور را تا پای میز مذاکرات و امضای توافقی جهت تعدیل فعالیت های هسته ای پیش براند، پس چرا نباید مسائلی چون حقوق بشر و موضوع موشک‌های دوربرد و تحرکات منطقه ای ایران به فهرست موضوعات مورد بحث در وین اضافه شود.
 
 
***  بهانه‌گيرى‌ها و فشارهاى تبليغاتى غرب  
همانطور که انتظار می‌رفت، باز هم اتفاقی که دیگر تكراری شده است پیش از آغاز دور جدید مذاكرات هسته‌ ای رخ داد. خبرگزاری انگلیسی رویترز روز گذشته با انتشار گزارشی جدید و البته باز هم مبهم به وجهی از برنامه هسته‌ ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران پرداخت تا در آستانه دور چهارم مذاکرات وین موج‌ روانی تازه اى را کلید زده باشد. 

رویترز در گزارش مورد اشاره، باز هم به نقل از منابع مثلا آگاه به موضوعی جدید اشاره كرده است.


 
بنابراین گزارش رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک دیده‌ بان هسته‌ای سازمان ملل اطلاعاتی را از ایران در مورد چاشنی‌های انفجاری که به ادعای آنها می‌تواند به ساخت یک بمب اتم کمک کند، دریافت کرده و خواستار شفاف‌ سازی بیشتر در این خصوص شده است.
 
رویترز در گزارش به نقل از همین منابع آگاه مدعی شده است اطلاعات ایران در مورد چاشنی‌های انفجاری وارد جزئیات نشده است.
 
به نظر می‌رسد در حالی كه اختلافات پیش روی ایران و ۱+۵ در حال برطرف شدن است، غربی‌ها به عاملیت خبرگزاری رویترز بهانه جدیدی پیدا کرده‌اند تا شاید با فشار بر ایران بتوانند امتیازات خاصی بدست آورند.  
 
 
 
"مارک فیتزپاتریک"، سرپرست برنامه‌های منع گسترش در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، در اینباره گفت: پاسخ دادن به این پرسش ها در مورد چاشنی‌های انفجاری(EBW ) بسیار مهم است و این پاسخ‌ ها باید با دلیل اثبات شده و صادقانه باشند چون با یکی از مسائل مربوط به اتهام وجود برخی ابعاد نظامی در فعالیت‌ های هسته‌ ای گذشته ایران ارتباط دارد.
 
(لازم به یادآوری است که خبرگزاری رویترز بارها گزارشات مغرضانه‌ ای را علیه ایران منتشر کرده است، بالاخص انتشار گزارش‌ های آژانس بین‌المللی اتمی پیش از انتشار رسمی آن‌ها توسط آژانس ).
 
خبرگزاری انگلیسی رویترز که به عاملی در جهت پیشبرد اهداف سیاستمداران غربی و آمریکایی در موثر نشان دادن تحریم‌های ضد ایرانی و از همه مهمتر عاملی برای سوزاندن آنچه به زعم رویترز خط مهارت دور زدن تحریم‌ ها توسط شركت‌های ایرانی به حساب می‌آمد شهره شده‌ است، پس از توافق ژنو نیز با انتشار گزارش‌ هایی به چگونگی دور زدن مفاد توافقنامه ژنو می‌پرداخت و راهکارهایی را برای اعمال تحریم‌ های بیشتر علیه ایران پیشنهاد می‌‌ داد.
 
***  موضع رژيم صهيونيستى
در هفته هاى اخير، چهره هاى سياسى و امنيتى رژيم صهيونيستى آنچه كه آنان در توافق نهايى غيرقابل تحمل مى دانند را ترسيم كرده و اشاره كرده اند كه يك توافق بد اسراييل به سوى گزينه نظامى سوق خواهد داد.    
 
"اليوت آبرامز"، معاون مشاور سابق امنيت ملى دولت بوش مى گويد: اگر توافقى صورت گيرد، اسراييل تصميم خواهد گرفت كه آيا عليه آن موضع گيرد يا كنگره آمريكا را پيش از برداشتن تحريم ها به سفت و سخت تر كردن توافق تشويق كند. شك دارم كه اسراييلى ها ساكت بمانند، به ظن آنها موجوديت شان در خطر است و دولت اوباما هم آنها را درك نمى‌كند.  
 
نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستى، نگرانى هاى خود درباره توافق نهايى ايران و غرب را در دو سخنرانى اخيرش ابراز كرده است. وى هرگونه توافق بالقوه را که تحریم ها علیه ایران را از ميان بردارد اما قابلیت های هسته ای آن را محدود نكند، محكوم كرده است.   
 
نظرات نتانياهو از جانب ژنرال هاى سابق اين رژيم نيز تکرار شد. آميدرور و يادلين دو ژنرال بازنشسته مى گويند که اگر برنامه هسته اى ايران به طور كامل برچيده نشود، اين كشور قادر است  برنامه هسته ای خود را دوباره راه‌اندازی كند.
 
 آميدرور مى نويسد: مقامات امنيتى آمريكايى نيز تاييد كرده اند كه نمى توان جلوگيرى از توليد سلاح هسته اى توسط ايران را تضمين كرد. حتى اگر مقامات امنيتى متوجه چنين فعاليت هايى شوند، دولت اوباما توان واكنش نظامى عليه ايران را ندارد. بنابراين اسراييل بايد خود تصميمات لازم را جهت جلوگيرى از اين برنامه اتخاذ كند.  
 
