حمام گله داری بنایی تاریخی در بندرعباس
حمام گله داری یکی از جاذبه‌های گردشگری هرمزگان واقع در شهر بندرعباس است.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بندرعباس ،حمام‌های قدیمی یکی از جاذبه‌های گردشگری کشور محسوب می‌شوند حمام گله داری بندرعباس هم از جاذبه‌های استان هرمزگان است که بازدید از آن خلی از لطف نیست.
ایرانیان از قدیم الایام اهمیت زیادی به نظافت خود می‌دادند و حمام‌های قدیمی عمومی کنار مساجد یا بازار‌ها ساخته می‌شد.
حمام‌های قدیمی که معروف به گرمابه به معنی مکانی که دارای آب گرم باشد بودند در تمام شهر‌ها و روستا‌های ایران در زیرزمین‌ها و به صورت زوجی (زنانه و مردانه) ساخته شده اند و قبل از اذان صبح باز می‌شدند.
هر حمام دارای سردخانه، گرمخانه، محل شستشوی بدن، خزینه، محل نشستن بوده است.
حمام دار‌ها در روستا‌ها و برخی حمام‌ها در شهر‌ها هزینه خانوار‌ها را یکجا پس از برداشت محصول از مرد خانواده بصورت غیرنقدی (گندم- جو- برنج و غیره) دریافت می‌کردند و در شهر‌های بزرگ مزد حمام خانوار را سالیانه یا ماهیانه تحت عنوان (ماجبی یا مواجبی) می‌گرفتند.
عباس نوروزی معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان در گفتگو باخبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بندرعباس ،گفت: حمام گله داری در اواخر قرن سیزدهم هجری قمری در زمان حکومت قاجاریه توسط یک تاجر سرشناس و خیر به نام «شیخ احمد گله داری» ساخته شده است و یکی مهمترین مراکز بین مردم محسوب می‌شد.
شیخ احمد گله داری پس از اتمام ساخت این حمام آن را به مسجد گله داری وقف کرد.
وی افزود:دیوار‌های این حمام با سنگ‌های اسفنجی که از خلیج فارس تهیه می‌شد به دلیل قدرت بالا‌ی جذب رطوبت و ساروج محلی به همراه گچ‌های دستکوب و کف آن با آجر فرش ساخته شده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان گفت:سقف این حمام دارای ۵ گنبد کوچک و بزرگ است و بنای آن به شکل مستطیل وتزیینات داخلی این بنا شامل مقرنس‌ها و گچبری‌های بسیار زیبایی است که در آن به چشم می‌خورداست.
آب این حمام از چاهی به عمق ده متر که همچنان هم پابرجاست تامین می‌شد و فضای گرم کننده حمام برای نگهداری گرما در عمق زمین قرار گرفته است و سیستم گرمادهی حمام شامل انبار سوخت، آتشدان، دیگ، دودکش‌ها و گودال جمع آوری خاکستربوده است.
داخل این حمام شبیه به تمامی حمام‌های تاریخی مناطق کویر مرکزی دارای قسمت‌های مختلفی مثل هشتی ورودی، بینه، سربینه، میان در، گرم خانه و خزینه است.
وقتی می‌خواهید وارد حمام شوید، یک راهروی هشتی به چشم می‌خورد که دارای ابعاد کوچکی است و علت کوچک بودن آن هم تنظیم دما و میزان رطوبت محیط داخلی حمام بوده است.
در میان سقف حمام گله داری روزنه‌هایی به عنوان نورگیر در هر یک از فضا‌ها وجود دارد که عمل نورگیری و تهویه در حمام توسط همین روزنه‌ها صورت می‌گرفت، بدین ترتیب که با باز و بسته کردن در فصولی از سال دما و رطوبت داخل حمام را تنظیم می‌شد.
حمام‌ها فقط محل استحمام نبودند بلکه یکی از ارکان مهم یک جانشینی شهری و روستائی به شمار می‌رفتند و آنجا محل بحث و مناظره و کسب اخبار بوده و البته کشیدن قلیان و نوشیدن چای عادت حمامی‌های قدیم این بود.مردم پس از شستشوی بدن از خروج از قسمت گرمخانه در بینه می‌نشتند و به گفتگو می‌پرداختند.
در شهر‌ها و روستا‌ها حمام‌ها به نوبت در روز به زنان و مردان اختصاص داده می‌شد، همیشه حمامی کوچک در کنار حمامی بزرگ ساخته می‌شد که حمام کوچک قبل از اذان صبح تا طلوع آفتاب به زنان و حمام بزرگ در همین زمان به مردان اختصاص می‌یافت.
نوروزی می‌گوید:فضای بینه به عنوان رختکن و نشیمن استفاده می‌شد که در حمام گله داری بندرعباس به شکل هشت گوش ساخته شده و در اطراف آن چهار صفه یا سکوی نشیمن و رختکن ووسط سالن آن حوضچه هشت ضلعی کوچکی قرار دارد.
فضای این قسمت باید سرد و خشک بوده، زیرا فضای بینه توسط ورودی و هشتی، در ارتباط مستقیم با فضای خارج قرار می‌گرفت.
از یگر بخش‌های این حمام میان در است که ارتباط بین بینه و گرمخانه از طریق آن صورت می‌گیرد و فضای درون آن سرد و مرطوب است.
فضایی که برای بینه در نظر گرفته شده است به شکل یک ۸ ضلعی است که در اطراف آن ۴ سکو به عنوان نشیمن و رختکن ساخته شده است که این نشیمن گاه‌ها که وقتی وارد حمام می‌شوید بسیار به چشم می‌آیدو از آن‌ها برای شتشو و استحمام استفاده می‌شود. پس از بازدید از بینه حمام گله داری به میاندر می‌رسید که در واقع محلی برای ارتباط بینه با گرم خانه حمام و عموما سرد و مرطوب است.
بخش دیگری از حمام با نام خزینه محل گرم کردن آب حمام است وفضایی گرم و خشک دارد که از آن کانال‌هایی از سنگ و ساروج برای انتقال آب گرم به همه فضا‌های حمام در نظر گرفته شده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان گفت: با توجه به لوله کشی شهری و به وجود آمدن حمام در منازل شهری از سال ۱۳۴۰ دیگر کاربرد این حمام به تدریج کمرنگ شد واین حمام سال ۱۳۷۴ توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با شماره‌ی ثبت ۲۰۰۳ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.
عباس نوروزی بابیان اینکه این بنا در سال ۹۷ مجددا مرمت شده است افزود:ابزار‌های قدیمی، وسایل مربوط به گرمابه و چهار مجسمه نمادین در این حمام به نمایش گذاشته شده است که به فضای حمام جلوه بخشیده اند.
این حمام از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر برای بازدید گردشگران باز است و یک لیدر گردشگری در حمام فضا‌های مختلف حمام را برای بازدید کنندگان معرفی و تشریح می‌کند.حمام گله داری در جنوب بندرعباس و در محله شاهی یا همان اوزی‌ها نزدیک به سواحل نیلگون خلیج فارس و اسکله شهید حقانی قرار گفته است.
انتهای پیام/ر
معرفی حمام گله داری بندرعباس
