رایزنی‌های آسیایی ظریف؛ از دوحه تا شهر ممنوعه

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان اوایل ماه جاری به منظور شرکت در "اجلاس گفت‎وگو های آسیایی" به دوحه پایتخت قطر سفر و در جریان آن به دلایل تشکیل این نشست از جمله درخواست صلح  منطقه، گسترش صنعت توریسم، افزایش مراودات کشورهای منطقه با استفاده از ارزهای ملی و ... بر گسترش تعاملات بین کشورها نیز تاکید کرد.

در بهار گذشته رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به چند کشور آسیایی از جمله ترکمنستان، هند، روسیه، چین، ژاپن و قطر سفر کرد که می توان این اقدام را در راستای شعار لزوم گسترش روابط کشورهای آسیایی و با هدف نگاه به شرق و کشورهای همسایه دانست. 

کشورهای آسیایی، مسافران یک کشتی

آسیا علاوه بر اینکه بزرگترین قاره جهان است، پرجمعیت ترین و پر تراکم ترین قاره هم به حساب می آید و ایران با عمده این کشورها روابط و تعاملات نزدیکی دارد. چرخ صنعت بسیاری از این کشورها مانند چین، هند، ژاپن، کره و... وابسته به نفت کشورمان است و تحریم نفت جمهوری اسلامی از سوی ایالات متحده، تاثیر مستقیم در اقتصاد آنها خواهد گذاشت که البته ظریف پیش تر تصریح کرده بود کشورمان راه فروش نفت خود را پیدا خواهد کرد.

ظریف در راستای سفرهای خود به کشورهای آسیایی مذاکراتی در ترکمنستان همسایه شمال شرق کشورمان هم داشت و در دیدار با رئیس جمهور ترکمنستان بر لزوم گسترش روابط تاکید کردند. همکاری در مجامع و سازمان‌های بین المللی، مسائل منطقه‌ای بویژه در خصوص افغانستان، برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، سفر رئیس جمهور ترکمنستان به ایران، همکاری‌های ترانزیتی و ریلی، همکاری در حوزه انرژی و برق، اتباع زندانی در دو کشور و دریای خزر از جمله موضوعات و محور‌های گفت‌وگوی دو مقام بود و این رایزنی ها علاوه بر اینکه یک فرصت اقتصادی به حساب می آید ابعاد سیاسی و ژئوپلتیکی نیز دارد.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان هفته گذشته و پس از ترکنمستان به هند سفر کرده و با همتای خود «ساشما سوارج» دیدار کرد. ایران و هند برای گسترش و تداوم روابط خود استفاده از پول محلی را جایگزین دلار کرده اند. هند از جمله کشورهایی بود که از تحریم های نفتی آمریکا معاف شد و بعلاوه تهران- دهلی نو در بندر چابهار نیز با یکدیگر همکاری های اقتصادی مثبت و موثری داشتند.

ظریف در ادامه به توکیو پایتخت ژاپن رفت و در مصاحبه با رسانه های این کشور اظهار کرد که گروه بی با اقدامات جنگ طلبانه دست به خودکشی سیاسی می زند.

براساس اخبار منتشر شده٬ ایران علی رغم تحریم های آمریکا هفته گذشته نفت خود را در انبار‌های ذخیره شهر ژوشان چین تخلیه کرد و بر اساس آمار منتشر شده، صادرات نفت به این کشور افزایش هم پیدا کرده است. چین یکی از کشورهایی است که همیشه تعاملات خود را با ایران حفظ کرد و هیچ زمان تحریم های آمریکا نتوانست مانع تداوم و گسترش روابط دو کشور شود. شاید این موضوع به دلیل قدرت چین در مقابل آمریکا باشد.نکته قابل توجه این است که بیشترین رقم بدهی ایالات متحده متعلق به جمهوری خلق چین است و اگر پکن به یکباره آن راطلب کند می تواند اقتصاد آمریکا را فلج کند. به علاوه کالاهای چینی تاثیر مستقیم بر کیفیت زندگی قشر متوسط آمریکا دارد.

ظریف پیش از ترک توکیو و سفر به پکن اظهار کرد لازم است کشورهای مهم را در جریان آخرین تحولات تحولات برجام قرار دهد و البته این نکته شایان ذکر است که از قدیم ایران با کشورهای آسیایی همواره روابط خوب و مثبتی داشته است.

آیا آمریکا در چاه اقتصادی‌ای که برای ایران کند خواهد افتاد؟

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در حاشیه نشست دوحه مصاحبه ای انجام داد که در آن در رابطه با تحریم های آمریکا علیه کشورمان نیز صحبت کرد.

وی در این مصاحبه علاوه بر اینکه به صراحت گفت کاخ سفید حامی بزرگترین گروه تروریستی منطقه، یعنی رژیم صهیونیستی است، بلکه تاکید کرد ایران راه برون رفت از تحریم ها را پیدا خواهد کرد.

ظریف در پایان سخنرانی خود با اشاره به نبود سازمانی برای گردهم جمع کردن کشورهای آسیایی، بر اهمیت مجمع گفت و گوی آسیایی، گفت و گوی منطقه ای و تقویت این رویکرد در قاره آسیا تاکید کرد.