اما تحليلگران در مورد اينكه سخنان نتانياهو تاثيرى بر سياست هاى دولت اوباما خواهد گذاشت، با ديده ترديد مى نگرند.  
 
 
"مايكل روبين"، از مشاوران سابق پنتاگون در زمان رياست جمهورى جرج بوش، مى گويد: احتمال تاثير خطابه هاى نتانياهو بر اوباما چيزى نزديك به صفر است. اوباما علاقه اى به نتانياهو ندارد و اهميتى به گفته هاى وى نمى دهد.  
 
به نظر ساير تحليلگران، استدلال هاى رژيم صهيونيستى به قصد حمايت از نمايندگان مخالف توافق در كنگره  مطرح مى‌شوند.     
 
آبرامز مى گويد: همه انتقادهاى اسراييل توسط جمهورى خواهان پذيرفته مى شود، و پرسش اين است كه دموكرات ها در قبال آنها چه خواهند كرد. با اوباما مى مانند يا كمى از او فاصله خواهند گرفت؟ 
 
در واكنش به هياهوى رژيم صهيونيستى مشاور امنیت ملی و معاون وزیر خارجه آمریکا پیش از آغاز مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۵ راهی تل‌آویو شدند تا آخرین هماهنگی‌ های خود را با مقامات رژیم صهیونیستی انجام دهند.
 
به گزارش روزنامه هاآرتص، سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا، برای بحث درباره مذاکرات هسته‌ ای ایران و گروه ١+٥ در وین به سرزمین‌های اشغالی سفر کرده بود.
 
 
 
 رایس را در این سفر وندی شرمن، معاون امور سیاسی وزارت خارجه و مذاکره کننده ارشد آمریکا و مقامات ارشد دیگری از وزارت خارجه، کاخ سفید، وزارت دفاع و دستگاه هاى اطلاعاتی همراهی کردند. 
 

****  نگارش متن توافق جامع هسته ای در مذاکرات وین  
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای با بیان اینکه در مذاکرات وین وارد نگارش متن می شویم، گفت: در دور جدید مذاکرات درباره همه موضوعات گفتگو می کنیم تا بحث های گذشته را بصورت توافق درآوریم.
 
معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه در آستانه چهارمین دور از مذاکرات ایران و کشورهای ١+٥ در وین اتریش در راستای گام نهایی توافق ژنو اظهار داشت: در مذاکرات گذشته درباره همه موضوعات بحث های مبسوط صورت گرفته و در این دور از مذاکرات قرار است درباره همه موضوعات گفت و گو کنیم تا بحث های گذشته را به صورت توافق در آوریم.
 


عراقچی گفت: مذاکرات از روز سه شنبه با شام کاری خانم کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ومحمد جواد ظریف وزیر امور خارجه آغاز می شود و گفت و گو ها نیز در روزهای چهارشنبه ، پنجشنبه و جمعه خواهد بود.
 
عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای تصریح کرد که در این دور از مذاکرات وارد نگارش متن خواهیم شد.
 
عراقچی در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات کارشناسی ایران و ١+٥ در نیویورک نیز گفت: این مذاکرات مفید بود چرا که مذاکرات کارشناسی برای بازکردن ابعاد موضوعات است ولی محل تصمیم گیری و تصمیم سازی نیست .
 
مذاکرات کارشناسی ایران و ۱+۵ درباره گام پایانی توافقنامه ژنو چهارشنبه گذشته در نیویورک پایان یافت.
 
 مذاکرات کارشناسی ایران و ۱+۵ درباره گام پایانی توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) که از روز سه‌شنبه (۱۶ اردیبهشت ماه) و در حاشیه سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری معاهده NPT در مقر سازمان ملل در نیویورک آغاز شده بود، عصر چهارشنبه (۱۷ اردیبهشت ماه) پایان یافت.
 
حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ریاست هيات ایرانی در این نشست ۲ روزه را بر عهده داشت. استفان کلمنت دستیار ارشد کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز عهده‌ دار ریاست طرف مقابل بود.
 
بعیدی‌نژاد این دور از گفت‌ و گوها را مفید خوانده و یکی از سخنگویان اتحادیه اروپا نیز این مذاکرات را سودمند برشمرده است.
 
عراقچى در پاسخ به سوالی درباره مذاکراتی که گفته می شود از امروز میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام می شود، گفت: هیچگونه مذاکره رسمی با آژانس بین المللی انرژی اتمی نداریم و مذاکره ای هم با آژانس پیش بینی نشده است.
 
عراقچی در عین حال گفت: جلسه فردا بین کارشناسان ایران و آژانس یک جلسه معمولی و غیر رسمی است که در نمایندگی ایران در وین صورت می گیرد و اینگونه گفت و گوها میان ایران و آژانس معمول است. 
 گزارش از مغانی

منابع: 

http://www.reuters.com/article/2014/05/11/us-iran-nuclear-iaea-idUSBREA4A04Y20140511

http://freebeacon.com/national-security/israel-iran-nuclear-deal-unacceptable/

http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-27332513

http://www.haaretz.com/opinion/.premium-1.590164
 

انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار