از سوسیس و کالباس‌های قابل خوردن تا تمهیدات وزارت بهداشت برای میوه و سبزیجات
رییس آزمایشگاه‌های مرجع کنترل غذا و دارو با حضور در باشگاه خبرنگاران در مورد تمام اقدامات صورت گرفته برای جلوگیزری از تخلفات در حوزه سلامت غذا و دارو به گفتگو پرداخت.
حسین رستگار رییس آزمایشگاه‌های مرجع کنترل غذا و دارو با حضور در باشگاه خبرنگاران در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان در پاسخ به این سؤال که آیا خود شما سوسیس و کالباس مصرف می‌کنید، بیان کرد: من هم مصرف می‌کنم اما سعی می‌کنم که جزو غذاهای تفننی باشد و مصرف این مواد یک یا دو بار در ماه باشد، به طوری که جایگزین غذای اصلی نشود. همچنین سعی می‌کنیم از سوسیس و کالباس‌های دارای مجوز وزارت بهداشت خریداری کنیم و از آن دسته از محصولاتی که شماره فرآوری ندارند، مصرف نکنیم.وی با اشاره به اینکه اکثر سوسیس و کالباس‌های مجوز دار سالم هستند، عنوان کرد: بیشترین تخلف در مورد سوسیس و کالباس‌های غیرمجاز است که از خمیر مرغ غیر استاندارد استفاده می‌کنند. وقتی یک کیلو سوسیس و کالباس‌ها 4 یا 5 هزار تومان قیمت دارد، نمی‌توان انتظار داشت که دارای خمیر مرغ باکیفیت باشد.
هشدار استفاده از خمیرمرغ غیرمجاز در سوسیس و کالباس
رستگار اضافه کرد: موضوع خمیر مرغ هنوز به سرانجام نرسیده است، امیدواریم تفکیک‌های لازم بین خمیر مرغ مجاز و غیر مجاز انجام شود زیرا همه دنیا از خمیر مرغ استفاده می‌کنند. باید اطمینان داشته باشیم که خمیر مرغ مصرفی در آش، کباب و ... سالم بوده و تأییده لازم را از سازمان دامپزشکی داشته باشد.
وی توصیه کرد: اغذیه فروشی‌ها نباید خمیر مرغی را خریداری کنند که بی‌کیفیت باشد و به طور زیرپله‌ای تهیه شده است.
رییس آزمایشگاه مرجع سلامت کنترل غذا و دارو اظهار کرد: سوسیس و کالباس‌های باید از نظر خمیر مرغ و کارخانه‌های تولیدی نظارت شوند، که این موضوع به عهده دامپزشکی و وزارت بهداشت است. بدین ترتیب مردم می‌توانند از سوسیس و کالباس‌هااستفاده کنند، اما توصیه اکید می‌شود که کودکان در سنین رشد کمتر استفاده کنند.
وی ادامه داد: گوشت مرغ، گاو و ... که خریداری می‌کنیم خالص است اما در تولید سوسیس و کالباس‌ها از افزودنی‌هایی مانند نیترات استفاده می‌شود، بنابراین ارزش غذایی بالایی ندارد.
رستگار در خصوص سوسیس و کالباس‌های وارداتی اذعان کرد: به طور کلی فرآورده‌هایی که از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو مجوز نداشته باشند، قاچاق هستند و سلامت را تضمین نمی‌کنند، همچنین ما قادریم پاسخگوی فرآورده‌های تأیید شده باشیم، زیرا پیگیری فرآورده‌هایی که مجوز ندارند به دلیل مشخص نبودن منبع اصلی مشکل خواهد بود.
نگرانی‌هایی درباره پای ثابت سفره‌های مردم
رستگار با توجه به اینکه برنج پای ثابت سفره‌های ایرانی است در خصوص سلامت برنج‌های موجود در بازار گفت: ما روی برنج تست‌های فلزات سنگین، سموم قارچی و میکروبی را انجام می‌دهیم که فلزات سنگین شامل سرب، کادمیوم و آرسنیک است، در یک دوره ثابت شد که برنج‌های موجود در بازار حاوی میزان بالایی از فلزات سنگین هستند، بنابراین ما به این نتیجه رسیدیم که باید برنج‌های وارداتی که شناسنامه دار کنیم یعنی باید از وزارت بهداشت و سازمان دارو مجوز کسب کنند.
