خداحافظی با غم و غصه ها در آخر سال

بیشتر بخوانید

• آماده‌باش ۱۵ اکیپ آتش نشانی در چهارشنبه آخر سال
• نوروز جشنی باستانی با رسومی ماندگار در چهارمحال و بختیاری
• آمادگی آتش‌نشانی شهرکرد برای مقابله با حوادث احتمالی چهارشنبه آخر سال

در آخرین شب چهارشنبه سال یا «چهارشنبه‌سوری» مردم با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن، سلامتی و رزق و روزی، و پایان غم را طلب می‌کنند. پریدن از روی آتش سه بار تکرار و هنگام هر بار پریدن، این شعر خوانده می‌شود: «تَش تَش نوروز ایکُنُم، شادی هر روز ایکُنُم / سرخی تو سی مو، زردی مو سی تو / غم بره شادی بیا، محنت بره روزی بیا»

تعداد آتش‌ها را فرد می‌گیرند و معتقدند کسی که از روی آتش زوج بپرد، سال آینده چهارشنبه سوری نخواهد داشت.

در مناطق بختیاری نشین، به چهارشنبه سوری، چهارشنبه سیری یا تَش پَرَک می‌گویند.

چهارشنبه‌سوری در گذشته در مناطقی مانند روستای دستگرد امامزاده (از توابع بخش فرخ‌شهر شهرستان شهرکرد) با آداب خاصی برگزار می‌شده است و مرسوم بود که افراد خانواده کنار هم جمع می‌شدند و مهره‌های رنگی را با نیت خاصی در کوزه‌ای به نام بولونی می‌انداختند و درب آن را می‌بستند و صبح فردا آن را باز می‌کردند که هر کس همراه با شعری که می‌خواند و نیتی که در دل داشت، مهره‌ای را از بولونی بیرون می‌آورد. اگر مهره با رنگی که فرد دیگری انداخته بود بیرون می‌آمد می‌گفتند تعبیر شعر برای اوست.

یکی از آداب بسیار پسندیده در روز‌های پایانی سال بردن مقداری از این خوراکی‌ها برای افراد کم‌بضاعت بوده که در گذشته بیشتر اجرا می‌شد.

تجربه سال‌های پیش نشان می‌دهد برخی افراد سودجو با آموزش ساخت مواد محترقه و منفجره در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سلامت کودکان و نوجوانان را به خطر می‌اندازند که این تجربه‌ها ضرورت هوشیاری والدین را بیشتر کرده است.

نگهداری از مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش بازی دستی از سوی فرزندان از دیگر مواردی است که این روز‌ها باید مورد توجه خانواده‌ها باشد.

آگاهی و آموزش شهروندان می‌تواند حوادث چهارشنبه سوری را به حد چشمگیری کاهش دهد بنابراین بنر‌های پیام ایمنی با موضوع چهارشنبه‌سوری در سطح شهر نصب می‌شود.

از شهروندان خواستاریم تا با رعایت نکات ایمنی نسبت به فرهنگ‌سازی و جلوگیری از بروز حوادث، کمک ویژه داشته باشند و زحمات نیرو‌های خدوم سازمان آتش‌نشانی و کادر درمان را کاهش دهند.

با کمک شهروندان چهارشنبه سوری ایمن و بی‌خطری را پشت سر خواهیم گذاشت.

آیین های قدیمی چهارشنبه سوری

علاوه بر افروختن آتش در شب چهارشنبه سوری که هنوز در میان سنت‌های این شب پابرجاست،‌ بسیاری از آیین‌های دیگری مخصوص این شب هستند که اکثرا به فراموشی سپرده شده‌اند. در اینجا به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

کوزه شکنی:

یکی دیگر از مراسم مخصوص چهارشنبه سوری آن بوده که کوزه کهنه ای را برمی داشتند و در آن مقداری نمک و ذغال و سکه ده شاهی می انداختند و هر یک از افراد خانواده یک بار کوزه را دور سر می چرخاند و نفر آخری آن کوزه را از پشت بام به کوچه می افکند و گفت: درد و بلای ما بـِرَه توی کوزه و بـِرَه توی کوچه

آجیل چهارشنبه سوری:

رسمی که از قدیم در ایران متداول است، تهیه و خوردن آجیل چهارشنبه سوری است . این آجیل شور و شیرین، مانند آجیل مشگل گشاست؛ یعنی علاوه بر مواد اصلی بو داده شور و شیرین، مانند آجیل، برگه هلو و زردآلو، قیسی، کشمش سبز، مویز، باسلـُق، پسته و بادام، فندق بو نداده، نقل، شکر، پنیر و مغز گردو هم اضافه می کنند. تهیه این آجیل را برای استجابت یک مراد نذر می کنند. خوردن این آجیل در شب چهارشنبه سوری، به اعتقاد مردم باعث شگون و خوش یمنی است.

بوته افروزی:

در ايران رسم است كه پيش از پريدن آفتاب، هر خانواده بوته های خار را كه از پيش فراهم كرده اند روی بام يا زمين حياط خانه و يا در گذرگاه در سه يا پنج يا هفت «گله» كپه می كنند. با غروب آفتاب و نيم تاريك شدن آسمان، زن و مرد و پير و جوان گرد هم جمع مي شوند و بوته ها را آتش می زنند. در اين هنگام از بزرگ تا كوچك هر كدام سه بار از روی بوته های افروخته می پرند، تا مگر ضعف و زردی ناشي از بيماری و غم و محنت را از خود بزدايند و سلامت و سرخی و شادی به هستی خود بخشند. مردم در حال پريدن از روی آتش ترانه هايی می خوانند.

«زردی من از تو ، سرخی تو از من»

«غم بره شادی بيا، محنت بره روزی بيا»

خاکستر چهارشنبه سوری، نحس است، زيرا مردم هنگام پريدن از روی آن، زردی و بیماری خود را، از راه جادوی سرايتی، به آتش می دهند و در عوض سرخی و شادابی آتش را به خود منتقل می کنند.

گزارش از نگار شیخ پور