آشنایی با کشور تونس اسرارآمیزترین کشور آفریقایی

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  در ۱۴۶ پیش از میلاد، منطقه مدیترانه توسط امپراطوری روم تصرف گردید و از آن پس تونس تا سقوط امپراطوری در قرن پنجم، بخشی از امپراتوری روم بود. پس از سقوط امپراتوری روم، تونس مورد تاخت و تاز قدرت‌های مختلف اروپایی قرار گرفت، اما نهایتا در قرن هفتم میلادی به استیلای مسلمانان درآمد.

در سدهٔ هفتم میلادی اعراب مسلمان حملات خود را به تونس آغاز کردند. آنان سرانجام به فرماندهی عقبة بن نافع بخش‌هایی از سرزمین تونس را تصرف و شهر قیروان را ساختند. حسان بن نعمان تونس را به طور کامل فتح کرد. در سدهٔ نهم میلادی اغلبیون - که از قبیلهٔ بنی تمیم بودند- به فرماندهی ابراهیم بن اغلب از سوی خلفای عباسی به حکومت تونس رسیدند.

در سال ۹۰۹ میلادی خلفای اسماعیلی مذهب فاطمی اغلبیون را شکست داده و شهر مهدیه را بنا کردند. در سال ۹۶۱ میلادی المعز خلیفهٔ فاطمی مصر را تصرف کرد و مقر حکومت فاطمی را از مهدیه به آن سامان انتقال داد. پس از این رویداد دودمان بربری زیریون که از قبیلهٔ صنهاجه بودند به سرکردگی بلقین بن زیری در تونس قدرت را به دست گرفتند. زیریون از خلفای فاطمی مصر پیروی می‌کردند، اما پس از سرپیچی از ایشان در سال ۱۰۵۰ توسط جنگجویان قبیلهٔ بنی هلال قلع و قمع شدند. از این پس زیریون بخش بزرگی از قلمرو خود را از دست دادند و تنها به شهر ساحلی مهدیه و حومهٔ آن محدود شدند.

در سدهٔ دوازدهم میلادی جزیرهٔ جربه و بخشی از سواحل تونس (از جمله شهر مهدیه) به همراه جزایرمالت به دست نورمن‌ها افتاد و حکومت زیریون به پایان رسید. در سال ۱۱۵۹ میلادی دودمان مراکشی موحدون بر تونس مسلط شدند، اما در سال ۱۲۳۰ میلادی از حفصیون شکست خوردند. فرمانروایی حفصیون بر تونس تا سده شانزدهم میلادی ادامه یافت. امیران هر دو دودمان از تبار بربر آمازیغ بودند.

در قرن ۱۵ میلادی تعدای از یهودیان به تونس مهاجرت کردند. در اوایل دهه ۱۵۷۰، تونس بخشی از امپراتوری عثمانی شد.

در سده نوزدهم فرانسه و بریتانیا، شروع به دخالت در امور این کشور کردند. فرانسه بر اساس پیمان باردو که در سال ۱۸۸۱ میلادی بسته شد، تونس را مستعمره خود اعلام کرد. با آغاز جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان برای تقویت پایگاه متحدین در شمال آفریقا، در تونس نیرو پیاده کرد. در سال ۱۹۴۳ نیرو‌های ارتش آلمان از تونس عقب نشینی کردند و تونس به کنترل متفقین درآمد. کشور تونس طی پیمان پاریس که در سال ۱۹۵۶ میلادی امضاء شد، استقلال خود را به دست آورد.

در اواسط قرن نوزدهم میلادی به تدریج نفوذ قدرت‌های استعمارگر اروپایی در تونس بیشتر شد. اروپائیان ابتدا از نظر مالی و تجاری و سپس از نظر سیاسی، نظامی، فرهنگی و دینی در تونس نفوذ کردند. ارتش فرانسه در ۲۴ آوریل ۱۸۸۱ میلادی تونس را اشغال کرد. هم زمان با موج استقلال خواهی در آفریقا پس از جنگ جهانی دوم، نیرو‌های ملی‌گرا و مذهبی، فعالیت‌های خود را جهت استقلال تونس آغاز کردند که در نهایت بر اساس مقاوله نامه‌ای که در ۲۰ مارس ۱۹۵۶ میلادی در پاریس به امضا رسید، تونس به عنوان کشوری مستقل اعلام موجودیت نمود.

