کشف هنر صخره‌ای پارینه سنگی در باوه یوان
یک باستان شناس هنر صخره‌ای در پناهگاه صخره‌ای باوه‌یوان را کشف کهن‌ترین مدارک رفتارشناسی انسانی مبتنی بر نشانه‌ها در فلات ایران، کرمانشاه خواند.
سامان حیدری گوران از موسسه پیش از تاریخ دانشگاه کلن، بنیاد پژوهش‌های پارینه‌سنگی دیار مهر در نشست بر خط «هنر صخره‌ای در پناهگاه صخره‌ای باوه یوان» سخن می‌گفت، تصریح‌کرد: هنر صخره‌ایِ پارینه‌سنگی دنیا در شکل‌های متنوع شامل نقاشی‌های دیواری و نشانه‌های انتزاعی همواره موضوعی مهم و در عین حال جذاب برای باستان‌شناسان و انسان‌شناسان بوده است.
این باستان‌شناس افزود: هنر در این دوره، دریچه‌ای بی‌واسطه از رفتار‌های پیچیده انسانی را برای ما می‌گشاید که در دیگر بقایای باستانی اواخر عصر پلیستوسن به سختی به دست می‌آیند.
او خاطرنشان کرد: هرچند که هنر‌های صخره‌ای و مفاهیم انتزاعی فراوانی در مناطق مختلفی شامل قاره‌های آفریقا، اروپا و جنوب شرقی آسیا و همچنین استرالیا کشف شده‌اند و دست مایه پژوهش‌های گستره‌ای نیز برای این مناطق بوده‌اند، اما تاکنون مدارک مستدل از این پدیده‌ها برای سرزمین ایران گزارش نشده است و عموما نقوش کشف شده پیشین حداکثر به دوره هولوسن تاریخ‌گذاری نسبی شده‌اند.
حیدری گوران اظهار کرد: اینک پژوهش‌های پارینه‌سنگی در کرمانشاه، منجر به کشف بسیار مهم نقوش صخره‌ای در یکی از کلیدی‌ترین مکان‌های این منطقه شده است.
او گفت: این کشفیات در مجموعه غار و پناهگاه صخره‌ای باوه یوان به دست آمده، جایی که کاوش‌های علمی سالیان اخیر منجر به آشکار شدن استقرار‌های انسانی اواخر پلیستوسن از دوره پارینه‌سنگی میانی تا فرا پارینه‌سنگی شده است که نتایج آزمایشات سن سنجی در این مکان، تاریخی بالغ بر ۸۰ تا ۱۳ هزار سال پیش را نشان می‌دهد.
این باستان‌شناس با بیان اینکه نقوش صخره‌ای در باوه یوان در چهار پَنِل دیده شده که به شکل برش‌هایی با فرم هندسی مانند فرم‌های لوزی، Y و X توسط ابزار سنگی ایجاد شده‌اند افزود: سابق بر این، مطالعات چند جانبه بر نقوش صخره‌ای در مناطق مختلفی در اروپا منجر به ارایه چند نظریه شامل فرم‌های اولیه‌ای از خط، شمارش، تقویم اولیه و حتی زایش و فرزندآوری در محدوده زمانی پارینه‌سنگی نوین تا فرا پارینه‌سنگی (تقریبا ۴۰ تا ۱۰ هزار سال پیش) شده است.
او خاطرنشان کرد: انجام پژوهش چند جانبه بر روی نقوش باوه یوان نشان می‌دهد که علاوه بر این که از لحاظ فرم و محتوا قابل مقایسه با نمونه‌های مشابه نقوش صخره‌ای پارینه‌سنگی اروپاست، طبق تحلیل‌های آماری نقوش باوه یوان می‌تواند با پدیده فرزندآوری و ثبت آن در ارتباط باشد.
این باستان‌شناس در پایان تصریح کرد: نزدیک‌ترین لایه باستانی تعیین سن شده متعلق به نقوش باوه یوان، هنر صخره‌ای در باوه یوان را به تاریخی بالغ بر ۱۳ هزار و ۴۰۰ سال پیش از حال نسبت می‌دهد.
