آداب و رسوم مردم گرگان در محرم

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از گرگان؛ مناسبت‌ها و مراسم های سوگواری که  همه سینه به سینه از زبان مردم قدیم منتقل شده‌ بیانگر آداب و رسوم مردم استان  گلستان است که آیین های ماه محرم یکی از آنها و در واقع بازسازی و یادآوری واقعه خونین کربلاست و پرشورترین این مراسمات از یکم تا دهم محرم به ویژه در روز تاسوعا وعاشورا برگزار میشود.

 

سیاه پوش کردن مساجد و تعویض پرچم بقاع متبرکه اهل بیت (ع)

اسدی رییس هیئت های مذهبی استان در گفتگو با خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان  از گرگان؛ گفت: پس از گذشت حدود ۱۴۰۰ سال با فرارسیدن محرم همچنان جای جای گلستان با پرچم‌های سیاه آذین می شوند  و حتی مردم ماشین‌های خود را با پرچم‌های سیاه و نوشته‌هایی از جنس کربلا مزین میکنند  و عطر و بوی محرم، طبل، سنج و هیئت است که روح و جان را نوازش می‌دهد.

وی  ادامه داد: بازار گلستان برای خرید پیراهن مشکی این روزها از همه روزها شلوغ تر شده و  همچنین یک روز قبل از اینکه هلال ماه غم در آسمان دیده شود تمام بقاع متبرکه سیاه پوش می شوند و پرچم های مشکی بارگاه تمام بقاع متبرکه که منقش به «یا حسین(ع)» است به اهتزاز در می آیند.

مراسم سنتی طوق یا علم بندان

اسدی افزود : یکی از نمادهای  کربلا، علم و یا طوق است که مردم گلستان در عصر روز چهارم محرم مراسم علم یا طوق بندان را به یاد و احترام علمدار کربلا اجرا می‌کنند. هر مسجد، هیئت  و دسته های عزاداری برای خود یک علم دارد و که آن را پیشاپیش دسته به حرکت درمی‌آورند و سینه زنان به صورت دایره وار و پشت سر مردان، زنان وکودکان حرکت می‌کنند  و اشعاری که از سوی مرثیه خوانان خوانده می‌شود را هم صدا می‌خوانند.

وی ادامه داد : علم را آن را در خیابان‌ها و کوچه‌های اطراف می‌گردانند و دسته به هر خانه‌ای که می‌رسد، اگر اهالی آن خانه نذری داشته باشند دستمال، روسری و یا شالی به علم می‌بندند و اسپند دود می‌کنند که به این کار علم بندان می‌گویند.

اسدی افزود : مراسم سنتی طوق بندان گرگان در سال 92 در اجلاس پیرغلامان به عنوان میراث معنوی با شماره 431 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

 

دسته چوبی در گرگان

اسدی در خصوص سنت قدیمی مردم این دیار گفت: شب دوازدهم ماه محرم که سومین روز شهادت امام حسین(ع) است، عزاداران از بعضی محلات قدیم گرگان دسته ای شبیه زنجیر از جنس چوب یا نی به طول یک متر را به طورعمودی به دست می گیرند و بر بالای سر برده و حین حرکت آن به بالا و پایین با دست دیگر سینه می زنند و اشعار خاصی را در مسیر راه می خوانند.

وی ادامه داد : مراسم دسته چوبی با روشن کردن چند مشعل و به دست گرفتن چوب انجام می شود، وقتی به داخل محلات میرسند، ابتدا مشعل داران وارد می شوند واشعار مدد یا علی را می خوانند و به سمت محلات دیگرحرکت می کنند و مدام این اشعار تکرار شود.

 

تعزیه خوانی

محمد حسین کبیر رییس کانون مداحان استان گلستان گفت : تعزیه خوانی یا شبیه خوانی یکی دیگر از آداب مردم استان گلستان است که این روزها دوباره احیا شده و مردم از آن استقبال می کنند. مراسمی که در روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین حسینی با بازخوانی حوادث عاشورا اجرا می شود و مردم نیز همراه با هنرمندان که در نقش های متفاوت هنرنمایی می کنند در سوگ امام شان اشک می ریزند.

وی افزود: یکی از دلیل وجه تمایزهای نمایش تعزیه با دیگر هنرها، کنارهم قرار گرفتن رنگ، موسیقی، اشعار و احساسات عمیق در این هنر است که شاید کمتر هنری چنین باشد .

کبیر ادامه داد : همچنین مردم این دیار در عصر روزعاشورا مراسم خیمه سوزان را اجرا می کنند که آن هم بیانگر مظلومیت اهل بیت و خاندان شان است .

 

تاسوعا و عاشورا

کبیر در مورد دسته های عزاداری  مردم گفت : مردم در غالب دسته های عزاداری در عصر روز تاسوعا در خیابانها و کوچه های شهر و روستا به زنجیر زنی و سینه زنی پرداخته و سپس در مراسم پا منبری که تا نماز مغرب و عشا ادامه دارد شرکت می کنند.

کبیر ادامه داد: مراسم پامنبری اغلب در محلات قدیمی گرگان برگزار می شود و در این مراسم منبر را در بیرون از خانه قرار می دهند تا هرکسی نذری دارد به نیت برآورده شدن حاجت شمعی را روشن کرده و برروی آن قرار دهد.

 

وی همچنین گفت: همچنین مردم به یاد شب وداع امام حسین (ع) با یارانش تا صبح عاشورا به عزاداری و قرآن خوانی مشغول می شوند و بعد از خواندن نماز صبح دسته های زنجیر و سینه زنی را تشکیل داده و سپس همگی به زیارت اهل قبور و گذشتگان به امام زاده عبداالله می روند .

رییس کانون مداحان استان افزود: عزاداران نماز ظهر عاشورا را با شکوه هرچه تمام تر اقامه می کنند و در عصر عاشورا گروه تعزیه خوانی به اجرای تعزیه می پردازند . شام غریبان آخرین مراسم دهه محرم است که بعد از اقامه نماز مغرب و عشا و با تشکیل دسته های عزاداری و رفتن به محلات و کوچه های مختلف شهر و روستا برگزار میشود و در آن با ذکر مصیبت با حضرت زینب (س) و کاروان کربلا همدلی می کنند.

با وجود گذشت حدود یک هزار و چهارصد سال از مصیبت و شهادت امام حسین(ع) و یاران وفادارش، نه تنها از عمق این حادثه کم نشده است بلکه هرچه می‌گذرد، عاشورا قلمرویی گسترده‌تر شده و آیین‌های عزاداری باشکوه بیشتری برگزار می‌شود.

گزارش از گنجا محمودی

انتهای پیام/فا