سازمان نظام پزشکی کشور مدت هاست موضوع مهاجرت پزشکان را به عنوان یک بحران مطرح کرده است. هر چند در سال‌های گذشته بعضی از رسانه‌های مطرح کشور این موضوع را مانور رسانه‌ای دانسته اند و حتی عنوان کرده اند که موضوع مهاجرت یک دروغ رسانه‌ای است تا بالا رفتن نرخ دستمزد پزشکان را توجیه کند. اما مهاجرت یا همان فرار نخبگان موضوعی نیست که بتوان آن را کتمان کرد. 

بیشتربخوانید

• رهبر انقلاب: نخبه یکی از مهمترین ثروتهای انسانی کشور است/ جوانان نخبه، هر کجا که باشند، امید خلق می‌کنند

مسئله مهاجرت پزشکان نخستین‌بار در ۲۳‌ دی‌ ۱۳۹۹ از سوی علی تاجرنیا، مشاور عالی وقت رئیس سازمان نظام پزشکی در رسانه‌ها مطرح شد. او در گفت‌وگویی اعلام کرد: «تن‌ها در شهر آنتاریوی کانادا حدود ۴۰۰ دندانپزشک ایرانی مشغول به کارند.» پس از آن هم محمدرضا ظفرقندی، رئیس وقت سازمان نظام پزشکی در شهریور‌۱۴۰۰ از درخواست مهاجرت بیش از ۳ هزار پزشک در یک سال گذشته خبر داد و ملاک این آمار او درخواست‌های صدور مجوز good standing (گواهی عدم‌سوءپیشینه) بود. 

بعد از آن رسانه‌ها یکی پس از دیگری به مسئله مهاجرت کادر درمان پرداختند. تا اینکه سال گذشته مسئله مهاجرت متخصصان قلب به یک ترند در فضای مجازی تبدیل شد. 

بعد از مدتی بهرام عین اللهی نیز در این رابطه گفت: موضوع مهاجرت جراحان و پزشکان ایرانی بیشتر فضاسازی رسانه‌ای بوده و آمار‌ها نشان می‌دهد که وضعیت نیرو‌های ذخیره متخصص و تربیت شده خوب است بطوریکه امسال چهار هزار دستیار به کار گرفته شده که رقم کمی نیست.

وزیر بهداشت افزود: درباره جراحان قلب هم ضوابطی ایجاد کردیم که حضور آن‌ها را تسهیل می‌کند.

پیش از این پذیرش جراح قلب با داشتن بورد جراحی امکان‌پذیر بود، اما امسال در شورای تخصصی اعلام شد که همه جراحان بدون داشتن بورد می‌توانند به شکل تخصصی ادامه تحصیل دهند.

عین اللهی با اشاره به اینکه امسال ظرفیت جراحان قلب چند برابر سال‌های قبل شده است، تصریح کرد: این خبر‌ها مثل دیگر موضوعات علیه کشور در فضای مجازی منتشر می‌شود و واقعیت ندارد.

سه سال دیگر باید گدایی پزشک کنیم!

چندی پیش سخنگوی سازمان نظام پزشکی سعی دارد با زبان بسیار تند مسئولین کشور را از بالا رفتن آمار مهاجرت پزشکان مطلع کند. او چندی پیش در توییتی نوشت: «امسال سال جالبیه. پرستار‌ها دارن از بیمارستان‌های دولتی خارج میشن. بخش عمده میرن خارج کشور. بیمارستان‌های خصوصی در آستانه ورشکستگی هستند. پزشک‌ها از عضویت هیات علمی خارج میشن. بخش عمده میرن خارج. بخش دیگه شغل عوض میکنن. چه شود.»

چند روز پیش نیز رضا لاری پور در توئیتی ضمن انتقاد از انصرافی‌های رزیدنتی از کمبود پزشک در آینده خبر داد. سخنگوی سازمان نظام پزشکی در صفحه مجازی خود نوشت: وقتی میگیم سه سال دیگه باید گدایی پزشک بکنید حرف بی‌ربطی نزدیم.