وی افزود: در گذشته برنج‌ها به صورت فله‌ای وارد بازار و بسته‌بندی می‌شدند و به فروش می‌رسیدند ولی در حال حاضر کنترل کیفی در سطح بالا برای برنج‌های وارداتی صورت می‌گیرد، چون یعنی از محصولات پرمصرف در کشور ماست. لذا کنترل‌ها را در طی دو سال گذشته افزایش دادیم و بدون آزمون اجازه ورود به بازار به هیچ برنجی داده نمی‌شود. با شناسنامه‌ای که برای برنج‌ها تعیین می‌شود،می‌توانیم تشخیص دهیم که برنج از کدام مزرعه به بازار رسیده است و حتی در صورت وجود تخلف به راحتی می‌توانیم آن را پیگیری کنیم.
رستگار در خصوص چگونگی اطمینان مردم از سلامت برنج‌های موجود بازار عنوان کرد: در حال حاضر همه برنج‌ها شناسنامه، کد بهداشتی و نشان سازمان غذا و دارو را دارند که نشان دهنده سلامت محصول است، خوشبختانه اگر شکایتی در خصوص برنج‌ها باشد، می‌توانیم پیگیری و اقدامات قانونی را اعمال کنیم و دیگر اجازه ورود آن محصول را به بازار نمی‌دهیم، بنابراین در صورت مشاهده هر تخلفی باید به معاونت غذا و دارو مطرح شود و طی آزمایش‌ها در صورت نیاز برخورد قانونی می‌کنیم.
وی در خصوص عدم تناسب قیمت آبلیموها با میزان آنها و تخلف‌های موجود تصریح کرد: طبق بررسی‌های ما تعداد زیادی از آبلیموهایی که روی آنها طبیعی نوشته شده است، طبیعی نیست متأسفانه به دلیل پایین آوردن قیمت و بالا بردن فروش تقلبات در این زمینه افزایش یافته است.
افزایش تقلب‌ها به قیمت بالا بردن فروش
وی افزود: معمولاً در کشورهای توسعه یافته بین آبلیموهای طبیعی و فرمولاسیون تفکیک وجود دارد که باید ما هم در کشورمان این تفکیکی را لحاظ کنیم. همانطور که آبلیموها هم این تقسیم‌بندی را دارند، برخی از آبلیموها نیز با توجه به میزان خلوص آن و استفاده از آب و شکر و طعم‌دهنده تقسیم‌بندی می‌شوند. هدف از این تقسیم‌بندی‌ها این است که افراد در حد توانایی خود بتوانند خریداری کنند. بنابراین بازنگری در استانداردها، شرایط فنی و بهداشتی نیاز است. در حال حاضر نمی‌توانیم آبلیموی کاملاً طبیعی در بازار داشته باشیم، چون از لحاظ قیمتی به صرفه نخواهد بود.
وی در خصوص نقش رسانه آگاهی دهی به مردم گفت: رسانه‌ها باید در اطلاع‌رسانی به مردم به ما کمک کنند تا مردم بدانند که مثلاً فست فود از لحاظ ارزش غذایی خیلی ضعیف‌تر از غذای خانگی است، گاهی خود بنده کالایی را خریداری و حس می‌کنم که طعم نامناسبی دارد، آن را به آزمایشگاه می‌برم و بررسی می‌کنم در مورد آب آشامیدنی نیز چنین تجربه‌ای را داشته‌ام.
رسیدگی به تخلف 12 برند آب معدنی در کشور
رستگار در خصوص تخلفات موجود در حوزه غذا و دارو گفت: هیچ گاه تخلفات به صفر نمی‌رسد و ما همیشه به دنبال متخلفین هستیم در حوزه آب معدنی طی یک ماه گذشته مطالعاتی صورت گرفت که از 140 برند حدود 12 برند آب معدنی دچار مشکل بود، برخی از آنها اصلاحات را انجام دادند و خط تولید آنها باز شد اما برخی هنوز اصلاحات را انجام نداده‌اند، بنابراین پس از اجرای اصلاحات و تأیید وزارت بهداشت خط تولید آنها باز خواهد شد. مردم اطمینان داشته باشند که تمام آب معدنی‌های غیر استاندارد از بازار جمع‌آوری شده است.
7درصد از مواد غذایی غیراستاندارد هستند
رستگار در پاسخ به این سؤال که چند روز پیش خبری مبنی بر این که 7 درصد از مواد غذایی استانداردهای لازم را ندارند، بیان کرد: ما سالیانه نمونه‌هایی را مورد آزمون قرار می‌دهیم که تعدادی از آنها به دلیل عدم کیفیت و سلامت رد می‌شود. این یکی از برنامه‌های منظم کلی ما است. بدین ترتیب اگر محصولی شرایط لازم را نداشته باشد مجوز ورود به بازار را نخواهد گرفت.
