اظهارات مقامات آمریکایی در هفته‌های اخیر از یک چرخش موضع دوباره در قبال ایران حکایت دارد. پیش از این اعلام کردند که تمرکزشان بر به اصطلاح خودشان اعتراضات در ایران است و دیگر موضوع مذاکره اولویتشان نیست! اما حالا و با ناپدیدشدن جریان اغتشاشات در ایران، مقامات آمریکایی مایوسانه بار دیگر از لزوم بکارگیری دیپلماسی در قبال ایران می‌گویند. در همین چارچوب هم وزیر خارجه قطر چندی پیش به تهران سفر کرد تا پیام مقامات آمریکایی را به طرف ایرانی برساند و هم «رابرت مالی» طی هفته‌های اخیر اظهار نظر ماه‌های اخیر همتایان آمریکایی خود را اصلاح کرد و از لزوم پیگیری مذاکرات گفت.

سید محمد مرندی، مشاور رسانه‌ای تیم مذاکره‌کننده ایران و استاد دانشگاه تهران در خصوص چرخش موضع دائمی و عدم ثبات واشنگتن در اتخاذ راهبرد در قبال ایران می‌گوید: «چند مطلب پیرامون این موضوع حائز اهمیت است. اول اینکه متن نهایی توافق در حال حاضر آماده است، یعنی از ماه‌ها پیش این متن نهایی شده است. بعد از اینکه مذاکرات وین به پایان رسید، ایران متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را مطالعه کرد و یک سری اصلاحات را اعمال کرد. در واکنش به این اصلاحات آقای بورل گفت که خواسته‌های ایران منطقی است. بنابراین به نظر می‌رسد که کار به پایان رسیده و کف انتظارات ایران هم محقق شده است».

مرندی در ادامه خاطرنشان کرد: «آن‌هایی که مدعی‌اند ایران کار خود را به درستی انجام نداده و مذاکره نکرده، در اشتباهند. جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوست ایران نیست بلکه متحد آمریکایی هاست و چنین نظری را ابراز کرده است. بعد از آن مقطع، چون آمریکا وارد انتخابات میان دوره‌ای مجلس نمایندگان شد، عملا پیشروی متوقف شد و بعد از آن هم چون اغتشاشاتی در ایران پدید آمد، آمریکایی‌ها طمع کردند و کار را عقب انداختند».

مشاور تیم مذاکراه‌کننده ایران از تناقض حرف و عمل آمریکایی‌ها گفت و تصریح کرد: «وقتی مسئولان جمهوری اسلامی تاکید می‌کردند که آمریکایی‌ها به طور مرتب پیام می‌دهند، مقامات آمریکا تکذیب و حتی گاهی توهین می‌کردند که ایران دروغ می‌گوید. منتهی خود وزیر خارجه قطر با پیام آمریکایی‌ها به ایران آمد، بنابراین روشن است که آمریکایی‌ها به توافق نیاز دارند و متن هم که آماده است و مرتب هم پیام ارسال می‌کنند. الان وقت آن رسیده که نشان دهند که اراده کافی برای برداشتن گام آخر را دارند یا خیر».

مرندی در ادامه گفت: «همه حوادث در کنار یکدیگر نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها صداقت کافی را ندارند. مشکل اصلی غرور آمریکایی هاست، آنچه در رسانه‌ها می‌گویند با آنچه در پشت درهای بسته گفته می‌شود، متفاوت است. از طرفی در ملا عام یک چیزی را می‌گویند اما پشت پرده حرف دیگری را می‌زنند. یا مثلا به دروغ می‌گویند که ایران انتظارات جدیدی را مطرح کرده است. همان متنی که پیش از این بر آن توافق شده، مورد قبول ایران است و حالا باید آمریکایی‌ها جواب مثبت بدهند».

ماجرای عدم اشاره جو بایدن به موضوع ایران در سخنرانی سالانه کنگره آمریکا چیست؟

سید محمد مرندی در بخش دیگر مصاحبه از عدم اشاره موضوع ایران از سوی رئیس جمهور آمریکا در جریان سخنرانی سالانه، آن هم در این مقطع زمانی گفت و تاکید کرد: «بر خلاف فرمایشات برخی از دوستان، شرایط غرب اصلا خوب نیست. جنگ اوکراین در کنار بحران‌های دیگر وضعیت را بخصوص برای اروپایی ها و حتی آمریکایی ها بدتر می‌کند. همین که بایدن در سخنرانی خود در کنگره اسمی از ایران نبرده، نشانه مهمی است. آمریکا در داخل و خارج از کشورش دچار مشکلات اساسی شده است. اروپا هم که به جای خود با مشکلاتی مواجه است».

مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران معتقد است که گذر زمان به ضرر آمریکایی‌هاست. مرندی در این‌باره گفت: «آمریکایی‌ها می‌دانند که گذر زمان به ضرر آن‌هاست. ما هم خواسته جدیدی را مطرح نکردیم. متنی که آقای بورل آن را ارائه داد و حاصل ماه‌ها مذاکره بود، با اصلاحات اندکی که ایران بر آن اعمال کرد و بورل آن را منطقی دانست، برای ما کافی است. اگر آمریکا اراده کند که پرونده ایران را به صورت منطقی در آژانس مختومه اعلام کند و دیگر موارد مورد توافق در وین را بپذیرد، همین برای توافق کافی است».

وی در ادامه تاکید کرد: «شرایط آمریکا سخت‌تر شده است. یکی از علائم سختی شرایط آن‌ها، همین سخنرانی سالانه کنگره است. روسای جمهور آمریکا همواره در این سخنرانی به ایران حمله می‌کنند. اما در شرایط فعلی و مخصوصا بعد از اغتشاشات اخیر در ایران، بایدن اشاره‌ای به ایران نکرد و نامی از ایران نیاورد. این شرایط جدید جهانی است که شاهد آن هستیم، وضعیت غرب در دنیای جدید خوب نیست».

آیا اروپا واقعا زمستان سختی داشت؟

سید محمد مرندی درخصوص پیش‌بینی‌اش از زمستان سخت اروپا که البته برخی حاشیه‌ها هم در پی داشت، گفت: «وقتی که جنگ اوکراین شروع شد و با نخبگان اروپایی صحت می‌کردم؛ آنها مدعی بودند که ایران نیازمند توافق است و اروپا به توافق نیازی ندارد. من در پاسخ به آن ها می‌گفتم که اروپا هم نیاز به توافق دارد. شما اگر توافق نکنید، برنامه هسته‌ای ما بسرعت پیشرفت خواهد کرد و همچنین دوران سختی در سایه بحران انرژی، امنیت و تجارت در انتظار اروپایی‌ها خواهد بود».

وی در ادامه تاکید کرد: «الان هم می‌بینیم که زمستان سخت در اروپا جریان دارد و این زمستان سخت منحصر به این فصل نیست. تا وقتی جنگ اوکراین ادامه پیدا کند، شرایط اروپایی‌ها بدتر و بدتر می‌شود. جنگ اوکراین، یک جنگ بی‌سابقه است. هزینه‌های این جنگ حیرت‌آور است و شکاف‌های جهانی که این جنگ آن را بوجود آورده، بسیار عمیق است. آنهایی که نمی‌خواهند این حقایق را ببینند هرگز متوجه آن نخواهند شد».