عربستان برای حفظ رابطه با ایران در ائتلاف آمریکا شرکت نکرد

یک رسانه انگلیسی در تحلیلی روز پنجشنبه نوشته عربستان سعودی تمایلی ندارد آشتی با ایران را با حضور در ائتلاف دریایی آمریکا در دریای سرخ به هم بزند.

خبرگزاری رویترز نوشته هنگامی که ایالات متحده آمریکا تشکیل ائتلاف دریایی تحت رهبری خود برای محافظت از کشتی‌ها در دریای سرخ را اعلام کرد نبود نام عربستان سعودی در میان کشور‌های مشارکت‌کننده در این طرح خودنمایی می‌کرد و احتمالاً باعث حیرت در میان کارشناسان شد.

طبق این گزارش، با آنکه عربستان سعودی دارای ارتشی مجهز به تسلیحات آمریکایی است و از حدود ۹ سال پیش جنگی را علیه حوثی‌های یمن (انصارالله) آغاز کرده و علاوه بر آن برای ۳۶ درصد از وارداتش به بنادر دریای سرخ وابسته است، اما ریاض و متحدانش در کشور‌های حاشیه خلیج فارس تمایلی برای مشارکت در این ائتلاف نشان ندادند.

این رسانه نوشته است: «به نظر می‌رسد دلیل اصلی این عدم حضور، نگرانی (ریاض) از احتمال انحراف از هدف راهبردی طولانی مدتش مبنی بر خروج از جنگی پرآشوب در یمن و اجتناب از تنش مخرب با ایران بوده است. انصارالله یمن که در حال حاضر کنترل بخش زیادی از یمن را در اختیار دارد از زمان آغاز حملات اسرائیل در غزه اعلام کرده کشتی‌های تحت مالکیت یا تحت پرچم اسرائیل و یا عازم اراضی اشغالی را در دریای سرخ هدف حمله قرار می‌دهد.

پایگاه خبری آکسیوس نزدیک به منابع آمریکایی و صهیونیستی هفته پیش گزارش داده بود تهدید‌ها و حملات ارتش یمن در روز‌های گذشته موجب طولانی‌تر و گران‌تر شدن سفر کشتی‌های اسرائیلی شده است. به نوشته آکسیوس در چند هفته گذشته کشتی‌هایی که عازم دیگر بنادر در خارج از اسرائیل بوده‌اند هم مجبور شده‌اند از مسیر‌های طولانی‌تری استفاده کنند تا هدف حملات یمنی‌ها واقع نشوند.

در هفته‌های اخیر، به موازات شدت گرفتن حملات اسرائیل در غزه، ارتش یمن نیز عرصه را بر کشتی‌های اسرائیلی که قصد عبور از تنگه باب‌المندب در دریای سرخ دارند تنگ‌تر کرده است. مقام‌های آمریکا و اسرائیل تاکنون نتوانسته‌اند راهکاری برای مقابله با ارتش یمن پیدا کنند. پایگاه آکسیوس در گزارش دو هفته پیش خود به نقل از یک مقام ارشد اسرائیلی مدعی شده بود کابینه جنگی نتانیاهو تصمیم گرفته فعلاً از دادن پاسخ نظامی به اقدامات انصارالله یمن در دریای سرخ علیه کشتی‌های اسرائیلی خودداری کند.

دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا از چندین کانال برای انصارالله پیام فرستاده و از آن‌ها خواسته حمله به کشتی‌ها در دریای سرخ را متوقف کنند. اما مقام‌های آمریکایی اذعان می‌کنند که این هشدار‌ها تاکنون تأثیری بر روی حوثی‌ها (انصارالله) نداشته و آن‌ها از شدت حملات خود نکاسته‌اند. 

تشکیل یک ائتلاف جدید دریایی از جمله دیگر گزینه‌هایی است که آمریکا و اسرائیل با تشکیل آن قصد دارند به مقابله با ارتش یمن بپردازند. با وجود این، عدم مشارکت عربستان سعودی و امارات موجب شده موفقیت این طرح نیز در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.

خبرگزاری رویترز نوشته مقام‌های آمریکایی از گفتن مستقیم اینکه عربستان و امارات در این ائتلاف شرکت نکرده‌اند خودداری کرده‌اند. سخنگو‌های دولت‌های عربستان و امارات هیچ‌کدام به درخواست رویترز برای اظهارنظر درباره این موضوع پاسخ نداده‌اند.

با وجود این، خواه این دو کشور کاملاً از مشارکت در این طرح خودداری کرده باشند یا اینکه یک نقش حاشیه‌ای در آن به عهده گرفته باشند آنچه مشخص است این است که آن‌ها نمی‌خواهند جزو کشور‌های مشارکت‌کننده در کارزاری دیده شوند که ممکن است به راهبرد بلندمدتشان ضربه بزند. چنین اقدامی علاوه بر این باعث تحریک خشم کشور‌های جهان عرب علیه آن‌ها خواهد شد.

