کسب عنوان پایتخت کتاب ایران برای شهر ادیبان و عالمان عجیب نیست/ کتاب چه جایگاهی در زندگی شیرازی‌ها دارد؟

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، نام شیراز یادآور بزرگمردان ادب ایران، حافظ و سعدی و نام ملاصدرا فیلسوف بلند آوازه را در ذهن  تداعی می‌کند. گویی این شهر مامنی امن برای همه آنان است که می‌خواهند قلم به دست بگیرند و آثار ماندگار بنگارند.

علی سامی، سیمین دانشور، خاندان وصال شیرازی، فرصت الدوله شیرازی، قطب الدین شیرازی و صد‌ها نام ماندگار دیگری که در دوران‌های مختلف تاریخ، تالیفات بسیار در عرصه علم، فرهنگ و ادب دارند گواه این مطلب است که این شهر از گذشته‌های دور تا به امروز مورد توجه دوستداران علم، ادب و فرهنگ بوده است، کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و عناوینی این چنین برای چنین شهری با چنان پشتوانه‌هایی چندان عجیب نیست و مطمئنا این شهر پر آوازه استحقاق آن را دارد که مورد توجه جهانیان به عنوان مهد پرورش علم و فرهنگ قرار بگیرد.

شیراز تا سال آینده عنوان ششمین پایتخت کتاب ایران را دارد، در این ۱۲ ماه فرصت، باید زمینه حضور پربار در رقابت کسب عنوان پایتختی کتاب جهان را برای خود فراهم کند. شیراز حالا باید خود را برای رویداد‌های بزرگ حوزه کتاب در ابعاد ملی و فراملی آماده کند و به نمایشگاه‌های کتاب تهران و فرانکفورت به عنوان دو نقطه عطف برای عرض اندام و نشان دادن توانایی‌های خود، نگاه ویژه داشته باشد.

مهم‌ترین عملکرد و برنامه‌های شیراز در دوره ششم همکاری نهاد‌های شهری در ترویج فعالیت‌های کتابخوانی، بازسازی قدیمی‌ترین کتابخانه درجنوب ایران، ایجاد باغ کتاب، ایجاد کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان، ایجاد شبکه شهروندان دوستدار کتاب، اعلام فرخوان انتخاب کتاب سال فارس و برنامه ویژه مفاخر اعلام شد.

با کسب عنوان پایتخت کتاب ایران مسئولان شیرازی از طرح‌ها و گام‌های بلند بعدی گفتند.

ترویج کتابخوانی و بهبود فضا‌های کتابخانه‌ای

منوچهری مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، ضمن قدردانی از تلاش‌های انجام شده در حوزه کتابخوانی شهر شیراز گفت: مشارکت مردم و همیاری و همکاری مسئولان و سازمان‌های مختلف به‌ویژه کتابداران توانای کتابخانه‌های عمومی شهر شیراز به عنوان سکان‌داران کتاب و کتابخوانی این موفقیت را برای شهر فرهنگ و ادب رقم زد.

او با اشاره به اینکه عزم مسئولان و مردم برای ترویج کتابخوانی در شهر شیراز بیشتر خواهد شد، افزود: امیدوارم با کسب عنوان پایتختی کتاب برای شهر شیراز، شاهد گسترش برنامه‌های ترویجی کتابخوانی و بهبود فضا‌های کتابخانه‌ای در این شهر باشیم.

گسترش فعالیت‌های مرتبط با کتاب و کتابخوانی

صابر سهرابی مدیر کل فرهنگ و ارشاد فارس در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، کسب عنوان پایتختی کتاب را نتیجه تلاش جمعی و گروهی دستگاه‌های فرهنگی و متولیان حوزه کتاب دانست و گفت: در این میان نقش استاندار و استانداری فارس، فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه‌های عمومی استان، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صدا و سیمای مرکز فارس، معاونت فرهنگی شهرداری شیراز، مرکز حافظ شناسی، مرکز سعدی شناسی، حوزه‌های نشر، چاپخانه داران، کانون‌های آگهی و تبلیغات و همچنین رسانه‌های مکتوب و خبرگزاری‌های استان قابل توجه و ستایش است.

