جنگلی در آغوش کویر

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد، موقعیت خاص جغرافیایی و شرایط نسبتاً مساعد محیطی شهرستان خاتم موجب شده تا جنگل "باغ شادی" این شهرستان رویشگاه مرتعی متنوعی داشته باشد.

اعظم حبیبی پور، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد گفت: بخشی از عرصه‌های جنگلی مرز استان‌های یزد و فارس که در جنوبی‌ترین محدوده استان یزد واقع درشهرستان خاتم است، از سال ۱۳۸۶ به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.

در منطقه جنگل باغ شادی هشت تیپ گیاهی با گستره وسیع و دو تیپ گیاهی با وسعت محدود رویش دارند.

در ارتفاعات پایین منطقه بنه و بادام کوهی، در ارتفاعات متوسط مخلوط بنه، بادام و کیکم و در ارتفاعات بالادست تیپ مخلوط بنه، کیکم قابل مشاهده است.

او افزود: در منطقه شکار ممنوع باغ شادی می‌توان گونه‌های پستاندار از جمله گراز، خرس قهوه‌ای، گرگ و کفتار را مشاهده کرد.

همچنین پرندگانی مانند دم جنبانک ابلق، دم جنبانک خاکستری، بلبل خرما، سنگ چشم بزرگ، دم سرخ معمولی، لیکو، سسک درختی بزرگ، مگس گیر راه راه و چرخ ریسک سرسیاه در این منطقه یافت می‌شود.

همین تنوع‌ها باعث شده منطقه باغ شادی تبدیل به یکی از مناطق شاخص اکوسیستم‌های زاگرس از دیدگاه گردشگری شود.

سرنوشت دام‌هایی که در زیستگاه گرگ می‌چرند

در حاشیه منطقه باغ شادی روستا‌هایی همچون حسن آباد خوانسار، چاه منج و شهریاری قرار دارند و از آنجا که منطقه دارای مراتع و چراگاه‌های مناسبی است، عشایر و دامداران نیز در آنجا تردد می‌کنند.

این در حالی است که حیوانات وحشی همچون گرگ و خرس نیز از ساکنان جنگل باغ شادی هستند. حال اگر گرگی به گله زد، وظیفه شبان چیست؟

در این خصوص موسی شمسایی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خاتم گفت: یکی از تعارضات زیست محیطی دنیا هجوم حیوانات وحشی به دام‌های اهلی است که این منطقه نیز از این امر مستثنی نیست و تا به حال یکی دو مورد حمله گرگ به گله گزارش شده است.

او افزود: ما بر تعداد دام ها، محدوده چرا و تاریخ ورود و خروج آن‌ها نظارت کافی داریم. با این وجود بیشتر این حمله‌ها در فصل چرای گله‌های دامداران و عشایری که از دیرباز پروانه چرا داشته اند، صورت می‌گیرد. اما حتی در صورتی که حیوان درنده به دام حمله کند، کسی حق آسیب رساندن به حیوان را ندارد و این خود دامدار است که باید زمینه مناسب حفاظت از دام خود را فراهم کند. اقداماتی همچون فنس یا حصار کشی محوطه نگهداری از دام در شب و افزایش تعداد چوپان‌ها از جمله اقدامات ضروری است.

تیزپای کویر در چه حال است؟

گوزن زرد ایرانی یکی از گونه‌های در حال انقراض است. برخی‌ها به نام انسان، وحشیانه به جان طبیعت می‌افتند و کار به جایی رسیده که باید با ترس و دلهره از گوزن زرد ایرانی نام برد. دلهره از اینکه مبادا این چند تای باقی مانده کمتر از این شوند.

گوزن زرد در فصل پاییز جفت گیری و اواخر فروردین تا اردیبهشت زایمان نموده و معمولاً یک گوساله به دنیا می‌آورد.

شمسایی درباره حال و روز این گوزن‌ها در منطقه حفاظت شده باغ شادی گفت: در این منطقه حفاظت شده در حال حاضر تعداد ۱۹ گوزن زرد و ۷۵ راس قوچ و میش وحشی وجود دارد.

او ادامه داد: با توجه به تدابیر مدیریتی صورت گرفته در خصوص تقویت قوای جسمی گوزن‌ها از ابتدای امسال غذای مکمل به این حیوانات داده شده تا در بهار سال آینده، شاهد افزایش جمعیت آن‌ها باشیم.