دو منبع در خلیج فارس که با این موضوع آشنایی دارند به خبرگزاری رویترز گفته‌اند دلیل غیبت عربستان و امارات این است که آن‌ها می‌خواهند از تشدید تنش‌ها با ایران یا به خطر انداختن صلح در یمن اجتناب کنند. ایاد الرفاعی از دانشگاه ملک عبدالعزیز در جده گفت: «وقوع یک جنگ دیگر به معنی حرکت از یک فرایند سیاسی به یک فرایند نظامی دیگر است که نقشه ژئوپولتیکی خاورمیانه را برای مدت‌ها دچار تغییر خواهد کرد.»

طبق تحلیل رویترز، عربستان سعودی و امارات به دلیل تردید‌هایی که درباره تعهد طولانی‌مدت آمریکا به این دو کشور دارند اکنون سال‌هاست که تلاش کرده‌اند با یافتن شرکای جدید سیاست منطقه‌ایشان را دچار تحول کنند. بزرگترین گام را عربستان سعودی در این راستا با توافقی که با میانجی‌گری چین با ایران حاصل کرد برداشته است. این توافق در ماه فوریه در پکن حاصل شد.

سعودی‌ها علاوه بر این خواستار پایان دادن به جنگ ۹ ساله‌شان در یمن هستند. رویترز نوشته این جنگ اکنون به بن‌بستی برخورد کرده که به حیثیت عربستان لطمه زده و به دلیل حملات یمن به فرودگاه‌ها و پایگاه‌های انرژی عربستان باعث ایجاد ناامنی در این کشور شده است. ائتلافی به رهبری عربستان سعودی از فروردین‌ماه سال ۱۳۹۴ کشور فقیر یمن را برای بازگرداندن قدرت به «عبد ربه منصور هادی»، رئیس‌جمهور مستعفی یمن هدف حملات سنگین هوایی، زمینی و دریایی قرار داده است.

این حملات به نابودی زیرساخت‌های یمن و گسترش فقر، بیکاری و گسترش بیماری‌های واگیردار در این کشور فقیر عربی منجر شده است. از زمان آغاز این حملات ده‌ها هزار غیرنظامی یمنی شهید و زخمی شده‌‎اند.

طبق نوشته رویترز، صلح در یمن برای امارات هم مهم است، اگرچه این کشور در سال ۲۰۲۰ بخش اعظم نیروهایش را از جنگ خارج کرد. امارات هنوز هم از گروه‌های یمنی حمایت می‌کند و انصارالله یمن سال گذشته ابوظبی را هدف حملات پهپادی و موشکی قرار داد. خبرگزاری رویترز نوشته که حملات اسرائیل در غزه باعث شده تلاش‌های عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل از مسیر خارج شود.

از طرف دیگر، مطابق این تحلیل، بسیاری از کشور‌های عربی از حملات انصارالله به کشتی‌های اسرائیلی استقبال کرده‌اند و آن را مصداق نادری از اقدام لازم کشور‌های عربی در حمایت از فلسطینی‌ها توصیف کرده‌اند. در همین حال شبکه خبری «سی‌ان‌ان» امروز گزارش داد که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا می‌گویند که طوفان الاقصی و جنگ اسرائیل علیه غزه سبب تقویت جایگاه داخلی و منطقه‌ای حماس شده است.

«تحلیل (سازمان‌های) اطلاعاتی ایالات متحده هشدار می‌دهد که نفوذ حماس از زمان حمله‌اش به اسرائیل بیشتر شده است»؛ این تیتر گزارش شبکه سی‌ان‌ان درباره نظر نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا در خصوص وضعیت کنونی حماس است.

به روایت این رسانه نزدیک به دموکرات‌ها در آمریکا، «انبوهی از تحلیل‌های جدید نهاد‌های اطلاعاتی ایالات متحده هشدار داده‌اند که اعتبار و نفوذ حماس در خاورمیانه و فراتر از آن، پس از حمله هفتم اکتبر و پاسخ نظامی اسرائیل به‌طور چشمگیری افزایش یافته است».

جرالد فیرشتاین، سفیر سابق آمریکا در یمن به رویترز گفت ایالات متحده احتمالاً از اینکه عربستان سعودی و امارات به صورت علنی از تشکیل این کارگروه حمایت نکرده‌اند چندان خشنود نیست.

رویترز نوشته آمریکا علی‌رغم اختلاف چند ساله با عربستان بر سر برخی سیاست‌ها در خاورمیانه کماکان مهم‌ترین متحد این کشور و تأمین‌کننده اصلی تسلیحات آن به شمار می‌رود.

منبع: فارس