احادیث امام محمد باقر (ع)

به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛نام مبارک امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت «باقر» يا «باقرالعلوم» است به این دلیل که دريای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکار ساخت.

القاب ديگری مانند «شاکر»، «صابر» و «هادی» نيز برای آن حضرت ذکر کرده‌اند که هريک باز گوينده صفتی از آن امام بزرگوار بوده است.

کنيه امام «ابوجعفر» بود. مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) است. بنابراين نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اکبر حضرت امام حسن (ع) و از سوی پدر به امام حسين (ع) می رسيد. پدرش حضرت سيدالساجدين امام زين العابدين، علی بن الحسين (ع) است.

 امام باقر (ع) در روز جمعه سوم ماه صفر سال 57هجری در مدينه متولد شد. در واقعه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جدش حضرت سيد الشهدا چهار سال داشت.

دوران امامت امام محمد باقر (ع) از سال 95 هجری قمری سال درگذشت امام زين العابدين (ع)، آغاز شد و تا سال 114هجری قمری ادامه داشت.

در دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفر صادق (ع) مسائلی مانند انقراض امويان و بر سر کار آمدن عباسيان و پيدا شدن مشاجرات سياسی و ظهور سرداران و مدعيانی مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی و ديگران مطرح شد.

هفتم ماه ذی‌الحجه مصادف با سالروز شهادت پنجمین اختر تابناک آسمان ولایت حضرت امام محمد باقر (ع) است. شهادت آن بزرگوار را به تمامی ارادتمندان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت تسلیت می‌گوییم.

در ادامه چهل حدیث گوهربارآن حضرت را بخوانید:
قالَ الاْمامُ أبوُ جَعْفَر محمّد الباقر (عَلَیْه السلام): إذا أرَدْتَ أنْ تَعْلَمَ أنَّ فیكَ خَیْراً، فَانْظُرْ إلى قَلْبِكَ فَإنْ كانَ یُحِبُّ أهْلَ طاعَهِ اللّهِ وَیُبْغِضُ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَفیكَ خَیْرٌ، وَاللّهُ یُحِبُّك، وَإذا كانَ یُبْغِضُ أهْلَ طاعَهِ اللّهِ وَ یُحِبّ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَلَیْسَ فیكَ خَیْرٌ، وَاللّهُ یُبْغِضُكَ، وَالْمَرْءُ مَعَ مَنْ أحَبَّ.

حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند: اگر خواستى بدانى كه در وجودت خیر و خوشبختى هست یا نه، به درون خود دقّت كن، اگر اهل عبادت و طاعت را دوست دارى و از اهل معصیت و گناه ، ناخوشایندى! پس در وجودت خیر و سعادت وجود دارد، و خداوند تو را دوست مى دارد.

ولى چنانچه از اهل طاعت و عبادت ناخوشایند باشى و به اهل معصیت، عشق و علاقه ورزیدى! پس خیر و خوبى در تو نباشد، و خداوند تو را دشمن دارد.

2- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ كَفَّ عَنْ أعْراضِ النّاسِ أقالَهُ اللّهُ نَفْسَهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ، وَمَنْ كَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ كَفَّ اللّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ.
فرمودند: هركس دنبال هتک حرمت [آبروى] دیگران نباشد، خداوند متعال او را در قیامت مورد عفو و بخشش قرار مى دهد، و هركس غضب و خشم خود را از دیگران باز دارد، خداوند نیز خشم و غضب خود را در قیامت از او بر طرف مى سازد.

3- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ ثَبَتَ عَلى وِلایَتِنا فِی غِیْبَهِ قائِمِنا، أعْطاهُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ اَجْرَ ألْفِ شَهید مِنْ شُهَداءِ بَدْر وَحُنَیْن.
فرمودند: كسى كه در زمان غیبت قائم ما (عجّل الله فرجه الشّریف) بر ایمان و ولایت ما اهل بیت عصمت و طهارت پا برجا و ثابت بماند، خداوند متعال پاداش و ثواب هزار شهید از شهداى جنگ بدر و حنین به او عطا مى فرماید.