پنج روز پس از استقلال، انتخابات مجلس ملی مؤسسان برگزار و حزب "دستور جدید" با ۹/۹۸% آرا به پیروزی رسید. بر این اساس، "حبیب بورقبیه" رهبر حزب دستور که نقش موثری در ساماندهی به فعالیت‌های استقلال طلبانه مردم تونس داشت، به عنوان نخست وزیر نظام سلطنتی، انتخاب شد. به این ترتیب، اولین حکومت بعد از استقلال در تونس شکل گرفت. با اعلام نظام جمهوری، مجلس ملی، حبیب بورقیبه را به عنوان رئیس جمهوری اعلام کرد. به موازات افزایش قدرت بورقیبه، محبوبیت او نزد مردم افزایش یافت؛ به طوری که به عنوان رهبر و پدر استقلال و قائد اعظم و مجاهد اکبر شهرت یافت. در اول ژوئن ۱۹۵۹ میلادی، قانون اساسی جدیدی برای تونس تدوین گردید که به موجب آن نظام سیاسی بر پایه تفکیک قوا و مساوات در برابر قانون و تضمین آزادی عقیده و آزادی اجتماعات شکل گرفت، اما این مسئله تنها در حد سخن باقی ماند و هیچگاه عملی نشد.

حزب "جنبش گرایش اسلامی"، که بعد‌ها به "النهضة" تغییر نام داد، در ۶ آوریل ۱۹۸۱ میلادی توسط شیخ راشد الغنوشی اعلام موجودیت کرد و خواستار کسب مجوز فعالیت سیاسی از دولت شد. لازم به ذکر است که این درخواست از سوی وزارت کشور مورد قبول واقع نگردید و اکثر اعضا و رهبران آن دستگیر شدند. با ادامة مشکلات اقتصادی در کشور قیام معروف به " انقلاب نان" در ژوئیة ۱۹۸۴ میلادی حادث شد که نتیجه آن افزایش ۱۱۲ درصدیِ بهای مواد غذایی و به خصوص قطع یارانة نان بود.

حبیب بورقیبه اولین رئیس جمهور و حاکم مطلقه این کشور بود که در زمان او، تونس از نظر اقتصادی و سیاسی متحد نزدیک فرانسه بود و روابط نزدیکی نیز با کشور‌های غربی، از جمله آمریکا برقرار نمود. حبیب بورقیبه اصلاحات اساسی اجتماعی و اقتصادی را در این کشور آغاز نمود. او نظام آموزش نوین را در این کشور بنیان نهاد، آموزش عالی را بسط داد. در زمان او روابط تونس با کشور‌های غربی و دنیای عرب هرچه بیشتر مستحکم‌تر شد. اما فقدان آزادی‌های سیاسی و عدم توازن میان توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی باعث شد حکومت وی پس از ۳۱ سال استبداد سیاسی و کنترل فعالیت‌های مذهبی، در سال ۱۹۸۷ به دست زین العابدین بن علی سرنگون شود.

در ۷ نوامبر ۱۹۸۷ میلادی ژنرال "زین العابدین بن علی" به استناد یک گواهی پزشکی، بورقیبه را به علت اختلال روانی و بیماری، فاقد توانایی لازم برای ادامة حکومت دانست. به این ترتیب بورقیبه از مسند قدرت برکنار گردید و در آوریل ۲۰۰۰ میلادی درگذشت. طبق قانون اساسی تونس، بن علی که در اکتبر ۱۹۸۷ میلادی نخست وزیر تونس شده بود، به عنوان رئیس جمهور، سوگند یاد کرد. حملة دولت بن علی به هواداران النهضة در ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ میلادی، حدود سی هزار زندانی و صد‌ها تبعیدی و کشته برجای گذاشت.

