حمام میرزا رسول حکایتی از دیروز تا امروز مهاباد

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد،حمامی که تا دیروز دسته دسته مردم در آن جان و تن می‌شستند اکنون خاطرات گذشته در آن تداعی می‌شود.

 

حمام میرزا رسول یکی از یادگار‌های با ارزش بر جای مانده از چندین دهه قبل شهرستان مهاباد است که درمرکز شهر و در یکی از محل‌های پرتردد‌ترین خیابان‌های شهر، جنب بازار قدیمی ومشهور (میدان آرد) واقع شده است.

 

بامراجعه به تاریخ اجتماعی منطقه وسبک هنر معماری اواخر دوره‌ی صفوی به خوبی قدمت ظاهری این حمام با آجر‌های سرخ رنگ مسجد جامع وپل سرخ که مشابه یکدیگرند مشخص می‌شود.

 

 

 

آرش شهابی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مهاباد در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، گفت: وجود چنین حمامی در این نقطه از شهر نماینگر این حقیقت است که بهداشت و سلامتی همواره مورد توجه مردم بوده آنهم در زمانی اکه اروپا تازه سر از سختی‌های قرون وسطایی بیرون آورده بود.

 

وی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان سال ۱۳۸۰ این حمام را به تنها موزه مردم شناسی آذربایجان غربی تبدیل کرد و حمام میرزا رسول را خریداری و پس از بازسازی، مرمت و تکمیل، آن را به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داد.

 

وی افزود: این بنای تاریخی قدمت آن به همراه مسجدجامع و حوضخانه‌های سنتی این شهر (عباس آقا -رستم بیگ و..) به دوران صفویه و قاجاریه بر می‌گردد که در این موزه آداب و رسوم و فرهنگ غنی مردم منطقه و نحوه پوشش مردان و زنان کرد به نمایش گذاشته می‌شود.

 

آرش شهابی افزود:حمام تاریخی میرزا رسول مهاباد تنها موزه مردم شناسی اذربایجان غربی در کناریکی از گذرگاه‌های قدیمی بازار معروف به میدان آرد در مرکز شهر (تقاطع خیابان طالقانی و سید نظام) قرار گرفته و در دوران خودبرسر راه سه بازار اصلی آن موقع شهر یعنی بازاریهودی‌ها (جولکان)، قیصریه و سرای کریم خان قرار داشت.

 

 

شهابی در خصوص سبک معماری بنا اضافه کرد:این حمام ساختاری مشابه دیگر گرمابه‌های قدیمی ایران دارد و شامل سربینه، گرمخانه و فضای انتقالی وگنبد است. وقتی وارد فضای سربینه می‌شویم و ازگوشه مقابل وارد یک فضای مکث شده و پس از طی کردن یک دالان، به فضای گرمخانه می‌رسیم. دوفضای گرمخانه وسربینه دارای پلان‌های مربع نابرابر بوده و فضا‌های پشت بند در اطراف ان واقع شده است. هر کدام از گنبد‌های گرمخانه و سربینه دارای چهار نور گیر در بغل ویک نور گیر در مرکز گنبد هستند. تفاوت اندازه وارتفاع گنبد‌ها به فضا‌های بنا تنوع وجلوه‌ی خاصی بخشیده است. خزینه این حمام در قسمت گرمخانه است و دارای پلان تقریبا مربع شکل بوده و همچنین دارای پشت بند میباشد. حمام دارای دو گنبد نابرابر است که برروی هر کدام چهار نورگیر قرار گرفته است.

 

ورودی قدیم واولیه حمام از راسته بازار بوده است و کسبه قدیمی شهر در اطراف این حمام قدیمی به خواروبار فروشی مشغول اند.

 

 

مصالح اصلی بنا سنگ واجر است که از اجر در پوشش طاق ، تویزه‌ها  از سنگ در پی و برخی دیوار‌ها استفاده شده است. این بنا درحال حاضر کاملا مرمت شده است.

 

 

رئیس اداره میراث فرهنگی گفت:حمام میرزا رسول به عنوان مکانی با بافت سنتی و تاریخی منطقه پس از مرمت وبازسازی توسط اداره میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری آذربایجان غربی به موزه مردم شناسی تبدیل شده است. تعویض اندود‌های پوسیده داخل حمام، مرمت موضعی بافت‌های اجری و سنگی، برداشتن عایق رطوبتی از جمله اقدامات انجام شده در این حمام قدیمی است.

 

حتی در تغییر کارکردحمام، این موزه دو چیز را در ذهن آدمی زنده می‌سازد، یکی خود حمام و کاربرد‌های آن در زندگی مردم، دوم ابزار و وسایلی که از زندگی مردم چندین دهه قبل برجای مانده است.

 

پیکره‌هایی موجود در آن حمام کردن مردم دوران صفویه وقاجاریه را به شیوە سنتی، نظیرمشت و مال و حجامت کردن نمایش می‌دهد.

 

در بخش دیگری از فضای حمام، پوشش‌های محلی مردم منطقه، از جمله مراسم عروسی‌ها و وسایل و ابزار آلات مورد استفاده در زندگی روزمره به نمایش گذاشته شده است، که بیشتر آن‌ها توسط مردم فرهنگ دوست مهاباد به موزه اهدا گردیده است.

 

در بخش پوشاک آن هم مجموعه‌ای بی نظیر از لباس‌ها و پوشش کهن منطقه کرد نشین، زیور آلات سنتی و قدیمی، ظروف پر کاربرد پخت غذا‌های محلی، گلیم و جاجیم دستباف به چشم می‌خورد. همچنین ادوات کشاورزی اهدایی از مردم فرهنگ دوست شهر و روستا دراین موزه نگهداری می‌شود.

 

 

این موزه هرسال هزاران بازدید کننده به خود می‌بیند و اکنون یکی از جاذبه‌های گردشگری مهاباد است وکسانی که مهاباد را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند لازم است حتما این موزه را از نزدیک مشاهده کنند تا با دیدن آن سبک زندگی مردم این منطقه کردنشین را در دوران مختلف مرورکنند.

 

خانواده علیزاده از تبریز آمده اند تا زیبایی‌های مهاباد را ببیند. مادر خانواده می‌گوید دیدن لباس‌های زیبا و خوشرنگ قدیمی کردی در این موزه بسیار خوشایند و انرژی بخش است.

 

 

توجه به بنا‌های تاریخی و حفظ این آثار ارزشمند در جامعه اهمیت فراوانی دارد و موزه مردم شناسی مهاباد به عنوان تنها موزه در نوع خود در آذربایجان غربی معرف این فرهنگ غنی است که نیازمند توجه بیشتر و معرفی چشمگیرتر در منطقه است تا فرهنگ دوستان با اهدای اشیا سنتی و قدیمی خود به غنی‌تر شدن بار فرهنگی موزه مهاباد کمک کنند.

 

انتهای پیام/پ