معادل فارسی کلمات «اسپک»، «اسپکر» و «جیسر» چیست؟

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ زبان اوستایی از زبان‌هایی است که در فارسی باستان به‌کار می‌رفت. البته این زبان با ظهور زردتشت در ایران ایجاد شد. این زبان همان زبانی است، که متون دین زردتشتی به آن زبان نوشته شد. از آنچه تا کنون به زبان اوستایی باقی مانده، می‌توان به کتاب اوستا، کتاب دینی زردتشتیان اشاره کرد. در این کتاب دستورات و قوانین دین زردتشتی را مشاهده می‌کنیم. البته غیر از این کتاب نیز کتاب‌های دیگری به زبان اوستایی نوشته شد، از جمله آن‌ها کتاب «وندیدا» است.کتاب وندیدا نیز به بیان مقررات دین زردتشتی می‌پردازد. آنچه از این زبان برجای مانده همان کتاب اوستا است.

1- «اسپک»: معادل آن را «آبشار» قرار داده‌اند. این کلمه به عنوان اصطلاح ورزش والیبال در زبان لاتین به‌کارمی‌رود. در ورزش والیبال به پرش و زدن توپ از بالای تور به زمین حریف با زاویه‌ای تند، «اسپک» می‌گویند. این معادل از ترکیب اسم و پسوند شباهت «شار» تشکیل شده است. البته این معادل کلمه‌ای رایج در زبان فارسی است، که به منظره‌ای طبیعی اتلاق می‌شود. شباهت میان اصطلاح ورزش والیبال و کلمه «آبشار» سبب شد، این کلمه توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی به عنوان معادل کلمه لاتین «اسپک» انتخاب شود. این معادل نیز در زبان امروز به‌کار می‌رود. اما کاربرد کلمه لاتین نیز در این میان دیده می‌شود. البته نمی‌توان انتظار داشت، کاربرد تمام معادل‌ها در زبان فارسی سبب متروک شدن کلمه لاتین شود.

2- «اسپکر»: معادل آن را «آبشار زن» قرار داده‌اند. این واژه در زبان لاتین به بازیکنی اتلاق می‌شود، که در زمین والیبال کار زدن آبشار را برعهده دارد. این معادل از ترکیب اسم، پسوند شباهت «شار» و بن مضارع فعل «زدن» ساخته شده لست. این معادل در زبان امروز به‌کار نمی‌رود و کاربرد کلمه لاتین را در زبان امروز به میزان بیشتری مشاهده می‌کنیم و کاربرد کلمه لاتین به میزان کمتری است. دلیل این امر به آشنایی بیشتر مردم با کلمه لاتین باز می‌گردد.

3- «جیسر»‌: معادل آن را «آبفشان» ساخته‌اند. این کلمه از اسم و بن مضارع فعل «فشاندن» ترکیب شده است. این فعل در متون قدیم چون حافظ دیده می‌شود:

بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم     فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم

البته این کلمه به صورت فعل پیشوندی به‌کار رفته است. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود. البته این مسئله به معنای متروک شدن کلمه لاتین نیست. بلکه تنها از میزان کاربرد کلمه لاتین کاسته است. البته غیر از کلمه «آبفشان»، کلمه «آتشفشان» نیز در زبان امروز وجود دارد و ساخت این معادل نیز در قیاس با همین کلمه بوده است.

انتهای پیام/