راه‌های رسیدن به مقام طی الارض / بررسی طی الارض در قرآن و غرب

به گزارش حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛سفر انسان در یک چشم برهم زدن و در یک لحظه از جایی به جایی دیگر را طی الارض می‌گویند، طوری که گویی با ذهن سفر می‌کنید و دیگر هیچ.

اما آیات، روایات و سخنان فراوانی درباره طی الارض و نحوه اجرای آن وجود دارد که امروز باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد به آن بپردازد، پس با ما همراه باشید.

طی الارض چیست؟

طی الارض یعنی در یک لحظه بتوان به هر جای زمین سفر کرد.

طی‌الارض در برخی مکاتب عرفان از جمله در تصوف و کابالا به نوعی دورنوردی گفته می‌شود که در آن فاعل با اتکا به اراده خویش بدون حرکت در مکان منتقل می‌شود.

تعاریف طی الارض

لغت نامه دهخدا در تشریح طی‌الارض می‌نویسد:

نوعی کرامت که بجای گام برداشتن و رفتن، زمین در زیر پای آدمی بتندی پیچیده شود و او به مقصد خویش هر چند دور باشد در مدتی بسیار کم برسد.

و علمای شیعه نیز در تعریف آن آورده‌اند:

اعدام جسم و بدن در مکان اوّل، و احضار و ایجادش در مکان مقصود

بیشتر بدانید: دوازدهم محرم؛ دفن شهدای کربلا

که ابن ندیم نیز در تأیید آن نوشته:

و یذکر ان الارض تطوی له (میمون القداح) فیمضی الی این احب فی اقرب مده

طی الارض در قرآن

بسیاری از صاحبنظران در اسلام، طی‌الارض را ریشه در آیات ۳۸–۴۰ از نمل می‌دانند:

۳۸: سلیمان گفت: «ای بزرگان، کدام یک از شما می‌توانید تخت او (ملکه سبا) را برای من بیاورید، قبل از اینکه آن‌ها به عنوان تسلیم شدگان به اینجا برسند»

ببینید: دحو الارض چه روزی است؟

۳۹: یک عفریت از جن‌ها گفت: «من می‌توانم قبل از اینکه تو بایستی، آن را نزد تو بیاورم. من قدرت کافی برای انجام این کار را دارم.»

۴۰: آن کسی که از کتاب علم داشت گفت: «من می‌توانم تا چشم برهم زنی آن را نزد تو بیاورم.» هنگامی که او (سلیمان) آن را جلوی خود مستقر دید، گفت: «این رحمتی است از جانب پروردگار من، که با آن من را امتحان می‌کند، تا نشان دهد که من سپاس‌گزار هستم یا ناسپاس. هر کسی که سپاس‌گزار باشد به نفع خود سپاس‌گزار است و اگر کسی ناسپاس شود، پس پروردگار من به او نیازی ندارد، محترم‌ترین.»

در این آیات اعتقاد بر این است که شخص در آیه سوم همان آصف ابن برخیا است، که مقام پیامبری نداشت. حدیثی از امام جعفر صادق (ع) انتقال تخت ملکه سبا را توسط آصف با «طی‌الارض» بیان کرده‌است و حدیث دیگری از امام محمد باقر (ع) قدرت آصف بن برخیا را به دانش وی از اسامی خداوند نسبت می‌دهد:

اسم اعظم خداوند، هفتاد و سه حرف است. آصف بن برخیا فقط یکی از آن حروف را می‌دانست که توانست زمین را درهم نوردد و قبل از یک چشم برهم زدن، تخت بلیقس را از سرزمین سبا نزد سلیمان حاضر سازد؛ و ما ائمّه معصومین هفتاد و دو حرف از آن را می‌دانیم. یک حرف را هم خداوند به خودش اختصاص داده و تنها نزد اوست.

مفاهیم طی‌الارض در غرب

مفاهیم موازی و مشابه با آنچه که در اسلام طی‌الارض نام دارد را می‌توان در غرب نیز مشاهده کرد. بطور نمونه در گزارشی در سال ۲۰۰۴ به نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا، دکتر اریک دیویس (به انگلیسی: Eric W. Davis, Ph.D) به این سازمان نظامی توصیه کرد که نظریهٔ p-Teleportation را بررسی کنند. در تعریف این پدیده نوشته شده:

انتقال انسان یا اشیا بی جان با توسل به نیرو‌های ذهنی

در سال ۲۰۰۸ نیز فیلم Jumper حاوی مضامین انتقال با صرف اراده، توسط هالیوود نیز به نمایش درآمد.

بیشتر بدانید: آیا سفر در زمان ممکن است؟/ افرادی که مدعی سفر در زمان شدند!

در مجموعه فیلم‌ها و رمان‌های تلماسه اثر فرنک هربرت، پدیده‌ای شبیه به طی‌الارض وجهه‌ای آمیخته با فناوری پیدا کرده، و اثر هولتزمن (به انگلیسی: Holtzman effect) نام دارد که انسان‌ها از این قدرت برای جابجایی خود و اشیاء میان فضای جهان هستی به صورت لحظه‌ای بصورت «جابجایی بدون حرکت» استفاده می‌کنند.

طی الارض بر اساس نظریه اعدام و ایجاد

محی الدین بن عربی نظریه اعدام و ایجاد را برای تفسیر طی الارض بیان کرده است. بر اساس نظر ابن عربی «شخص خود را در مکان مبدا اعدام و در مکان دلخواه ایجاد می‌کند».