4- قالَ (علیه السلام): لَوْ أنَّ الاْمامَ رُفِعَ مِنَ الاْرْضِ ساعَهً، لَماجَتْ بِأهْلِها كَما یَمُوجُ الْبَحْرُ بِأهْلِهِ.
فرمودند: اگر امام و حجّت خدا لحظه اى از روى زمین و از بین افراد جامعه برداشته شود، زمین اهل خود را در خود مى بلعد و فرو مى برد همان طورى كه دریا چیزهاى خود را در خود متلاطم و آشفته مى سازد.

5- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّ جَمیعَ دَوابِّ الاْرْضِ لَتُصَلّی عَلى طالِبِ الْعِلْمِ حَتّى الْحیتانِ فی الْبَحْرِ.
فرمودند: به درستى كه تمام موجودات و جانوران زمین و بلكه ماهیان دریا براى تحصیل كنندگان علوم ـ اسلامى و معارف الهى ـ تحیّت و درود مى فرستند.

6- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): لَوْ أُوتیتُ بِشابٍّ مِنْ شَبابِ الشّیعَةِ لا یَتَفَقَّهُ فِی الدّینِ، لَأَوجَعْتُهُ.
فرمودند: اگر جوانى از جوانان شیعه را نزد من بیاورند كه به مسائل دین آشنا نباشد، او را تنبیه و تأدیب خواهم كرد [تا به دنبال تحصیل مسائل دین برود].

7- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ أفْتَى النّاسَ بِغَیْرِ عِلْم وَلا هُدىً، لَعَنَتْهُ مَلائِكَهُ الرَّحْمَةِ وَ مَلائِكَةُ الْعَذابِ، وَ لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفَتْیاهُ.
فرمودند: هركس درباره مسائل دین فتوا و نظریه اى دهد كه بدون علم و اطّلاع باشد، ملائكه رحمت و ملائكه عذاب او را لعن و نفرین مى كنند و گناه عمل كننده ـ اگر خلاف باشد ـ بر عهده گوینده است.

8- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): الصَّلاهُ عَمُودُ الدّینِ، مَثَلُها كَمَثَلِ عَمُودِ الْفِسْطاطِ، إذا ثَبَتَ الْعَمُودُ ثَبَتَ الْاَوْتادُ وَ الْاَطْناب، وَ إذا مالَ الْعَمُودُ وَانْكَسَرَ لَمْ یَثْبُتْ وَتَدٌ وَلا طَنَبٌ.
فرمودند: نماز ستون دین است و مثالش همانند تیرک و ستون خیمه است كه چنانچه محكم و استوار باشد میخ ها و طناب هاى اطراف آن پا بر جا خواهد بود ولى اگر ستون سُست یا كج باشد میخ ها و طنابهاى اطراف آن نمى تواند پا برجا باشد.

9- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): لا تَتَهاوَنْ بَصَلاتِكَ، فَإنَّ النَّبیَّ (صلى الله علیه وآله وسلم) قالَ عِنْدَ مَوْتِهِ: لَیْسَ مِنّى مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ، لَیْسَ مِنّى، مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً، لا یَرِدُ عَلَىّ الْحَوْضَ، لا وَاللهِ.
فرمودند: نسبت به نماز بى اعتنا مباش و آن را سبک و ناچیز مشمار، همانا كه پیامبر خدا هنگام وفات خود فرمودند: هركس نماز را سبک شمارد و یا مسكرات بنوشد از من نیست و بر حوض كوثر وارد نخواهد شد.

10- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): بُنِیَ الاْسْلامُ عَلى خَمْسَهِ أشْیاء: عَلَى الصَّلاهِ، وَالزَّكاةِ، وَالْحَجِّ، وَالصَّوْمِ، وَالْوِلایَةِ، وَلَمْ یُنادَ بِشَیْىء مِثْلَ ما نُودِىَ لِلْوِلایَة.
فرمودند: دین مبین اسلام بر پنج پایه و اساس استوار است: 1- نماز 2- زكات 3- حجّ 4- روزه 5-ولایت اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام).
سپس افزود: آن مقدارى كه نسبت به ولایت سفارش شده است نسبت به هیچ كدام تأكید نشده است و ولایت اساس و محور تمام اعمال است.

11- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ دَعَا اللهَ بِنا أفْلَحَ، وَمَنْ دَعاهُ بِغَیْرِنا هَلَكَ وَاسْتَهْلَكَ.
فرمودند: هر كه خداوند را به وسیله ما بخواند و ما را واسطه قرار دهد رستگار و موفّق خواهد شد. و كسى كه غیر از ما [اهل بیت عصمت و طهارت] را وسیله گرداند نا امید و هلاک خواهد گشت.

12- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): الاْعْمالُ تُضاعَفُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ، فَأكْثِرُوا فیها مِنَ الصَّلاةِ وَالصَّدَقَةِ وَ الدُّعاءِ.
فرمودند: پاداش اعمال ـ بد یا خوب ـ در روز جمعه دو برابر دیگر روزها است، پس سعى نمائید در این روز نماز و صدقه و دعا بسیار انجام دهید.

13- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ طَلَبَ الدُّنْیا اسْتِعْفافاً عَنِ النّاسِ، وَسَعْیاً عَلى أهْلِهِ، وَتَعَطُّفاً عَلى جارِهِ، لَقَى اللهَ عَزَّ وَجَلَّ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَوَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ.
فرمودند: هركس دنیا را به جهت یكى از این سه حالت طلب كند: بى نیازى از مردم، آسایش و رفاه خانواده و عائله اش، كمک و رسیدگى به همسایه اش.روز قیامت در حالتى محشور و به ملاقات خداوند متعال نایل مى شود كه صورتش همچون ماه شب چهارده، نورانى است.

14- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): ثَلاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللهُ لِأحَد فیهِنَّ رُخْضهً: أداءُ الاْمانَهِ إلَى الْبِرِّ وَالْفاجِرِ، وَالْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبِّرِ وَالْفاجِرِ، وَبِرُّ الْوالِدَیْنِ بِرَّیْنِ كانا اَوْ فاجِرَیْنِ.
فرمودند: خداوند سبحان در سه چیز رخصت قرار نداده است: 1- امانت را سالم تحویل صاحبش دادن2- خواه آن كه صاحبش آدم خوبى باشد یا فاجر 3- وفاى به عهد نسبت به هر شخصى ، خوب باشد یا بد.

15- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّ الْجَنَّةَ وَالْحُورَ لَتَشْتاقُ إلى مَنْ یَكْسَحُ الْمَسْجِدَ، اَوْ یَأخُذُ مِنْهُ الْقَذى.
فرمودند: همانا بهشت و حورالعین در انتظار افرادى است كه در نظافت و تمیز كردن مسجد سعى و تلاش کنند.

16- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّما یَبْتَلِى الْمُؤمِنُ فِى الدُّنْیا عَلى قَدْرِ دینِهِ.
فرمودند: همانا مؤمن در این دنیا هر مقدارى كه دین و ایمان داشته باشد به همان اندازه مورد امتحان و آزمایش قرار مى گیرد.

17- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): لا یَكُونُ الْعَبْدُ عابِداً لِلّهِ حَقَّ عِبادَتِهِ حَتّى یَنْقَطِعَ عَنِ الْخَلْقِ كُلِّهِمْ، فَحینَئِذ یَقُولُ: هذا خالِصٌ لی، فَیَقْبَلُهُ بِكَرَمِهِ.
فرمودند: كسى به بندگى و ستایشگری حقیقى در برابر خداوند نمى رسد، مگر آن كه از تمام افراد قطع امید كند و تنها امیدش خداى یكتا باشد.
در یک چنین حالتى خداوند گوید: این عمل خالصانه براى من است و آن را مورد قبول و عنایت خود قرار مى دهد.

18- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): اُقْسِمُ بِاللهِ وَهُوَ حَقٌّ، مافَتَحَ رَجُلٌ عَلى نَفْسِهِ بابَ الْمَسْألَهِ إلاّ فَتَحَ اللهُ عَلَیْهِ بابَ فَقْر.
فرمودند: سوگند به خدایى كه بر حقّ است، چنانچه شخصى در موردى، تقاضاى خود را به یكى از هم نوعان خود بگوید و بدون توجّه به خداوند متعال درخواست كمک کند، خداوند درى از درهاى فقر و تنگ دستى را بر او بگشاید.

19- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ قَضى مُسْلِماً حاجَتَهُ، قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ: ثَوابُكَ عَلَىَّ وَلا اَرْضى لَكَ ثَواباً دُونَ الْجَنَّهِ.
فرمودند: هركس حاجتى را براى مسلمانى برآورده كند و گره از مشگلش بگشاید، خداوند متعال به او خطاب كند: ثواب و پاداش تو بر عهده من خواهد بود و غیر از بهشت چیز دیگرى لایق تو نخواهد بود.

20- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ أَوْحى إلى شُعَیْب النَّبی(صلى الله علیه وآله وسلم): إنّی مُعَذِّبٌ مِنْ قَوْمِكَ مِائَهَ ألْف، أرْبَعینَ ألْفاً مِنْ شِرارِهِمْ وَسِتّینَ ألْفاً من خِیارِهِمْ. فقال: یارَبِّ هؤُلاءِ الاْشْرار فَما بالُ الاْخْیار؟ فَأوحىَ اللهُ إلَیْهِ: إنَّهُمْ داهَنُوا أهْلَ الْمَعاصى وَ لَمْ یَغْضِبُوا لِغَضَبی.
فرمودند: همانا خداوند متعال، براى حضرت شعیب (علیه السلام) وحى فرستاد: من از قوم تو یكصد هزار نفر را عذاب و هلاک مى کنم كه شصت هزار نفر ایشان، اشرار و چهل هزار نفر دیگرشان از خوبان و عبادت كنندگان خواهند بود. حضرت شعیب (علیه السلام) سؤال کرد: اشرار كه مستحقّ عذاب هستند ولى خوبان را چرا عذاب مى نمائى؟
خداوند وحى نمود: به جهت آن كه این افراد، نسبت به گناهكاران بى تفاوت بوده و با ایشان سازش مى كردند.

21- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ أطْعَمَ مُؤْمِناً، أطْعَمَهُ اللهُ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّهِ.
فرمودند: هركس مؤمنى را طعام دهد، خداوند از میوه هاى بهشتى روزى او گرداند.

22- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ حَمَلَ أخاهُ عَلى رَحْلِهِ بَعَثَهُ اللهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ إلىَ الْمَوْقِفِ عَلى ناقَهِ مِنْ نُوْقِ الْجَنَّةِ یُباهى بِهِ الْمَلائِكَةَ.
فرمودند: كسى كه برادرش را (و هر كس كه در مسیر راه بدون وسیله است) سوار وسیله نقلیه خود كند ـ و حتّى الإمكان او را به مقصد برساند ـ خداوند متعال او را در قیامت سوار شترى از شترهاى بهشتى مى گرداند ـ كه سریع او را به مقصد برساند و از شدائد و سختى هاى محشر در امان گردد و بر فرشتگان مباهات و افتخار مى كنند.

23- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إذا دَخَلَ أحَدُكُمْ عَلى أخیهِ فى بَیْتِهِ، فَلْیَقَعُدْ حَیْثُ یَأمُرُهُ صاحِبُ الرَّحْلِ، فَإنَّ صاحِبَ الْبَیْتِ أعْرَفُ بِعَوْره بَیْتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَیْهِ.
فرمودند: هنگامى به منزل یكى از برادران و دوستانتان وارد شدید، هر كجا به شما گفت بنشینید، بپذیرید و همانجا بنشینید! چون كه صاحب منزل بیش از دیگران به اسرار منزل خود آشنا و آگاه است.

24- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): لْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ عَلَى الْفَتّانینَ الْمشّائینَ بِالنَّمیمَةِ.
فرمودند: بهشت براى اشخاص فتنه گر و سخن چینِ آشوب طلب حرام است.

25- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنّا نَأمُرُ صِبْیانَنا بِالصَّلاهِ إذا كانُوا بَنى خَمْسِ سِنین، فَمُرُوا صِبْیانَكُمْ إذا كانوا بَنى سَبْعِ سِنین.
فرمودند: ما ـ اهل بیت عصمت و طهارت ـ كودكان خود را از دوران پنج سالگى به انجام نماز دستور مى دهیم، ولى شما فرزندان خود را از سنین هفت سالگى وادار به نماز کنید.

26- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ حَمَلَ جِنازَةً مِنْ اَرْبَع جَوانِبِها، غَفَرَ اللهُ لَهُ اَرْبَعینَ كَبیرَةً.
فرمودند: هركس جنازه اى را تشییع کند و چهار جانب تابوت را بر شانه خود حمل كند، خداوند چهل گناه از گناهانش را مى آمرزد.

27- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): خَفِ اللهَ تَعالى لِقُدْرَتِهِ عَلَیْكَ، وَ اسْتَحِ مِنْهُ لِقُرْبِهِ مِنْكَ.
فرمودند: بترس از قدرت بى منتهاى خداوند متعال كه از ـ جهات مختلف ـ بر تو دارد، و از خداوند شرم و حیا كن ـ در انجام گناهان ـ به جهت آن كه از هر چیزى به تو نزدیک تر است.

28- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): الْحِكْمَةُ ضالَّةُ الْمُؤْمِنِ، فَحَیْثُ ماوَجَدَ أحَدُكُمْ ضالَّتَهُ فَلْیَأخُذْها.
فرمودند: دانش و حكمت، گمشده ـ ارزشمندى براى ـ مؤمن است كه هر كجا و نزد هركس یافت شود، باید آن را دریافت کند.

29- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): فِی الْمِلْحِ شِفاءٌ مِنْ سَبْعینَ داء، ثُمَّ قالَ: لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِى الْمِلْحِ ما تَداوَوا إلاّ بِهِ.
فرمودند: نمک شفابخش و درمان كننده هفتاد نوع مرض و درد خواهد بود و افزود چنانچه مردم خواصّ نمک را مى شناختند به چیزى غیر از نمک مداوا و درمان نمى كردند.

30- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّ الْمُؤمِنَ إذا صافَحَ الْمُؤمِنَ تَفَرَّقا مِنْ غَیْرِ ذَنْب.
فرمودند: همانا مؤمنى كه با برادر مؤمنش دیدار و مصافحه کند، گناهانشان ریخته مى شود و بدون گناه از یكدیگر جدا خواهند شد.

31- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَثَلُ الْحَریصِ عَلَى الدُّنْیا مَثَلُ ذَرْوَهِ الْقَزِّ، كُلَّما ازْدادَتْ عَلى نَفْسِها لَفّاً كانَ أبْعَدُ مِنَ الْخُرُوجِ حَتّى تَمُوتَ غَمّاً.
فرمودند: تمثیل افراد حریص به مال و زیورآلات دنیا همانند كِرم ابریشمى است كه هر چه اطراف خود بچرخد و بیشتر فعالیّت كند و تارهاى ابریشم را به دور خود بپیچد، خارج شدنش از بین آن تارها سخت تر شود و چه بسا غیر ممكن مى شود تا جایى كه چاره اى جز مرگ نداشته باشد.

32- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّ الْمُؤْمِنَ أخُ الْمُؤمِنِ لا یَشْتِمُهُ، وَلا یُحَرِّمُهُ، وَلا یُسیىءُ بِهِ الظَّنَّ.
فرمودند: مؤمن برادر مؤمن است، باید او را دشنام ندهد، سرزنش و بدگویى نكند، و او را از خوبی ها محروم نگرداند، و به او بدگمان نباشد.

33- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): اَلْکمَالُ کلُّ الْکمَالِ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِیرُ الْمَعِیشَةِ.
فرمودند: تمام كمالات - معنوى و مادّى انسان - در فقاهت و شناخت دقیق و صحیح مسائل دین و معارف الهى است، و صبر و شكیبائى در مقابل ناملایمات، و نیز زندگى را با تدبّر و مدیریّت برنامه ریزى كردن است.

34- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): صِلِةُ الاْرْحامِ تُزَكّی الاْعْمالَ، وَ تُنْمِى الاْمْوالَ، وَ تَدْفَعُ الْبَلْوى، وَ تُیَسِّرُ الْحِسابَ، وَ تُنْسِىءُ فِى الاْجَلِ.
فرمودند: صله رحم نمودن (پنج فایده دارد:) موجب تزكیه اعمال و عبادات و سبب رشد و بركت در اموال مى شود، بلاها، آفات و گرفتارى ها را دفع و بر طرف مى نماید؛ حساب [قبر و قیامت] را آسان مى گرداند و مرگ و أجل (معلّق) را تأخیر مى اندازد.

35- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): فَضْلُ صَلاةِ الْجَماعَةِ عَلى صَلاةِ الرَّجُلِ فَرْدا خَمْساً وَ عِشْرینَ دَرَجَةً فِى الْجَنَّةِ.
فرمودند: فضیلت و برترى نماز جماعت بر نماز فرادی و تنها، بیست و پنج درجه از مقامات بهشتى است.

36- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): وَأمَّا الْمُنْجِیات: فَخَوْفُ اللهِ فِى السِّرَ وَالْعَلانِیَةِ، وَالْقَصْدُ فِى الْغِنى وَالْفَقْرِ، وَكَلِمَةُ الْعَدْلِ فِى الرِّضا وَالسّخَطِ.
فرمودند: از اسباب نجات، ترس از خدا در خفاء و آشكارا است، رعایت اقتصاد و صرفه جویى در تمام حالات بى نیازى و نیازمندى نیز رعایت انصاف و گفتن سخن حقّ و عدالت در همه حالت هاى خوشى و ناراحتى.

37- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): لا تَنالُ وِلایَتُنا إلاّ بِالْعَمَلِ وَالْوَرَعِ.
فرمودند: ولایت و شفاعت ما شامل نمى شود مگر افرادى كه  عمل ـ صالح ـ و نیز پرهیز از گناه داشته باشند.

38- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): إنَّ أعْمالَ الْعِبادِ تُعْرَضُ عَلى نَبیِّکُمْ کُلَّ عَشیَّةِ خَمیس، فَلْیَسْتَحِ أحَدُکُمْ أنْ یُعْرِضَ عَلى نَبیِّهِ الْعَمَلَ الْقَبیح.
فرمودند: همانا تمام كارها و حركات بندگان در هر شب جمعه بر پیغمبر اسلام عرضه مى شود، پس حیاء كنید از اینكه عمل زشت شما را نزد پیغمبرتان ارائه دهند.

39- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): مَنْ عَلَّمَ بابَ هُدىً فَلَهُ مِثْلُ أجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهِ، وَلایَنْقُصُ اُولئِكَ مِنْ أجُورِهِمْ.
فرمودند: هر كس راه هدایت و سعادتى را بگشاید و یا به دیگران تعلیم دهد، اجر و پاداش او همانند كسى است كه به آن كار خیر عمل كرده باشد بدون آن كه از پاداش عمل كنندگان كسر شود.

