آفت شعر امروز، فقدان نقد سالم و حذف خلاقیت است

حسن دلبری عضو هیأت علم دانشگاه حکیم سبزواری در گفت و گو با خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره لزوم و اهمیت نقد در ادبیات از قدیم تا امروز گفت: جایگاه و لزوم نقد، نه تنها در ادبیات بلکه در هنر و از آن فراتر در زندگی آن‌قدر روشن است که نیازی به بحث ندارد اما مسئله مهم امروز خود نقد‌ها هستند؛ نقد اگر نقد صحیح و سالم باشد که نه تنها لازم بلکه واجب است اما جا دارد اشاره کنم به بیتی از حافظ «نقد‌ها را بود ایا که عیاری گیرند/ تا همه صومعه داران پی کاری گیرند». یعنی باید عیار خود نقد‌ها را سنجید، زیرا برخی نقد‌ها اصلا نقد نیستند.

این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: آنتوان چخوف جمله‌ای دارد با این مضمون که «منتقدان هنرمندان شکست‌خورده هستند».

وی ادامه داد:گاهی اوقات منتقد، خود شاعری توانا است که محاسن و معایب کار را به خوبی شناخته و این تجربیات را در قالب نقد در اختیار دیگران قرار می‌دهد که این پسندیده است. اما نقدی که ما در محافل مختلف می‌بینیم در بسیاری موارد اصلا نقد نیست یا انتقادی مغرضانه و یا تحسینی بی‌پایه است.

دلبری افزود: برخی از من می‌پرسند که چرا در فضا‌های مجازی مطلبی نمی‌گذارید؟ می‌گویم متاسفانه من در کانال‌ها و فضای مجازی بیش از آن که شاهد نقد سالم باشم، نقد معیوب می‌بینم. شاعرانی را می‌بینم با شعری بسیار قوی که کارشان دیده نمی‌شود و در نقطه مقابل گاه شاهد یک اثر بسیار ضعیف و سطحی هستم که به دلایل مختلف، انبوهی از لایک و کامنت مخاطبان را با خود دارد.وقتی یک شاعر جوان و مبتدی که از پشت پرده‌ها آگاه نیست و این‌ها را می‌بیند و می‌خواند، تصور می‌کند شعر خوب، این است که همین مسئله آفت شعر امروز شده است پس به نظر من آفت شعر امروز، نحوه نادرست نقد شعر امروز و آنچه به نام نقد انجام می‌شود، است.

وی در توصیه به اهالی قلم بیان کرد: نقد یعنی جدا کردن سره از ناسره که اصطلاحی است برگرفته از علم کیمیاگری و به کمک آن سکه‌های طلا را از سکه‌های تقلبی تشخیص می‌دادند از این رو گوش دادن به توصیه‌های کسانی که مورد اعتماد هستند، کمک خوبی است.

عضو هیأت علم دانشگاه حکیم سبزواری ادامه داد:من به نوقلم‌ها و جوانان توصیه می‌کنم که به نقد‌های مجازی که گاه حتی نام منتقد هم ذیل آن درج نشده، اتکا و اکتفا نکنند و به جای مراجعه به هنرمندان شکست خورده، منتقدان استخوان‌دار و اصیل را شناخته و به سراغ نقد‌های آنان بروند.

دلبری با اشاره به اهمیت منبع قابل اطمینان پیشنهاد مطالعه برای نوقلمان گفت: من آثار منتقدانی را که خود شاعر موفقی بوده‌اند  مانند استاد شفیعی کدکنی، محمدکاظم کاظمی و عبدالحسین زرین‌کوب را بیشتر پیشنهاد می کنم. شاعر باید آن‌قدر مطالعه و معلومات داشته باشد که منتقد اول و آخر شعرش خودش باشد.

خالق کتاب «رسم دلبری» درباره این که چرا گاهی آثار یک شاعر به مرور زمان افت می‌کنند و دچار تکرار می‌شود، توضیح داد: اولین مجموعه شعر یک شاعر گاهی حاصل یک دهه شاعری است. اما مجموعه بعدی او ممکن است فقط یک سال شاعری را پشت سر خود داشته باشد. یعنی شاعر برای نخستین مجموعه خود، از میان آثاری که طی سال ها سروده ، آثار قوی‌تر را با دقت گزینش می‌کند. موفقیت این مجموعه او را وسوسه کرده و تصمیم به انتشار مجموعه بعدی می‌گیرد که همین تصمیم، آفت هنر است.

وی افزود: هنر وقتی خودجوش است حاصل خلاقیت بوده و از لحظه‌ای که تصمیم به خلق اثر هنری می‌گیریم، خلاقیت جای خود را به تولید می دهد.

دلبری تاکید کرد:وقتی اثر پخته و رسیده باشد خودش را نشان می‌دهد، ولی وقتی به اجبار بخواهیم آن را به نمایشگاه سال بعد برسانیم، باعث افت کیفی آثار می‌شود.

انتهای پیام/