بن علی نیز کماکان همان سیاست‌های حبیب بورقیبه را دنبال کرد و همچنان به اعمال حکومت استبدادی ادامه داد. سرانجام حکومت وی نیز پس از ۲۳ سال دیکتاتوری، خودکامگی و اختناق در شرایطی مشابه، در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ (۲۴ دی ۱۳۸۹) بواسطه قیام مردمی سرنگون شد و خود او به عربستان سعودی گریخت. با خروج بن علی، جایگاه رئیس جمهور تضعیف و نخست وزیر به عنوان رئیس حکومت، نقش اصلی را در اداره امور کشور به عهده گرفت. پس از پیروزی انقلاب تونس، محمد الغنوشی آخرین نخست وزیر دولت بن علی، تلاش نمود با کنترل اوضاع، خود را در رأس دولت حفظ نماید؛ ولی پافشاری مردم و تحصن آن‌ها در مقابل ساختمان نخست وزیری، منجر به خروج تمامی چهره‌های دولت بن علی از قدرت گردید. آقایان باجی قائد السبسی، حمادی الجبالی و علی العریض نخست وزیران دولت انقلابی بودند که هر کدام بدلایلی ناچار به ترک عنوان خود شدند.

انقلاب تونس

در تاریخ ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، (۲۴ دی ۱۳۸۹ شمسی) و در پی ناآرامی‌ها و اعتراضات گسترده مردم تونس و کشته‌شدن صد‌ها نفر از معترضان در حمله نیرو‌های امنیتی به تظاهرکنندگان ضددولتی که با خودسوزی یک جوان تحصیل کرده در این کشور آغاز شد. در صبحگاه جمعه ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ خبر فرار "بن علی" نه تنها ملت تونس بلکه همه ملت‌های مسلمان را خوشحال کرد. بن علی که فرانسه از ورودش به این کشور ممانعت کرد به سمت کشور‌های خلیج فارس حرکت کرد تا سرانجام دولت عربستان سعودی پذیرای وی شد. چندی پس از خروج بن علی، "شیخ راشد الغنوشی" که ۲۰ سال در تبعید در خارج از تونس به سر می‌برد، به همراه ۷۰ تن از مخالفان رژیم زین‌العابدین بن‌علی به تونس بازگشت.

در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۹۰ مجلس موسسان، آقای منصف المرزوقی را به عنوان اولین رئیس جمهور منتخب مردم انتخاب کرد. المرزوقی در زمره شناخته شده‌ترین مخالفان حکومت بن علی می‌باشد که در سال‌های حکومت بن علی در تبعید به سر می‌برد.

موقعیت جغرافیایی

تونس شمالی‌ترین کشور قاره آفریقا است که در حاشیه دریای مدیترانه واقع شده و با کشور‌های الجزایر و لیبی مرز مشترک دارد. مساحت این کشور ۱۶۳،۶۱۰ کیلومتر مربع بوده و دارای ۹۶۵ کیلومتر مرز مشترک با الجزایر و ۴۵۹ کیلومتر مرز مشترک با لیبی است. همچنین طول سواحل آن در دریای مدیترانه، ۱۱۴۸ کیلومتر است. بلندترین نقطه سرزمین تونس، کوه الشعانبی با ارتفاع ۱۵۴۴ متر می‌باشد. این کشور در ۳۰ درجه طول و ۳۷ درجه عرض شمالی واقع شده است.

اقلیم و آب و هوا

تونس دارای آب و هوای عمدتاً گرم و خشک در مرکز و جنوب و آب و هوای معتدل و نسبتاً مرطوب در سواحل دریای مدیترانه است. بخش‌های داخلی آن از بیابان‌های سنگلاخی و بخش جنوبی آن نیز پوشیده از شنزار است، اما نواحی شمالی تونس که همجوار با دریای مدیترانه است، نسبتاً حاصلخیز و پوشیده از جنگل است. در شمال غربی تونس کوه‌هایی کم ارتفاع وجود دارند که بلندای هیچیک از ۱۵۴۴ متر فراتر نمی‌رود. تونس همچنین دارای چند دریاچه فصلی زمستانی است که طی تابستان، خشک و پوشیده از نمک هستند.

