یزد؛
روح زندگی در «خانه‌های سنتی یزد»
خانه کلاهدوزها يكي از منحصر بفردترين منازل مسكوني دوره قاجار در چهارراه اميرچقماق قرار دارد ساختمان اين بنا در سال 1266 هجري شمسي (1888ميلادي) به دستور حاج سيد علي اكبر كلاهدوز، كه تاجري بلند آوازه بوده، بنا گرديد و روزگاري دوقنات به اسامي رحيم آباد و زارج از زير اين بنا عبور مي‌كرده كه هنوز هم قنات دو هزار ساله زارچ با 75كيلومتر طول كانال در زير حياط اين عمارت در جريان است. علاوه بر آقاي كلاهدوز و همسرشان، دختر، دوپسر و عروسهايشان و نيز دو خانواده از خدمتكاران سياه پوست در اين عمارت و منزل مجاور آن سكونت داشته‌اند.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران یزد،
این خانه دارای فضاهایی مانند:اتاق حجله ومهمان خانه، اتاق اورسي ، اتاق پنج دري اتاق دالان ، اتاق بادگير وتالار بوده است که تالار خانه دارای سقف آن اكثراً بسيار بلند و قوسي شكل است و مكاني براي استراحت در ايام تابستان به شمار میرفته است.
هر اتاق داراي فضاي كوچكي به نام بالاخانه جهت نگهداري اشياء باارزش و نيز يك انباري مي‌باشد. زيرزمين اين خانه در چهارطرف حياط و قسمت زير هر اتاق منحصر به افرادي بوده است كه در فصل گرما از آن استفاده مي‌كرده‌اند.
در زير اتاق اورسي اتاقي جهت نگهداري خمره‌ها، شيشه‌هاي ترشي و سركه، همچنين در زير اتاق پنج دري اتاقي مشابه آن جهت صرف نهار، شام و خواب در فصل تابستان بوده است.
سرداب اين خانه داري حوضي كوچك و محل گذر قنات بوده كه داراي اختلاف دماي 14درجه با سطح زمين در فصل تابستان مي‌باشد و براي ذخيره ميوه و مواد غذايي مورد استفاده بوده و پاياب اين بنا محلي براي شستن ظروف و البسه بوده است.
نقوش گچ كاري ساختمان خانه كلاهدوزها كه در نوع خود كم نظير مي‌باشد به نقشهاي گياهي مشهور است و نمايشگر گل ها، گياهان و حيواناتي است كه حيات بخش كاشيكاري و گچ‌بري در طبيعت خشك كويرند. زمينه اين گچ‌كاريها سيمگل كمرنگ (كاهگل بسيار ظريف) مي‌باشد.
در پشت بام اين منزل ، چاه خانه‌اي وجود دارد (كه آب آن از دو طريق قابل تأمين بوده است: چاه معروف به چهل گز و قنات محمدآباد) به وسيله چرخ چاه، دو نفر آبكش، آب را به درون منبعي كه هنوز هم وجود دارد ريخته و آن را پر مي‌نمودند تا به وسيله دو شير آب به مصرف اهل منزل برسد و پشت منبع حوض كوچكي است كه با پرشدن آب آن از فواره‌هاي حوض حياط فوران مي‌كرده است.
انتهای پیام/ش/ن
