بازار سیاه دامنه های اینترنتی + استفتاء از مراجع عظام تقلید

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، توسعه روزافزون خدمات برخط (آنلاین) و در نتیجه افزایش ضریب نفوذ اینترنت در ایران، در کنار عدم وجود هر گونه برنامه جدیِ مدون،جامع و هماهنگ از سوی نهادهای تصمیم سازی و دستگاه های مسئول، وضعیت فضای مجازی را در کشور روز به روز پیچیده تر می کند.

گرچه برخی از دستگاه های مسئول دغدغه های خود را مطرح و برنامه هایی ارائه می دهند که غالباً در قالب حرف باقی می ماند، اما همین دغدغه ها نیز از دو حوزه امنیتی و فرهنگی فراتر نرفته و برخوردهای سلبی را تقویت می کنند. این در صورتی است که اگر بنا به توصیه رهبر انقلاب از انفعال خارج و به حضوری تاثیرگذار در فضای مجازی اقدام شود، بسیاری از تهدیدهای موجود در این عرصه به فرصت هایی بی نظیر تبدیل می شوند که علاوه بر مرتفع نمودن دغدغه های امنیتی و فرهنگی، اثرات مثبتی را نیز در بعد اقتصادی در پی خواهد داشت.

با توجه به وجود خیل زیاد جوانان صاحب ایده و همچنین اهالی فرهنگ و هنر می توانند به راحتی دغدغه تولید محتوا در فضای مجازی کشور را برطرف نمایند، تنها لازم است که مسئولین امر با شناخت صحیح از این ظرفیت عظیم، مسیر را برای این اقشار هموار و با اعمال حمایت های لازم قانونی در تولید سرمایه و ایجاد ارزش افزوده توسط این افراد همراه شوند.

یکی از اولین برنامه های دستگاه های مسئول این می تواند باشد که علاوه بر توسعه زیرساخت های فضای مجازی، اقدامات لازم را نیز در از بین بردن بازار سیاه و کوتاه کردن دست واسطه ها در بهره گیری از امکانات پایه و زیرساخت های موجود به عمل آورند. زیرا در حالی که جوانان بسیاری با در سر داشتن ایده های بکر و برخورداری از دانش فنی لازم می توانند منشا تولید ارزش افزوده های بسیاری در حوزه های فرهنگی و اقتصادی در عرصه فضای مجازی باشند، اما بر خلاف تصور و عرف برخی دست های پنهانی وجود دارند که با سوء استفاده از خلأ قانونی یا عدم وجود ضمانت اجرایی برای اجرای قانون، علاوه بر خارج کردن ریل بازار از مسیر ارزش آفرینی و سرمایه سازی، خواسته یا ناخواسته مانع از اجرایی شدن بسیاری از این ایده های نو می شوند.

یکی از مصادیق این موضوع وضعیتی است که در ثبت دامنه های اینترنتی به وجود آمده است؛

بسیاری از افراد این توانایی را دارند تا با راه اندازی یک وب سایت اینترنتی ساده، نسبت به ایجاد ارزش افزوده در فضای مجازی اقدام نمایند. حال اگر از قوانین دست و پاگیر و ناهمگون موجود در صدور مجوزها بگذریم، لازم به گفتن نیست که اولین گام در راه اندازی یک وب سایت ثبت دامنه با نامی متناسب با فعالیت مورد نظر است، اما بخش قابل توجهی از این افراد در همین گام نخست به مانعی سخت برمی خورند که اگر موجب انصراف آنها از ادامه کار نشود، قطعا از انرژی شان کاسته و شور و نشاط و انگیزه اولیه آنان را از بین می برد.

• موضوع از این قرار است که وقتی شما قصد دارید یک سایت اینترنتی راه اندازی نمایید، قطعا برای فعالیت آنلاین خود یک نام نیز در نظر گرفته اید و دوست دارید تا نام سایت تان نیز نزدیک به همان چیزی باشد که در ذهن دارید. اما مشکل اینجاست که تقریبا هیچ دامنه ای با یک نام موجه را نمی یابید که قبلا ثبت نشده باشد !

اشتباه نکنید؛ این بدان معنی نیست که همه این دامنه ها قبلا برای فعالیت های آنلاین ثبت شده اند،نه اینگونه نیست که اگر بود بسیار هم عالی بود. بله واقعیت تاسفناک این است که این دامنه های اینترنتی قبلا توسط افراد و یا شرکت هایی ثبت و بلا استفاده رها شده اند تا به وقتش و به چندبرابر قیمت واقعی(بعضا هزاران برابر !!!) به افراد نیازمند فروخته شوند !

یک نوع دلالی و واسطه گری که نه فروشنده خبری از آن دارد و نه خریدار راضی به آن است؛ و این همان مانع بزرگی است که بر سر راه یک جوان دانشجوی مبتکر و یا یک فعال فرهنگی صاحب ایده وجود دارد.