صحرا در تونس

شهر تونس (پایتخت) در منطقه‌ی جلگه‌ای شمال شرقی این کشور در انتهای خلیج تونس قرار گرفته و از آب و هوای بسیار معتدل برخوردار است. درجه حرارت این شهر در ژانویه تا ۷ درجه بالای صفر تنزل می‌یابد و در تابستان تا بیش از ۳۰ درجه گرم می‌شود. این منطقه سالانه از ۶۲۲ میلی متر باران، بهره‌مند است.

جغرافیای انسانی

تونس قریب به ۱۱ میلیون جمعیت دارد. از این تعداد سن ۴۰ درصد از آن‌ها زیر ۲۴ سال است و قریب به ۵۰ درصد نیز بین ۲۵ تا ۵۴ سال سن دارد. بدین ترتیب ملاحظه می‌شود که تونس دارای جمعیتی جوان است. نرخ رشد جمعیت در تونس کمتر از یک درصد است. بالغ بر ۴۲ درصد از جمعیت کشور بیکار هستند. زبان مردم تونس، عربی است. البته به ترتیب، زبان‌های فرانسه، انگلیسی و تا حدی ایتالیایی نیز در امور اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی‌های ژنتیکی نشان می‌دهد که این مردم از دیدگاه نژادی همگن نیستند و آمیزه‌ای از تیره‌های گوناگون‌اند که در طول تاریخ پر فراز و نشیب این کشور، از آسیا و اروپا به شمال آفریقا کوچ کرده‌اند. مردمان کرانه‌های شمالی تونس به سبب مهاجرپذیر بودن این سامان، آمیزه‌ای از بربرها، فنیقی‌ها و کارتاژی‌ها، رومیان و عرب‌ها هستند. این در حالی است که مردمان بخش‌های مرکزی و جنوبی تونس بیشتر تبار بربر دارند. در تونس اقلیتی بربرزبان نیز می‌زیَند.

تقسیمات اداری:

تونس دارای ۲۴ استان شامل: آریانه، باجه، بن عروس، بنزرت، قابص، قفسه، جندوبه، قیروان، قصرین، قبلی، کاف، مهدیه، منوبه، مدنین، مونستیر، نابل، صفاقس، سیدی بوزید، سیلیانه، سوسه، تطاوین، توزر، تونس و زغوان می‌باشد. سیدی بوزید زادگاه محمد بوعزیزی، جوان خودسوخته‌ای است که آتش انقلاب‌های عربی را شعله ور ساخت.

زمامداران تونس پس از انقلاب، اهتمام ویژه‌ای در جبران عقب ماندگی‌های استان‌های محروم این کشور از جمله سیدی بوزید، به عمل آورده اند.

شهر‌های مهم: تونس (العاصمه)، صفاقس، سوسه، نابل، مهدیه، باجه، قیروان، قفصه، و بنزرت از جمله مهمترین شهر‌های جمهوری تونس هستند.

ساختار دولت: حکومت تونس جمهوری است و از سال ۱۹۸۷ تا ژانویه ۲۰۱۱ توسط رئیس جمهور زین العابدین بن علی، اداره می‌شد. تونس همچنین دارای نخست وزیری است که همراه با رییس جمهور، قوه مجریه را اداره می-کنند. قوه مقننه این کشور در حال حاضر به مجلس ملی تأسیسی خلاصه می‌شود. قوه قضایی کشور نیز با نظارت دیوانعالی کشور فعالیت می‌نماید. کشور به ۲۴ فرمانداری تقسیم شده است.