او ادامه داد: شبکه تاکسیرانان دوستدار کتاب، ورزشکاران دوستدار کتاب، مهد‌های کودک و مدارس دوستدار کتاب، پستچی‌های دوستدار کتاب، پاکبانان دوستدار کتاب و خیرین دوستدار کتاب به اجرا درآمده است و علاوه براین نویسندگان و نخبگان حوزه کتاب و کتابخوانی استان در سنین نوجوان تا بزرگسال، شناسایی و با تشویق و ترغیب آنها به توسعه فعالیت‌های مرتبط با کتابخوانی در این مسیر گام‌های جدی برداشته شدو این برنامه‌ها همچنان ادامه خواهند داشت و در مسیر دست یافتن به کسب عنوان پایتختی جهان به کار گرفته خواهند شد.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، نامزد شدن شیراز به عنوان پایتخت کتاب جهان و معرفی به یونسکو، افزایش بن خرید کتاب در نمایشگاه کتاب استانی، اختصاص بودجه دایمی به دبیرخانه پایتختی کتاب، کمک به توسعه زیرساخت‌های کتابفروشی‌های شیراز برای تعمیر، تجهیز و خرید کتاب، حضور مستمر و پررنگ در نمایشگاه‌های کتاب داخلی و خارجی مثل نمایشگاه بین المللی تهران و فرانکفورت آلمان، افزایش سرانه کتاب‌های اهدایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به استان فارس، افزایش سرانه خرید کتاب و حمایت از ناشران و عضویت دائم اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در شورای سیاست گذاری پایتختی کتاب ایران و ترکیب داوران این رویداد، بخشی از دستاورد‌های پایتختی کتاب ایران برای شیراز و فارس است.

کتاب چه جایگاهی در زندگی شیرازی‌ها دارد؟

کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و توجه به سرانه پایین مطالعه در کشور این سوال در ذهن باقی است که آیا شیرازی‌ها به راستی کتابخوان‌تر هستند؟ کتاب چه جایگاهی در زندگی شان دارد؟

از جمله کسانی که می‌توانند به خوبی به این پرسش پاسخ دهند کتاب فروش‌ها هستند همان‌ها که با همه دغدغه‌های بالا بودن قیمت کتاب و پایین بودن سرانه مطالعه هنوز کتاب فروشی شان همان کتاب فروشی است و تبدیل به کباب فروشی یا مغازه پوشاک و فست و فود نشده است. کتابفروش‌های شیراز را می‌توان به طریقی مروجین فرهنگ کتابخوانی برشمرد.

بسیاری از من اجازه عکس گرفتن از صفحات کتاب یا کپی می خواهند

حسن حق صفت که بیست سال به عنوان کتابفروش فعالیت دارد در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، سابقه آشنایی اش با این عرصه را ۵۰ سال خواند و گفت: پدرم در خرمشهر چاپخانه دار و کتابفروش بود و بعد از جنگ کارش را با دستفروشی کتاب و صحافی کارش را ادامه داد.

او علت پابرجا ماندن خودش در عرصه کتابفروشی را عرضه کتاب‌های خاص و نایاب به ویژه در زمینه روانشناسی اعتیاد عنوان کرد و افزود: اعتیاد و مشکلات عصبی از جمله کتاب‌هایی است که امروز مورد نیاز بسیاری است.

حسن حق صفت، درباره علت عنوان بهبودی بر روی کتابفروشی اش را همین نوع کتاب‌ها عنوان کرد.

او از ۲۰ سال پیش شروع به جمع آوری کتاب در زمینه روانشناسی کرده، کتابفروشی کوچکش در بازار انقلاب شیراز پاتوقی برای گروه‌هایی که در زمینه ترک اعتیاد فعالیت می‌کنند، بوده و این توجه باعث توسعه کار و نقل مکان گسترش فضای کارش شده است.

این کتابفروش، در پاسخ این سوال که آیا شیرازی‌ها به راستی کتابخوان هستند دغدغه مالی را عامل بزرگی برای کتابخوان‌ها برشمرد و گفت: مردم توان خرید ندارند قیمت کتاب‌ها چند برابر شده، خیلی‌ها از من می‌خواهند اجازه بدهم از صفحات کتاب عکس یا کپی و بگیرند.

کرایه کتاب‌های داستان با هدف کمک به کتابخوان‌های کم در آمد

حق صفت گفت: کار خاصی که برای کمک به کتابخوان‌های کم درآمد کرده ام این است که در بخش رمان‌ها به مشتری این پیشنهاد را می‌دهم که کتاب را ببرند و هزینه اش را پرداخت کنند. بخوانند و بعد کتاب را هر زمان که خواستند برگردانند و فقط کرایه کتاب را به صورت جزیی پرداخت کنند.

او، علت کتابفروش ماندنش را علاقه پدر مرحومش به این کار و علاقه خودش می‌داند و معتقد است از بازخورد کسانی که به کتابفروشی او مراجعه می‌کند پی برده است که موفق بوده، ولی از بحث مالی اصلا راضی نیست.

حق صفت، درباره عنوان پایتختی کتاب ایران گفت: کار فقط با اسم گذاشتن درست نمی‌شود و امیدوار است شرایطی مهیا شود که خریدن کتاب برای مردم راحت شود.