گرچه قوانین محکم و بازدارنده ای در این خصوص وجود ندارد اما "آیکان" و "پژوهشگاه دانش های بنیادی ایران" به عنوان مراکز ثبت دامنه های خارج کشور(com, ، net و info ( و در داخل کشور(.ir و .ایران) در سیاست نامه های حل اختلاف خود، وجود مواردی مبتنی بر قصد فروش دامنه در ازای عوضی ارزشمند و یا ایجاد اختلال در کار رقیب را از مصادیق وجود سوء نیت در ثبت نام دامنه ها برشمرده و قابل طرح در مراجع حل اختلاف می دانند.

در همین رابطه اخیراً کمپینی با عضویت تعدادی از افراد، شامل برخی متخصصین فن آوری اطلاعات و ارتباطات،کاربران حرفه ای اینترنت و همچنین فعالین فرهنگی حاضر در فضای مجازی تشکیل شده، که قصد دارد برخی زوایای پنهان و مغفول این معضل را رصد و حساسیت مراجع تصمیم گیری را نسبت به آن ها برانگیزد.

مهندس مهدی معصومی که یک متخصص IT ومدیر مسول یکی از پایگاه های خبری شمال کشور است می گوید: فن آوری اطلاعات و ارتباطات،بستر اینترنت و شبکه های مجازی قابلیت های فراوانی دارند که در صورت ترکیب این قابلیت ها با فکرهای ناب جوانان خلاق، فرصت هایی فراهم می شوند که هم می توانند ضعف تولید محتوا در فضای مجازی را تحت الشعاع قرار دهند و هم اینکه موجب اشتغالزایی بشوند. اما مشکل اینجاست که مراجع مسئول تنها قوانینی را وضع می کنند که موجب سخت شدن صدور مجوز و یا پروانه فعالیت می شوند، و در نقطه مقابل هیچگونه حمایتی در برابر سوء استفاده های مالی افراد سودجو که موجب آزار کاربران خلاق اینترنت می شود وجود ندارد.

وی در ادامه می افزاید: این یک واقعیت تلخ است که صاحبان فکر و ایده که می توانند با راه اندازی کسب و کارشان منشا اثرات خیری در محیط اطراف خود باشند، برای ثبت یک دامنه که در حالت عادی بین 6هزار تا 60هزار تومان قیمت دارد، چندین میلیون تومان بپردازند. و در عوض برخی افراد و شرکت ها با فرصت طلبی و سوء استفاده از وجود خلأ های قانونی و بدون زحمت و ایجاد ارزش افزوده مبالغی هنگفت را کاسب بشوند.

در خصوص دامنه های خارج از کشور که فعلا کاری از ما ساخته نیست، اما در خصوص دامنه های .ir که در داخل کشور ثبت می شوند به مراکز متولی توصیه می شود که با جدی گرفتن مسئولیت خود در قبال جامعه، هرچه سریعتر یک پالایش دقیق را نسبت به مالکیت دامنه های ثبت شده و همچنین وضعیت دامنه های ثبت شده به عمل آورند، تا بلکه بسیاری از دامنه های بلا استفاده برای بهره گیری صاحبان ایده آزاد بشوند.

امروزه بسیاری از افراد به جای به کار انداختن فکر خود در توسعه خدمات مبتنی بر اینترنت، در ثبت دامنه ها به قیمت ارزان و فروش آن به هزاران برابر قیمت با یکدیگر رقابت می کنند. و این یک آسیب جدی است که فضای مجازی ما را مورد تهدید قرار داده است.

ختم کلام اینکه آدم به یاد آن زمانی می افتد که زمین های بکر روستاهای شمال کشور به قیمت های ارزان خریداری و بعد به چند برابر قیمت فروخته می شد و این آشفته بازار ساخت و سازها که امروز شاهد آن هستیم و انحراف جامعه مهندسین عمران و شهرسازی ما از وظایف حرفه ای خود و ورود محض به عرصه خرید و فروش نتیجه دلال بازی های آن زمان است. اکنون نیز در حال تجربه همان مدل اما این بار در فضای مجازی هستیم، و لذا باید هرچه سریعتر بساط این واسطه گری های خودساخته جمع بشود."

• اظهارات یک نویسنده :

رسولی نویسنده کتاب مجموعه گالشنامه درخصوص ثبت غیر عرف واخلاقی وب سایت" گالشنامه " گفت:بسیاری از شاعران ونویسندگانی که با شعر و کتاب بتده آشنایی دارند خوب می دانند مجموعه آثار بنده بر گرفته از نام وبسایت گالشنامه واین نام درصفحه جلد کتاب های من نوشته شده است ودر بازار موجود است.