اقتصاد:

امروزه اقتصاد تونس تا حد زیادی بر کشاورزی، معادن، گردشگری و صادرات کالا‌های صنعتی استوار است. تونس دارای اقتصادی متنوع و در حال رشد است. صنایع اصلی این کشور شامل صنایع نفت، فرآوری مشتقات فسفات و سنگ آهن، منسوجات، کفش و فرآوری محصولات کشاورزی، ساخت قطعات ماشین آلات صنعتی و تولید انواع نوشیدنی‌ها می¬باشد. از آنجا که گردشگری در تونس پیشرفت چشمگیری داشته، بخش خدمات نیز از رونق فراوانی برخوردار شده است.

عمده محصولات کشاورزی تونس شامل زیتون و روغن زیتون، غلات، گوجه فرنگی، مرکبات، چغندر قند، خرما، بادام، گوشت گاو و فرآورده‌های لبنی می¬گردند. تا سال ۲۰۱۰، نرخ تورم در این کشور به حدود ۵/۴ درصد خلاصه می‌شد؛ ولی از آن پس کنترل موثری بر رشد نرخ تورم صورت نگرفت. طی سه سال گذشته از زمان پیروزی انقلاب تونس، رشد اقتصادی در این کشور با چالش‌های جدی مواجه بوده و سطح زندگی مردم به حد قابل توجهی، تنزل یافته است.

فرهنگ و آموزش:

با توجه به موقعیت استراتژیک تونس در شمال آفریقا و در کنار دریای مدیترانه، این کشور در طول سه هزار ساله گذشته در معرض رفت و آمد تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف قرار گرفته که مهمترین آن عبارتند از قرطاجی‌ها (با پایه گذاری یک زن به نام علیسه)، رومی‌ها، مسلمان‌ها (عرب‌ها، خراسانی‌ها وترک‌ها) و اروپایی‌ها (پرتغال، اسپانیا و فرانسه). تونس در سال۱۸۸۱ میلادی تحت حمایت فرانسه قرار گرفت. به گفته خود تونسی‌ها، این تحت‌الحمایه بودن بالاترین ضرر را به تونس زده است.

دانش‌آموزان تونسی از آموزش رایگان برخوردارند و تحصیل در دوره دبستان اجباری است. زبان عربی به عنوان زبان نخست و زبان‌های فرانسوی و انگلیسی به عنوان زبان‌های دوم و سوم از اول ابتدایی در مدارس آموزش داده می‌شود.

نخستین مرکز آموزش عالی کشور تونس، دانشگاه تونس می‌باشد که در سال ۱۹۶۰ میلادی بنیان نهاده شد. از دیگر دانشگاه‌های مهم تونس می‌توان به دانشگاه ۹ آوریل، دانشگاه الوسط در شهر منستیر و دانشگاه جنوب در شهر صفاقس اشاره کرد.

بر اساس آخرین آمار، ۲/۶ درصد از درآمد حاصل از تولید ناخالص داخلی تونس به امر آموزش اختصاص یافته است.

ادیان و مذاهب:

دین رسمی تونس، اسلام و مذهب تونسی‌ها عمدتاً (سنی) مالکی است. در این کشور ۹۸% مسلمان، کمتر از یک در صد مسیحی و کمتر از یک درصد یهودی و بقیه معتقدین به ادیان دیگر می‌باشند.

نخستین خلیفه فاطمی «عبیدالله المهدی» نام داشت که خود را از نسل "محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق (ع) " و از ذریه حضرت فاطمه (س) معرفی کرد. وی در سال ۱۰۳ با تصرف "اسکندریه" نیت خود را برای فتح مصر آشکار ساخت و سلسله فاطمیان را در سال ۸۰۳ در تونس تشکیل داد که دامنه آن پس از مدتی به مصر کشانده شد.

در دوران جدید، فرانسه این کشور را به استعمار کشید تا سال ۱۹۵۶ که این کشور به استقلال دست یافت.