وی افزود: داروهای خارجی و داخلی مواد غذایی آرایشی و بهداشتی ملزومات و تجهیزات پزشکی و به طور کلی کالاهای سلامت‌محور مورد بررسی قرار می گیرند که هر سال تعدادی از آن ها که شرایط فنی و بهداشتی لازم را ندارند رد می‌شوند. تعداد دیگر از نمونه‌ها نیز از سطح بازار جمع‌آوری و بررسی می‌شوند.
رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت کنترل غذا و دارو عنوان کرد: آزمایشگاه‌های سازمان غذا و دارو دانشکده‌های علوم پزشکی و وزارت بهداشت این بررسی‌ها را انجام می‌دهند. رد شدن برخی محصولات می‌تواند به دلیل مشکل در کیفیت، حمل و نقل و ... باشد.
وی ادامه داد: سال گذشته 7 درصد از تمام نمونه‌ها شرایط بهداشتی لازم را نداشتند، تعدادی از آنها که در مرحله تولید بودند مجوز ورود و توزیع را نگرفتند، همچنین برخی از آنها که وارد بازار شده بوده‌اند، اخطار گرفتند و حتی خط تولید برخی از این محصولات به دلیل مشکلات اساسی بسته شد.
رستگار تصریح کرد: هرچه ماده غذایی پرمصرف‌تر باشد توجهات و بررسی‌ها بیشتر می‌شود. به طور مثال در سال جاری آب معدنی زیاد داشتیم. اما به طور کلی بیشترین محصولاتی که سلامت آنها رد شد کالاهای پرمصرفی بودند که تمرکز بسیاری روی آنها شده بود. کالاهای پرمصرف با محصولاتی که یک یا دوبار در ماه مصرف می‌شوند، متفاوت هستند بدین ترتیب حساسیت روی آنها بیشتر است به طور مثال فست‌فودها که یک یا دو بار در ماه مصرف می‌شوند با برنج که در رده کالاهای پرمصرف مردم قرار می‌گیرد، فرق دارد.
خرید دستگاه‌های 2میلیاردی برای تشخیص تقلبات غذایی
وی با تأکید بر اینکه تخلفات بسیار پیچیده شده‌اند و دستگاه‌های موجود جوابگو نیستند، عنوان کرد: با اخذ تأییدیه‌های لازم دستگاه‌هایی حتی با قیمت 2میلیارد تومان خریداری شد تا توان تشخیص تقلبات را داشته باشیم. به همین علت بررسی‌های لازم را گسترش داده‌ایم.
رئیس آزمایشگاه مرجع غذا و دارو با اشاره به اینکه تقلب زمانی صورت می‌گیرد که کالا ارزان‌تر شود، اظهار کرد: رب هم از این قضیه مستثنی نیست البته رب خالص وجود دارد و رب‌هایی که مجوز دارند، اصل هستند اما به دلیل پیچیدگی تقلبات در هر صورت باید سیستم نظارتی را قوی‌تر کنیم.
30 مورد تقلب در آبلیموها
وی اضافه کرد: هرسال تقلبات زیادتر می‌شوند و ما مجبور به خرید دستگاه‌های جدید می‌شویم به طور مثال در حال حاضر 30نوع تقلب در تولید آبلیمو وجود دارد درحالیکه سال‌های گذشته تقلب‌های آبلیمو 10مورد بوده است، با این وجود ما مجبور هستیم که تست‌های زیادی را انجام بدهیم تا بتوانیم افزودنی‌ها مانند رنگ، اسانس، فلاونوئید و... را تشخیص دهیم.
درنظر گرفتن عوارض ویژه برای کالاهای آسیب‌رسان
رستگار در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود مضرات فراوان باز هم به محصولاتی مانند چیپس و پفک مجوز داده می‌شوند، گفت: با توجه به اینکه چیپس و پفک جزو تنقلات هستند در سراسر دنیا تولید می‌شوند، نمی‌توانیم بگوییم که این محصولات نباید تولید شوند.
وی با اشاره به اینکه چیپس و پفک از جمله کالاهای مجاز آسیب‌رسان هستند اذعان کرد: در برنامه پنجم توسعه، سندهای ابلاغی و برنامه اقتصاد مقاومتی برای کاهش مصرف این محصولات عوارض ویژه، افزایش قیمت و مالیات بیشتر در نظر گرفته شده است.