نویسنده مناجات بی بی افزود: بنده یک نویسنده و فعال فرهنگی هستم که بسیاری از افراد حتی در شهرستان ها و استان های دیگر با برخی آثار بنده آشنایی دارند. بعد از آشنایی با اینترنت سعی کرده ام از ظرفیت های این شبکه نیز برای معرفی آثار و انتشار دیدگاه هایم استفاده نمایم. بر همین اساس حدود شش سال قبل یک وب سایت اینترنتی با نام دامنه مرتبط با مجموعه آثار خود راه اندازی و آن را به همه همکاران در اقصی نقاط کشور معرفی کردم. همه چیز خوب پیش می رفت تا اینکه اخیراً به خاطر یک غفلت ناخواسته نتوانستم در مدت زمان معین دامنه را تمدید نمایم و در نتیجه شد آن کاری که نباید می شد و دامنه توسط فرد دیگری ثبت شد. پس از پیگیری ها متوجه شدم فردی که دامنه را ثبت کرده نسبت به فعالیت های بنده غریبه نیست، و با علم به اینکه این دامنه مورد استفاده بنده بوده آن را ثبت کرده و بلااستفاده رها کرده است، و لابد منتظر است تا به چند برابر قیمت به من بازگرداند یا اینکه در کار من اختلال ایجاد کند."

عضو دیگری از این کمپین که یک کارآفرین اینترنتی است می گوید:

" اخیراً ایده ای به ذهن من و همکارانم رسید که خواستیم با راه اندازی یک وب سایت اینترنتی آن را به مرحله اجرا در آوریم. آن نامی که برای دامنه مدنظرمان بود را امتحان کردیم که متاسفانه ثبت شده و برای فروش بود، اما شاید غیرقابل باور باشد؛ الان حدود یک ماه است که هر نام دامنه ای که انتخاب می کنیم ثبت شده و با قیمت های کذایی برای فروش گذاشته شده است.

راستش دیگر حس و حال یک ماه قبل و زمانی که ایده به ذهنمان را رسیده بود نداریم. چرا باید دامنه ای که می توانیم با پنج هزارتومان بخریم را 8 میلیون بخریم. گذشته از این که این پول برای شرکت ما ،که یک مجموعه دانش بنیان و نوپاست، پول زیادی است، هرگز نمی توانیم با خودمان کنار بیاییم که این پول زور را بپردازیم."

این کمپین در یکی از تازه ترین اقدامات خود متنی را به دفاتر برخی مراجع عظام تقلید فرستاده و نظر بزگواران را نیز در این خصوص جویا شده است.

متن استفتاء به این شرح است:

" دامنه اینترنتی ir. با مبلغ پنج هزار تومان از طریق پژوهشکده دانش های بنیادی قابل ثبت است.و در صورتی که طبق مرامنامه این مرکز ثبت دامنه ها با هدف سوء استفاده تجاری،مصداق وجود سوء نیت است،اما برخی افراد با ثبت دامنه های متعدد به نام خود ، هریک از دامنه ها را در بازار سیاه و با قیمتی بسیار گزاف به افرادی که به این دامنه ها احتیاج دارند می فروشند، بعضا به هزار برابر قیمت واقعی و شاید بیشتر!!!

این رفتار سودجویانه که نوعی کسب درآمد بی زحمت و بدون ایجاد ارزش افزوده است، انگیزه بسیاری از جوانان که قصد دارند ایده های خود را در فضای مجازی به مرحله عمل رسانده و به نوبه خود در توسعه فضای اقتصاد مقاومتی سهیم باشند را تا حد زیادی از بین می برد.

اعضای این کمپین مردمی می گویند: تازه در اول راه هستیم و اعتقاد داریم در ادامه کار رفته رفته بر تعدادمان افزوده و مسئول بیشتر توجیه می شوند، اما با این حال اگر موفق به تغییر قوانین و یا وضع قوانین جدید هم نشویم،وجدانمان راحت که فریاد خود را زده و هشدارهای لازم را هم داده ایم.

لازم به ذکر است که این کمپین آگاهی بخشی به مردم و مشتریان خدمات فن آوری اطلاعات و ارتباطات نسبت کیفیت و قیمت خدمات دریافتی را نیز در فهرست های برنامه های آینده خود دارد.

به هرحال امید است که مسئولین امر نیز با درک این موضوع که پیشرفت در هر حوزه ای از جمله فن آوری اطلاعات و ارتباطات در گرو ایجاد ارزش افزوده و اجرایی کردن ایده هاست، به فکر راه حلی برای معظل مطرح شده در این گزارش نیز که به نظر می رسد مورد غفلت قرار گرفته است، باشند.

نظرات حضرات آیات نوری همدانی ومکارم شیرازی

انتهای پیام/