شفاف سازی برای برداشت های سطحی و زیرزمینی حوضه آبریز زاینده رود

جهانگیر عابدی کوپایی گفت: پایش همه برداشت‌ها باید امکان‌پذیر باشد و مدیریت شود که لازمه این کار تجهیز ایستگاه‌های هیدرومتری رودخانه و چاه‌های حوضه زاینده رود به سامانه سنجش و ثبت برخط است.

در حوضه زاینده رود بین منابع و مصارف آب تعادل وجود ندارد به طوری که آمار‌ها نشان می‌دهد در این حوضه، علاوه بر تخصیص آب آشامیدنی برای شهرستان‌های بزرگ و کوچک و همچنین تأمین آب صنایع، توسعه اراضی زراعی و باغی در هر دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری به شدت افزایش یافته است.

به گفته او حوضه زاینده رود، در بالادست سد چم آسمان دارای وسعتی برابر با پنج هزار و ۷۰۰کیلومتر مربع است که از این مساحت، حدود ۲ هزار کیلومترمربع در استان چهارمحال و بختیاری و حدود سه هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع در استان اصفهان واقع شده است.

به دلیل وجود منابع آب در این محدوده و نبود محدودیت در استفاده از آن، بیشترین سطح توسعه اراضی زراعی و باغی در دهه‌های اخیر در آن اتفاق افتاده است که اراضی باغی در حوضه زاینده رود در ۴ دهه اخیر، حدود ۲۳ هزار و ۶۵۰ هکتار معادل با ۱۵۰ درصد و اراضی زراعی در کل حوضه در ۴ دهه اخیر، حدود ۳۴ هزار و ۶۴۱ هکتار معادل با ۸۴ درصد توسعه یافته است.

عابدی کوپایی می‌گوید اگر در یک رودخانه مهمی مانند زاینده رود مسائل تخصیص آب بالادستی و پایین دستی وجود دارد، بطور یقین تخصیص آب به همه بهره برداران باید طوری برنامه ریزی شود که هیچ بخشی نادیده گرفته نشود.

هماهنگی قضایی بین دو استان همجوار چهارمحال و بختیاری و اصفهان برای اجرای تصمیم‌ها به ویژه در مناطق اطراف سد زاینده رود در هر دو استان، ضروری است، در غیر اینصورت بدون شک پایین دستی‌ها (غرب و شرق اصفهان) دچار آسیب و خسران می‌شوند.

پژوهشگر و رییس پژوهشکده آب و آبفا دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: تنها در این صورت است که می‌توانیم به تالاب گاوخونی با حداقل جریان دائمی رودخانه امیدوارباشیم.

عابدی کوپایی جلوگیری ازپیشروی فرونشست در اصفهان و کاهش آسیب‌های آن به پل‌های تاریخی و میراث فرهنگی نزدیک رودخانه، حفظ جایگاه جهانی شهر اصفهان و آرامش روانی آن و جلوگیری از نابودی کشاورزی غرب و شرق اصفهان وایجاد کانون‌های تولید گرد و غبار به‌دنبال بایر شدن اراضی را از مهمترین نتایج برقراری جریان دائمی زاینده رود برای استان برشمرد.

زاینده رود با حدود ۴۹۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی سرچشمه گرفته و در فلات مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد. این رودخانه در دهه‌های اخیر به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل و در پایین‌دست با خشکی مواجه شده است.

بر اساس آمار و اطلاعات سازمان زمین‌شناسی اصفهان، در سال ۹۵ فقط ۲ درصد از مساحت این استان با فرونشست زمین درگیر بود، درحالی‌که بر اساس نتایج آخرین مطالعات، اکنون حدود ۱۰ هزار کیلومترمربع یعنی ۱۰ درصد از مساحت اصفهان، در شرایط خطرناک فرونشست قرارگرفته است.


منبع:ایرنا