بعد از استقلال، سیاست "حذف کامل دین اسلام از نظام دولتی و زندگی مردم تونس" دنبال شد. این سیاست ـ به موازات اقدامات "آتاتورک" و "پهلوی اول" به ترتیب در ترکیه و ایران ـ به دست «حبیب بورقیبه» در تونس اجرایی گردید. اما از سال ۱۹۸۷ که " زین العابدین بن علی" قدرت را در دست گرفت، دریافت که سیاست زور برای حذف دین، قابل پیگیری نیست؛ لذا می‌کوشد تا جایی که عوارض نداشته باشد، فعالیت دینی ـ اسلامی را آزاد بگذارد که نمونه آن توجه جدید به "دانشگاه زیتونه" است که نماد اسلامی کشور تونس به شمار می‌آید. همچنین راه اندازی رادیو قرآن، توجه به مراکز قرآنی در حد حفظ و قرائت، و نیز تقید شخصی خود او به ظواهر شرع در همین راستا اجرا شد.

سیاست حاکمان تونس در طول تاریخ این بود که جز مذهب مالکی، مذهب دیگری رواج پیدا نکند؛ لذا مذهب بیشتر مردم تونس "مالکی" است. پیروان مذاهب "تشیع"، "حنفی" و "اباضی" نیز در این کشور زندگی می‌کنند.

نتیجه اقدامات لائیک حکومت‌ها در تاریخ این کشور، این بوده است که برخی از مسلمانان ـ علیرغم آنکه بسیار علاقمند به دین و قرآن هستند ـ نگاهشان نسبت به دین، نگاهی سکولار باشد و مثلا "حجاب" را جزء مسلمات دین ندانند و بی‌حجاب بودن برایشان امری طبیعی جلوه کند. اما اکنون جریاناتی ایجاد شده است که به دنبال زنده کردن تراث تاریخی است و می‌خواهد از لحاظ علمی بداند که مثلا فاطمیون که بودند و چه کردند و چه دستاورد‌هایی داشتند.

اکثریت مسلمانان تونس به لحاظ "عقیده" شدیدا علاقمند به اهل‌بیت (ع) بوده و از لحاظ "عمل" نیز پیرو مذهب مالک بن انس می‌باشند.

سیستم قانون گذاری

تونس از زمان پیروزی انقلاب در این کشور، دارای یک مجلس تحت عنوان مجلس ملی تأسیسی است. این مجلس که دارای ۲۱۷ کرسی است وظیفه تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری را بر عهده دارد. قانون اساسی این کشور در تاریخ ۲۶ فوریه ۲۰۱۴ به تصویب رسید. حزب اسلامگرای النهضه حائز اکثریت در این مجلس می‌باشد.

گردشگری

ویرانه‌های باستانی رومی، جزیره جربه، شهر باستانی قیروان، استحکامات شهر منستیر، موزه باردو و پارک بلوه در در تونس، محل شهر باستانی کارتاژ و پارک‌های ملی از جمله اماکن دیدنی تونس است.

قیروان

قیروان شهری است در ۱۷۰ کیلومتری تونس که در سال ۵۰ هجری مطابق با ۶۷۰ میلادی به دست عقبه بن نافع فهری، صحابه پیامبر (ص) و سردار مسلمان تاسیس شد. وی با ساختن مسجدی که امروز به جامع عقبه بن نافع معروف است، از این مکان به عنوان دژی جهت گسترش اسلام در شمال آفریقا و اروپا استفاده کرد.

مقام ابی زمعه البلوی (صحابی پیامبر)، متحف رقاده و سیستم آبرسانی اغالبه از مهمترین اماکن تاریخی اسلامی این شهر است. حضور سپاه خراسانی به همراه عقبه یکی از مهمترین اشتراکات تاریخی ایران و تونس است و کلمه قیروان همان معرب نام کاروان در زبان فارسی است.

