نطنز، قطب تولید کرم ابریشم در مرکز کشور

شهرستان نطنز دارای تنوع اقلیمی و آب و هوائی است به‌گونه‌ای که قرارگیری این شهر در دامنه‌های کوه‌های کرکس به‌عنوان بلندترین کوه‌های فلات مرکزی ایران از یکسو و همچنین قرار گرفتن این شهر در حاشیه کویر مرکزی ایران باعث شده تا در این شهرستان سه گونه آب و هوایی سرد و کوهستانی، معتدل و گرم و خشک قابل‌لمس باشد، لذا از گذشته‌های دور تاکنون در دشت‌های بزرگی که در مناطق سرد و کوهستانی و معتدل در محدوده این شهرستان واقع‌شده مزارع و بیشه‌های گسترده‌ای وجود دارد که تاکنون محل رشد و نمو انواع میوه‌های درختی و محصولات کشاورزی ازجمله درخت توت بوده است.


نوغان‌داری، پرورش کرم ابریشم و تولید پیله ابریشم از دیرباز در نطنز به لحاظ شرایط آب و هوایی وجود داشته و این شهرستان یکی از مراکز مهم تولید و پرورش کرم ابریشم و تولید پیله بوده است. از سوی دیگر نزدیکی به شهرستان کاشان که مهم‌ترین مرکز نساجی ایران و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده ابریشم طبیعی در صنعت نساجی است، باعث توسعه و رونق تولید پیله ابریشم در این شهرستان شده است.

مصداق صنعت نوغان‌داری در نطنز، تأسیس اداره نوغان‌داری این شهرستان است که در سال ۱۳۲۸ تأسیس شد، و زیر نظر اداره کل نوغان‌داری شمال کشور فعالیت می‌کند.

کارشناس مرکز توسعه نوغانداری نطنز گفت: نطنز هم‌اکنون به قطب تولید و پرورش کرم ابریشم در مرکز و جنوب کشور تبدیل‌شده و امسال ۸۶۰ جعبه کرم ابریشم در ۱۵ استان مرکزی و جنوبی کشور توزیع و از طریق شبکه‌های اجتماعی به‌صورت مجازی آموزش‌های لازم برای پرورش‌دهندگان ارائه شد.

بهرام گلرنگ افزود: فعالیت پرورش کرم ابریشم و تولید پیله تقریباً چهل روز زمان می‌برد، از اول فروردین تا اردیبهشت جعبه‌های تخم کرم را بین متقاضیان توزیع و تا اواخر خرداد جمع می‌کنیم، فعالیت نوغان‌داری یا پروش کرم ابریشم و تولید پیله، طی چهار مرحله، تفریخ تخم نوغان، پرورش لارو، تنیدن پیله و برداشت پیله در چارچوب دور تسلسل انجام می‌شود که تمام مراحل با ترتیب و نظمی به‌هم پیوسته باظرافت و فناوری خاص در پی یکدیگر انجام می‌شود.

او گفت: نطنز هم‌اکنون به قطب تولید و پرورش کرم ابریشم در مرکز و جنوب کشور تبدیل شده و امسال ۸۶۰ جعبه کرم ابریشم در ۱۵ استان مرکزی و جنوبی کشور توزیع و از طریق شبکه‌های اجتماعی به‌صورت مجازی آموزش‌های لازم به پرورش‌دهندگان ارائه شد.


گلرنگ ادامه داد: کرم برای تنیدن پیله به ابزار و وسیله‌ای حفره‌دار نیاز دارد تا بتواند با حرکت، فضای مناسبی برای تنیدن انتخاب کند، درواقع در شروع کار باید در فضایی به اصطلاح چهاردیواری قرار گیرد تا نخ تنیده شده را به دیواره‌های فضا بچسباند و محدوده پیله تنی را برای خودش مشخص کند تقریباً برای پرورش هر جعبه کرم ابریشم ۲۵ مترمربع فضا لازم است.

کارشناس مرکز توسعه نوغانداری نطنز خاطرنشان کرد: تولید این محصول بسیار به‌صرفه و اقتصادی است و از هر جعبه کرم ابریشم متوسط ۳۵ کیلو پیله‌تر تولید و ارزش هر کیلو‌گرم ۲۵۰ هزار تومان است یک جعبه متوسط حدود هفت میلیون تومان برای تولیدکننده سودآوری دارد.

او گفت: به‌طورکلی روند تنیدن پیله بدین‌صورت است که کرم پس از ۳۵ روز تغذیه، تار ابریشمی بسیار نازک و باریک ترشح می‌کند و به دور خودش می‌تند و با کمک ترشحاتی که چسبناک است پیله را به‌صورت سطح صافی به هم می‌چسباند.

گلرنگ ادامه داد: شهرستان نطنز تنها مرکز نوغان‌داری در مرکز و جنوب ایران که بیش از ۷۰ سال است فعالیت می‌کند و ساختمان این مرکز با معماری خاص و الگو گرفته‌شده از بنا‌ها و ساختمان‌های استان‌های شمالی کشور به دلیل ارتباط کاری، در دوره پهلوی اول در این منطقه بناشده است هم‌اکنون این بنا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
منبع: فارس