« ما همیشه به یاد خواهیم داشت که در شرایط سخت، چه کسانی با ما همکاری کردند» این جمله ای است که ظریف در مصاحبه خود با "الجزیره" گفت. وی در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه ایران پس از اتمام معافیت های نفتی خود چه برنامه ای خواهد داشت؟ اظهار کرد که ایران به فروش نفت خود و پیگیری مشتریان ادامه داده و ایران هرگز فراموش نمی کند که چه کسانی در شرایط سخت و تحریم با کشورمان همکاری کردند؛ ظریف پیش تر در نیویورک هم تاکید کرده بود که ایران راه فروش نفت خود را پیدا خواهد کرد.

پیش تر عمده کشور های طرف مبادله با ایران اظهار کرده بودند که از تحریم های آمریکا حمایت نکرده و آنها را به رسمیت نمی شناسند؛ اما شرکت های این کشورها عموما خصوصی بوده و برای ادامه مبادلاتشان با آمریکا و متحدان این کشور و البته از ترس تحریم های واشنگتن ناچار به کاهش و یا قطع همکاری های خود با ایران شدند. ظریف در این باره هم تصریح کرد: ممکن است شرکت‌های خصوصی این کشور‌ها تحت تهدید و اجبار آمریکا و سخت‌گیری آن در این مسائل در کوتاه مدت احتیاط کنند، اما من فکر نمی‌کنم که در میان مدت و بلند مدت احتیاط کنند که (خرید نفت را) کاهش دهند، اما این وضعیت به این معنی نیست که دولت آن کشور‌ها موافق هستند و در واقع اعلام کرده‌اند که (تحریم‌های آمریکا را) به رسمیت نمی‌شناسند.

به صورت کلی هم به نظر نمی آید راه حل هایی که ایالات متحده شتاب زده برای تحت فشار قرار دادن ایران به آنها متوسل می شود در بلند مدت هم کارساز باشد؛ زیرا به هر حال هر چقدر که زمان از آن بگذرد مشتریان نفت ایران هم راه خرید خود را برای ادامه همکاری ها پیدا خواهند کرد.

به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان ایران راه های متعددی را برای ممانعت از فشارهای آمریکا برنامه ریزی کرده است که یکی از آنها ادامه همکاری با شرکای اقتصاد است؛ اما راهی را که بر آن تاکید داشت و اظهار کرد در بلند مدت به ضرر کاخ سفید خواهد بود، حذف دلار از مبادلات است که در حال حاضر در حال فراگیر شدن است.

ایالات متحده آمریکا با وجود بدهی های سنگین و بدون پشتوانه (طلا) کافی، در هر زمان و تنها با تکیه بر نفوذ واحد پول خود در مبادلات اقتصادی جهان، اقدام به چاپ آن می کند. اما به نظر می‌رسد حال و با حذف این واحد پول از مبادلات کشورها و اقدام دولت ها به آغاز تجارت با واحد پول محلی، به نظر نمی‌رسد بتوان افق روشنی را برای آینده دلار و اقتصاد آمریکا متصور شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در سفر نیویورک خود و در "مجمع آسیاسی" تصریح کرده بود که غرور ملت ایران اجازه نرمش در مقابل آمریکا را به دولت مردان کشورمان نمی دهد؛ در مصاحبه با الجزیره نیز تاکید کرد "حتی یک ایرانی را پیدا نمی‌کنید که گزینه تسلیم در مقابل آمریکا را انتخاب کند".

با توجه به تاثیر گذاری وزیر امور خارجه در امور کشور و نقش پررنگی که در این برهه  پر پیچ و خم تاریخی که محمد جواد ظریف در امور مملکتی ایجاد کرد، سوالات زیادی برای همه از جمله خبرنگار الجزیره  ایجاد شده بود که آیا امکان دارد ظریف پس اتمام ماموریت خود در مقام رئیس دستگاه دیپلماسی کشور، به سمت کاندید شدن برای ریاست جمهوری برود یا خیر؟ وی در پاسخ به این سوال هم تصریح کرد که پس از اتمام ماموریت خود، تدریس در دانشگاه را ادامه خواهد داد.

آسیا، بزرگ ترین قاره جهان

قاره آسیا گسترده ترین و پر جمعیت ترین و همچنین پر اتفاق ترین قاره جهان است. در این قاره نژاد ها و اقوام متفاوتی زندگی می کنند که همین امر سبب شده مجموعه متفاوتی از فرهنگ ها و عادت ها در آسیا رواج داشته باشد. قسمت غربی آسیا در حدود 7 سال است که درگیر گروهک های تروریستی از جمله داعش شده و مشکلات متعددی را پشت سر گذاشته است و حال ممکن است  این گروهک به سمت آسیای مرکزی و خاور دور حرکت کند. 

تمام شواهد و اتفاقات بر لزوم گسترش تعاملات و همکاری های موثر و مثبت  کشورهای آسیایی مهر تایید می زند و ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان نیز در مصاحبه ها و سخنرانی های خود در دوحه به این موضوع اشاره کرد.

ولی آیا برگزاری سالانه چند نشست و دیدار برای تحقق این امر کافی خواهد بود؟ و یا دولت ها چگونه می‌توانند نقطه اختلافات خود را کمرنگ کرده و با تاکید بر اشتراکات فرهنگی خود بر میزان همکاری ها بیفزایند؟

انتهای پیام/