در زمان های گذشته نان به صورت سنتی طبح می شده است. یکی از ابزاری که در پخت نان استفاده می شده است تنورهای سفالی بود.

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛  در گذشته از تنور سفالی برای پخت نان سنتی استفاده می شده است.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

این تنورهای سنتی، با وجود روی کار آمدن نانوایی های صنعتی هنوز هم  در شهرها و روستاها، تنور سفالی مورد استفاده قرار می گیرد.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

در گذشته نه چندان دور در شهرستان بروجرد چندین کارگاه تنور سازی فعال بوده و استادکاران تنورساز انواع تنور را تولید و در اختیار مشتریان منطقه قرار می دادند.

 ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

امروزه تنها در گوشه ای از بازار فخار های شهر بروجرد کارگاهی دایر است و به تولید تنورهای سفالی در اندازه های مختلف می پردازد.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

آقای لعلی یکی از تنورسازان فعال در شهرستان بروجرد است که کار تنورسازی را از پدر خود آموخته است.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی
 

لعلی در مورد چگونگی شروع کار خود گفت: از بچگی این هنر را از پدرم آموختم و تا امروز ۳۵ سال است که به این حرفه مشغول هستم.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی
 

طرز ساخت تنور سفالی در بروجرد

برای ساخت تنور از خاک رس، موی بز، ماسه، نمک و آب استفاده می شود، در ابتدا با مخلوط خاک رس و آب، گل مورد استفاده را آماده می کنند. سپس گل ساخته شده را در پلاستیک می پیچند که هم رطوب آن باقی بماند و هم جا بیوفتد.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

در مرحله بعد گل را با کمی موی بز که کاملا حلاجی شده باشد مخلوط می کنند و گل را ورز می دهند. این کار را چندین بار انجام می دهند در هر لایه گل مقداری موی بز مخلوط می کنند.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

گل ورز داده شده با مقداری ماسه مخلوط و به قسمت های مساوی با وزن ۴۰ کیلو تقسیم می کنند و در گوشه کارگاه روی هم می چینند.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

استفاده از ماسه به این دلیلی است که از چسبندگی گل در هنگام ورز دادن جلوگیری کند.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

در مرحله بعد گل های ورز داده شده بر روی چوب مخصوص لوله می کنند و به صورت فیتیله در می آورند.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

گل های فیتیله ای را به صورت دایره ای روی هم می چینند. وقتی ارتفاع تنور تا ۵۰ سانتی متر رسید دیگر توان تحمل لایه ی دیگر گل را ندارد، لذا استاد تنورساز کار را متوقف می کند و تنور را با کاردک گل نرم را روی کار مالیده و بدنه را لکه گیری و صف و صیقلی می کند.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

در مرحله بعد ظرفی که تکه های چوب داخل آن است، مشتعل می کند و برای خشک کردن تنور سفالی داخل تنور قرار می دهند.

 ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

بعد از خشک شدن تنور در ارتفاع پایین ، در مرحله بعد دوباره قرار دادن فیتله های گل بر روی ادامه تنور را انجام می دهند.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

 پس اتمام کار بدنه، دریچه آتش در قسمت پایین تنور، توسط استاد تنورساز برش و آماده می گردد.

 ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

در پایان تنور را در بیرون کارگاه برای خشک شدن در برابر نور آفتاب قرار می دهند تا بعد از چند روز کاملا خشک شود.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی
 

وقتی تنور بعد از چند روز کاملا خشک شد، داخل تنور اصطلاحا سنگ می خورد، یعنی داخل تنور از بالا تا پایین کاملا سابیده و صاف می کنند تا در هنگام پخت، نان به بدنه تنور نچسبد.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی


 آتش تنور تنورسازان بروجردی رو به خاموشی

 امروزه نان به صورت صنعتی پخت می شود ، همین دلیل باعث شده که دیگر ساخت تنور سفالی رونقی نداشته باشد.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی 

تنورساز دیگری در شهر بروجرد در مورد مشکلات کارشان گفت: از دیگر مشکلات این است که سازمان میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی این هنرمندان را زیر مجموعه خود قرار نمی دهند و در حال حاضر در صنف مصالح ساختمانی قرار دارند و چون مورد حمایت قرار نمی گیریم، هم اکنون فقط دو تنور ساز در بروجرد فعال است.

ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

 ساخت تنور سفالی به دست هنرمندان چیره دست بروجردی

گزارش از سعیده دریکوند

انتهای پیام/ د

 ساخت تنور سفالی برای طبخ نان سنتی

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۹
در انتظار بررسی: ۰
Canada
ناشناس
۱۷:۱۲ ۱۰ خرداد ۱۴۰۳
به نظر و سوال هیچکس جوابی ندادید خیلی خیلی ممنونم
Iran (Islamic Republic of)
اسماعیل صحراگرد
۱۹:۱۱ ۰۱ آذر ۱۴۰۲
خسته نباشید هنرمندان عزیز ، دستان شما پینه های شرافت دارد ، بر دستانتان باید بوسه زد
Iran (Islamic Republic of)
پیمان سراوانی
۱۶:۳۸ ۱۲ شهريور ۱۴۰۲
سلام دوستان.من سازنده تنورهای گلی ودومین گلی هستم اگه کسی تنور ودومین خواست درخدمت شما سروران هستم.باتشکرسراوانی .استان گلستان...
Iran (Islamic Republic of)
پیمان سراوانی
۱۶:۳۷ ۱۲ شهريور ۱۴۰۲
سلام دوستان.من سازنده تنورهای گلی ودومین گلی هستم اگه کسی تنور ودومین خواست درخدمت شما سروران هستم.باتشکرسراوانی .استان گلستان....۰۹۳۶۱۵۸۳۵۷۱
Iran (Islamic Republic of)
علی گیلاوند
۰۱:۴۶ ۲۷ خرداد ۱۴۰۲
باسلام ووقت بخیر.من ازخوزستان ساکن بخش سردشت هستم عاشق طبیعت وغذاهای سنتی ام اماازآنجایی که ماشین ومدرنیته مردم رااحاطه کرده وهیچ به مضرات وعوارض خطرآفرینش فکرنمی کنند..من به یاری ایزدمنان خدای یکتاوهمکاری دانشمندانه ی شماعزیزان میخواهم سنت راتاج سر وسواربرمدرنیته کنم دنبال استادکاری چیره دست برای ساخت تنورگلی میباشم .می خواهم تنورگلی درست کنم برای نانوایی ام که دوررانی بچرخد.هم ایده دارم هم پول ولی استادکاری که بتواندایده ها یم راعملی کندازشماعزیزان که حافظ میراث فرهنگی وسلامت روحی وجسمی وتغذیه سالم مردم هستیدبهم معرفی کنیدوشماره تلفنش رابرام ارسال کنیدمتشکرم
Iran (Islamic Republic of)
علی گیلاوند
۰۱:۰۵ ۲۷ خرداد ۱۴۰۲
باسلام ووقت بخیر.من ازخوزستان ساکن بخش سردشت هستم عاشق طبیعت وغذاهای سنتی ام اماازآنجایی که ماشین ومدرنیته مردم رااحاطه کرده وهیچ به مضرات وعوارض خطرآفرینش فکرنمی کنند..من به یاری ایزدمنان خدای یکتاوهمکاری دانشمندانه ی شماعزیزان میخواهم سنت راتاج سر وسواربرمدرنیته کنم دنبال استادکاری چیره دست برای ساخت تنورگلی میباشم .می خواهم تنورگلی درست کنم برای نانوایی ام که دوررانی بچرخد.هم ایده دارم هم پول ولی استادکاری که بتواندایده ها یم راعملی کندازشماعزیزان که حافظ میراث فرهنگی وسلامت روحی وجسمی وتغذیه سالم مردم هستیدبهم معرفی کنیدوشماره تلفنش رابرام ارسال کنیدمتشکرم
Iran (Islamic Republic of)
زینب عطایی
۱۸:۰۵ ۰۶ آبان ۱۴۰۱
لطفا شماره تماس بدین از این تنور ساز های گلی
ممنون
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۵۹ ۰۲ آبان ۱۴۰۱
سلام و خداقوت شماره تماس بزارید من یکی میخوام
Iran (Islamic Republic of)
سید امیر حسینی
۱۴:۵۸ ۰۷ آذر ۱۴۰۰
سلام بنده یک تنور هیزمی احتیاج دارم تهران هستم
لطفا یک شماره تلفون از این هنرمندان بروجردی ؟؟
ممنون
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۴۷ ۲۸ مهر ۱۴۰۰
سلام و خسته نباشید...
ما خودمون یک تنور سفالی درست کردیم ولی الآن موقع پخت نان ، خمیر رو به دیواره تنور می چسبونیم ولی تا دست تو از تنور میاری بیرون نون میوفته تو تنور می سوزه انگار مثل اینکه از پشت نون (دیواره تنور)هوا میاد بیرون ، لطفا راهنمایی کنید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۱۰ ۱۸ تير ۱۴۰۰
مم خیلی دوست دارم کارگاه سفال باشه برای اموزش شکلهای مختلف ظرف ووسایل تزئینات جایی هست تلفن رو تو دیوار بروجرد بزارین سپاس