وی ادامه داد: از همین الان یادتون باشه تعداد انصرافی‌های امسال رزیدنتی رو بشمریم، فقط سال یکی و تازه وارد! میخوام بفهمانم که وقتی میگیم سه سال دیگه باید گدایی پزشک بکنید حرف بی‌ربطی نزدیم.

جذب پزشکان ایرانی از زمان شیوع کرونا شدت گرفت

گویی امسال نمایندگان کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی تصمیم گرفته اند مسئله مهاجرت پزشکان را مطرح و پیگیری کنند. محمد علی محسنی بندپی، چندی پیش به خبرنگار حوزه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: همین چند روز پیش که یکی از همکاران فیزیوتراپ بنده تماس گرفت و اعلام کرد بعضی از پزشکان در تلاش هستند در اربیل عراق مطب بزنند و این موضوع یک فاجعه است و حالا محمد پاک مهر، نائب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در این رابطه به آنا می‌گوید: کشور‌های حاشیه خلیج فارس مبالغ بیشتری نسبت به کشور ما به کادر درمان پرداخت می‌کنند و برخی از پزشکان علاقه‌مند هستند که علم و تخصص خود را در جایی هزینه کنند که منافع مورد نظرشان تامین شود.

او ادامه می‌دهد: بدیهی است بزرگ‌ترین سرمایه هر نظامی نیروی انسانی آن است و ما باید این سرمایه انسانی را حفظ کنیم و در کشورمان از آن‌ها استفاده کنیم. 

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس با بیان اینکه باید با اهرم‌های تشویقی و فراهم کردن شرایط رفاهی، کاری و همچنین دریافتی‌های متناسب با تورم و معیشت بتوانیم خودمان از تخصص نخبه‌های کشورمان استفاده کنیم ادامه می‌دهد: اینکه ما تخصصی‌ترین نیرو‌های خودمان را در مراکز آموزشگاهی کشور آموزش دهیم و زمان استفاده از تخصص آن‌ها که باید منشا خدمت به کشور بشوند آن‌ها را از دست بدهیم یک فاجعه است. 

پاک مهر در بخش دیگری از صحبت هایش تاکید می‌کند: ما نیاز به برنامه ریزی‌های مدون از ناحیه تصمیم گیران نظام در حوزه مجلس و نظام داریم. به هر حال باید تلاش کنیم تا سرمایه‌های انسانی را داخل کشور حفظ کنیم در حالی که بسیاری از نیرو‌های متخصص و خلاق ما در نظام سلامت از کشور خارج شده اند.

او ادامه می‌دهد: شرایطی در دوران کرونا اتفاق افتاد که بسیاری از کشور‌ها در حوزه درمان خود نیاز به نیرو‌های مجرب و متخصص داشتند و متاسفانه با استفاده از اهرم‌های تشویقی بسیاری از نیرو‌های مجرب و آموزش دیده ایرانی را جذب کردند. 

نماینده نماینده مردم بجنورد، مانه و سملقان، گرمه، جاجرم، راز و جرگلان در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: بدیهی است پرستاری که در داخل کشور ۱۵ میلیون و در بعضی کشور‌های همسایه و عربی ۱۰۰ میلیون تومان دریافت کند تشویق به رفتن و پزشکی در کشور ۴۰ میلیون و در کشور‌های دیگر ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان دریافت کند قطعا ترغیب به مهاجرت می‌شود. 

او در پایان تاکید می‌کند: ما باید در داخل کشور خودمان تلاش کنیم زمینه ماندگاری و خدمت را فراهم کنیم. این موضوع در هیچ کشوری پسندیده نیست که به یک فرد آموزش دهیم و از او نیروی مجرب و متخصص ساخته شود، اما نتوانیم آن را حفظ کنیم.

راه حل چیست؟

به نظر نمی‌رسد آنطور که معدود رسانه‌ها و وزیر بهداشت مطرح کرده است خروج نخبگان و به خصوص کادر درمان یک بازی رسانه‌ای باشد و باید هرچه زودتر فکری به حال آن کرد یا آنطور که نمایندگان کمسیون بهداشت مجلس می‌گویند جلسات مدونی برای برون رفت از این بحران برگزار شود تا با برقراری اهرم‌های تشویقی مانع از خروج نخبگان کشور شد.

منبع: آنا