افزایش قاچاق به علت عدم ارائه مجوز
رئیس آزمایشگاه مرجع غذا و دارو با اشاره به اینکه اگر به این کالاها مجوز ندهیم به صورت قاچاق وارد خواهند شد، مطرح کرد: برنامه‌ریزی‌های کلانی برای مصرف این محصولات در وزارت بهداشت تعبیه شده است، علاوه بر این در شورای عالی سلامت که با حضور رئیس سازمان بهداشت جهانی برگزار شد، قرار بر این شد که برای بیماری‌های غیرواگیر اقدامات زیربنایی صورت گیرد به طور مثال به فراورده‌هایی که نمک، چربی و چربی ترانس کمتری داشته باشند نشان ایمنی سلامت اهدا می‌شود.
فرهنگ‌سازی بهترین راه برای کاهش مصرف کالای آسیب‌رسان
وی در پاسخ به این سؤال که چرا به کالاهای آسیب‌رسان مجوز داده می‌شود بیان کرد: محصولاتی که در تمام دنیا تولید می‌شوند به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند که پس از مدتی مشخص می شود که ضرر آنها تا چند برابر بیشتر از محصولات فعلی بازار است. بنابراین بهترین راه فرهنگ‌سازی است که وزارت بهداشت و رسانه‌ها در آن دخیل هستند.
10 درصد از میوه‌ها و سبزیجان غیراستانداردند
رئیس آزمایشگاه مرجع سلامت غذا و دارو در خصوص سلامت میوه‌ها تصریح کرد: طبق آمارهای موجود از وزارت جهاد و کشاورزی و وزارت بهداشت 90درصد از میوه‌ها و سبزیجات مشکلی ندارند و تخلف 10درصد باقی‌مانده در استفاده از سموم است. وزارت بهداشت و وزارت جهاد و کشاورزی برای استفاده از آفت‌کش‌ها برنامه‌های کلانی در سطح دو وزیر دارند که امیدواریم تا پایان سال اجرایی شود، بطور کلی تلاش می‌شود که راه‌هایی که منجر به غیرسالم شدن محصولات می‌شوند بسته شود.
استفاده از رنگ فرش در آلوچه‌ها لواشک
وی در مورد اینکه گزارش شده است آلوچه و لواشک‌ها حاوی رنگ فرش هستند، عنوان کرد: بررسی و نمونه‌برداری از فراورده‌هایی مانند نان، لواشک و ... به عهده معاونت بهداشتی است که آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهند اما بطور کلی نظارت‌های وزارت بهداشت کافی نیست.
رستگار با بیان اینکه گاهی رنگ‌های غیرمجاز در آلوچه‌ها و لواشک‌ها استفاده می‌شوند تأکید کرد: نظارت‌ها باید قوی‌تر انجام شوند. نظارت و فراورده‌هایی مانند قنادی‌ها وابسته به صنوف است زیرا اینها تنها از وزارت بهداشت مجوز می‌گیرند. تخلفات در عطاری‌های نیز دیده می‌شود که نیازمند ورود نیروی انتظامی هستند.
تصدی‌گری‌های بخش بهداشت و درمان باید به بخش خصوصی واگذار گردد
رستگار در خصوص کمبود تجهیزات و پرسنل در آزمایشگاه‌ها گفت: در گذشته به این اندازه تقلب وجود نداشته ولی در حال حاضر حجم کاری چندین برابر شده ولی تعداد پرسنل تغییر نکرده است، این در حالی است که میزان نظارت‌ها خیلی بیشتر شده است. زمان آن رسیده که وزارت بهداشت برای تقویت برخی از بخش‌های تخصصی آنها را به بخش خصوصی واگذار کند و نیروی متخصص و کارشناس را افزایش دهد در یک کلام دولت و تمام برنامه‌ریزی‌ها باید در جهت واگذاری تصدی‌گری در بخش خصوصی پیش رود.
عجیب‌ترین تخلفی که به چشم دیدید
وی در خصوص عجیب‌ترین تخلفاتی که در زندگی شاهد آن بوده است، گفت: ما بیشتر تخلفات را در کالاهای قاچاق مثل لوازم آرایشی و دارو شاهد بودیم به گونه‌ای که با بررسی‌های انجام شده به این نتیجه رسیدم که این مواد هیچگونه ماده مؤثری را شامل نمی‌شود و حتی علاوه بر این می‌تواند خطرات جدی و حتی مرگ را برای مردم به ویژه جوانان در پی داشته باشد.
وی افزود: در برخی از کالاهای قاچاق از مواد روانگردان استفاده می‌شود، مثل مکمل‌های باشگاه‌های ورزشی که حاوی مواد خطرناکی هستند. در داروهای قاچاق، ماهواره‌ای و ورزشی تقلبات زیادی وجود دارد که می‌تواند موجب مرگ افراد زیادی گردد.
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام/