شمسایی در خصوص تامین آب منطقه بیان کرد: خوشبختانه در این زمینه همکاری خوبی از سوی مسئولان صورت گرفت و حتی اداره کل محیط زیست استان نیز مبلغی بابت خرید منبع و تجهیزات آب به شهرستان اختصاص داد و جنگل باغ شادی در این زمینه مشکلی ندارد.

امان از شکارچی‌های بی رحم

هر جا ردی از حیوانات وحشی در محیط زیست باشد، پای شکارچیان نیز به آنجا باز می‌شود. باغ شادی نیز از بی رحمی شکارچیان در امان نیست.

با توجه به اینکه منطقه دارای تنوع گونه‌های جانوری و پرندگان است، مسلما شکارچی غیر مجاز نیز در این منطقه حضور دارد، اما ماموران محیط زیست به صورت شبانه روزی در منطقه حضور دارند تا از وقوع جرم پیشگیری کنند و در صورت وقوع جرم، مجرم را دستگیر و به مقامات قضایی تحویل دهند.

شمسایی درباره هدف شکارچیان گفت: شکارچیان در وهله اول برای خوردن گوشت شکار و در مرحله دوم برای لذت بردن اقدام به شکار می‌کنند، اما برخی که بسیار حرفه‌ای و با سابقه هستند، در حجم بالایی شکار و صید را انجام داده و آن را می‌فروشند.

عده‌ای دیگر نیز برای تفریح اقدام به این عمل می‌کنند. مثلا فردی بوده که با تفنگ ۱۶۰ میلیونی ۴ کبک را صید کرده است، در حالی که نیازی به این گوشت نداشته و صرفا برای خوش گذرانی این اقدام را انجام داده است.

باغ شادی که غمگین است

زبانه‌های آتش بی فکری برخی گردشگران، محیط زیست را بدون لحظه‌ای مکث و درنگ می‌بلعد و آثاری جبران ناپذیر بر تن خسته طبیعت می‌گذارد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خاتم یکی از دلایل آتش سوزی‌های صورت گرفته در این منطقه را بی توجهی برخی گردشگران در روشن ماندن آتش می‌داند و می‌گوید: مردم باید بیش از این برای حفظ منطقه باغ شادی تلاش کنند. چرا که آتشی که بر پا می‌کنند در عرض چند دقیقه خسارات بزرگی بر جای می‌گذارد.

به گفته شمسایی برای خاموش کردن آتش در ارتفاعات متاسفانه امکانات این اداره تنها بیل و آب است، چرا که ماشین‌های آتشنشانی قادر به صعود به ارتفاعات نیستند و آتش ارتفاعات با همکاری مردم و ماموران خاموش می‌شود، اما اگر یک بالگرد در منطقه باشد، آتش ارتفاعات با سرعت بیشتری خاموش می‌شود.

اما برای آتش سوزی در ارتفاعات پایین یک ماشین آتشنشانی وجود دارد و به زودی ماشین دیگری نیز به تجهیزات اضافه می‌شود.

طبیعت خانه حیوانات، گیاهان و پرندگان است، اما انسان با زور و خودخواهی روز به روز به مستعمره‌های خود می‌افزاید و علاوه بر خرابی خانه حیوانات، آن‌ها را نیز شکار و نابود می‌کند.

اینکه یک منطقه‌ای را حفاظت شده می‌نامند، برای آنست که گونه‌های گیاهی و جانوری بتوانند در آسایش و امنیت به روال رشد و تکامل خود بپردازند، اما باز هم در این مناطق انسان، دست از سر آن‌ها برنداشته و آنجا را به آتش می‌کشد یا با سلاح بی فکری به جنگشان می‌رود.

آخرین آتش سوزی در شهریور امسال روی داد که مسئولان علت حادثه را بی‌احتیاطی عوامل انسانی بیان کردند و در پی این بی احتیاطی بیش از ۲ هزار مترمربع از جنگل‌های باغ شادی طعمه حریق شد.

آیا وقت آن نرسیده که به خود بیاییم تا دیگر از لفظ وحشتناک "در حال انقراض" استفاده نکنیم؟ یا در دل طبیعت آتشی روشن نکنیم تا حتی دل موری که در آنجا لانه دارد، نلرزد؟

گزارش از الهام وادی

انتهای پیام/ و