Iran (Islamic Republic of)
ابوالفضل
۰۲:۴۱ ۱۵ بهمن ۱۳۹۹
سلام و خسته نباشید...
چرا از توضیحاتی که فرمودین چیزی از نمک نگفتین
Iran (Islamic Republic of)
نیکا ینصور
۱۲:۴۹ ۰۷ دی ۱۳۹۹
سلام من میخواهم نمایندگی فروش تنور سفالی را بگیرم چد بکنمکار بای
Iran (Islamic Republic of)
خطیبی
۲۳:۱۷ ۱۶ مهر ۱۳۹۹
من تنور هیزمی دارم هنوز استفاده نشده به من گفتن با پهن گاو دودش بده چن بار بعد اتیشش کن خواستم بپرسم درسته
Iran (Islamic Republic of)
محمد
۰۹:۳۹ ۱۷ شهريور ۱۳۹۹
آيا از پشم گوسفند بجاي پشم بز ميشود استفاده كرد؟
Iran (Islamic Republic of)
نورتجلی
۰۸:۴۹ ۰۳ شهريور ۱۳۹۹
لطفا شماره تلفن مکان های تهیه تنور در بروجرد را برایم ارسال کنید
Iran (Islamic Republic of)
محمود زنگنه
۱۲:۰۱ ۲۸ مرداد ۱۳۹۹
شماره تماس برتی خرید
Iran (Islamic Republic of)
داود
۰۳:۱۳ ۳۰ تير ۱۳۹۹
از خداوند سلامتی و طول عمر برای این هنرمندان عزیز را خواهانم
مستدام باشند.
لطفاً شماره تماس و آدرس کامل جهت سفارش برای خرید نیاز داریم
باتشکر فراوان
Iran (Islamic Republic of)
مرتضی
۱۸:۳۰ ۰۱ خرداد ۱۳۹۹
باسلام توخانه ما تنور قدیمی هست که نصفش خراب شده نصف دیگش مونده برای ترمیم کردنش چیکار کنیم
Iran (Islamic Republic of)
غلامپور هستم شوشتر
۱۶:۱۰ ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۹
باسلام وخسته نباشی به این عزیزان امیدوارم که مسولین قدر این عزیزان را بدانن وهنر آنهای در کشور رونق دهن برای آینده فراموش نشود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۱۴ ۱۸ ارديبهشت ۱۳۹۹
ساج گلی خونگی درست کنین به جای تنور مغازه های سفال فروشی داشته باشن که بتونیم تهیه کنیم
Iran (Islamic Republic of)
محمد والی پور ، اهواز
۱۶:۴۱ ۲۲ اسفند ۱۳۹۸
باسلام
این هنرمندان، بایستی تحت حمایت سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی قرار بگیرند. واقعا زشت است که این شغل را بعنوان مصالح فروشی دسته بندی کرده باشند. اینان، زنده نگهدارنده هنر دستی گذشتگان و تداوم دهنده هنر ایران زمین هستند. ای کاش در بین مسئولین گوش شنوایی باشد و به این موضوع رسیدگی کنند
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۷ ۰۲ دی ۱۳۹۸
لطفا شماره تلفن جهت خرید
Iran (Islamic Republic of)
ارمین
۱۴:۵۸ ۰۳ مرداد ۱۳۹۸
سلام وقت بخیر ما تنور از بیرون خریدیم ولی موقع پخت خمیر بهش نمیچسبه یا اینکه با فسمتی از گل کنده میشه علتش چیه و چطور میشه درست کرد
Iran (Islamic Republic of)
علی
۰۸:۲۲ ۲۴ دی ۱۳۹۷
با سلام لطفا شماره تماس از این هنرمندان بدهید تا سفارش خرید بدهیم . تشکر.
Iran (Islamic Republic of)
لطفعلی یزدان پرست
۱۵:۵۵ ۱۲ دی ۱۳۹۷
با سلام و احترام خواهشمند است شماره تلفن تماس از تنورسازهای زحمتکش بروجردی قرار دهید. برای خرید تنور
Iran (Islamic Republic of)
احد رحیمی
۰۸:۰۵ ۲۶ آبان ۱۳۹۷
با عرض سلام وخسته نباشید ای کاش تو هر شهر یه مرکز فروش داشتید که امثال ما میتونستیم به راحتی از شما خرید کنیم نان با دست خود پختن خیلی بهتر وبا کیفیت تر از این نان های پر از جوش شیرین و بی سبوس است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۱ ۲۵ مهر ۱۳۹۷
سلام شماره تلفنی از سازنده تنورها دارید؟
Iran (Islamic Republic of)
فرهاد
۰۷:۵۳ ۲۲ بهمن ۱۳۹۶
سلام وقت بخیر....واقعا ممنون بخاطر نشر این هنر دیرین،بسیار لذت بردم.با ارزوی توسعه روزافزون این هنر زیبا و همچنین قرار گرفتن این هنر در زیر مجموعه سازمان میراث فرهنگی...با سپاس