فروش قابل توجه کتاب‌های کودک و نوجوان نوید بخش است

به سراغ یکی کتابفروشی‌های بزرگ و قدیمی که در مرکز شهر شیراز قرار دارد، رفتم. کتابفروش در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، خودش را حمید فلاحی فرزند سید محمد حسن فلاحی از پیشکسوتان کتابفروش در شیراز معرفی کرد و گفت: من بعد از سال‌ها دوری از وطن دوباره به کشور بازگشتم و روز‌های بازنشستگی را با کتابفروشی سپری می‌کنم و قبل از من این کتابفروشی از طریق پدرم و دیگر کارشناسان خبره این عرصه اداره می‌شده است نکته‌ای که در این مدت پی بردم این است که مردم کمتر از قبل کتاب می‌خرند. من هنوز روز‌های شلوغ و پر هیاهوی گذشته کتابفروشی را در خاطر دارم. البته کتاب ها‌ی کودک و نوجوان از جمله کتاب‌های پر فروش هستند و این مساله می‌تواند نوید بخش رویداد‌های خوبی در آینده باشد. او هم از کسانی گفت که اهل فرهنگ و ادب شعر و عرفان هستند معمولا می‌آیند و نمی‌توانند کتاب بخرند و در پایان با جمله دور می‌زنیم و برمی گردیم از کتابفروشی خارج می‌شوند.

معافیت مالیاتی نداریم، درآمدی هم نداریم، ولی علاقه داریم

فلاحی افزود: ما از معافی مالیاتی برخودار نبودیم و درآمد کتابفروشی در حد مخارج آب و برق است، اما یاد آوری علاقه بسیار پدرش و این جمله او که ما با دادن کتاب به دست یک فرد می‌توانیم دانشی را به دیگری انتقال دهیم باعث انگیزه برای خودش می‌شود.

فلاحی هم امیدوار است کسب عنوان پایتختی کتاب عاملی برای ایجاد شرایط برای خرید کتاب با قیمت ارزان‌تر شود.

کتابخوان‌ها بیشتر از اقشار متوسط و زیر متوسط هستند

به سراغ یکی دیگر کتابفروشی‌های بزرگ شیراز رفتم. مسئول کتابفروشی در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، خودش را رضا عبدالهی با سابقه ۲۵ سال فعالیت معرفی کرد و گفت: پدر بزرگم ۵۰ هزار جلد کتاب داشت و او عاملی برای علاقمندی من به کتاب و کتابفروشی شد.

وی در پاسخ به علت خلوت بودن کتابفروشی را سرما و شروع نشدن ترم تحصیلی دانشجویان عنوان کرد و گفت: البته رکودی که بر بازار حاکم است و کم شدن قدرت خرید مردم و افزایش قیمت کتاب را نمی‌توان نادیده گرفت. بیشتر کتابخوان‌ها قشر متوسط و زیر متوسط هستند.

نمایشگاه کتاب استان فارس فرصتی طلایی برای ناشران و کتابفروشان

عبدالهی، شیراز را محل مناسبی برای فروش کتاب خواند و گفت: همکاران تهرانی هم این مساله را قبول دارند. انتشاراتی‌های تهران از نمایشگاه استانی شیراز استقبال می‌کنند و بار‌ها شنیده ام که گفته اند ما در بسیاری از نمایشگاه‌های دیگر استانی مقدار قابل توجهی از کتابهایمان را برمی گردانیم اما! در شیراز نه تنها کتاب‌هایی که می‌آوریم فروش می‌رود بلکه چندین جلد هم دوباره به هر طریقی شده به نمایشگاه می‌آوریم.

عبدالهی، اظهار کرد: درباره راهکار ترویج بیشتر کتابخوانی باید روی کودکان کار کرد مطمئنا بزرگسال بی تفاوت نمی‌تواند کودک کتابخوان تربیت کند و کودکی که با کتاب انس می‌گیرد این وسیله را جزو لاینفک زندگیش می‌پذیرد. مطمئنا آموزش و پرورش می‌تواند گام‌های موثری در این زمینه بردارد.

کتاب وسیله‌ای برای رشد فرهنگ و فرهنگ وسیله‌ای برای رشد همه عرصه ها است

سعید نوبخت جوان ۲۲ ساله‌ای است که حدود ۳ ماهی در کتابفروشی آقای عبدالهی کار می‌کند در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، علت فعالیت اش در این عرصه را علاقه خواند و گفت: ۳ سالی است که رو به مطالعه جدی آورده ام و کتاب‌های رمان داستان داخلی و خارجی می‌خوانم به صورت دائمی عضو کتابخانه هستم.

به نظر این جوان کتابخوان گرفتار‌های زیاد مردم و قیمت زیاد کتاب‌ها باعث شده است که مردم کمتر کتاب بخرند و لازم است یارانه های خوب روی کتاب‌ها اعطا شود، کتاب‌های کتابخانه‌ها معمولا قدیمی است و به ندرت می‌توان کتاب‌های به روز را در آن دید.