مهدیه

این شهر در شرق تونس و در ۲۰۵ کیلومتری تونس پایتخت قرار دارد و اهمیت تاریخی اش به دلیل شروع حرکت فاطمیون از آن می‌باشد. این شهر در سال ۹۲۱ میلادی توسط عبید الله المهدی سردمدار حرکت فاطمیون تاسیس شد؛ حرکتی که به شروع نخستین حکومت شیعی اسماعیلی در تونس (۹۱۰ - ۹۷۳) و پس از آن تاسیس جامعه الازهر مصر منتهی شد. الجامع الکبیر، سوق الکحله و برج و قلعه‌ی این شهر از مهمترین اماکن دیدنی آن است.

جامع الزیتونه

مسجد زیتونه در پایتخت تونس و در منطقه‌ی قصبه قرار دارد. این مسجد به دست حسان بن نعمان در سال ۷۹ هجری ساخته و در سال ۱۱۶ هجری قمری (۷۳۴ میلادی) توسط عبیدالله بن الحباب تکمیل شده است. این مسجد نقش مهمی در گسترش علوم و معارف اسلامی در آفریقا و اروپا داشته است.

سیدی بوسعید

کلمه‌ی سیدی در تونس قرین به مفهوم امام زاده در ایران می‌باشد. شهر سیدی بوسعید در ۲۰ کیلومتری شمال تونس العاصمه (پایتخت) قرار دارد و یکی از مناطق زیبای این کشور است. این شهر کوچک میزبان مقبره بوسعید الباجی، از بزرگان تصوف در تونس است که نام این منطقه نیز از نام ایشان گرفته شده است. منطقه سیدی بو سعید در ارتفاعات مشرف بر دریای مدیترانه قرار گرفته و دارای چشم اندازی بسیار زیبا است و یکی از جاذبه‌های گردشگری به شمار می‌رود.

چندی پیش، افراطیون تونس، مقبره این عارف تونسی را به آتش کشیدند که موجبات خشم دولت و ملت تونس را فراهم آوردند. آرامگاه سیدی بو سعید مورد احترام خاص مردم تونس است.

ارتباطات تاریخی ایران و تونس:

ایرانیان یکی از اقوامی بوده‌اند که نقش عمده‌ای در شکل‌گیری تمدن و فرهنگ به ویژه فرهنگ و تمدن اسلامی در تونس داشته‌اند و آثار فرهنگ ایرانی در بخش‌های گوناگون تمدنی و فرهنگی تونس نمود داشته و دارد. با رجوع به کتاب «العلاقات بین تونس و ایران عبر التاریخ» تالیف ایران شناس معاصر تونس، مرحوم عثمان کعاک می‌توان به عمق ارتباطات فرهنگی ایران و تونس پی برد. در بسیاری از عنصر‌های فرهنگی کشور تونس همچون زبان، معماری، موسیقی، آداب مردمی، خوردنی‌ها، نوشیدنی‌ها و زینت‌آلات می‌توان نمود‌های بسیاری را از فرهنگ ایرانی اسلامی به ویژه با صبغه‌ی خراسانی آن جستجو کرد. با حضور گروهی از سپاهیان ایرانی اهل خراسان در میان لشگر عقبه بن نافع که مسجد تاریخی خویش را در سال ۵۱ هجری در شهر قیروان بنا نهاد، آغاز می‌شود و در زمان ضعف حکومت صنهاجی‌ها به اوج خود می‌رسد. در این دوره، امیران ایرانی از دودمان بنو خراسان مدتی بر این شهر تونس حاکم بودند. برخی از فقیهان و اندیشمندان اسلامی تونس مانند امام سحنون نیشابوری، اسد بن فرات نیشابوری، عبدالله بن فروخ فارسی و خالد بن یزید فارسی، ایرانی تبار بوده‌اند.

امروزه برخی از خیابان‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز علمی دانشگاهی تونس با نام شهرها، شاعران و فیلسوفان ایرانی، چون اصفهان، شیراز، تهران، حافظ، مولوی، خیام، ابن سینا، فارابی و رازی نامگذاری شده‌اند.

منبع: الکوثر

انتهای پیام/