تکثیر سلول‌های بنیادی خونساز بندناف با کمک ریزملکول‌ها

مرتضی ضرابی مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان و دکتری رشته زیست شناسی سلولی و ملکولی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده استفاده‌ همزمان از چند ریز مولکول‌ در محیط  آزمایشگاهی برای تکثیر سلول های بنیادی خونساز بندناف، موثر و سبب افزایش 120 برابری سلول‌های تک‌هسته‌ای و 50 تا 70 برابری سلول‌های CD34⁺CD38^- در روز دهم کشت شد.

ضرابی بیان کرد:  استفاده‌ همزمان از ریزمولکول‌های SB431542، Chir9901 و Bpv که به ترتیب مهارکننده‌ی مسیر TGF-β و تقویت‌کننده‌ مسیرهای Wnt و Akt هستند در محیط عاری از سرم و در حضور SCF، TPO و Flt3L، سبب افزایش 120 برابری سلول‌های تک‌هسته‌ای و 50 تا 70 برابری سلول‌های CD34⁺CD38^- می شود.

خون بند ناف از منابع مهم سلول بنیادی

  مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان گفت: خون بندناف به عنوان یکی از منابع ارزشمند و سهل‌الوصول سلول‌های بنیادی خونساز از پتانسیل خوبی در درمان انواع بیماری‌ها و بدخیمی‌های خونی برخوردار است؛ ولی تعداد اندک سلول موجود در هر واحد خون بندناف، استفاده از این منبع را محدود به بیماران خردسال کرده‌است.

وی ادامه داد: در این میان تکثیر آزمایشگاهی سلول‌های بنیادی خون بندناف از جمله روش‌های مطرح برای حل این چالش محسوب می‌شود؛ تا آنجا که یک محیط کشت عاری از سرم و حاوی حداقل 3 سایتوکاین اصلی SCF، TPO و Flt3L، در سطح بین‌الملل برای تکثیر بهینه‌ی این سلول‌ها معرفی شده‌است.

ریزمولکول‌هایی که در حال گسترش هستند

ضرابی افزود: از آنجا که تمایز، پیری و مرگ سلولی از مهمترین معایب این پروتکل کشت است، شناسایی فاکتورهای رشد دیگر که بتواند جایگزین سایتوکاین‌ها شود یا اینکه حداقل، عملکرد آنها را بهبود بخشد از اهمیت بسزایی برخوردار است.

به گفته وی، استفاده از ریزمولکول‌ها در فناوری تولید، تکثیر و نگهداری انواع سلول‌های بنیادی جنینی و بالغ، در سال‌های اخیر به شدت رو به گسترش است؛ چراکه ابزار مناسبی جهت کنترل انواع مسیرهای پیام‌رسانی سلولی هستند.

وی درباره تحقیق انجام شده برای تکثیر سلول‌های خونساز بندناف افزود: به منظور بهینه‌سازی محیط کشت سلول‌های CD34⁺، ضمن جستجو در بین انواع مسیرهای منتهی به تکثیر، تمایز و آپاپتوز سلول‌های بنیادی خونساز، مجموعه‌ای از 7 ریزمولکول SB، PD، Chir، Bpv، Pur، Pμ وNAM  انتخاب و به طور همزمان به محیط کشت افزوده شد سپس با رویکرد حذفی بهترین ترکیب آنها جهت القای تکثیر کارامد سلول‌هایCD34⁺ غربالگری شد.

 مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان ادامه داد: در هر مرحله ویژگی تکثیر، خودنوزایی، کلونی‌زایی و بیان ژن‌هایی چون GATA1/2، BMI1 و CXCR4  در سلول‌های تکثیریافته مطالعه شد علاوه بر این در نهایت با کمک مدل موشی پیوند داخل رحمی پتانسیل پیوند سلول‌ها در کوتاه مدت نیز مورد بررسی قرار گرفت.

ضرابی تشریح کرد: به طور کلی، نتایج حاصل از این مطالعه، نه تنها یک پروتکل موثر برای تکثیر سلول‌های بنیادی خونساز خون بندناف در شرایط آزمایشگاه معرفی می‌کند؛ دیدگاه جدیدی را هم در خصوص مکانیسم‌های مولکولی حاکم بر فرایند تکثیر و خودنوزایی این سلول‌ها باز می‌کند.

انتهای پیام/