به نظر این کتابفروش جوان کتاب ابزاری ارزشمند برای شکوفا فرهنگ است و اگر فرهنگ رشد کند باعث شکوفایی در همه زمینه‌ها می‌شود.

برگزار نشدن نمایشگاه کتاب استانی دریغ فرصتی از کتابفروشی ها است

محمد جمالی ناشر و کتابفروش که بیش از ۲۰ سال است در این عرصه فعالیت دارد در گفت‌وگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، درباره فروش کتاب در شیراز گفت: از نظر نمایشگاهی فروش کتاب بسیار بالا است مخصوصا نمایشگاه‌های استانی فرصتی مناسب برای فروش کتاب است.

او برگزار نشدن نمایشگاه کتاب استانی فارس امسال را اتفاقی ناخوشایند برشمرد و افزود: بسیاری بن‌های کتاب نمایشگاه را سر فرصت و حوصله در کتابفروشی‌ها خرج می‌کنند. تشکیل نشدن نمایشگاه استانی امسال فرصتی را از کتابفروشی‌ها دریغ کرد.

جمالی، یکی از معضلات بالای کتاب در شیراز را قاچاق کتاب برشمرد و کتاب‌هایی بی کیفیت با ۵۰ درصد تخفیف را فاجعه خواند و گفت: چنین کتاب‌هایی معمولا یا ترجمه بی محتوایی دارند یا کپی هستند؛ که به ناشر و کتابفروش ضربه می‌زند؛ و حتی قیمت‌های تخفیفی آنها هم واقعی نیست و معمولا فقط عنوان تخفیف را یدک می‌کشند.

خریداران کتاب در شیراز فقط شیرازی‌ها نیستند

جمالی آمار فروش کتاب در شیراز را بالا خواند و این نکته را یاد آور شد که این آمار فروش تنها از آن شیرازی‌ها نیست و شهرستان‌های دیگر فارس و برخی شهرستان‌های استان‌های همجوار هم یا کتابفروشی ندارند و یا کتابفروشی بزرگ در آنها موجود نیست. پس نمی‌توان آمار فروش بالای کتاب را فقط به پای شیرازی‌ها نوشت.

این کتابفروش شیرازی هم رکود کتابفروشی را مشکلی بزرگ برشمرد و گفت: اگر مغازه برای خودت نباشد باید جمع کنی و در غیر این صورت هم باید علاقه داشته باشی، چون راه‌های بهتری برای کسب درآمد با سرمایه بالا موجود است.

جمالی هم از علاقمندان بی پول کتاب‌های خاص با قیمت بالا گفت و هم از افراد بی تفاوت نسبت به اهمیت مطالعه. پدر و مادر‌هایی را در خاطر داشت که با وجود نداشتن وضعیت مالی مناسب، فرزندانشان را به کتابفروشی می‌آورند و از او می‌خواهند بهترین کتاب‌ها را ببیند و انتخاب کند.

او هم معتقد است فقط کسب عنوان نمی‌تواند عاملی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی باشد و این عنوان وقتی ارزشمند می‌شود که شرایط خرید کتاب هم تسهیل شود.

ویژگی مشترک بیشتر کتابفروش‌های شیرازی این بود که آن‌ها سرمایه قابل توجه شان را با عشق و علاقه در این راه با وجود بی مهری بازار گذاشتند و امیدشان ترویج فرهنگ کتابخوانی است.

این مطلب صحیح است که فرد کتابخوان به هر طریق کتاب را جزو لاینفک زندگیش می‌داند و از راه‌های مختلف از جمله امانت گرفتن کتاب آن را می‌خواند و یا هزینه خریدش را مهیا می‌کند و گرانی کتاب بهانه نخواندن نمی‌شود اما! مطمئنا اگر هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی و ثبت شیراز به عنوان پایتخت کتاب جهان است باید شرایط بهتری برای چنین افرادی مهیا شود و تا آن‌ها بدون دغدغه کتاب بخرند و بخوانند؛ از طرفی افرادی را هم باید در نظر گرفت که کتاب اولویت زندگی شان نیست و قیمت پایین‌تر کتاب می‌تواند عاملی باشد تا آن‌ها گرانی کتاب را بهانه نکنند. شاید مقایسه قیمت کتاب با شکلات و آدامس عاملی شده تا گران بودن کتاب زیر سوال نرود، ولی در شرایطی که شیراز عنوان پایتخت کتاب ایران را کسب کرده است بهانه‌ها باید برای نخواندن کتاب حذف شود باید منتظر شد و دید فیمت‌ها زیر سایه عنوان برای دوستداران کتاب تغییری خواهد داشت؟ یا ناشران در پایتخت ایران با دغدغه‌های کمتری فرصت فعالیت خواهند داشت؟

انتهای پیام/