خاطرات یواشکی یک نویسنده

حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان - اکرم رضایی ثانی؛ پیروز قاسمی، سرپرست پیشین دفتر مطالعات ادبیات داستانی یکی از فعالت ترین بخش‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالهای 77 تا 83 کارنامه‌ای مفصل و موفق ادبیات داستانی را تا به‌ امروز ارایه کرده است.

یکی از فعالیت‌های ارزشمند او در زمینه ادبیات داستانی کشورمان حمایت و کمک‌های او برای تاسیس موسسه فرهنگی خانه ترجمه برای کودکان و نوجوانان است. گفتگوی ما با پیروز قاسمی را دنبال کنید:

 تفاوت اصلی کار کودک، نوجوان و بزرگسال در مخاطبان است. وقتی مخاطب شما کودک یا نوجوان باشد طبعا باید در موضوع انتخابی و در زبان گفتاری و نوشتاری تغییراتی به وجود بیاورید که این تغییرات ویژگی‌هایی به کار شما می‌دهد که البته این ابدا به معنای مهمتر بودن و یا کم اهمیت‌تر بودن کار نیست.

گمان می‌کنم بهتر باشد درباره کیفیت کار من  اهل فن  نظر بدهند؛ اما  شخصا دوست دارم بیشتر بنویسم. و کمتر اظهار نظر یا دستکاری  در  کار دیگران بکنم. 

کار در زمینه کودک کاملا جدی است و  جدی گرفته می‌شود و این سرمایه بزرگ ادبیات کودک و نوجوان  در همه جای دنیا از جمله در ایران  است.

صد در صد. ادبیات امروز ما نسبت به گذشته بسیار متحول شده و هر روز هم شکوفا‌تر می‌شود.

من  خیلی بیشتر از این که نویسنده کودک و نوجوان باشم؛ فعال این حوزه بوده‌ام.  البته این فعالیت با فراز و فرودهایی روبه رو بوده . متاسفانه در 8 – 9 سال گذشته که عرصه کار بر بسیاری از دوستان ما تنگ شده بود برمن نسبتا تنگ تر بود. من کار ادبیات کودک و نوجوان را به طور حرفه‌ای از سال 68 و با کار در بخش کودک و نوجوان انتشارات امیر کبیر- گروه شکوفه  شروع کردم و هم زمان کارهایی اعم از گزارش، نقد و داستان به طور پراکنده در مطبوعات و  در حوزه کتاب  من منتشر کردم. بعد‌ها در برگزاری جشنواره‌ها و نشست‌ها و در مطبوعات و تحریریه‌های تخصصی  فعال‌تر شدم شدم و به انجمن نویسندگان کودک نوجوان پیوستم و یک دوره عضو هیئت مدیره و دبیر انجمن شدم. مدتی در خانه ترجمه و دفتر ادبیات داستانی بودم  و آخرین فعالیتم دبیری و داوری جشنواره اولین کتاب من  در سالهای 92 و93 بود که با همکاری شبکه دو سیما و معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برگزار شد.  

من از نوجوانی، از 10 – 12 سالگی (سال 57 - 58)  به طور مرتب یادداشت‌های روزانه می‌نوشتم و این کار هر روز بدون استثناء  انجام می‌شد. طبیعی بود که در یادداشت‌های روزانه من به همه مسائل اطرافم  و کارهایی که در روز انجام می‌دادم پرداخته می‌شد و این  مخفیانه مورد توجه  افراد خانواده و به خصوص مادرم قرار می‌گرفت. یعنی آن‌ها یواشکی و به منظور آگاهی از آمد و شد من خاطراتم را می‌خواندند و من هم آگاهانه و به قصد فریب آن‌ها چیزهایی می‌نوشتم  که در ظاهر حوادث واقعی نوشته می‌شد اما باطن آن کدهایی برای یادآوری خودم داشت. البته چیزی به دروغ نوشته نمی‌شد و تنها مطالب به گونه‌ای بود که برداشت‌های مختلفی از آن می‌شد؛ از این رو ناچار بودم در این یادداشت‌ها برای این که اسرارم محفوظ بماند و دستم هم رو نشود و خواننده را فریب بدهم شگردهایی به کار ببرم که این  به تدریج  اندکی مهارت در پرداخت موضوعات به من می‌داد و چون آموزش ندیده بودم این ابتکار‌ها کاملا شخصی و تربیت نشده بود من بدون این که آگاه باشم از خاطره نویسی به داستان پردازی تغییر مسیردادم.  بعدا  که  به جبهه رفتم و وارد عرصه‌های دیگر شدم هم این روزانه نویسی‌ها ادامه داشت و البته تحت آموزش هم قرار گرفتم و به تدریج شکل  داستان به خود گرفت.  

گمان نمی‌کنم  چیزی جایگزین کتاب بشود. تکنولوژی‌های جدید به کمک کتاب می‌آیند اما جای گزین آن نمی‌شوند و کتاب جای خودش را حفظ می‌کند. دلزدگی امروز ما  حاصل دخالت‌های بی جای سیاست در کارادبیات است.  انشاءالله رفع بشود کتاب جای خودش را پیدا می‌کند.

 

 *بیشتر سعی می‌کنید داستانهایتان به واقعیت نزدیک باشد یا تلفیقی از تخیل هم در آن باشد؟ 

من سعی زیادی برای هیچکدام نمی‌کنم. موضوع  قالب خودش را انتخاب می‌کند. بیشتر به موضوعات تاریخی علاقه دارم و البته اگر قرار باشد کاری داستانی باشد حتما باید تلفیقی از تخیل هم در آن به وجود بیاید. 

سوال خیلی سختی است. بلد نیستم!

اصلا پیشگوی خوبی نیستم؛ اما آرزو می‌کنم شاهد روزهای بهتری باشیم.

انتهای پیام/