افراط در هر دو جهت موافق و مخالف سند همکاری تهران و پکن اشتباه است

حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، از زمانی که سند جامع همکاری بین ایران و چین امضا شد، غرب با شایعه پراکنی سعی در تخریب افکار عمومی داشته است، مخالفان داخلی هم بعضا نا آگاهانه به این شایعات دامن زدند.

آمریکا، اروپا و رسانه های معاند که با پول‌های عربستان مدیریت می شود، یک صدا مخالف سند همکاری جامه تهران و پکن هستند، همین اسپند روی آتش بودن آنها نشان می‌دهد که این سند همکاری به نفع ایران است یا خیر. البته جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نهم فروردین، هنگام سوار شدن به هواپیمای مخصوص ریاست جمهوری در پاسخ به سوال یک خبرنگار که پرسید «آیا نگران مشارکت ایران و چین هستید؟»، گفت: یک سال است که نگران آن هستم!

کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره شایعاتی که رسانه های معاند علیه سند جامع همکاری های ایران و چین مطرح می‌کنند، گفت: از زمانی که این سند نهایی شد ۱۰ها برداشت ناقص از آن شد، اما به  رغم همه مباحثی که پیرامون امضای تفاهم نامه چین با ایران مطرح می‌شود، افراط در هر دو جهت موافق و مخالف اشتباه است. در واقع تعمیم دادن همه توافق راهبردی با مسائل تحریم‌ها کارشناسانه نیست و  ممکن است زمینه را برای منت گذاری طرف مقابل سند همکاری بر سر ایران فراهم سازد.

او افزود: این سند همکاری صرفا یک سوپاپ اطمینان در استمرار همکاری دیرینه دو کشور علی رغم همه فراز و فرود‌های آن باید باشد. در بوق و کرنا کردن بی مورد آن ممکن است روابط دیرپای دو کشور را مخدوش سازد. از طرفی دیگر،  به دلیل ناسازگاری تکنولوژی چینی یا تکنولوژی فعال فعلی در صنایع ایران به‌ویژه صنایع استراتژیک نفت و گاز، تمرکز بر ابعاد فنی آن ممکن است در دراز مدت برای ایران دردسر ساز باشد. از این رو نباید احساسی و هیجانی با موضوع برخورد کرد و از این سند همکاری به عنوان نمایش قدرت مافوق جهانی، یا مانور پیروزی غرور انگیز و یا بر عکس آن، از آن به عنوان شکست دادن همه مشکلات یاد کرد.

او افزود: هر توافقی حتما محاسنی برای دو طرف دارد و حتما هم بدون معایب هم نیست، لذا فقط باید با واقع بینی و اصول منتهی به منافع ملی، مفاد آن را پیش برد که این تفاهم نامه اخیر هم از این قاعده مستثنی نیست.

یزدان پناه تصریح کرد: از سوی دیگر دغدغه داشتن نسبت به آینده کشور هم یک امری طبیعی است، چراکه اسناد بلند مدت معمولا ایجاد تعهد برای آیندگان است و تعهد بدون تدابیر هوشمندانه در هر عرصه‌ای می‌تواند به نوبه خود مخرب باشد. این توافق ۲۵ ساله، بطور تقریبی ۲۵ سال بعد از اتمام مهلت آن هم می‌تواند ادامه داشته باشد و برای کشور و نسل‌هایی تعهد آفرین باشد که در اساس هیچ نقشی در خلق آن نداشته اند.

دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه تضامین حقوقی محکم میان طرفین سند همکاری ایران و چین به‌ویژه برای ایران بسیار حیاتی است، تاکید کرد: طرف مقابل ایران دارای وزن جهانی بسیار قوی و صاحب امتیازاتی است که ایران از آن برخوردار نیست. از جمله اینکه چین عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است و از حق وتو برخوردار است، اما ایران نیست، چین چهارمین قدرت اتمی دنیا است و از زرادخانه‌های انباشته از انواع سلاح‌های اتمی برخوردار است، اما ایران چنینی امتیازی ندارد، پکن در حال مبدل شدن به اقتصادی بی در و پیکر در جهان است و همچنان استراتژی فروش ارزانترین کالا‌ها را در جهان دنبال می‌کند که این مسئله اگر مورد توجه عمیق ایران قرار نگیرد چه بسا به‌واسطه برخی نارسایی‌ها به نابودی هر چه بیشتر تولید داخلی کشور منجر شود.

او ادامه داد: چین برای تحقق راهبرد‌ها و تثبیت موقعیت جهانی نیاز به پل‌های ارتباطی محکم در نقاط مختلف دنیا دارد و د ذهن ژئواستراتژیک چینی‌ها در منتهی الیه غرب آسیا، ایران بی جایگزین‌ترین مسیر اتصالی و رقابتی چین به دنیای پساآسیایی محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید

• مخالفت غرب با سند جامع همکاری ایران و چین؛ خوب یا بد؟ / چرایی جلز و ولز غربی‌ها برای سند ۲۵ ساله

یزدان پناه با بیان اینکه تردیدی در این موضوع نیست که چین به فضای مطمئن جغرافیایی در غرب آسیا برای بقاء در راس قدرت جهانی دارد، گفت: شکی هم نیست که تنها فضای خالی جغرافیایی باقیمانده در غرب آسیا، ایران است که چینی‌ها به خوبی موقعیت آن را درک کرده‌اند؛ لذا باید با رعایت اصل بی طرفی در اظهار نظرها از زاویه‌ای فنی به موضوع نگاه کرد.

انتهای پیام/