چرا دعایمان مستجاب نمی‌شود؟

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اگر به اوصاف الهی توجه کنیم و به صفات پروردگار ایمان بیاوریم و بدانیم خداوند بخشنده و مهربان است، در می‌یابیم که اگر خواسته‌های انسان بر آورده نمی شود، دلیلش بخل نیست.

 

خداوند با توجه به کمال و سعادت و مصلحت انسان خواسته‌های او را اجابت می کند. در دعای افتتاح می خوانیم: «اگر حاجتم را دیر برآوردی، از سر نادانی بر تو تندی کردم،‌ در صورتی که تأخیر در اجابت حاجتم برایم بهتر بوده است؛ زیرا تو به امور آگاهی».

شیطان در یکی از مواردی که انسان را وسوسه می‌کند، تأخیر استجابت دعا است. از این راه انسان را مأیوس می‌کند تا به خدا بدبین شود. ائمه اطهار (ع) به این نکته توجه داشته و همگان را از افتادن به دام بدبینی و سوء ظن به خدا برحذر داشته اند.  
 
امیرمؤمنان(ع) می فرماید: «دیر اجابت نمودن خدا، ‌تو را ناامید نکند که همانا بخشش،‌ بسته به مقدار درخواست است و چه بسا در اجابت دعای تو تأخیر رخ دهد تا درخواست تو طولانی‌تر گردد و بخشش او کامل‌تر شود. چه بسا چیزی را خواسته‌ای و تو را نداده و بهتر از آن را در این دنیا یا آن دنیا داده و یا بهتر آن بوده که آن را از تو باز دارد. چه بسا چیزی را طلب نمودی که اگر به تو می داد،‌ تباهی دین و دنیای خود را در آن می‌دیدی» (1)
 
پس تأخیر در استجابت دعا، نشان کم لطفی و کم محبتی خدا نیست؛ بلکه گاهی بر عکس، هرچه بیشتر تأخیر شود، دلیل بر بیشتر دوست داشتن خداست.

امام صادق (ع) می‌فرماید: «وقتی مؤمنی دعا می کند،‌ خداوند به ملائکه می فرماید: دعایش را مستجاب نمودم، ولی آن را نگه دارید و عطا نکنید که من دوست دارم صدای این بندة مؤمن را بشنوم. بنده‌ای هم هست که دعا می کند و خداوند می فرماید: زود حاجتش را بدهید که آوازش را دوست ندارم» (2)
 
اگر کسی بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا در دنیا، چه پاداشی برای او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز نا امید نمی‌شود.  
 
امام صادق(ع) می فرماید: «روز قیامت خداوند متعال می فرماید: ای بنده من!‌ تو مرا خواندی و من اجابتت را به تأخیر انداختم. اکنون ثواب و پاداش تو چنین و چنان است. پس مؤمن آرزو می‌کند که کاش هیچ دعایی از او در دنیا اجابت نمی‌شد، برای آن ثواب و پاداش نیک که می‌بیند» . (3)
 
از روایات استفاده می شود که هیچ دعایی بی اثر نیست و هر دعایی در دنیا و آخرت تأثیر مناسب خود را دارد، پس در واقع هر دعایی به اجابت می‌رسد، اما گونه‌های اجابت مختلف است.
 
امام سجاد (ع) می فرماید: «دعای مؤمن یکی از سه فایده را دارد: یا برای او ذخیره می‌گردد یا در دنیا برآورده می‌شود یا بلایی را که می‌خواست به او برسد،‌ از وی می‌گرداند».  (4)
 
براى استجابت دعا باید شرایطى را آماده نمود و موانعى را برطرف ساخت. به برخى از شرایط و موانع اشاره در این گزارش اشاره شده است:
 
* دعا و ارتباط مداوم با خدا در هر حال؛
 
خداوند به پیامبرش دستور می‌دهد که «نفس خویش را در کمال شکیبایى در هر بامداد و شامگاه به دعا کردن و جلب خشنودى خدا وادار کن»
  
* دعا باید از صمیم قلب باشد؛
 
تمام ذرات وجود انسان چیزى را بخواهد و طلب کند و دل و زبانش با عمل و رفتارش هماهنگ باشد.
 
* اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او؛
 
امام صادق(ع) فرمود: «خدا دعایى را که از دل غافل و بى خبر برخیزد، مستجاب نمی‌کند. پس وقتى دعا می‌کنى، از عمق دل به او روى آور (و دلت را با زبانت همراه گردان) و سپس به اجابت دعایت مطمئن باش» (5)
 
*دعا باید در کنار تلاش و تدبیر باشد؛
 
پیامبر اکرم(ص) فرمود: «الداعى بلا عمل کالرامى بلا وتر؛ کسى که دعا می‌کند و به دنبال آن تلاش و عمل نمی‌کند، مانند آن است که بى چله کمان تیر می‌اندازد» (6)
 
دعا نمی‌تواند جاى تلاش و برنامه ریزى در زندگى را بگیرد، بلکه کامل کنندة آن است.
 

زمان دعا؛
 
دعاى پنهانى و در تاریکى شب زودتر به اجابت می‌رسد، مخصوصاً در قنوت یا سجده نماز «وتر» که بعد از خواندن هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع خوانده می‌شود.  

امام سجاد (ع) فرمود: «گناهانى که دعا را بازمی‌گرداند و مانع اجابت می‌شوند، عبارتند از: بددلى و سوءظن به مؤمنان و کارهاى آنان؛ طینت و درونى ناپاک داشتن؛ نفاق و دورویى با برادران و خواهران ایمانى؛ عدم اطمینان به اجابت دعا؛ تأخیر نمازهاى واجب (و نخواندن آن در اوّل وقت فضیلت) تا آن که وقت آن بگذرد؛ بدزبانى و فحاشى و اهانت کردن؛ نزدیک نشدن به خدا به وسیله صدقه و کارهاى نیک» (7)

و نیز فرمود: «از جمله گناهانى که مانع اجابت دعا مى‌گردد، نافرمانى و رنجاندن خاطر پدر و مادر است» (8)
 

پی نوشت‌ها:
1. نهج البلاغه، نامه 31.
2. اصول کافی، ج 4، ص 245.
3. همان، ص 247.
4. تحف العقول، ص 202.
5. بحارالانوار، ج 93، ص 305.

6. عدة الداعى، ص 97.
7. معانى الاخبار، ص 271
8. همان، ص 270.

 

 

انتهای پیام/