برای این که بهتر بتوانید موضوع را درک کنید برای شما مساله «تجدید امثال» را بیان می‌کنیم. بر اساس «تجدید امثال» همه موجودات مادی و غیر مادی در هر لحظه معدوم می‌شوند و دوباره بوجود می‌آیند. آن‌ها لحظه به لحظه نعمت موجود بودن را از مبدا هستی دریافت می‌کنند و این باعث می‌شود که حیات آن‌ها استمرار پیدا کند. به صورتی که اگر برای یک لحظه فیض وجود از آن‌ها دریغ شود معدوم خواهند شد.

این مطلب را از دست ندهید: حکایت طی الارض پیرمرد پینه دوز از زبان آیت الله بهجت

شما لامپی را در نظر بگیرید که دارای روشنایی مستمر و سیالی است. در هر لحظه انرژی از مبدا وارد این لامپ می‌شود و روشنش می‌کند و اگر جریان انرژی قطع بشود روشنایی لامپ ادامه نخواهد داشت. لامپ در اصل خاموش است و این انرژی‌هایی که لحظه به لحظه به او می‌رسد او را روشن نگه می‌دارد و چون فاصله دریافت این انرژی‌ها از یکدیگر کم است ما لامپ را به طور مستمر روشن می‌بینیم و احساس می‌کنیم که روشنایی لامپ یک روشنایی ثابت است.

کسانی که توانایی طی الارض دارند قادر هستند که ظرف «ایجاد» خود را از ظرف «اعدام» جدا کنند و در یک لحظه خود را از نقطه‌ای به نقطه دیگر برسانند بدون آن که ملاک‌های مکانی و زمانی آن‌ها تغییر پیدا کند. به عبارت دیگر فردی که طی الارض می‌کند مانند همه موجودات در حال اعدام و ایجاد است، اما موقعیت اعدام و ایجاد خودش را تغییر داده است.

طی الارض در کلام عارفان

علامه طباطبایی درباره طی الارض چنین می‌گوید:

«حقیقت طی الارض، پیچیدن زمین در زیر گام رونده است. برادر ما مرحوم آقا سیدمحمدحسن الهی قاضی، یک روز به وسیله شاگردی که داشت و او احضار ارواح می‌ کرد (نه با آیینه و نه با میز سه گوش، بلکه دستی به چشم خود می‌کشید و فورا احضار می‌کرد) از روح مرحوم حاج میرزاعلی آقای قاضی، راجع به طی الارض سؤال کرده بود. مرحوم قاضی جواب داده بودند که: طی الارض شش آیه از اول سوره طه است که می‌فرماید:

«طه. مَآ أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْءَانَ لِتَشْقَى. إِلَّا تَذْکِرَةً لِّمَن یَخْشَى. تَنزِیلًا مِّمَّنْ خَلَقَ الارْضَ وَ السَّمَوتِ الْعُلَى. الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى. لَهُ و مَا فِى السَّمَوتِ وَ مَا فِى الارْضِ وَ مَا بَیْنَهُمَا وَ مَا تَحْتَ الثَّرَى. وَ إِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ و یَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفَى. اللَهُ لآ إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الاسْمَآءُ الْحُسْنَى.»

این مطلب را از دست ندهید: دانشمندان خبر دادند؛ سفر در زمان امکانپذیر شد

«ای پیغمبر! ما قرآن را بر تو فرو نفرستادیم تا تو به زحمت و رنج بیفتی! مگر برای یادآوری برای کسی که از خدا می‌ترسد. قرآن، فرو فرستادنی است از کسی که زمین و آسمان‌های بالا را آفریده است. خداوند رحمان بر عرش خود قرار گرفت - از برای خداست آنچه در آسمان‌ها است و آنچه در زمین است و آنچه در مابین آسمان و زمین و آنچه در زیر خاک است - و اگر صدای خود را در گفتار بلند کنی. پس خدا می‌داند سخن مخفی و پنهان‌تر از آن را - الله است که هیچ معبودی جز او نیست، از برای اوست اسمای حسنی»

چه کسانی طی الارض کرده اند؟

طی الارض منحصر به انبیا و ائمه معصومین (ع) نیست و بسیاری از بندگان راستین خداوند می‌توانند به این مقام برسند.

این مطلب را از دست ندهید: ماجرای طی الارض امام جواد عليه السلام

حدیث قرب نوافل

این حدیث یک حدیث قدسی است و از زبان خداوند جاری شده است. پیامبر (ص) حدیث قرب نوافل را به این شرح بیان می‌کنند:

ببینید: نیروی جادویی که در وجود پسر ۹ ساله جریان دارد!

«خداوند فرمود: اظهار دوستی نکرد بنده من به چیزی دوست داشتی‌تر از آنچه واجب کردم بر او و او با نوافل به سوی محبت من می‌آید تا اینکه من نیز او را دوست بدارم. پس هنگامی که او را دوست بدارم، شنوایی او می‌باشم آن گاه که می‌شنود و بینایی او می‌باشم آن گاه که می‌بیند و زبان او آن گاه که سخن می‌گوید و دست او می‌باشم آن گاه که ضربه می‌زند و پای او می‌باشم آن گاه که راه می‌رود، هنگامی که به درگاه من دعا کند اجابت می‌کنم و اگر از من درخواست کند به او می‌دهم.»

دعای طی الارض

توصیه‌های مختلفی از بزرگان دین برای رسیدن به مقام طی الارض شده است که بعضی از آن‌ها را بیان می‌کنیم:

مداومت در خواندن سوره توحید

این مطلب را از دست ندهید: دو گروه که در قیامت از آنها سؤالی نمی کنند

خواندن ذکر یونسیه

خواندن سوره «ص» در نماز‌های وتر

گفتن ذکر «یا خیر حبیب و محبوب»

انتهای پیام/