40- قالَ الاْمامُ الباقر (عَلَیْه السلام): اَرْبَعٌ مِنْ كُنُوزِالْبِرِّ: كِتْمانُ الْحاجَةِ، وَكِتْمانُ الصَّدَقَةِ، وَكِتْمانُ الْوَجَعِ، وَكِتْمانُ الْمُصیبَةِ.
فرمودند: چهار حالت از گنج هاى نیک و پسندیده است: 1- پوشاندن نیاز و حاجت خود را از دیگران2- دادن صدقه و كمک به افراد به طور مخفیانه و محرمانه 3- دردها و مشكلات و ناراحتى ها را تحمّل كردن و 4- هنگام مصیبت و حوادث، جزع و داد و فریاد نكردن.

پی نوشت:
[1] - اصول كافى: ج 2، ص 103، ح 11، وسائل الشّیعه: ج 16، ص 183، ح 1.
[2] - كتاب الزّهد: ص 1، ح 9.
[3] - إثبات الهداه: ج 3، ص 467.
[4] - اصول كافی: ج 1، ص 179، ح 12.
[5] - بحارالأنوار: ج 1، ص 137، ح 31.
[6] - محاسن برقی: ج 1، ص 228.
[7] - اصول كافی: ج 1، ص 42، ح 3، و مستدرك الوسائل: ج 17، ص 244.
[8] - وسائل الشیعه: ج 4، ص 27، ح 4424.
[9] - وسائل الشّیعه: ج 4، ص 23، ح 4413.
[10] - وسائل الشّیعه: ج 1، ص 18، ح 10.
[11] - أمالى شیخ طوسى: ج 1، ص 175.
[12] - مستدرك الوسائل: ج 6، ص 64، ح 15.
[13] - وسائل الشّیعه: ج 17، ص 21، ح 5.
[14] - وسائل الشّیعه: ج 21، ص 490، ح 3.
[15] - مستدرك الوسائل: ج 3، ص 385.
[16] - تنبیه الخواطر، معروف به مجموعه ورّام: ص 523، بحارالأنوار: ج 67، ص 210، ح 12، به نقل از كافى.
[17] - تنبیه الخواطر، معروف به مجموعه ورّام: ص 427، بحارالأنوار: ج 70، ص 111، ح 14 .
[18] - عدّه الداعى: ص 99، س 15.
[19] - مستدرك الوسائل: ج 12، ص 402، ح 6.
[20] - الجواهرالسنّیه: ص 28، بحارالأنوار: ج 12، ص 386، ح 12، به نقل از كافى.
[21] - محاسن برقى: ص 393، ح 4.
[22] - بحارالانوار: ج 7، ص 303، ح 61.
[23] - وسائل الشّیعه: ج 5، ص 322.
[24] - تنبیه الخواطر، معروف به مجموعه ورّام: ص 528.
[25] - وسائل الشّیعه: ج 4، ص 31، ح 4434.
[26] - وسائل الشّیعه: ج 3، ص 3، ح 153.
[27] - بحارالأنوار: ج 68 ص336، ح 22.
[28] - تنبیه الخواطر، معروف به مجموعه ورّام: ص 468.
[29] ـ تنبیه الخواطر، معروف به مجموعه ورّام: ص 468.
[30] - خصال صدوق: ج 1، ص 13.
[31] - وسائل الشّیعه: ج 11، ص 318.
[32] - تحف العقول: ص 221، بحارالأنوار: ج 78، ص 176، ح 5.
[33] - تحف العقول: ص 213، بحارالأنوار: ج 78، ص 172، ح 5.
[34] - تحف العقول: ص 218، بحارالأنوار: ج 74، ص 111، ح 71.
[35] - وسائل الشّیعه: ج 17، ص 37.
[36] - وسائل الشّیعه: ج 11، ص 174، ح 12.
[37] - وسائل الشّیعه: ج 11، ص 196.
[38] - وسائل الشّیعه: ج 11، ص 391.
[39] - وسائل الشّیعه: ج 1، ص 436.
[40] - تحف العقول: ص 215.

انتهای پیام/